ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

About Us

ကစၢ်လၢမူခိၣ်

လၢတၢ်ဟ့ၣ်နံၤသဘျ့ အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသုတဟ့ၣ်ကျိာ်စ့ဒီးမၢအီၣ် ပှၤဟဲမၤတၢ် လၢထံကီၢ်အဂၤ လၢပှၤဟံၣ်ပှၤဃီတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်စ့ကဖီ “ပှၤကညီနီၢ်ဂံၢ်-ဂံၢ်ဘါ ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤ” (Singapore’s Ministry of Manpower) ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ် တလါန့ၣ် အစှၤကတၢၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် နံၤသဘျ့တသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကကွၢ်ထွဲ အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲနံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် သုးကျဲၤကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အတၢ်မၤတဖၣ် လၢကျိၤကျဲအဂၤ သ့ဝဲဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကဘှါဆှဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ တမ့ၢ်တၢ်အဘီၣ်အညီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတမံၤဘၣ်. တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအိၣ်မူ အိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ် ဖဲလၢကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်အကစၢ်တဖၣ် အတၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အသိး အစိၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢအတၢ်နဲၣ်လီၤ အကတၢၢ်တကျိၤ ဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဃးဒီး…

About Us

ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

About Us

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

About Us

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

About Us

တၢ်ဟ့ၣ်သါ လီၤထူလီၤယိာ်

ဒး(စ)ထ်ဘိ (Dust Bowl) ကလံၤမုၢ်မဲး လီၤဘၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဖဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဃံးစ့ၤကီခဲ” (Great Depression) အဆၢကတီၢ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ဟါဝၣ်သၣ် (Hiawatha), ကီၢ်စဲၣ်ခဲ(န)စဲး, လၢအမ့ၢ် ကၠီၢ် မ့ဘၢ ဒ့ဘ့း(စ) (John Millburn Davis)န့ၣ်, ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤကဲဒိၣ်ထူးတီၤတဂၤ, ပှၤလၢအဖိတအိၣ်တဂၤ, ဒ့ဘ့း(စ)အ့ၤန့ၣ် ကြၢးပာ်လီၤစူးကါ အစ့ တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်အကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအလီၢ်န့ၣ်, မၤလၢာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, မၢလီၤဝဲလၢပှၤကမၤန့ၢ် အနီၢ်ကစၢ်ဒီးအမါ, လၢလဲၤပူၤကွံာ်လံဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ, အက့ၢ်အဂီၤလၢၢ်စိးပျၤ ထဲသိးသိးလၢ ပှၤမူအနီၣ်ထိၣ် တဆံတခါ, ဒ်သိးတၢ်ကပိာ်ဆၢထၢၣ်အီၤ ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ့းဘ့း(စ) စံးဘၣ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိ (Journalist) အၢနံၤ ပၢ(လ) (Ernie Pyle)…

About Us

ထဲယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးသးမံတၢ်သ့

တၢ်အီၣ်အပှ့ၤ ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်- သဒီၣ်ကိၤဖးဒိၣ်, ကိၣ် ရှဝၣ်မၣ် (shawarma), တၢ်အီၣ် စံၢ်ဃါ (salads), ဒီးဂုၤဂၤအါမးတဖၣ်- ဘၣ်တၢ်ဟဲစိာ်ဆှၢဆူ ဟံၣ်ကစၢ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတမၤ မူးပွဲနီတမံၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲတမၤလိာ် တၢ်အီၣ်အါကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ် ဃုနံၣ်ဖိ မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပၢ်တဂၤအံၤ တချုးအဖိခွါမံအကတီၢ်ဖိန့ၣ် ပျဲဝဲလၢအဖိခွါကလိာ်ကွဲ အကွဲၤဒီနၢ်အဃိဒီး, ဖိသၣ်အံၤ စူးကါ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးတၢ်အီၣ်လၢအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ပှ့ၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်အီၣ်အကျးအါဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အပၢ် သံကွၢ် အဖိခွါဖိ, အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ယၣ်လုးဘဲအဖီလာ်လၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ နမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤ န့ၣ်လဲၣ်” ဒီး, ပှၤဃုနံၣ်ဖိ စံးဆၢဝဲ “တၢ်သၣ်ဝံၤယသးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ ဒီးအတၢ်နၢ်ပၢၢ် တထီၣ်ဘးတၢ်န့ၣ် အစၢဟဲထီၣ်လၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢ အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်တၢ် တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဧ့ရှီၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ အါန့ၢ် ဒီလၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ.…

About Us

တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်

မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံကထၢလၢအလီၤပှီၢ်အဖီလာ်န့ၣ်, အူးခဲကၢ်ဘျဲးအက့အခီတဖၣ် ကျၢၢ်ဘၢကတြံာ်ဃာ် ဆံရံယါဖိသၣ်မုၣ် ကၠံၤနါ (Jinan) ပှၤအိၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤ လၢအကျၢၢ်ဘၢဃာ် အပုၢ်ပိာ်ခွါဖိန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤပှီၢ် အကမှံၤကမှိာ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်တၢ်ဆူ ပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ် “ထုးထီၣ်န့ၢ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ, ယကမၤတၢ်ကိးမံၤလၢသုဂီၢ်,” အဝဲကိးထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ကၢ် သးလီၤအပူၤ, “ယကကဲသုကုၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှၤဝဲလၢ လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ, စံး ၁၁၈:၅ ပာ်ဖျါဝဲ “လၢယဘၣ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤန့ၣ် ယကိးထီၣ်ယွၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဟီၣ်ခိၣ် ဟူးဝးအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤပှီၢ်အတၢ်လီၤကလဲတဖၣ် ဒိးဃၢဃာ်ပှၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဆိးလဲၤခီဖျိ ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အိၣ်ဟဲခီဖျိ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ယါဘျါတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်မၤ, တၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ် ဟးဂီၤလီၤမၢ်အဃိ ပသါတပၢၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ, လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအၢၣ်လီၤလိာ်သးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် တလိၣ်နကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစံးဆၢပှၤ,…

About Us

တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ ခရံာ်ပူၤ

ဘူးထီၣ်လၢ နံၣ်ကယၤ ခံဆံကထီၣ်အဆၢ, မ့ၣ်ရံၣ်မဲးဒိၣ်ဝၢၣ် (Mary McDowell) အိၣ်ဆိး ဖဲတၢ်လီၢ် လၢအလီၤဆီလိာ်သးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒီး ကရၢၢ်လၢပှၤပာ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤကဆါအီၤ, ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ကၣ်ကိၢ်(Chicago)လီၤ. အဟံၣ်အိၣ်ယံၤဒီးကရၢၢ်ဝဲန့ၣ် မံးလာ်ခံဆံဧိၤ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကရၢၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးမၤသးလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါ ထဲတစဲးဖိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးမၤသးအံၤမၤဆူၣ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ် အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကပၢၢ်ဆၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲ သ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲးဒီၢ်ဝၢၣ် (McDowell) လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အသိးအကျါ- ကတိၤစၢၤမၤစၢၤ ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ် က့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုာ် တၢ်သိၣ်လိန့ၢ် ဖိသၣ်တဖၣ် လၢကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ လၢအအိၣ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ် အလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢထၢၣ်န့ၢ်လၢ ပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်, မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲကဲဘျုး လိၤလိၤဒၣ်ကယၢာ် - မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပၤရၣ်…

About Us

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်တဲပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤကူစါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကိလၤ (Nicola) အတံၤသကိးလၢ အမၤအ့န့အသးတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အတတူၢ်လိာ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်အတံၤသကိးခဲလၢာ်လၢ “ယအိၣ်မူလၢာ်ဂီၤကလီယတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, “ယတမၤတၢ်နီတမံၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယတမၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယတဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခဲကန့ၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဖျါ လၢအမဲာ်ညါ လၢကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အဆံးအစှၤဖိအဃိ, ဒ်သိးနံၣ်ကိလၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါဒိၣ်မးလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယဖးလံာ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တကတီၢ်ဃီဃၣ်ဃၣ်ဒီး လံာ်တၢ်တဲပူအံၤဒီး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤဆီ ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. ဒ်စံၣ်တဲၤ ၉:၁၀ ပာ်ဖျါဝဲ “ပျုၤပူၤ ဖဲနလဲၤတၢ်” အသိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်န့ၣ် တပျဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဆၢဖိ…

About Us

ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်မၤအသး

ကစၢ်လၢမူခိၣ်

လၢတၢ်ဟ့ၣ်နံၤသဘျ့ အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသုတဟ့ၣ်ကျိာ်စ့ဒီးမၢအီၣ် ပှၤဟဲမၤတၢ် လၢထံကီၢ်အဂၤ လၢပှၤဟံၣ်ပှၤဃီတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်စ့ကဖီ “ပှၤကညီနီၢ်ဂံၢ်-ဂံၢ်ဘါ ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤ” (Singapore’s Ministry of Manpower) ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ် တလါန့ၣ် အစှၤကတၢၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် နံၤသဘျ့တသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကကွၢ်ထွဲ အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲနံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် သုးကျဲၤကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အတၢ်မၤတဖၣ် လၢကျိၤကျဲအဂၤ သ့ဝဲဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကဘှါဆှဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ တမ့ၢ်တၢ်အဘီၣ်အညီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတမံၤဘၣ်. တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအိၣ်မူ အိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ် ဖဲလၢကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်အကစၢ်တဖၣ် အတၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အသိး အစိၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢအတၢ်နဲၣ်လီၤ အကတၢၢ်တကျိၤ ဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဃးဒီး…

တၢ်မၤအသး

ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

တၢ်မၤအသး

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

တၢ်မၤအသး

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

တၢ်မၤအသး

တၢ်ဟ့ၣ်သါ လီၤထူလီၤယိာ်

ဒး(စ)ထ်ဘိ (Dust Bowl) ကလံၤမုၢ်မဲး လီၤဘၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဖဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဃံးစ့ၤကီခဲ” (Great Depression) အဆၢကတီၢ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ဟါဝၣ်သၣ် (Hiawatha), ကီၢ်စဲၣ်ခဲ(န)စဲး, လၢအမ့ၢ် ကၠီၢ် မ့ဘၢ ဒ့ဘ့း(စ) (John Millburn Davis)န့ၣ်, ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤကဲဒိၣ်ထူးတီၤတဂၤ, ပှၤလၢအဖိတအိၣ်တဂၤ, ဒ့ဘ့း(စ)အ့ၤန့ၣ် ကြၢးပာ်လီၤစူးကါ အစ့ တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်အကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအလီၢ်န့ၣ်, မၤလၢာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, မၢလီၤဝဲလၢပှၤကမၤန့ၢ် အနီၢ်ကစၢ်ဒီးအမါ, လၢလဲၤပူၤကွံာ်လံဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ, အက့ၢ်အဂီၤလၢၢ်စိးပျၤ ထဲသိးသိးလၢ ပှၤမူအနီၣ်ထိၣ် တဆံတခါ, ဒ်သိးတၢ်ကပိာ်ဆၢထၢၣ်အီၤ ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ့းဘ့း(စ) စံးဘၣ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိ (Journalist) အၢနံၤ ပၢ(လ) (Ernie Pyle)…

တၢ်မၤအသး

ထဲယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးသးမံတၢ်သ့

တၢ်အီၣ်အပှ့ၤ ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်- သဒီၣ်ကိၤဖးဒိၣ်, ကိၣ် ရှဝၣ်မၣ် (shawarma), တၢ်အီၣ် စံၢ်ဃါ (salads), ဒီးဂုၤဂၤအါမးတဖၣ်- ဘၣ်တၢ်ဟဲစိာ်ဆှၢဆူ ဟံၣ်ကစၢ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတမၤ မူးပွဲနီတမံၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲတမၤလိာ် တၢ်အီၣ်အါကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ် ဃုနံၣ်ဖိ မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပၢ်တဂၤအံၤ တချုးအဖိခွါမံအကတီၢ်ဖိန့ၣ် ပျဲဝဲလၢအဖိခွါကလိာ်ကွဲ အကွဲၤဒီနၢ်အဃိဒီး, ဖိသၣ်အံၤ စူးကါ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးတၢ်အီၣ်လၢအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ပှ့ၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်အီၣ်အကျးအါဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အပၢ် သံကွၢ် အဖိခွါဖိ, အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ယၣ်လုးဘဲအဖီလာ်လၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ နမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤ န့ၣ်လဲၣ်” ဒီး, ပှၤဃုနံၣ်ဖိ စံးဆၢဝဲ “တၢ်သၣ်ဝံၤယသးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ ဒီးအတၢ်နၢ်ပၢၢ် တထီၣ်ဘးတၢ်န့ၣ် အစၢဟဲထီၣ်လၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢ အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်တၢ် တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဧ့ရှီၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ အါန့ၢ် ဒီလၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ.…

တၢ်မၤအသး

တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်

မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံကထၢလၢအလီၤပှီၢ်အဖီလာ်န့ၣ်, အူးခဲကၢ်ဘျဲးအက့အခီတဖၣ် ကျၢၢ်ဘၢကတြံာ်ဃာ် ဆံရံယါဖိသၣ်မုၣ် ကၠံၤနါ (Jinan) ပှၤအိၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤ လၢအကျၢၢ်ဘၢဃာ် အပုၢ်ပိာ်ခွါဖိန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤပှီၢ် အကမှံၤကမှိာ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်တၢ်ဆူ ပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ် “ထုးထီၣ်န့ၢ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ, ယကမၤတၢ်ကိးမံၤလၢသုဂီၢ်,” အဝဲကိးထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ကၢ် သးလီၤအပူၤ, “ယကကဲသုကုၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှၤဝဲလၢ လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ, စံး ၁၁၈:၅ ပာ်ဖျါဝဲ “လၢယဘၣ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤန့ၣ် ယကိးထီၣ်ယွၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဟီၣ်ခိၣ် ဟူးဝးအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤပှီၢ်အတၢ်လီၤကလဲတဖၣ် ဒိးဃၢဃာ်ပှၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဆိးလဲၤခီဖျိ ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အိၣ်ဟဲခီဖျိ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ယါဘျါတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်မၤ, တၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ် ဟးဂီၤလီၤမၢ်အဃိ ပသါတပၢၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ, လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအၢၣ်လီၤလိာ်သးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် တလိၣ်နကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစံးဆၢပှၤ,…

တၢ်မၤအသး

တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ ခရံာ်ပူၤ

ဘူးထီၣ်လၢ နံၣ်ကယၤ ခံဆံကထီၣ်အဆၢ, မ့ၣ်ရံၣ်မဲးဒိၣ်ဝၢၣ် (Mary McDowell) အိၣ်ဆိး ဖဲတၢ်လီၢ် လၢအလီၤဆီလိာ်သးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒီး ကရၢၢ်လၢပှၤပာ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤကဆါအီၤ, ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ကၣ်ကိၢ်(Chicago)လီၤ. အဟံၣ်အိၣ်ယံၤဒီးကရၢၢ်ဝဲန့ၣ် မံးလာ်ခံဆံဧိၤ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကရၢၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးမၤသးလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါ ထဲတစဲးဖိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးမၤသးအံၤမၤဆူၣ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ် အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကပၢၢ်ဆၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲ သ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲးဒီၢ်ဝၢၣ် (McDowell) လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အသိးအကျါ- ကတိၤစၢၤမၤစၢၤ ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ် က့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုာ် တၢ်သိၣ်လိန့ၢ် ဖိသၣ်တဖၣ် လၢကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ လၢအအိၣ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ် အလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢထၢၣ်န့ၢ်လၢ ပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်, မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲကဲဘျုး လိၤလိၤဒၣ်ကယၢာ် - မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပၤရၣ်…

တၢ်မၤအသး

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်တဲပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤကူစါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကိလၤ (Nicola) အတံၤသကိးလၢ အမၤအ့န့အသးတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အတတူၢ်လိာ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်အတံၤသကိးခဲလၢာ်လၢ “ယအိၣ်မူလၢာ်ဂီၤကလီယတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, “ယတမၤတၢ်နီတမံၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယတမၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယတဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခဲကန့ၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဖျါ လၢအမဲာ်ညါ လၢကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အဆံးအစှၤဖိအဃိ, ဒ်သိးနံၣ်ကိလၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါဒိၣ်မးလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယဖးလံာ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တကတီၢ်ဃီဃၣ်ဃၣ်ဒီး လံာ်တၢ်တဲပူအံၤဒီး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤဆီ ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. ဒ်စံၣ်တဲၤ ၉:၁၀ ပာ်ဖျါဝဲ “ပျုၤပူၤ ဖဲနလဲၤတၢ်” အသိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်န့ၣ် တပျဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဆၢဖိ…

တၢ်မၤအသး

ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ကစၢ်လၢမူခိၣ်

လၢတၢ်ဟ့ၣ်နံၤသဘျ့ အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသုတဟ့ၣ်ကျိာ်စ့ဒီးမၢအီၣ် ပှၤဟဲမၤတၢ် လၢထံကီၢ်အဂၤ လၢပှၤဟံၣ်ပှၤဃီတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်စ့ကဖီ “ပှၤကညီနီၢ်ဂံၢ်-ဂံၢ်ဘါ ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤ” (Singapore’s Ministry of Manpower) ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ် တလါန့ၣ် အစှၤကတၢၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် နံၤသဘျ့တသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကကွၢ်ထွဲ အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲနံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် သုးကျဲၤကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အတၢ်မၤတဖၣ် လၢကျိၤကျဲအဂၤ သ့ဝဲဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကဘှါဆှဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ တမ့ၢ်တၢ်အဘီၣ်အညီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတမံၤဘၣ်. တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအိၣ်မူ အိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ် ဖဲလၢကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်အကစၢ်တဖၣ် အတၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အသိး အစိၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢအတၢ်နဲၣ်လီၤ အကတၢၢ်တကျိၤ ဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဃးဒီး…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်ဟ့ၣ်သါ လီၤထူလီၤယိာ်

ဒး(စ)ထ်ဘိ (Dust Bowl) ကလံၤမုၢ်မဲး လီၤဘၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဖဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဃံးစ့ၤကီခဲ” (Great Depression) အဆၢကတီၢ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ဟါဝၣ်သၣ် (Hiawatha), ကီၢ်စဲၣ်ခဲ(န)စဲး, လၢအမ့ၢ် ကၠီၢ် မ့ဘၢ ဒ့ဘ့း(စ) (John Millburn Davis)န့ၣ်, ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤကဲဒိၣ်ထူးတီၤတဂၤ, ပှၤလၢအဖိတအိၣ်တဂၤ, ဒ့ဘ့း(စ)အ့ၤန့ၣ် ကြၢးပာ်လီၤစူးကါ အစ့ တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်အကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအလီၢ်န့ၣ်, မၤလၢာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, မၢလီၤဝဲလၢပှၤကမၤန့ၢ် အနီၢ်ကစၢ်ဒီးအမါ, လၢလဲၤပူၤကွံာ်လံဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ, အက့ၢ်အဂီၤလၢၢ်စိးပျၤ ထဲသိးသိးလၢ ပှၤမူအနီၣ်ထိၣ် တဆံတခါ, ဒ်သိးတၢ်ကပိာ်ဆၢထၢၣ်အီၤ ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ့းဘ့း(စ) စံးဘၣ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိ (Journalist) အၢနံၤ ပၢ(လ) (Ernie Pyle)…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ထဲယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးသးမံတၢ်သ့

တၢ်အီၣ်အပှ့ၤ ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်- သဒီၣ်ကိၤဖးဒိၣ်, ကိၣ် ရှဝၣ်မၣ် (shawarma), တၢ်အီၣ် စံၢ်ဃါ (salads), ဒီးဂုၤဂၤအါမးတဖၣ်- ဘၣ်တၢ်ဟဲစိာ်ဆှၢဆူ ဟံၣ်ကစၢ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတမၤ မူးပွဲနီတမံၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲတမၤလိာ် တၢ်အီၣ်အါကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ် ဃုနံၣ်ဖိ မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပၢ်တဂၤအံၤ တချုးအဖိခွါမံအကတီၢ်ဖိန့ၣ် ပျဲဝဲလၢအဖိခွါကလိာ်ကွဲ အကွဲၤဒီနၢ်အဃိဒီး, ဖိသၣ်အံၤ စူးကါ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးတၢ်အီၣ်လၢအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ပှ့ၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်အီၣ်အကျးအါဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အပၢ် သံကွၢ် အဖိခွါဖိ, အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ယၣ်လုးဘဲအဖီလာ်လၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ နမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤ န့ၣ်လဲၣ်” ဒီး, ပှၤဃုနံၣ်ဖိ စံးဆၢဝဲ “တၢ်သၣ်ဝံၤယသးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ ဒီးအတၢ်နၢ်ပၢၢ် တထီၣ်ဘးတၢ်န့ၣ် အစၢဟဲထီၣ်လၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢ အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်တၢ် တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဧ့ရှီၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ အါန့ၢ် ဒီလၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်

မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံကထၢလၢအလီၤပှီၢ်အဖီလာ်န့ၣ်, အူးခဲကၢ်ဘျဲးအက့အခီတဖၣ် ကျၢၢ်ဘၢကတြံာ်ဃာ် ဆံရံယါဖိသၣ်မုၣ် ကၠံၤနါ (Jinan) ပှၤအိၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤ လၢအကျၢၢ်ဘၢဃာ် အပုၢ်ပိာ်ခွါဖိန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤပှီၢ် အကမှံၤကမှိာ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်တၢ်ဆူ ပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ် “ထုးထီၣ်န့ၢ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ, ယကမၤတၢ်ကိးမံၤလၢသုဂီၢ်,” အဝဲကိးထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ကၢ် သးလီၤအပူၤ, “ယကကဲသုကုၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှၤဝဲလၢ လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ, စံး ၁၁၈:၅ ပာ်ဖျါဝဲ “လၢယဘၣ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤန့ၣ် ယကိးထီၣ်ယွၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဟီၣ်ခိၣ် ဟူးဝးအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤပှီၢ်အတၢ်လီၤကလဲတဖၣ် ဒိးဃၢဃာ်ပှၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဆိးလဲၤခီဖျိ ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အိၣ်ဟဲခီဖျိ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ယါဘျါတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်မၤ, တၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ် ဟးဂီၤလီၤမၢ်အဃိ ပသါတပၢၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ, လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအၢၣ်လီၤလိာ်သးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် တလိၣ်နကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစံးဆၢပှၤ,…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ ခရံာ်ပူၤ

ဘူးထီၣ်လၢ နံၣ်ကယၤ ခံဆံကထီၣ်အဆၢ, မ့ၣ်ရံၣ်မဲးဒိၣ်ဝၢၣ် (Mary McDowell) အိၣ်ဆိး ဖဲတၢ်လီၢ် လၢအလီၤဆီလိာ်သးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒီး ကရၢၢ်လၢပှၤပာ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤကဆါအီၤ, ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ကၣ်ကိၢ်(Chicago)လီၤ. အဟံၣ်အိၣ်ယံၤဒီးကရၢၢ်ဝဲန့ၣ် မံးလာ်ခံဆံဧိၤ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကရၢၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးမၤသးလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါ ထဲတစဲးဖိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးမၤသးအံၤမၤဆူၣ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ် အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကပၢၢ်ဆၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲ သ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲးဒီၢ်ဝၢၣ် (McDowell) လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အသိးအကျါ- ကတိၤစၢၤမၤစၢၤ ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ် က့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုာ် တၢ်သိၣ်လိန့ၢ် ဖိသၣ်တဖၣ် လၢကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ လၢအအိၣ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ် အလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢထၢၣ်န့ၢ်လၢ ပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်, မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲကဲဘျုး လိၤလိၤဒၣ်ကယၢာ် - မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပၤရၣ်…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်တဲပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤကူစါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကိလၤ (Nicola) အတံၤသကိးလၢ အမၤအ့န့အသးတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အတတူၢ်လိာ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်အတံၤသကိးခဲလၢာ်လၢ “ယအိၣ်မူလၢာ်ဂီၤကလီယတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, “ယတမၤတၢ်နီတမံၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယတမၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယတဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခဲကန့ၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဖျါ လၢအမဲာ်ညါ လၢကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အဆံးအစှၤဖိအဃိ, ဒ်သိးနံၣ်ကိလၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါဒိၣ်မးလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယဖးလံာ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တကတီၢ်ဃီဃၣ်ဃၣ်ဒီး လံာ်တၢ်တဲပူအံၤဒီး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤဆီ ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. ဒ်စံၣ်တဲၤ ၉:၁၀ ပာ်ဖျါဝဲ “ပျုၤပူၤ ဖဲနလဲၤတၢ်” အသိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်န့ၣ် တပျဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဆၢဖိ…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…

About Us

ကစၢ်လၢမူခိၣ်

လၢတၢ်ဟ့ၣ်နံၤသဘျ့ အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသုတဟ့ၣ်ကျိာ်စ့ဒီးမၢအီၣ် ပှၤဟဲမၤတၢ် လၢထံကီၢ်အဂၤ လၢပှၤဟံၣ်ပှၤဃီတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်စ့ကဖီ “ပှၤကညီနီၢ်ဂံၢ်-ဂံၢ်ဘါ ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤ” (Singapore’s Ministry of Manpower) ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ် တလါန့ၣ် အစှၤကတၢၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် နံၤသဘျ့တသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကကွၢ်ထွဲ အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲနံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် သုးကျဲၤကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အတၢ်မၤတဖၣ် လၢကျိၤကျဲအဂၤ သ့ဝဲဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကဘှါဆှဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ တမ့ၢ်တၢ်အဘီၣ်အညီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတမံၤဘၣ်. တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအိၣ်မူ အိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ် ဖဲလၢကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်အကစၢ်တဖၣ် အတၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အသိး အစိၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢအတၢ်နဲၣ်လီၤ အကတၢၢ်တကျိၤ ဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဃးဒီး…

About Us

ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

About Us

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

About Us

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

About Us

တၢ်ဟ့ၣ်သါ လီၤထူလီၤယိာ်

ဒး(စ)ထ်ဘိ (Dust Bowl) ကလံၤမုၢ်မဲး လီၤဘၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဖဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဃံးစ့ၤကီခဲ” (Great Depression) အဆၢကတီၢ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ဟါဝၣ်သၣ် (Hiawatha), ကီၢ်စဲၣ်ခဲ(န)စဲး, လၢအမ့ၢ် ကၠီၢ် မ့ဘၢ ဒ့ဘ့း(စ) (John Millburn Davis)န့ၣ်, ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤကဲဒိၣ်ထူးတီၤတဂၤ, ပှၤလၢအဖိတအိၣ်တဂၤ, ဒ့ဘ့း(စ)အ့ၤန့ၣ် ကြၢးပာ်လီၤစူးကါ အစ့ တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်အကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအလီၢ်န့ၣ်, မၤလၢာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, မၢလီၤဝဲလၢပှၤကမၤန့ၢ် အနီၢ်ကစၢ်ဒီးအမါ, လၢလဲၤပူၤကွံာ်လံဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ, အက့ၢ်အဂီၤလၢၢ်စိးပျၤ ထဲသိးသိးလၢ ပှၤမူအနီၣ်ထိၣ် တဆံတခါ, ဒ်သိးတၢ်ကပိာ်ဆၢထၢၣ်အီၤ ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ့းဘ့း(စ) စံးဘၣ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိ (Journalist) အၢနံၤ ပၢ(လ) (Ernie Pyle)…

About Us

ထဲယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးသးမံတၢ်သ့

တၢ်အီၣ်အပှ့ၤ ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်- သဒီၣ်ကိၤဖးဒိၣ်, ကိၣ် ရှဝၣ်မၣ် (shawarma), တၢ်အီၣ် စံၢ်ဃါ (salads), ဒီးဂုၤဂၤအါမးတဖၣ်- ဘၣ်တၢ်ဟဲစိာ်ဆှၢဆူ ဟံၣ်ကစၢ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတမၤ မူးပွဲနီတမံၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲတမၤလိာ် တၢ်အီၣ်အါကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ် ဃုနံၣ်ဖိ မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပၢ်တဂၤအံၤ တချုးအဖိခွါမံအကတီၢ်ဖိန့ၣ် ပျဲဝဲလၢအဖိခွါကလိာ်ကွဲ အကွဲၤဒီနၢ်အဃိဒီး, ဖိသၣ်အံၤ စူးကါ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးတၢ်အီၣ်လၢအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ပှ့ၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်အီၣ်အကျးအါဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အပၢ် သံကွၢ် အဖိခွါဖိ, အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ယၣ်လုးဘဲအဖီလာ်လၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ နမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤ န့ၣ်လဲၣ်” ဒီး, ပှၤဃုနံၣ်ဖိ စံးဆၢဝဲ “တၢ်သၣ်ဝံၤယသးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ ဒီးအတၢ်နၢ်ပၢၢ် တထီၣ်ဘးတၢ်န့ၣ် အစၢဟဲထီၣ်လၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢ အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်တၢ် တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဧ့ရှီၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ အါန့ၢ် ဒီလၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ.…

About Us

တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်

မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံကထၢလၢအလီၤပှီၢ်အဖီလာ်န့ၣ်, အူးခဲကၢ်ဘျဲးအက့အခီတဖၣ် ကျၢၢ်ဘၢကတြံာ်ဃာ် ဆံရံယါဖိသၣ်မုၣ် ကၠံၤနါ (Jinan) ပှၤအိၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤ လၢအကျၢၢ်ဘၢဃာ် အပုၢ်ပိာ်ခွါဖိန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤပှီၢ် အကမှံၤကမှိာ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်တၢ်ဆူ ပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ် “ထုးထီၣ်န့ၢ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ, ယကမၤတၢ်ကိးမံၤလၢသုဂီၢ်,” အဝဲကိးထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ကၢ် သးလီၤအပူၤ, “ယကကဲသုကုၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှၤဝဲလၢ လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ, စံး ၁၁၈:၅ ပာ်ဖျါဝဲ “လၢယဘၣ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤန့ၣ် ယကိးထီၣ်ယွၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဟီၣ်ခိၣ် ဟူးဝးအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤပှီၢ်အတၢ်လီၤကလဲတဖၣ် ဒိးဃၢဃာ်ပှၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဆိးလဲၤခီဖျိ ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အိၣ်ဟဲခီဖျိ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ယါဘျါတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်မၤ, တၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ် ဟးဂီၤလီၤမၢ်အဃိ ပသါတပၢၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ, လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအၢၣ်လီၤလိာ်သးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် တလိၣ်နကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစံးဆၢပှၤ,…

About Us

တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ ခရံာ်ပူၤ

ဘူးထီၣ်လၢ နံၣ်ကယၤ ခံဆံကထီၣ်အဆၢ, မ့ၣ်ရံၣ်မဲးဒိၣ်ဝၢၣ် (Mary McDowell) အိၣ်ဆိး ဖဲတၢ်လီၢ် လၢအလီၤဆီလိာ်သးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒီး ကရၢၢ်လၢပှၤပာ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤကဆါအီၤ, ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ကၣ်ကိၢ်(Chicago)လီၤ. အဟံၣ်အိၣ်ယံၤဒီးကရၢၢ်ဝဲန့ၣ် မံးလာ်ခံဆံဧိၤ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကရၢၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးမၤသးလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါ ထဲတစဲးဖိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးမၤသးအံၤမၤဆူၣ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ် အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကပၢၢ်ဆၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲ သ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲးဒီၢ်ဝၢၣ် (McDowell) လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အသိးအကျါ- ကတိၤစၢၤမၤစၢၤ ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ် က့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုာ် တၢ်သိၣ်လိန့ၢ် ဖိသၣ်တဖၣ် လၢကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ လၢအအိၣ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ် အလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢထၢၣ်န့ၢ်လၢ ပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်, မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲကဲဘျုး လိၤလိၤဒၣ်ကယၢာ် - မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပၤရၣ်…

About Us

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်တဲပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤကူစါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကိလၤ (Nicola) အတံၤသကိးလၢ အမၤအ့န့အသးတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အတတူၢ်လိာ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်အတံၤသကိးခဲလၢာ်လၢ “ယအိၣ်မူလၢာ်ဂီၤကလီယတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, “ယတမၤတၢ်နီတမံၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယတမၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယတဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခဲကန့ၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဖျါ လၢအမဲာ်ညါ လၢကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အဆံးအစှၤဖိအဃိ, ဒ်သိးနံၣ်ကိလၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါဒိၣ်မးလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယဖးလံာ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တကတီၢ်ဃီဃၣ်ဃၣ်ဒီး လံာ်တၢ်တဲပူအံၤဒီး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤဆီ ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. ဒ်စံၣ်တဲၤ ၉:၁၀ ပာ်ဖျါဝဲ “ပျုၤပူၤ ဖဲနလဲၤတၢ်” အသိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်န့ၣ် တပျဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဆၢဖိ…

About Us

ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်မၤအသး

ကစၢ်လၢမူခိၣ်

လၢတၢ်ဟ့ၣ်နံၤသဘျ့ အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသုတဟ့ၣ်ကျိာ်စ့ဒီးမၢအီၣ် ပှၤဟဲမၤတၢ် လၢထံကီၢ်အဂၤ လၢပှၤဟံၣ်ပှၤဃီတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်စ့ကဖီ “ပှၤကညီနီၢ်ဂံၢ်-ဂံၢ်ဘါ ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤ” (Singapore’s Ministry of Manpower) ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ် တလါန့ၣ် အစှၤကတၢၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် နံၤသဘျ့တသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကကွၢ်ထွဲ အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲနံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် သုးကျဲၤကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အတၢ်မၤတဖၣ် လၢကျိၤကျဲအဂၤ သ့ဝဲဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကဘှါဆှဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ တမ့ၢ်တၢ်အဘီၣ်အညီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတမံၤဘၣ်. တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအိၣ်မူ အိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ် ဖဲလၢကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်အကစၢ်တဖၣ် အတၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အသိး အစိၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢအတၢ်နဲၣ်လီၤ အကတၢၢ်တကျိၤ ဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဃးဒီး…

တၢ်မၤအသး

ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

တၢ်မၤအသး

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

တၢ်မၤအသး

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

တၢ်မၤအသး

တၢ်ဟ့ၣ်သါ လီၤထူလီၤယိာ်

ဒး(စ)ထ်ဘိ (Dust Bowl) ကလံၤမုၢ်မဲး လီၤဘၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဖဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဃံးစ့ၤကီခဲ” (Great Depression) အဆၢကတီၢ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ဟါဝၣ်သၣ် (Hiawatha), ကီၢ်စဲၣ်ခဲ(န)စဲး, လၢအမ့ၢ် ကၠီၢ် မ့ဘၢ ဒ့ဘ့း(စ) (John Millburn Davis)န့ၣ်, ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤကဲဒိၣ်ထူးတီၤတဂၤ, ပှၤလၢအဖိတအိၣ်တဂၤ, ဒ့ဘ့း(စ)အ့ၤန့ၣ် ကြၢးပာ်လီၤစူးကါ အစ့ တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်အကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအလီၢ်န့ၣ်, မၤလၢာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, မၢလီၤဝဲလၢပှၤကမၤန့ၢ် အနီၢ်ကစၢ်ဒီးအမါ, လၢလဲၤပူၤကွံာ်လံဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ, အက့ၢ်အဂီၤလၢၢ်စိးပျၤ ထဲသိးသိးလၢ ပှၤမူအနီၣ်ထိၣ် တဆံတခါ, ဒ်သိးတၢ်ကပိာ်ဆၢထၢၣ်အီၤ ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ့းဘ့း(စ) စံးဘၣ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိ (Journalist) အၢနံၤ ပၢ(လ) (Ernie Pyle)…

တၢ်မၤအသး

ထဲယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးသးမံတၢ်သ့

တၢ်အီၣ်အပှ့ၤ ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်- သဒီၣ်ကိၤဖးဒိၣ်, ကိၣ် ရှဝၣ်မၣ် (shawarma), တၢ်အီၣ် စံၢ်ဃါ (salads), ဒီးဂုၤဂၤအါမးတဖၣ်- ဘၣ်တၢ်ဟဲစိာ်ဆှၢဆူ ဟံၣ်ကစၢ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတမၤ မူးပွဲနီတမံၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲတမၤလိာ် တၢ်အီၣ်အါကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ် ဃုနံၣ်ဖိ မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပၢ်တဂၤအံၤ တချုးအဖိခွါမံအကတီၢ်ဖိန့ၣ် ပျဲဝဲလၢအဖိခွါကလိာ်ကွဲ အကွဲၤဒီနၢ်အဃိဒီး, ဖိသၣ်အံၤ စူးကါ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးတၢ်အီၣ်လၢအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ပှ့ၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်အီၣ်အကျးအါဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အပၢ် သံကွၢ် အဖိခွါဖိ, အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ယၣ်လုးဘဲအဖီလာ်လၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ နမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤ န့ၣ်လဲၣ်” ဒီး, ပှၤဃုနံၣ်ဖိ စံးဆၢဝဲ “တၢ်သၣ်ဝံၤယသးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ ဒီးအတၢ်နၢ်ပၢၢ် တထီၣ်ဘးတၢ်န့ၣ် အစၢဟဲထီၣ်လၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢ အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်တၢ် တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဧ့ရှီၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ အါန့ၢ် ဒီလၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ.…

တၢ်မၤအသး

တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်

မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံကထၢလၢအလီၤပှီၢ်အဖီလာ်န့ၣ်, အူးခဲကၢ်ဘျဲးအက့အခီတဖၣ် ကျၢၢ်ဘၢကတြံာ်ဃာ် ဆံရံယါဖိသၣ်မုၣ် ကၠံၤနါ (Jinan) ပှၤအိၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤ လၢအကျၢၢ်ဘၢဃာ် အပုၢ်ပိာ်ခွါဖိန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤပှီၢ် အကမှံၤကမှိာ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်တၢ်ဆူ ပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ် “ထုးထီၣ်န့ၢ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ, ယကမၤတၢ်ကိးမံၤလၢသုဂီၢ်,” အဝဲကိးထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ကၢ် သးလီၤအပူၤ, “ယကကဲသုကုၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှၤဝဲလၢ လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ, စံး ၁၁၈:၅ ပာ်ဖျါဝဲ “လၢယဘၣ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤန့ၣ် ယကိးထီၣ်ယွၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဟီၣ်ခိၣ် ဟူးဝးအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤပှီၢ်အတၢ်လီၤကလဲတဖၣ် ဒိးဃၢဃာ်ပှၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဆိးလဲၤခီဖျိ ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အိၣ်ဟဲခီဖျိ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ယါဘျါတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်မၤ, တၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ် ဟးဂီၤလီၤမၢ်အဃိ ပသါတပၢၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ, လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအၢၣ်လီၤလိာ်သးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် တလိၣ်နကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစံးဆၢပှၤ,…

တၢ်မၤအသး

တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ ခရံာ်ပူၤ

ဘူးထီၣ်လၢ နံၣ်ကယၤ ခံဆံကထီၣ်အဆၢ, မ့ၣ်ရံၣ်မဲးဒိၣ်ဝၢၣ် (Mary McDowell) အိၣ်ဆိး ဖဲတၢ်လီၢ် လၢအလီၤဆီလိာ်သးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒီး ကရၢၢ်လၢပှၤပာ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤကဆါအီၤ, ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ကၣ်ကိၢ်(Chicago)လီၤ. အဟံၣ်အိၣ်ယံၤဒီးကရၢၢ်ဝဲန့ၣ် မံးလာ်ခံဆံဧိၤ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကရၢၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးမၤသးလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါ ထဲတစဲးဖိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးမၤသးအံၤမၤဆူၣ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ် အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကပၢၢ်ဆၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲ သ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲးဒီၢ်ဝၢၣ် (McDowell) လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အသိးအကျါ- ကတိၤစၢၤမၤစၢၤ ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ် က့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုာ် တၢ်သိၣ်လိန့ၢ် ဖိသၣ်တဖၣ် လၢကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ လၢအအိၣ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ် အလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢထၢၣ်န့ၢ်လၢ ပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်, မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲကဲဘျုး လိၤလိၤဒၣ်ကယၢာ် - မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပၤရၣ်…

တၢ်မၤအသး

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်တဲပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤကူစါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကိလၤ (Nicola) အတံၤသကိးလၢ အမၤအ့န့အသးတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အတတူၢ်လိာ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်အတံၤသကိးခဲလၢာ်လၢ “ယအိၣ်မူလၢာ်ဂီၤကလီယတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, “ယတမၤတၢ်နီတမံၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယတမၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယတဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခဲကန့ၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဖျါ လၢအမဲာ်ညါ လၢကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အဆံးအစှၤဖိအဃိ, ဒ်သိးနံၣ်ကိလၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါဒိၣ်မးလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယဖးလံာ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တကတီၢ်ဃီဃၣ်ဃၣ်ဒီး လံာ်တၢ်တဲပူအံၤဒီး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤဆီ ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. ဒ်စံၣ်တဲၤ ၉:၁၀ ပာ်ဖျါဝဲ “ပျုၤပူၤ ဖဲနလဲၤတၢ်” အသိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်န့ၣ် တပျဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဆၢဖိ…

တၢ်မၤအသး

ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ကစၢ်လၢမူခိၣ်

လၢတၢ်ဟ့ၣ်နံၤသဘျ့ အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသုတဟ့ၣ်ကျိာ်စ့ဒီးမၢအီၣ် ပှၤဟဲမၤတၢ် လၢထံကီၢ်အဂၤ လၢပှၤဟံၣ်ပှၤဃီတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်စ့ကဖီ “ပှၤကညီနီၢ်ဂံၢ်-ဂံၢ်ဘါ ကိတိာ်ဝဲၤကျိၤ” (Singapore’s Ministry of Manpower) ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ် တလါန့ၣ် အစှၤကတၢၢ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် နံၤသဘျ့တသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကကွၢ်ထွဲ အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဖုး ဖဲနံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကစၢ်တဖၣ် သုးကျဲၤကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အတၢ်မၤတဖၣ် လၢကျိၤကျဲအဂၤ သ့ဝဲဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တထံၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကဘှါဆှဲ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ တမ့ၢ်တၢ်အဘီၣ်အညီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီတမံၤဘၣ်. တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးအိၣ်မူ အိၣ်ဂဲၤဝဲဒၣ် ဖဲလၢကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်အကစၢ်တဖၣ် အတၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အသိး အစိၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢအတၢ်နဲၣ်လီၤ အကတၢၢ်တကျိၤ ဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်ဃးဒီး…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ယမ့ၢ်တၢ်လၢ ယမ့ၢ်လီၤ

ကၠဲး(Jack), ဖၠၣ်စိမိၤသရၣ်ဒိၣ်စိတဂၤ ဘၣ်ထွဲဒီးပီညါလၢကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ် ဒီးလံာ်လဲၢ် တၢ်ကွဲးတကပၤ, ဒီးမ့ၢ်ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးစဲၣ်နီၤဒိၣ်မးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးအိၣ် (၁၅) နံၣ်န့ၣ်, စံးလီၤအသးလၢ အတနာ်ထူနာ်ယွၤတဂၤ, ဒီးဖဲလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤထီၣ် အကတီၢ်န့ၣ်, ဒီတဒၢဝဲ အတၢ်တစူၢ်တနာ်ယွၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤန့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိး ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကၠဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤကိးဂၤဒဲး ဒီးတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသးလၢ တၢ်အတကပၤလံ.” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ လံာ်စီဆှံန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤ အဂုၤ အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ “တၢ်စံၣ်ဃဲၤ တဲဃဲၤတယုၢ် မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမၤသးနီၢ်နီၢ် ဒီးလိၣ်ထီၣ်အသး လၢပှၤကညီၤ အက့ၢ်အဂီၤ သၢပျၢၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”

၂ မိၤရှ့ ၃ မ့ၢ်လံာ်စီဆှံအဒိၣ်ကတၢၢ်တဆၢလၢ အလုၢ်ဘၢဒိၣ်စိ ကၠဲး န့ၣ်လီၤ. ယွၤကိး စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢဒုးဟးထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ အဆိကမိၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးယွၤအဘီမုၢ်

ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး ခရံာ်ဖိပှၤကွဲးလံာ်တဖု လၢအကွဲးဖိသၣ်အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်လိာ်သကိးသး, ဒီးမၤစၢၤရၤလီၤ တဂၤဘၣ်တဂၤ အလံာ်လဲၢ်အဂ့ၢ် တဖၣ်အဆၢကတီၢ်, ပှၤတနီၤစံးဝဲ မ့ၢ်လၢ ပမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤသတြီၤလိာ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုအံၤ ပပာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနာ် လၢအပညိၣ်ယွၤအဘီမုၢ်, ဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ပပှၤတဝၢအဂီၢ်အဃိ တမ့ၢ်ပသတြီၤလိာ်သးတၢ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်စိတမံၤဃီ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစီၤပၤတဂၤဃီ လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသးကိးတၢ်တမံၤဃီအပူၤ, ပအုၣ်ပသးလၢခရံာ်အဂီၢ် တုၤဃီၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဆူ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤမၢ စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်အဂၤ နွံဆံ လၢအအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအကတီၢ်, ၄ မိၤ ၁၁:၁၆-၁၇ အပူၤ ယွၤစံးဝဲ “ယကဟံးန့ၢ် သးလၢအအိၣ်လၢနလိၤတနီၤ, ဒီးယကပာ်လီၤလၢအလိၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စိာ်ဒီးနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်အတၢ်ဝံ, ဒီးနတစိာ်ဘၣ် တဂၤဃီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ်, စီၤယိၤရှူထံၣ် ပှၤသးပှၢ်ခံဂၤ ကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ် စီၤမိၤရှ့ ဒ်သိးကမၢအဝဲသ့ၣ်…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

နီၤဟ့ၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

လၢ ၁၇၀၁ နံၣ်န့ၣ်, အဲကလံးဖှံထံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (the Church of England) စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ် ‘တၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရၢ’ (The Society for the propagation of the Gospel) ဒ်သိး ကဆှၢလီၤ ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢဝဲမီထိၣ် လၢလဲးတ့ၣ် (Latin) ကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ “ထရၣ်စံယဲး အၤဒံၣ်ဘၤ နး(စ)” (transiens adiuva nos), ဒီး အခီပညီမ့ၢ် “ဟဲဒီး မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢနံၣ်ကယၤတၢလံၤလံၤ, တၢ်ကိးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိးတၢ်သးခုကစီၣ်အကလူးတဖၣ်, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံတဖၣ် စိာ်ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး ဆူဟီၣ်ခိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤနီၢ်နီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကျိၤ “ဟဲဒီးမၤစၢၤပှၤတက့ၢ်” အံၤ အိၣ်ဟဲဝဲလၢ “မၤက့းဒနံအတၢ်ကိး” ဖျါဖဲလံာ်မၤတၢ် ၁၆ န့ၣ်လီၤ. မၤတၢ် ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးဒီးအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖု…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်ဟ့ၣ်သါ လီၤထူလီၤယိာ်

ဒး(စ)ထ်ဘိ (Dust Bowl) ကလံၤမုၢ်မဲး လီၤဘၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ဖဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဃံးစ့ၤကီခဲ” (Great Depression) အဆၢကတီၢ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ဟါဝၣ်သၣ် (Hiawatha), ကီၢ်စဲၣ်ခဲ(န)စဲး, လၢအမ့ၢ် ကၠီၢ် မ့ဘၢ ဒ့ဘ့း(စ) (John Millburn Davis)န့ၣ်, ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤကဲဒိၣ်ထူးတီၤတဂၤ, ပှၤလၢအဖိတအိၣ်တဂၤ, ဒ့ဘ့း(စ)အ့ၤန့ၣ် ကြၢးပာ်လီၤစူးကါ အစ့ တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤမၤစၢၤတၢ်အကရၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးအံၤအလီၢ်န့ၣ်, မၤလၢာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, မၢလီၤဝဲလၢပှၤကမၤန့ၢ် အနီၢ်ကစၢ်ဒီးအမါ, လၢလဲၤပူၤကွံာ်လံဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ, အက့ၢ်အဂီၤလၢၢ်စိးပျၤ ထဲသိးသိးလၢ ပှၤမူအနီၣ်ထိၣ် တဆံတခါ, ဒ်သိးတၢ်ကပိာ်ဆၢထၢၣ်အီၤ ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ့းဘ့း(စ) စံးဘၣ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်ဖိ (Journalist) အၢနံၤ ပၢ(လ) (Ernie Pyle)…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ထဲယွၤတဂၤဧိၤ ဒုးသးမံတၢ်သ့

တၢ်အီၣ်အပှ့ၤ ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်- သဒီၣ်ကိၤဖးဒိၣ်, ကိၣ် ရှဝၣ်မၣ် (shawarma), တၢ်အီၣ် စံၢ်ဃါ (salads), ဒီးဂုၤဂၤအါမးတဖၣ်- ဘၣ်တၢ်ဟဲစိာ်ဆှၢဆူ ဟံၣ်ကစၢ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတမၤ မူးပွဲနီတမံၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲတမၤလိာ် တၢ်အီၣ်အါကလုာ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ် ဃုနံၣ်ဖိ မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပၢ်တဂၤအံၤ တချုးအဖိခွါမံအကတီၢ်ဖိန့ၣ် ပျဲဝဲလၢအဖိခွါကလိာ်ကွဲ အကွဲၤဒီနၢ်အဃိဒီး, ဖိသၣ်အံၤ စူးကါ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးတၢ်အီၣ်လၢအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ပှ့ၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်အီၣ်အကျးအါဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အပၢ် သံကွၢ် အဖိခွါဖိ, အိၣ်ခူသူၣ်လၢ ယၣ်လုးဘဲအဖီလာ်လၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိ နမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤ န့ၣ်လဲၣ်” ဒီး, ပှၤဃုနံၣ်ဖိ စံးဆၢဝဲ “တၢ်သၣ်ဝံၤယသးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ ဒီးအတၢ်နၢ်ပၢၢ် တထီၣ်ဘးတၢ်န့ၣ် အစၢဟဲထီၣ်လၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢ အပှ့ၤကလံၤဒိၣ်တၢ် တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဧ့ရှီၤ အတၢ်သၣ်ဝံၤ လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ အါန့ၢ် ဒီလၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူထီၣ်တၢ်

မ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံကထၢလၢအလီၤပှီၢ်အဖီလာ်န့ၣ်, အူးခဲကၢ်ဘျဲးအက့အခီတဖၣ် ကျၢၢ်ဘၢကတြံာ်ဃာ် ဆံရံယါဖိသၣ်မုၣ် ကၠံၤနါ (Jinan) ပှၤအိၣ်ယဲၢ်နံၣ်ဖိတဂၤ လၢအကျၢၢ်ဘၢဃာ် အပုၢ်ပိာ်ခွါဖိန့ၣ်, လၢတၢ်လီၤပှီၢ် အကမှံၤကမှိာ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်တၢ်ဆူ ပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ် “ထုးထီၣ်န့ၢ်ယၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ, ယကမၤတၢ်ကိးမံၤလၢသုဂီၢ်,” အဝဲကိးထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ကၢ် သးလီၤအပူၤ, “ယကကဲသုကုၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအတၢ်ကိးပသူတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှၤဝဲလၢ လံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ, စံး ၁၁၈:၅ ပာ်ဖျါဝဲ “လၢယဘၣ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤန့ၣ် ယကိးထီၣ်ယွၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိဟီၣ်ခိၣ် ဟူးဝးအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤပှီၢ်အတၢ်လီၤကလဲတဖၣ် ဒိးဃၢဃာ်ပှၤန့ၣ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဆိးလဲၤခီဖျိ ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အိၣ်ဟဲခီဖျိ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ယါဘျါတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့, တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်မၤ, တၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ် ဟးဂီၤလီၤမၢ်အဃိ ပသါတပၢၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပသ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

အကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအပူၤ, လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးပှၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအၢၣ်လီၤလိာ်သးတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ် တလိၣ်နကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကစံးဆၢပှၤ,…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ ခရံာ်ပူၤ

ဘူးထီၣ်လၢ နံၣ်ကယၤ ခံဆံကထီၣ်အဆၢ, မ့ၣ်ရံၣ်မဲးဒိၣ်ဝၢၣ် (Mary McDowell) အိၣ်ဆိး ဖဲတၢ်လီၢ် လၢအလီၤဆီလိာ်သးလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဒီး ကရၢၢ်လၢပှၤပာ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ လၢပှၤကဆါအီၤ, ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ကၣ်ကိၢ်(Chicago)လီၤ. အဟံၣ်အိၣ်ယံၤဒီးကရၢၢ်ဝဲန့ၣ် မံးလာ်ခံဆံဧိၤ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကရၢၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သးမၤသးလၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါ ထဲတစဲးဖိလီၤ. တၢ်အိၣ်သးမၤသးအံၤမၤဆူၣ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ် အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကပၢၢ်ဆၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲ သ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲးဒီၢ်ဝၢၣ် (McDowell) လဲၤအိၣ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အသိးအကျါ- ကတိၤစၢၤမၤစၢၤ ဒ်သိးတၢ်ဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ် က့ၤ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤန့ၢ် ပှၤမၤတၢ်ဖိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုာ် တၢ်သိၣ်လိန့ၢ် ဖိသၣ်တဖၣ် လၢကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ လၢအအိၣ်လၢ ကျးဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ် အလီၢ်ခံ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆၢထၢၣ်န့ၢ်လၢ ပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်, မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲကဲဘျုး လိၤလိၤဒၣ်ကယၢာ် - မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပၤရၣ်…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်တဲပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢ အတအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ အအိၣ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤကူစါအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကိလၤ (Nicola) အတံၤသကိးလၢ အမၤအ့န့အသးတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အတတူၢ်လိာ်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်အတံၤသကိးခဲလၢာ်လၢ “ယအိၣ်မူလၢာ်ဂီၤကလီယတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, “ယတမၤတၢ်နီတမံၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ယတမၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ယတဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခဲကန့ၣ်အံၤ, တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဖျါ လၢအမဲာ်ညါ လၢကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အဆံးအစှၤဖိအဃိ, ဒ်သိးနံၣ်ကိလၤ ကတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါဒိၣ်မးလၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယဖးလံာ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တကတီၢ်ဃီဃၣ်ဃၣ်ဒီး လံာ်တၢ်တဲပူအံၤဒီး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤဆီ ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. ဒ်စံၣ်တဲၤ ၉:၁၀ ပာ်ဖျါဝဲ “ပျုၤပူၤ ဖဲနလဲၤတၢ်” အသိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သရၣ်န့ၣ် တပျဲလၢပကဟးဆှဲး တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဆၢဖိ…

တၢ်ဂ့ၢ်ဂံၢ်ထံးတဖၣ်

ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…