ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်

တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ

ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…

ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်

ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…

မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး

မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…

တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.

တဘျီန့ၣ်,…

ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ

လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.

ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…

တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဖးဒိၣ် လၢလၢၢ်လ့အကိပူၤ

လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်အကျိၤဖးဒိၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး မဲ(န)မိး(သ) (Mammoth Cave) လ့အပူၤန့ၣ် ခွါလိၣ်ဘိဖိသၢဂၤ ဟးဝ့ၤဝီၤဝဲ လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖါတံၢ် ဖရဲး(က) (Frank) မ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအါမးတဂၤ, လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢၢ်လ့တဖၣ် အပူၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လီၤဘံအယိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်အဃိ, ဒီးကိးစိဝဲ ပိာ်ခွါဖိသၢဂၤလၢ “ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဟဲဖဲအံၤ, လဲၤဖဲအံၤ” တလီၢ်လီၢ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးကွၢ်လိာ်ကွဲတၢ် ယံၤန့ၢ်ဒံးအဖါတံၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖါတံၢ် ဖရဲး(က) မၤစၢ်လီၤတၢ်ကပီၤ, လၢအခိၣ်ကုာ်ကျၤ (headlamp), ဒီးပာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ပိာ်ခွါဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤ လီၤမၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် အဖါတံၢ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် အဖါတံၢ်အတၢ်ကပီၤခိၣ်တိ ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်စှၤလီၤ, ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တကီၢ်ခါ, ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး, ဒ်သိးကလူၤပိာ် ပှၤကနဲၣ်ဆှၢတၢ်တဂၤအခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်မၤ သးမုာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်အံၤ…

ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်

ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်, ကၤရ့ၣ် ပဲးကး (Karrey Packard)ဒီးအဖိမုၣ် ဒ်သိးကသုးအိၣ်ဆိးဝဲဆူ ဟံၣ်သီဃီသီအဂီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ဘိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤရ့ၣ် လီၤဃံၤဝဲ သတူၢ်ကလာ်, ဒီးမံသးသပ့ၤ, ဒီးအသးဖျၢၣ်တစံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် မၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်အိၣ်အသး နးထီၣ်ဝဲ ဒီတနၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝၤသးဘိ ကရ့း (Craig) လၢ ကကိးပာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစံးကတိၤလီၤဖး တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကရ့း ကိးဝဲဒၣ် “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, မ့ၢ်နဃ့ထုကဖၣ်တ့ၢ်လံ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်တလီၢ်လီၢ်ဧါ. နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၁:၃ အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤ အဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူး, အတၢ်အိၣ်အသးလီၤဘၣ်ယိၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ”န့ၣ် ဆူးဆါနးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်, ဖဲကစၢ်ခရံာ် လဲၤတုၤဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, စီၤလါစရူး သံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ,…

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢယွၤအပူၤ

ဒ်ခရံာ်ဖိ ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤအသိး, က့(လ) (Gayle) စးထီၣ်မၤတၢ်သီသီအကတီၢ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် လၢအမၤမုာ်, ထုးန့ၢ်သူၣ်သးတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်လံာ်အအိၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီကဒိၣ်တဖၣ်, ခၠီးကလဲးတဖၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲအလၣ်ဃ့အဘိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ပှၤထုးထီၣ်လံာ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, လၢအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ကၢအိၣ်ခိး, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကဖး လံာ်စီဆှံလၢတနံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိး အလံာ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိတဖၣ်. ဒီးတနံၤဘၣ်တနံၤ, နီၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်လံာ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(လ) စူးကါဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်တဖၣ်, ဒီးကဲထီၣ်ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တထုးန့ၢ်အသးလၢၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, စူးကါအါထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ စီၤတံၤမသ့း ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး, ဒီးအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၂:၁၅ အပူၤန့ၣ်, လၢနီၢ်သးအတၢ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဂီၢ်, စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ကျဲးစၢးကဲထီၣ်လၢ…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်

တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ

ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…

ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်

ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…

မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး

မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…

တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.

တဘျီန့ၣ်,…

ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ

လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.

ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…

တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဖးဒိၣ် လၢလၢၢ်လ့အကိပူၤ

လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်အကျိၤဖးဒိၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး မဲ(န)မိး(သ) (Mammoth Cave) လ့အပူၤန့ၣ် ခွါလိၣ်ဘိဖိသၢဂၤ ဟးဝ့ၤဝီၤဝဲ လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖါတံၢ် ဖရဲး(က) (Frank) မ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအါမးတဂၤ, လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢၢ်လ့တဖၣ် အပူၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လီၤဘံအယိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်အဃိ, ဒီးကိးစိဝဲ ပိာ်ခွါဖိသၢဂၤလၢ “ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဟဲဖဲအံၤ, လဲၤဖဲအံၤ” တလီၢ်လီၢ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးကွၢ်လိာ်ကွဲတၢ် ယံၤန့ၢ်ဒံးအဖါတံၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖါတံၢ် ဖရဲး(က) မၤစၢ်လီၤတၢ်ကပီၤ, လၢအခိၣ်ကုာ်ကျၤ (headlamp), ဒီးပာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ပိာ်ခွါဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤ လီၤမၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် အဖါတံၢ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် အဖါတံၢ်အတၢ်ကပီၤခိၣ်တိ ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်စှၤလီၤ, ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တကီၢ်ခါ, ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး, ဒ်သိးကလူၤပိာ် ပှၤကနဲၣ်ဆှၢတၢ်တဂၤအခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်မၤ သးမုာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်အံၤ…

ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်

ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်, ကၤရ့ၣ် ပဲးကး (Karrey Packard)ဒီးအဖိမုၣ် ဒ်သိးကသုးအိၣ်ဆိးဝဲဆူ ဟံၣ်သီဃီသီအဂီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ဘိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤရ့ၣ် လီၤဃံၤဝဲ သတူၢ်ကလာ်, ဒီးမံသးသပ့ၤ, ဒီးအသးဖျၢၣ်တစံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် မၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်အိၣ်အသး နးထီၣ်ဝဲ ဒီတနၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝၤသးဘိ ကရ့း (Craig) လၢ ကကိးပာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစံးကတိၤလီၤဖး တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကရ့း ကိးဝဲဒၣ် “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, မ့ၢ်နဃ့ထုကဖၣ်တ့ၢ်လံ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်တလီၢ်လီၢ်ဧါ. နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၁:၃ အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤ အဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူး, အတၢ်အိၣ်အသးလီၤဘၣ်ယိၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ”န့ၣ် ဆူးဆါနးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်, ဖဲကစၢ်ခရံာ် လဲၤတုၤဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, စီၤလါစရူး သံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ,…

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢယွၤအပူၤ

ဒ်ခရံာ်ဖိ ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤအသိး, က့(လ) (Gayle) စးထီၣ်မၤတၢ်သီသီအကတီၢ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် လၢအမၤမုာ်, ထုးန့ၢ်သူၣ်သးတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်လံာ်အအိၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီကဒိၣ်တဖၣ်, ခၠီးကလဲးတဖၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲအလၣ်ဃ့အဘိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ပှၤထုးထီၣ်လံာ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, လၢအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ကၢအိၣ်ခိး, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကဖး လံာ်စီဆှံလၢတနံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိး အလံာ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိတဖၣ်. ဒီးတနံၤဘၣ်တနံၤ, နီၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်လံာ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(လ) စူးကါဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်တဖၣ်, ဒီးကဲထီၣ်ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တထုးန့ၢ်အသးလၢၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, စူးကါအါထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ စီၤတံၤမသ့း ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး, ဒီးအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၂:၁၅ အပူၤန့ၣ်, လၢနီၢ်သးအတၢ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဂီၢ်, စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ကျဲးစၢးကဲထီၣ်လၢ…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်

တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ

ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…

ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်

ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…

မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး

မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…

တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.

တဘျီန့ၣ်,…

ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ

လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.

ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…

တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဖးဒိၣ် လၢလၢၢ်လ့အကိပူၤ

လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်အကျိၤဖးဒိၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး မဲ(န)မိး(သ) (Mammoth Cave) လ့အပူၤန့ၣ် ခွါလိၣ်ဘိဖိသၢဂၤ ဟးဝ့ၤဝီၤဝဲ လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖါတံၢ် ဖရဲး(က) (Frank) မ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအါမးတဂၤ, လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢၢ်လ့တဖၣ် အပူၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လီၤဘံအယိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်အဃိ, ဒီးကိးစိဝဲ ပိာ်ခွါဖိသၢဂၤလၢ “ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဟဲဖဲအံၤ, လဲၤဖဲအံၤ” တလီၢ်လီၢ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးကွၢ်လိာ်ကွဲတၢ် ယံၤန့ၢ်ဒံးအဖါတံၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖါတံၢ် ဖရဲး(က) မၤစၢ်လီၤတၢ်ကပီၤ, လၢအခိၣ်ကုာ်ကျၤ (headlamp), ဒီးပာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ပိာ်ခွါဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤ လီၤမၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် အဖါတံၢ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် အဖါတံၢ်အတၢ်ကပီၤခိၣ်တိ ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်စှၤလီၤ, ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တကီၢ်ခါ, ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး, ဒ်သိးကလူၤပိာ် ပှၤကနဲၣ်ဆှၢတၢ်တဂၤအခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်မၤ သးမုာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်အံၤ…

ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်

ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်, ကၤရ့ၣ် ပဲးကး (Karrey Packard)ဒီးအဖိမုၣ် ဒ်သိးကသုးအိၣ်ဆိးဝဲဆူ ဟံၣ်သီဃီသီအဂီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ဘိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤရ့ၣ် လီၤဃံၤဝဲ သတူၢ်ကလာ်, ဒီးမံသးသပ့ၤ, ဒီးအသးဖျၢၣ်တစံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် မၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်အိၣ်အသး နးထီၣ်ဝဲ ဒီတနၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝၤသးဘိ ကရ့း (Craig) လၢ ကကိးပာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစံးကတိၤလီၤဖး တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကရ့း ကိးဝဲဒၣ် “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, မ့ၢ်နဃ့ထုကဖၣ်တ့ၢ်လံ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်တလီၢ်လီၢ်ဧါ. နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၁:၃ အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤ အဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူး, အတၢ်အိၣ်အသးလီၤဘၣ်ယိၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ”န့ၣ် ဆူးဆါနးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်, ဖဲကစၢ်ခရံာ် လဲၤတုၤဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, စီၤလါစရူး သံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ,…

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢယွၤအပူၤ

ဒ်ခရံာ်ဖိ ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤအသိး, က့(လ) (Gayle) စးထီၣ်မၤတၢ်သီသီအကတီၢ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် လၢအမၤမုာ်, ထုးန့ၢ်သူၣ်သးတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်လံာ်အအိၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီကဒိၣ်တဖၣ်, ခၠီးကလဲးတဖၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲအလၣ်ဃ့အဘိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ပှၤထုးထီၣ်လံာ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, လၢအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ကၢအိၣ်ခိး, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကဖး လံာ်စီဆှံလၢတနံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိး အလံာ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိတဖၣ်. ဒီးတနံၤဘၣ်တနံၤ, နီၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်လံာ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(လ) စူးကါဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်တဖၣ်, ဒီးကဲထီၣ်ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တထုးန့ၢ်အသးလၢၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, စူးကါအါထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ စီၤတံၤမသ့း ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး, ဒီးအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၂:၁၅ အပူၤန့ၣ်, လၢနီၢ်သးအတၢ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဂီၢ်, စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ကျဲးစၢးကဲထီၣ်လၢ…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်

တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ

ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…

ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်

ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…

မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး

မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…

တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.

တဘျီန့ၣ်,…

ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ

လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.

ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…

တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဖးဒိၣ် လၢလၢၢ်လ့အကိပူၤ

လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်အကျိၤဖးဒိၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး မဲ(န)မိး(သ) (Mammoth Cave) လ့အပူၤန့ၣ် ခွါလိၣ်ဘိဖိသၢဂၤ ဟးဝ့ၤဝီၤဝဲ လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖါတံၢ် ဖရဲး(က) (Frank) မ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအါမးတဂၤ, လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢၢ်လ့တဖၣ် အပူၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လီၤဘံအယိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်အဃိ, ဒီးကိးစိဝဲ ပိာ်ခွါဖိသၢဂၤလၢ “ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဟဲဖဲအံၤ, လဲၤဖဲအံၤ” တလီၢ်လီၢ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးကွၢ်လိာ်ကွဲတၢ် ယံၤန့ၢ်ဒံးအဖါတံၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖါတံၢ် ဖရဲး(က) မၤစၢ်လီၤတၢ်ကပီၤ, လၢအခိၣ်ကုာ်ကျၤ (headlamp), ဒီးပာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ပိာ်ခွါဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤ လီၤမၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် အဖါတံၢ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် အဖါတံၢ်အတၢ်ကပီၤခိၣ်တိ ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်စှၤလီၤ, ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တကီၢ်ခါ, ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး, ဒ်သိးကလူၤပိာ် ပှၤကနဲၣ်ဆှၢတၢ်တဂၤအခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်မၤ သးမုာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်အံၤ…

ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်

ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်, ကၤရ့ၣ် ပဲးကး (Karrey Packard)ဒီးအဖိမုၣ် ဒ်သိးကသုးအိၣ်ဆိးဝဲဆူ ဟံၣ်သီဃီသီအဂီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ဘိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤရ့ၣ် လီၤဃံၤဝဲ သတူၢ်ကလာ်, ဒီးမံသးသပ့ၤ, ဒီးအသးဖျၢၣ်တစံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် မၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်အိၣ်အသး နးထီၣ်ဝဲ ဒီတနၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝၤသးဘိ ကရ့း (Craig) လၢ ကကိးပာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစံးကတိၤလီၤဖး တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကရ့း ကိးဝဲဒၣ် “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, မ့ၢ်နဃ့ထုကဖၣ်တ့ၢ်လံ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်တလီၢ်လီၢ်ဧါ. နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၁:၃ အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤ အဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူး, အတၢ်အိၣ်အသးလီၤဘၣ်ယိၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ”န့ၣ် ဆူးဆါနးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်, ဖဲကစၢ်ခရံာ် လဲၤတုၤဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, စီၤလါစရူး သံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ,…

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢယွၤအပူၤ

ဒ်ခရံာ်ဖိ ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤအသိး, က့(လ) (Gayle) စးထီၣ်မၤတၢ်သီသီအကတီၢ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် လၢအမၤမုာ်, ထုးန့ၢ်သူၣ်သးတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်လံာ်အအိၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီကဒိၣ်တဖၣ်, ခၠီးကလဲးတဖၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲအလၣ်ဃ့အဘိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ပှၤထုးထီၣ်လံာ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, လၢအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ကၢအိၣ်ခိး, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကဖး လံာ်စီဆှံလၢတနံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိး အလံာ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိတဖၣ်. ဒီးတနံၤဘၣ်တနံၤ, နီၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်လံာ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(လ) စူးကါဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်တဖၣ်, ဒီးကဲထီၣ်ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တထုးန့ၢ်အသးလၢၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, စူးကါအါထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ စီၤတံၤမသ့း ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး, ဒီးအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၂:၁၅ အပူၤန့ၣ်, လၢနီၢ်သးအတၢ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဂီၢ်, စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ကျဲးစၢးကဲထီၣ်လၢ…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်

တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ

ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…

ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်

ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…

မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး

မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…

တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.

တဘျီန့ၣ်,…

ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ

လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.

ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…

တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဖးဒိၣ် လၢလၢၢ်လ့အကိပူၤ

လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်အကျိၤဖးဒိၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး မဲ(န)မိး(သ) (Mammoth Cave) လ့အပူၤန့ၣ် ခွါလိၣ်ဘိဖိသၢဂၤ ဟးဝ့ၤဝီၤဝဲ လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖါတံၢ် ဖရဲး(က) (Frank) မ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအါမးတဂၤ, လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢၢ်လ့တဖၣ် အပူၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လီၤဘံအယိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်အဃိ, ဒီးကိးစိဝဲ ပိာ်ခွါဖိသၢဂၤလၢ “ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဟဲဖဲအံၤ, လဲၤဖဲအံၤ” တလီၢ်လီၢ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးကွၢ်လိာ်ကွဲတၢ် ယံၤန့ၢ်ဒံးအဖါတံၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖါတံၢ် ဖရဲး(က) မၤစၢ်လီၤတၢ်ကပီၤ, လၢအခိၣ်ကုာ်ကျၤ (headlamp), ဒီးပာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ပိာ်ခွါဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤ လီၤမၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် အဖါတံၢ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် အဖါတံၢ်အတၢ်ကပီၤခိၣ်တိ ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်စှၤလီၤ, ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တကီၢ်ခါ, ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး, ဒ်သိးကလူၤပိာ် ပှၤကနဲၣ်ဆှၢတၢ်တဂၤအခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်မၤ သးမုာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်အံၤ…

ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်

ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်, ကၤရ့ၣ် ပဲးကး (Karrey Packard)ဒီးအဖိမုၣ် ဒ်သိးကသုးအိၣ်ဆိးဝဲဆူ ဟံၣ်သီဃီသီအဂီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ဘိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤရ့ၣ် လီၤဃံၤဝဲ သတူၢ်ကလာ်, ဒီးမံသးသပ့ၤ, ဒီးအသးဖျၢၣ်တစံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် မၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်အိၣ်အသး နးထီၣ်ဝဲ ဒီတနၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝၤသးဘိ ကရ့း (Craig) လၢ ကကိးပာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစံးကတိၤလီၤဖး တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကရ့း ကိးဝဲဒၣ် “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, မ့ၢ်နဃ့ထုကဖၣ်တ့ၢ်လံ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်တလီၢ်လီၢ်ဧါ. နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၁:၃ အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤ အဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူး, အတၢ်အိၣ်အသးလီၤဘၣ်ယိၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ”န့ၣ် ဆူးဆါနးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်, ဖဲကစၢ်ခရံာ် လဲၤတုၤဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, စီၤလါစရူး သံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ,…

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢယွၤအပူၤ

ဒ်ခရံာ်ဖိ ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤအသိး, က့(လ) (Gayle) စးထီၣ်မၤတၢ်သီသီအကတီၢ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် လၢအမၤမုာ်, ထုးန့ၢ်သူၣ်သးတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်လံာ်အအိၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီကဒိၣ်တဖၣ်, ခၠီးကလဲးတဖၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲအလၣ်ဃ့အဘိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ပှၤထုးထီၣ်လံာ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, လၢအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ကၢအိၣ်ခိး, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကဖး လံာ်စီဆှံလၢတနံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိး အလံာ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိတဖၣ်. ဒီးတနံၤဘၣ်တနံၤ, နီၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်လံာ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(လ) စူးကါဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်တဖၣ်, ဒီးကဲထီၣ်ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တထုးန့ၢ်အသးလၢၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, စူးကါအါထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ စီၤတံၤမသ့း ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး, ဒီးအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၂:၁၅ အပူၤန့ၣ်, လၢနီၢ်သးအတၢ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဂီၢ်, စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ကျဲးစၢးကဲထီၣ်လၢ…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်

တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ

ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…

ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်

ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…

မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး

မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…

တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.

တဘျီန့ၣ်,…

ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ

လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.

ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…

တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဖးဒိၣ် လၢလၢၢ်လ့အကိပူၤ

လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်အကျိၤဖးဒိၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး မဲ(န)မိး(သ) (Mammoth Cave) လ့အပူၤန့ၣ် ခွါလိၣ်ဘိဖိသၢဂၤ ဟးဝ့ၤဝီၤဝဲ လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖါတံၢ် ဖရဲး(က) (Frank) မ့ၢ်ပှၤအိၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအါမးတဂၤ, လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢၢ်လ့တဖၣ် အပူၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လီၤဘံအယိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်အဃိ, ဒီးကိးစိဝဲ ပိာ်ခွါဖိသၢဂၤလၢ “ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဟဲဖဲအံၤ, လဲၤဖဲအံၤ” တလီၢ်လီၢ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးကွၢ်လိာ်ကွဲတၢ် ယံၤန့ၢ်ဒံးအဖါတံၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖါတံၢ် ဖရဲး(က) မၤစၢ်လီၤတၢ်ကပီၤ, လၢအခိၣ်ကုာ်ကျၤ (headlamp), ဒီးပာ်လီၤအသးလၢ ကအိၣ်ဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, ပိာ်ခွါဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤ လီၤမၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် အဖါတံၢ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးဆၢတအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် အဖါတံၢ်အတၢ်ကပီၤခိၣ်တိ ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်အယံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်စှၤလီၤ, ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တကီၢ်ခါ, ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အသး, ဒ်သိးကလူၤပိာ် ပှၤကနဲၣ်ဆှၢတၢ်တဂၤအခံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်မၤ သးမုာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်အံၤ…

ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်

ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်, ကၤရ့ၣ် ပဲးကး (Karrey Packard)ဒီးအဖိမုၣ် ဒ်သိးကသုးအိၣ်ဆိးဝဲဆူ ဟံၣ်သီဃီသီအဂီၢ်, ပာ်ဖှိၣ်ဘိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၤရ့ၣ် လီၤဃံၤဝဲ သတူၢ်ကလာ်, ဒီးမံသးသပ့ၤ, ဒီးအသးဖျၢၣ်တစံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် မၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဆၣ်, အတၢ်အိၣ်အသး နးထီၣ်ဝဲ ဒီတနၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အဝၤသးဘိ ကရ့း (Craig) လၢ ကကိးပာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးကစံးကတိၤလီၤဖး တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ကရ့း ကိးဝဲဒၣ် “တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, မ့ၢ်နဃ့ထုကဖၣ်တ့ၢ်လံ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ် အတၢ်ထုကဖၣ်တလီၢ်လီၢ်ဧါ. နီၢ်မၤရံဒီးနီၢ်မၢ်သၤန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၁:၃ အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆှၢလီၤ အဝဲၢ်ခွါ စီၤလါစရူး, အတၢ်အိၣ်အသးလီၤဘၣ်ယိၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ”န့ၣ် ဆူးဆါနးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်, ဖဲကစၢ်ခရံာ် လဲၤတုၤဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, စီၤလါစရူး သံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် အိၣ်ဝဲလွံၢ်သီလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးဖးဒိၣ်အပူၤ,…

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢယွၤအပူၤ

ဒ်ခရံာ်ဖိ ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤအသိး, က့(လ) (Gayle) စးထီၣ်မၤတၢ်သီသီအကတီၢ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် လၢအမၤမုာ်, ထုးန့ၢ်သူၣ်သးတဖၣ် လၢပှၤထုးထီၣ်လံာ်အအိၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီကဒိၣ်တဖၣ်, ခၠီးကလဲးတဖၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲအလၣ်ဃ့အဘိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်ဒီး, ပှၤထုးထီၣ်လံာ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, လၢအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ကၢအိၣ်ခိး, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကဖး လံာ်စီဆှံလၢတနံၣ်အဂီၢ်, တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိး အလံာ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိတဖၣ်. ဒီးတနံၤဘၣ်တနံၤ, နီၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်လံာ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(လ) စူးကါဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဒိးန့ၢ်တဖၣ်, ဒီးကဲထီၣ်ပှၤခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဂၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တထုးန့ၢ်အသးလၢၤဘၣ်. ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, စူးကါအါထီၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, ဒ်သိးကနဲၣ်ဆှၢပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ်ဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ စီၤတံၤမသ့း ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး, ဒီးအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၂:၁၅ အပူၤန့ၣ်, လၢနီၢ်သးအတၢ်ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဂီၢ်, စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ကျဲးစၢးကဲထီၣ်လၢ…

တၢ်ဃုထၢဒီးတၢ်အစၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်

ဖဲ ၁၈၉၀ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤမၤမုာ်သး လၢအဃုနၢ်ပၢၢ်ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤအဂ့ၢ် ယူၣ်ကၠ့ ရှ့းဖလ့(န) (Eugene Schieffelin) တဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤ ထိၣ် "စတၤလ့" (Starlings) အိၣ်ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ယူၤရပၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်, အဘ့ၣ် ၆၀ ဖဲ နယူယီး အဝ့ၢ်ခၢၣ်သးဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကဟဲစိာ်နုာ်တ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်အကလုာ် အဂၤတဖၣ်အါစူအါဘျီလံဘၣ်ဆၣ်, ထိၣ်လၢ ရှ့းဖလ့(န) ပျၢ်လီၤတဖၣ်န့ၣ် အစၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ, ထိၣ် "စတၤလ့" ဖိတဖၣ် ဘှီထီၣ်အသွံ, ကွၢ်ထွဲအဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါအီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ထိၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်လၢ အမဲရကၤ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ဒီတဘ့ၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဝဲ အဘ့ၣ် ၈၅ ကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးဘၣ်ဒိတမံၤန့ၣ် ထိၣ် "စတၤလ့" တဖၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်, ဒီးနီၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လီၢ်ကဝီၤထိၣ်တဖၣ်, ရၤလီၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဆူ ကျီၢ်ဧိၤပနၢ်ဧိၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်တယာ်ဒွးဝဲဒၣ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢ ဒီလၣ်အကကွဲၢ်…