တၢ်သးကညီၤလၢ နၤဒီးယၤအဂီၢ်
ကိၣ်ဘံး-၁၉ တၢ်ဆါသံသတြိာ် အတၢ်ကဲထီၣ်ပိာ်ထွဲအခံအကျါ တမံၤမ့ၢ် ကဘီလၢအစိာ်ဆှၢ ပှၤဟးကသုၣ်ကွၢ်ကီ ထံဂၤကီၢ်ဂၤတဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ပတုာ်ဃာ် ဒီးပှၤလဲၤတၢ်ဖိတဖၣ် တၢ်ပာ်လီၤဆီအီၤ ဖဲလီၢ်တပူၤဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝီ(လ)စထြံးအတၢ်ပရၢ (Wall Street Journal) ကွဲးဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ် ပှၤဟးကသုၣ်ကွၢ်ကီထံဂၤကီၢ်ဂၤတဖၣ်လီၤ. တၢ်တဲဖျါက့ၤ တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ တၢ်ပာ်လီၤဆီပှၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အါမးလၢ တၢ်စံးကတိၤသကိးတၢ် အဂီၢ်လီၤ. ပှၤလဲၤတၢ်ဖိတဂၤ တဲနံၤတၢ်ဒီးစံးဝဲဒၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးအမါလၢ အတၢ်သ့ၣ်နီၣ်တၢ်လၢအပူၤကွံာ်ဂ့ၤဒိၣ်မးတဂၤ, တဲအဝၤ အတၢ်ကမၣ်တဖၣ် လၢမၤတ့ၢ်ဝဲဒီး ပိာ်မုၣ်န့ၣ်စံးဝဲလၢ သါပလၢၢ်ဘၣ်လၢ သါတဲတလၢာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်နံၤကမှံလၢပဂီၢ် ဒီးဒုးသ့ၣ်နီၣ်က့ၤ ပှၤလၢ ပမ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒီးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အဟံးဃာ်ဖီၣ်ဃာ် တၢ်လၢဂ့ၤပစူးကွံာ်ညိကွံာ် ပျဲပျၢ်လီၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ်ပသုတမၤဘၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ် ဆူပှၤလၢအမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၈-၁၂ အပူၤ ပကမၤလိသကိး တၢ်ဒိၣ်တၢ်ထီကတၢၢ် ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဒ်အဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤ အသိးတက့ၢ်.…
တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤသးလၢ အဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤ
“ပှၤကျိာ်တအိၣ်စ့တအိၣ်”(BROKE) မ့ၢ် ကြဲဒံၢ်(Grady)စံးဆၢအမံၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢကျဲခိၣ် ဒီးလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးဖျါစ့ၢ်ကီး လၢအသိလ့ၣ်လဲစ့ၣ် (license)ဘ့ၣ်ဘၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. လၢအသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤတကပၤစ့ၢ်ကီး တၢ်လီၤဆီ တအိၣ်အဃိ ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤတၤကျိာ်တၤစ့, ပှၤကလုာ်ကလိၤ, ဒီးပှၤလီအီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအသူၣ်ကၢ်သးလီၤဘှါ, အကျိာ်စ့တဖၣ် လၢာ်စီကွံာ်ဝဲ, ဒီးအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ယံၤဝဲဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ကွၢ်ဖဲကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဘၣ်မုၢ်တနံၤအဟါ လၢဟံၣ်ဒွဲ (hotel)ဒၢးပူၤန့ၣ် ဖဲယွၤအသးမုာ်စီဆှံ သိၣ်ဃီၣ်အီၤအဆၢကတီၢ် လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ အသးလဲလိာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးအမါလၢ “ယဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤလံ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဟါအံၤနံၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤအတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် (တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်လၢဆိကမိၣ်တ့ၢ်ဝဲလၢ ကပာ်သဒၢ တုၤအသံတစု) ဒီးဟဲဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ် ဒ်သိးကပျၢ်အတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်လီၤအသး လၢတမ့ၢ်ကအိၣ်မူဘၣ်အါန့ၣ် အနံၣ် ၄၀ တဂၤအံၤ အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ အါထီၣ်ဘၣ်ဆူညါအနံၣ် ၃၀ ဒ်အမ့ၢ် ပှၤအသးသမူဆီတလဲအသးတဂၤအသိး ဒီးမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. လၢအသိလ့ၣ်လဲစ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤစ့ၢ်ကီး လၢ “ပှၤကျိာ်တအိၣ်စ့တအိၣ်” အလီၢ်ဆီတလဲကွံာ် “ပှၤပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး”န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး - မ့ၢ်တၢ်လၢ ကြဲၤဒံၢ်မၤတ့ၢ်ဝဲ ဒီးတၢ်လၢ ယွၤကိးထီၣ်အံၣ်စရ့လး…
တၢ်ထုးထီၣ်က့ၤလၢ ထံယိာ်
ဖဲ ၂၀၂၁နံၣ်, လါအီကူး, လၢဝ့ၢ်ဝါဘၢၣ်လံ (Waverly), ကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံ (Tennessee) န့ၣ် တၢ်စူၤလီၤအအါကတၢၢ် လၢတၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤ အါန့ၣ်တၢ်ထွိၣ်ဒွးဆိပာ်စၢၤအီၤ သၢစးန့ၣ်လီၤ. ကလံၤမုၢ်ဆူၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ ဘၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ပှၤအဂၤ ခံဆံလီၤမၢ်ကွံာ်အသးသမူ ဒီးဟံၣ်အဖျၢၣ်လၢအကယၤတဖၣ် ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢပှၤနီၣ်ကဘီယူၤရံး (helicopter) ကၠိဝဲဘိယၤ (Joel Boyers) အတၢ်သးအိၣ်ဒီးအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်, ပှၤကညီအသးသမူ ကလီၤမၢ်ဝဲအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ. ပှၤနီၣ်ကဘီယူၤရံးတဂၤ ယူၤထီၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤပိာ်မုၣ်တဂၤ အတၢ်ကိးလၢလီတဲစိ လၢ အဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘိယၤစံးဝဲဒၣ် သါထံၣ်ဘၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်ဟံၣ်တဖၣ်, ဒီးသိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်လၢသ့ၣ်ခံအလိၤ, ဒီးအါန့ၢ်အန့ၣ် “တၢ်အိၣ်လၢယဖီလာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ကပံာ်ထံယွၤလီၤဆူၣ်နးမးဧိၤ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, အဝဲဒၣ်လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤ အုၣ်ခီၣ်ဝဲပှၤအဂၤခံဆံ လၢအဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ခိၣ်ဒုးအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ညီနုၢ်ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ထံလုၢ်ဘၢသဝံးတဖၣ် လၢပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထံအနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤအသး မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်လီၤ. မုၢ်နံၤတဖၣ်လၢအတလီၤတံၢ် ဒီးအတဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်အပူၤ, ပသးကလၢၢ်ဘၣ် ဒ်တၢ်လုၢ်ဘၢပှၤဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်ဘၣ် လၢသးသ့ၣ်ညါတၢ်, လၢသးအတၢ်ကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်, လၢနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ.…
ဟံၣ်လၢ အတလီၤဖးတဖျၢၣ်
ဖဲ ၁၈၅၈ နံၣ်, လါယူၤ (၁၆) သီန့ၣ်, ပှၤဘၣ်တၢ်ဃုထၢပာ်ထီၣ် ကမျၢၢ်ခၢၣ်စးသီသံၣ်ဘှဲလၢ အံၣ်လံၣ်န၀ဲး (Illinois)ကီၢ်စဲၣ် လၢအမဲရကၤဘျီၣ်ဒိၣ်(US Senate)အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အၤဘြၤဟၣ် လ့ကၢၣ် (Abraham Lincoln) ကတိၤလီၤအတၢ်ကတိၤမံၤဟူသၣ်ဖျါ ‘ဟံၣ်လၢအလီၤဖး-House Divided’, လၢ ဖျါအကါဒိၣ်လၢ ကရူၢ်ဖိလီၤဆီလိာ်သးတဖၣ် အတၢ်ဖ့ၣ်ဆၢ ဘၣ်ဃးတၢ်မၢကဲကုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်လၢ လ့ကၢၣ်အတံၤသကိးတဖၣ် ဒီးအဒုၣ်အဒါတဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤလီၤ. လ့ကၢၣ်ထံၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကသူ ‘ဟံၣ်လၢအလီၤဖး’ တၢ်ကတိၤအဒိလၢယ့ၣ်ရှူးသူတ့ၢ်ဝဲ ဖဲ မးသဲ ၁၂:၂၅ အံၤ ပာ်ဖျါယိယိဖိအဃိလီၤ. အဝဲသူတၢ်ကတိၤဒိအံၤ “အဃိ, အတၢ်ပာ်ဖျါအံၤ ကလဲၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ပှၤကနၢ်တၢ်ဖိတဖၣ် အသူၣ်အသး ဒ်သိးကမၤဖုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”.
ဖဲဟံၣ်တဖျၢၣ်လၢ ကလီၤဖးဒီးဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤတန့ၢ်အခါ, မ့မ့ၢ် ဟံၣ်လၢအတလီၤဖးတဖျၢၣ် ကအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယွၤအဟံၣ်ဒူၣ်ဃီထၢ ဘၣ်တၢ်တ့ပာ်လီၤအီၤန့ၣ်လီၤ (အ့းဖ့း ၂:၁၉).…
ဃ့တၢ်တက့ၢ်
ယမါၡါလ့ၣ်(Shirley)အတၢ်ကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢတၢ်သးခုအပူၤ ဖဲအအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဟံၣ်အဖီလၥ် ဟီၣ်ခိၣ်လၥ်ဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်အါနၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤ အဝဲဘၣ်ဂုၥ်ကျဲးစၢးဂဲၤလိၥ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကစီၣ်အလံၥ်ပရၢအတၢ်မၤဒီးကမၤဝံၤဝဲအဂီၢ် ကတဲၥ်ကတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆူညါကဘၣ်ဆဲးမၤဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လၢတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒီး တၢ်တလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအပူၤ အဝဲဃ့ဘါထုကဖၣ် တၢ်ဆူကစၢ်ယွၤအအိၣ် လၢတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတံၤသကိးတဖၣ် လၢဖ့း(စ)ဘိး(Facebook)အပူၤစ့ၢ်ကီး ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်မၤစၢၤအဃိ ခီဖျိ တၢ်မၤသကိးတၢ်အပူၤ တၢ်ကစီၣ်လံၥ်ပရၢအတၢ်မၤန့ၣ် ဝံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်အိၣ်မူအပူၤ တၢ်ကစီၣ်လံၥ်ပရၢအတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤအဆံး ဘၣ်ဆၣ် (တမ့ၢ်တၢ်အဆံးလၢအဘီၣ်အညီဘၣ်). ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သးအ့န့ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ တၢ်သးတံၥ်တၥ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကမ့ၢ်မိၢ်ပၢ်လၢဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ကွၢ်ထွဲလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ် ဖိသၣ်ဆံး အဆိကတၢၢ်တဘျီ အကတီၢ်, နကမ့ၢ်ကၠိဖိ ၦၤမၤလိတၢ်ဖိတဂၤ လၢဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ် တၢ်မၤလိတၢ်တၤ တၢ်အသီ, လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤ, နကမ့ၢ်ၦၤတဂၤလၢ ဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးဖးဒိၣ် ခီဖျိၦၤလၢနအဲၣ်တဂၤဂၤ သံလဲၤပူၤကွံၥ်နၤအဃိ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး နကလဲၤခီဖျိကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဟံၣ်ဃီ, တၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးကစၢ်ယွၤ တၢ်မၤအပူၤ တၢ်တၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီလၢ တၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ, ပလဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ဒ်ယၤကိၥ် ၄:၂ ပၥ်ဖျါဝဲအသိး…
အဝဲသ့ၣ်ညါ ယသးလီၤ
ဖဲၦၤပှ့ၤတၢ်ဖိတဂၤ မၤအတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤလၢ နီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲဘၣ်မၤ ဖဲနီၢ်ကစၢ်မၤဒၣ်ဝဲတၢ်လီၢ် ဖဲၦၤဆါတၢ်အီၣ်အဃ့ကျးတခါအပူၤဝံန့ၣ် ယသုးဃီၤသးဆူညါ ဆူတၢ်လီၢ်န့ၣ် ဒ်သိးယကဒိယတၢ်ပှ့ၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်ပၥ်အပူၤ ယဘၣ်သဃိၥ်ဒီးၦၤတဂၤ လၢအမဲၥ်သၣ်ဖျါသးဖျိးတဂၤလီၤ. ယမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်ယတထံၣ်ထွဲလၢ ပိၥ်မုၣ်န့ၣ်ကဘၣ်နုၥ်လီၤဒွးအတၢ်အဝီဘၣ်. မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါက့ၤ ယတၢ်ကမၣ်အဃိ ယတဲအီၤလၢ တၢ်သးအုးအပူၤ “ဝံသးစူၤယၤ”လီၤ. အဝဲစံးဆၢဝဲ “ဟၢၣ်အၢ, တလိၣ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်နဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤသးဒ်သိးအံၤ ဖဲနမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီး နသ့ၣ်ညါလီၤသးဒီး ကျဲးစၢးမၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤတၢ်, ဘၣ်ဆၣ် နဘၣ်တၢ်တတူၢ်လိၥ်နၤ န့ၣ်ဧါ. ယသးတမုၥ်လၢ ယဘၣ်တၢ်တနၢ်ပၢၢ်ယၤ မ့တမ့ၢ် စံၣ်ညီၣ်ကမၣ်ယၤအဃိ, ဒီးပလီၢ်သးအါန့ၢ် တၢ်ဆါၦၤဒိၣ်န့ၢ်လီၤ. ပဆၢလၢအဝဲသ့ၣ်ကသ့ထံၣ်ပသးလီၤ.
ဝံၤယရှါယၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ဖဲယၡါယၤ ၁၁:၁-၅ အပူၤလၢ ယွၤအၦၤဒိးဖှူၦၤပၢတၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လၢ ကစံၣ်ညီၣ်တၢ်ဘၣ်ဘၣ်လီၤ. “အဝဲတစံၣ်ညီၣ်ဘၣ်တၢ် ဒ်တၢ်လၢအထံၣ်လၢအမဲၥ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ကစံၣ်ညီၣ် ၦၤဖှီၣ်ဖိယၥ်ဖိလၢတၢ်တီ, ဒီးကစံၣ်ညီၣ်တဲၥ် ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢတၢ်လိၤလီၤ” (:၃-၄). တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူဒီး အတၢ်မၤအပူၤလီၤ. ပအိၣ်ဒီးပတၢ်ဒဲးဘး ဒီးပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, ဘၣ်ဆၣ် ပတဒိးဘၣ်တၢ်ဒ်ပကြၢးအသိးဘၣ်.…
တၢ်အိၣ်မူတၢ်ခံးသူအကတီၢ်, တၢ်ထုကဖၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်
“ယဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢတၢ်ခံးသူအကတီၢ်” လံၥ်မဲၥ်ဖျၢၣ်ဖိတဖၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်ပသးအကိပူၤ တၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤလၢပိၥ်မုၣ်မံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤလၢ ‘ကိးဘ့း-၁၉’(COVID-19)တၢ်ဆါ မၤကီမၤခဲတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီဘၣ်လိၥ်သး လၢ တၢ်အိၣ်မူတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအသီန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်တၤတၢ် လၢအဂီၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးတံၥ်တၥ်အပူၤ အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ ဘၣ်ဂ့ၢ်လိၥ်ဝဲဒၣ်ဒီး အတၢ်ဆိကမိၣ်မၤသံလီၤအသးန့ၣ်လီၤ. ဒ်သးကတုၤထီၣ်ကွံၥ်အသးလၢ တၢ်သးလီၤဘှါအဂီၢ် အဝဲစံးကတိၤသကိး အတၢ်ဂဲၤလိၥ်ဂဲၤပျုၤအသးတဖၣ် ဒီးအသးကိးလၢ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ကဟုကယၥ် တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
ပဝဲကိးဂၤ ပကဘၣ်သ့သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤပသးလၢ ပကဘၣ်လဲၤခီဖျိကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ အနၣ်ရံၣ်, အမုၢ်နံၤ, အဆၢကတီၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢအကီခဲ, တြီၤလၥ်တဖၣ် တမ့ၢ်တၢ်တၤတၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဃု နီၢ်သးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ အဂီၢ် ၦၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်စဲၣ်နီးတဖၣ် အတၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး လိၣ်ဘၣ်ဝဲတဘျီတခီၣ်န့ၣ်လီၤ.
စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၃ အပူၤ ပနၢ်ဟူဒီးပဘၣ်တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိၦၤလၢ စီၤဒၤဝံး အတၢ်ထုကဖၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်စီၤဒၤဝံးအဂ့ၢ်အကျိၤ ဖဲအဝဲအတၢ်အိၣ်မူ အပူၤဘၣ် လဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲ တၢ်ခံးသူအဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဆၣ်အတၢ်ထုကဖၣ် တၢ်ဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အတီအလိၤ ၦဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.…
သးဖှံထီၣ်က့ၤ ဖဲစဲမၢၣ်အဟံၣ်
ယတၢ်လဲၤတစိၢ်ဆူ စဲမၢၣ်(Simon)အဟံၣ်န့ၣ် ယသးပ့ၤနီၣ်တန့ၢ်ဘၣ်. လၢကီၢ်ခဲညၣ်(Kenya)အဝ့ၢ် ညၣ်ဟူရူၢ်ရူၢ် (Nyahururu)အမူခိၣ်လၢအၦဲၤဒီးဆၣ်ဧိၤဖိဧိၤတဖၣ်အဖီလၥ်, ပလဲၤသကိးဆူအဟံၣ် လၢဟါတၢ်အီၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဟံၣ်ဒါအိၣ်ထဲဖၣ်ကမုၣ် ဒီးမ့ၣ်အူဒၢစိၥ်စု အတၢ်ကပီၤန့ၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ် စဲမၢၣ်အတၢ်ဟဲနုၥ်လၢ အတအါကဲၥ်ဆိးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်. တၢ်လၢယသးပ့ၤနီၣ် တန့ၢ်ဘၣ်တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်စဲမၢၣ် အတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢ ပမ့ၢ်အၦၤတမှံၤတဖၣ် အဃိ န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်တူၢ်လိၥ်မုၥ်ၦၤလၢအၦဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်, တၢ်သးအိၣ်န့ၣ် လီၤဂၥ်ဒ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး, ဆိကမိၣ်ဝဲထဲလၢ ၦၤဂၤအဂီၢ်, ထိးဘၣ်ပတၢ်အိၣ်မူ, ဒီးမၤဖှံထီၣ်က့ၤပသးန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၁၅-၁၈ န့ၣ်, စီၤပီလူးယၢၤထီၣ်ဝဲ ဟံၣ်ဖီဃီဖိတဒူၣ်လၢအမ့ၢ် စီၤစတ့းဖနၣ်အၦၤ ဟံၣ်ဖိတဖၣ်(:၁၅), လၢၦၤသ့ၣ်ညါအီၤအါ မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်သးအိၣ်တူၢ်လိၥ်မုၥ်တၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် “ဟ့ၣ်လီၤအသးလၢ တၢ်မၤစၢၤ ၦၤစီဆှံတဖၣ်” (:၁၅)န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢပထံၣ်ဒီးကလၢၢ်ဘၣ်သ့ဒီး ထိးဘၣ်စ့ၢ်ကီးၦၤသူၣ်ၦၤသးတုၤဒၣ်လဲၥ် စီၤပီလူးကွဲးဝဲ “အဝဲသ့ၣ် မၤဖှံထီၣ်က့ၤယသး, ဒ်အမၤဖှံထီၣ်က့ၤသုသး အသိးန့ၣ်လီၤ” (:၁၈).
ဖဲပအိၣ်ဒီး…
သးပလၢၢ်ဘၣ်လၢဘၣ်အၢဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်
လၢအဆၢကတီၢ်ဖဲ ပဝဲၦၤမၤယွၤတၢ်တဖၣ် ကရၢကိးထံၣ်လိၥ်သးအကတီၢ်န့ၣ် ဝါရဲ(န) တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲ “အသးပလၢၢ်ဘၣ်လၢ အိၣ်ဘၢဒီးဖၣ်ကမူၣ်ဖၣ်ဆါ န့ၣ်လီၤ”. ယဆိကမိၣ် အဝဲအသးတမုၥ် မ့ၢ်ဒၣ်လၢ အနီၢ်ခိ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ဒီး သးၦၢ်ထီၣ် ဒီးဆူးဆါအဃိလီၤ. လၢဝါရဲ(န) ဒီးအမါ အိၣ်လံအနံၣ် ၆၀ ဘျဲၣ်လံဒီး လၢ ၂၀၂၀ နံၣ် အံၤ ကသံၣ်သရၣ် ဟဲအိၣ်သကိးအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ထွဲတၢ်ဘၣ်ကွဲးအသး အဂ့ၢ်ဒီး ဘၣ်ကတဲၥ်ကတီၤက့ၤအဟံၣ် ဒ်သိးၦၤဟဲကဟုကယၥ် အဝဲသ့ၣ်လၢဟံၣ် ကသ့အဂီၢ်လီၤ. လၢအဂၤတမံၤ အဝဲသ့ၣ်ပလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ပူၤကွံလံအသးသမူအဂ့ၤကတၢၢ်ကတီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ ပတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကၥ်တဖၣ်, ပတၢ်တလၢတၦဲၤတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ် လၢနီၢ်ခိ, လၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီးလၢသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤ အဂီၢ် တလိၣ်လၢပကအိၣ်မူ ယံာ်ယံာ်ဘၣ်. ယွၤလၢယ့ၣ်ၡူးအပူၤန့ၣ် ဟဲနုၥ်လီၤဆူ ပဟီၣ်ခိၣ်ဟးဂီၤတဘ့ၣ်အံၤ ဒီးကဟုကယၥ်ၦၤလၢ လဲၤခီဖျိဘၣ် ၦၤကညီအတၢ်အိၣ်မူ လၢ ဒုးကဲထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်လီၤ (စံး ၁၀၃:၁၃). အါန့ၣ်အအံၤလီၤ. အဝဲကွဲး…
စုလၢအမၤဘံၣ်မၤဘၢတၢ်
ဒ်ပျံၤတဘိလၢ လီၤပအၣ်ကွံာ်အသိး‚ Doug Merkey အတၢ်အိၣ်မူအလုၣ်ဘိတဖၣ် ထီၣ်တဲာ်တဘိဘၣ်တဘိန့ၣ်လီၤႉ ‘‘ယမိၢ်အတၢ်ဒုးတၢ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ မၤယံာ်မၤနီၢ်သး ယတၢ်ဘၣ်ထွဲလၢ အလီၤအဲၣ်လီၤကွံလၢယံာ်တ့ၢ်လံန့ၣ် ဟးဂီၤကွံာ်‚ ယကျိၣ်စ့တဖၣ် လီၤတူၢ်ၣ်လီၤ’’ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤဒိပျၤတၢ်ဂီၤကွဲး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ တၢ်မၤပာ်ဖှိၣ်အသးတဖၣ်အံၤၢ်‚ ဒီးတၢ်အံၤ ကဲထီၣ်အ၀ဲအတၢ်စိပျၤတၢ်တ့ဖျါလၢအလီၢ်ခံ (setting) လၢအမ့ၢ် ‘‘တၢ်လီၢ်ခူသူၣ်လၢ အအိၣ်ဖျါထီၣ်’’ န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ် ခရၠာစးံာ်အတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်ၣ် တၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်ဘၢန့ၣ်လီၤႉ
တဲဖျါ၀ဲလၢ အ၀ဲအတၢ်စုသ့ဒွဲလၤအက့ၢ်အဂီၤ လၢကျဲဒ်အံၤလီၤႉ ‘‘တၢ်စိးပျၤ တၢ်ဂီၤအံၤ မ့ၢ်၀ဲခရၠာစးံာ်အတၢ်ကွဲမုၢ်ပှၤလၢ ပကအိၣ်ခူသူၣ်လၢအပူၤလီၤ’’ႉ စံးထီၣ်ပ့တၢၤ ၃၂ အပူၤ စီၤဒၤ၀ံးကွဲး၀ဲလၢ အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလၢ အထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအလီၢ်လၢ ယွၤအပူၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲဟ့ၣ်တၢ်အပရၤလၢပတၢ်ဒဲးဘးခီဖျိပျၢ်ပတၢ်ကမၣ် (း၁-၅) ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ် ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကထုကဖၣ်လၢ တၢ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးဘၣ်အခါဒၣ်လဲာ် (း၆) န့ၣ်လီၤႉ အဆၢဖိ ၇ အပူၤန့ၣ် ပှၤကွဲးထါကိးသBတီထီၣ်လၢ အတၢ်နာ်ကစၢ်ယွၤ လၢ ‘‘နမ့ၢ် ယအိၣ်ခူသူၣ်အလီၢ်လီၤ’’ႉ နကမၤပူၤမၤဖျဲးယၤဒီး တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ‚ ဒီးနကဒုးအိၣ်၀း တရၠာစးံးယၤလၢ…