တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအးလီၤ ပတၢ်မၤဆူကစၢ်ယွၤ
တၢ်ကွဲးတခါလၢယကဘၣ်ကွဲးန့ၢ်အီၤလၢ မဲးကစံ(magazine)တခါအဂီၢ်န့ၣ် ယပလၢၢ်ဘၣ်လၢ မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်အဃိ တသ့ဖဲအသ့ ယဂုၥ်ကျဲးစၢး မၤအဂ့ၤကတၢၢ် လၢအဲးဒံးထၢၣ်(editor) ပၥ်ပနီၣ်တၢ်အထီတဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယတၢ်ကွဲး ဒ်သိးကထီၣ်ဘးအတီၤအပတီၢ်လၢအဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဝံတၢ်ယိးလၢယဂီၢ်အဃိ ယကွဲးကဒါက့ၤ ယတၢ်ထံၣ်ဒီး ယတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် တဘျီဝံၤတဘျီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ယတၢ်ကွဲးအခိၣ်တီကဲထီၣ် တၢ်တၤတၢ်အဃိန့ၣ်ဧါ. မ့တမ့ၢ် ဘၣ်ဒီးယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ယဘၣ်ယိာ်တၢ်ဧါ. အဲးဒံးထၢၣ်အံၤတူၢ်လိၥ်ယၤဘၣ်ဆၣ် တူၢ်လိၥ်ယတၢ်ထံၣ်ယတၢ်ကွဲးတသ့အဃိဧါ.
လၢပတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်ဘၣ်ယိာ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်စံးဆၢကမ့ၢ်ဝဲ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ၦၤ တၢ်သိၣ်လိသီလိတၢ်လၢ ပနၥ်န့ၢ်ပသန့ၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လံၥ်တၢ်ကွဲးဆူ ကလီးစဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်အပူၤ စီၤပီလူး စံးကတိၤဆီၣ်ထွဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် မ်အသုတမၤတၢ်လၢ ၦၤကညီကပၥ်ပနီၣ်အဂီၢ်တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်တခီကမၤဝဲ ဒ်အမၤတၢ်လၢကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်လီၤ. စီၤပီလူးစံးဝဲ “ဒီးကယဲၢ်သုမၤတၢ်တမံၤလၢ်လၢ်, မၤလၢသူၣ်ကံၢ်သးလဲ, ဒ်လၢကစၢ်အသိး, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်လၢၦၤကညီအသိးဘၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုသ့ၣ်ညါလၢသုကဒိးန့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်အစုပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်န့ၢ်သါလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုမၤကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်လီၤ” (ကလီး ၃:၂၃-၂၄).
ခီဖျိ စီၤပီလူး အတၢ်ကူၣ်သ့ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးန့ၢ် ပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပကဆိကတီၢ်ပတၢ်ဂုၥ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်တဖၣ် ဒ်သိးၦၤကညီတဖၣ် အတၢ်ထံၣ်ကဂ့ၤဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…
တၢ်အိၣ်မူ အိၣ်သူၣ်လီၤသးဒီးယွၤ
တၢ်ကိၢ်လီၤဆီအထါအမံၤ လၢ ‘လါမ့ၤ’န့ၣ် အိးထီၣ်ဝဲဒၣ်လံၥ်ကျိၤ “ကလံၤနီၣ်တပိၥ်အဖီတဖၣ်” အံၤ ပၥ်ဖျါဝဲ ၦၤကွဲးထါ စၢ်ရၤထံး(စ)ဒ့ (Sara Teasdale) ထုးန့ၢ်ဝဲ အတၢ်ထံၣ်စိနီၣ်တပိၥ်ဖီဖိတဖၣ် ဟူးဝး ဖဲကလံၤကသွံဒံဖိ ဟဲအူသကုၤကလၥ် အခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤ ထံး(စ)ဒ့ ဘၣ်မိၣ်ဘၣ်မး လၢအတၢ်အဲၣ်လီၤမၢ်အဃိ ဒီးအထါဖိဖျါဝဲဒၣ်လၢ တၢ်သူၣ်အုးသးအုးထါ န့ၣ်လီၤ.
ယဟံၣ်လီၢ်ခံနီၣ်တပိၥ်ဖီဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဒီး တၢ်တၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖီဖိတဖၣ် ဖီထီၣ်ဖးထီၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဃံဃံလၤလၤ အဆၢကတီၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ကျီသံကွံၥ်အီၤခဲလၢၥ် ဘၣ်တၢ်မၤလီၤကလဲအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယဟီၣ်ဘၣ်ယဲလီၤ. သၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဒီး နီၣ်တပိၥ်အဒ့ဃ့ထီတဖၣ် ပစးထီၣ်ထံၣ်ဘၣ် ကုၤအဝါဖိတဖၣ် မဲထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်နၥ်ကအိၣ်တၢ်အပူၤ ယရဲၣ်ကျဲၤခူၣ်ထုးကွံၥ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် ဟဲက့ၤမဲထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လံၥ်စီဆှံပၥ်ဖျါဝဲလၢ ၦၤတနီၤ ဘၣ်အိၣ်ခိးဆိးသီဝဲဒၣ်လၢတၢ်နၥ်အပူၤ ဖဲဘၣ် လဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲ အဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲၥ် န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢမူခိၣ်စူၤ စဲၤခံအဃိ စီၤနိအၤဘၣ်ခိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤကၤလ့း ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲအနံၣ် ၄၀ ဒ်သိးကအိၣ်ဆိးဘၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပၥ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ရံးဘကၤ ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ…
မၤအါထီၣ်တၢ်ကိၢ်
လၢကီၢ်စဲၢ်ကိၣ်လိၣ်ရၣ်ဒိၣ်(Colorado) ဖဲပအိၣ်တၢ်အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်ကိၢ်အဖီးတဖၣ် လဲလိၥ်ချ့မး, တဘျီဘျီလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်စှၤမံးနံးအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ, ယဝၤသးဘိ ဒဲၢ်(န)( Dan), အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဒိၣ်မး တၢ်ကိၢ်တၢ်ခုၣ်အတၢ်လီၤဆီလၢပဟံၣ်အလဲပူၤ ဒီးအကပိၥ်အကပၤ န့ၣ်လီၤ. ဒ်အဝဲမ့ၢ်ၦၤအဲၣ်တၢ်ပိးတၢ်လီကဲဘျုး အဆံးဖိတဖၣ်အသိး, အသူၣ်ပိၢ်အသးဝးဝဲ ဖဲအဝဲအိးထီၣ်ကွၢ် အ“တၢ်လိၥ်ကွဲ” လၢခံကတၢၢ်တမံၤလၢအမ့ၢ် သမီမံထၢၣ် လၢအဒုးနဲၣ်ပဟံၣ် အ‘လီၢ်ကဝီၤ’ လွံၢ်တီၤအတၢ်ကိၢ်အဖီးတဖၣ် အခါန့ၣ်လီၤ. ယတဲလိၥ်ကွဲအီၤလၢ တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ပိးတၢ်လီနါစိၤဖိတခါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ယကမၢကမၣ် ဖဲယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ စ့ၢ်ကီး ယလဲၤကွၢ်ထံသမံသမိး တၢ်ကိၢ်အဖီးတဖၣ် ခဲအံၤခဲအံၤ န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ပူၤ ဒီးဟံၣ်ချၢအတၢ်လီၤဆီတဖၣ် ထုးန့ၢ်ယသးဒိၣ်မးလီၤ.
ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးဆူးကါဝဲ တၢ်ကိၢ်တၢ်ခုၣ်ဒ်သိး အကတဲဖျါထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢ “အလၢၤ”တဖု လၢဝ့ၢ်လီၤဒံၤကံ, ဝ့ၢ်နွံဖျၢၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ယၢၤထီၣ်လၢလံၥ်လီၣ်ဖျါအပူၤအကျါတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝ့ၢ်လၢ အထူးတီၤကတၢၢ်အကျါတဖျၢၣ်, ဒီးမ့ၢ်လီၢ်ခၢၣ်သး လၢအၦဲၤဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဘၣ်ဃးဒီး စ့တၢးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, တၢ်ကူတၢ်သိး, ဒီးကသံၣ်ကသီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲ တၢ်တံၥ်တၥ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်တန့ၢ်ဘၣ်ထံဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် လၢလၢလီၣ်လီၣ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲလိၣ်ဘၣ်…
ၦၤမၤတၢ်ဖိလၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်
တၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ် ဂီၤသၢနၣ်ရံၣ် ဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်လၢ ကဟုကယၥ်ၦၤဆါနးတဖၣ်လီၤ. ၦၤဆါလၢ ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤတဂၤလၢ တနၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤ စံၢ်သီၣ် လီဒၢလွဲလွံၢ်ဘျီလီၤ. ၦၤကွၢ်ၦၤဆါလီၤဘၣ်လၢမုၢ်နၤတဂၤ စံးဆၢအီၤ တအိၣ်ဒီး တၢ်ပၥ်ဒ့ၣ်ပၥ်ကမၣ်ဘၣ်လီၤ.
တစိၢ်ဖိ ၦၤဆါအဂၤတဂၤ ကဲးကိးဒီးဟီၣ် ဒ်သိးၦၤကကနၣ်ဃုၥ်အီၤလီၤ. ၦၤကွၢ်ၦၤဆါ တကမၢကမၣ်လၢ တၢ်တဖၣ်အံၤဘၣ်. လၢအပူၤကွံၥ်ယဲၢ်နံၣ်လံၤလံၤ အဝဲဃ့တ့ၢ်ဝဲလၢကလီၤတၢ်မၤလၢမုၢ်နၤကတီၢ် မ့ၢ်လၢအဲၣ်ဒိးပဒ့ၣ်မုၢ်ဆါကတီၢ်လၢ တၢ်မၤအါတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဒိၣ်အါဒီး လီၤဘှံးဒိၣ်မးလီၤ. တိနိၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံ. တၢ်မၤလၢ မုၢ်နၤကတီၢ် အခီပညီဖျါလၢ ဟံးန့ၢ်အါထီၣ် တၢ်မၤတခီလိၤ. ဘၣ်စိၥ်ထီၣ်ဒီး ဘၣ်ဃၣ် တရံးၦၤဆါလၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. အခီပညီ အိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်ကွၢ်ထွဲ ၦၤဆါဒုးဒုးဒီး ကွၢ်အတၢ်အိၣ်သးနီၢ်နီၢ် ဒ်သိးကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါဘၣ် ဂ့ၢ်ဂီၤအူ တၢ်မၤအသးတဖၣ်လီၤ.
အသကိးလၢလီၤသကိးဒီးအီၤလၢ မုၢ်နၤတဖၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ဂဲၤပျုၢ်လၢ ကန့ၢ်ဘၣ် ဆၢကတီၢ်လၢ ကမံအိၣ်ဘှံးဝဲလီၤ. အါဘျီအဝဲဃ့ဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကသ့ၣ်နီၣ်အီၤလၢ တၢ်ထုကဖၣ်ဒီး ဒ်အထံၣ်ဝဲလၢ အတၢ်မၤမူဒံးဝဲန့ၣ် စံးဝဲ,…
ပၢၤဃာ်တၢ်အံၤ ယိယိဖိ
လီပရၠာစးၢဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအဖုၣ် ဘၣ်ဆၣ်ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလီၤႉ ယသးအိၣ်သ့ၣ်ညါ ဘၣ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးလီၤ’’ႉတၢ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်ဃ့သကွံၢ်ကညးလၢ အလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်ဧါႉ လၢအတဒ်သိးဒီး တံၤသကိးတဖၣ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အတတူၢ်လိာ်ဒံးခရၠာစးံာ်ၢ်အီၤဆူ တၢ်ကစူၢ်နာ်တၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ ယတၢ်မၤတခီ မ့ၢ်လၢကဘၣ်အိၣ်ကစုဒု လၢ ယသးလၢအဒ့ဒီသ့‚ လၢတၢ်တဲပှၤဂၤလၢခရၠာစးံာ်အဂ့ၢ်ဒီး နီၤဟ့ၣ်တၢ် တၢ်ဆိကမိၣ် လၢအကါဒိၣ်ၣ်လီၤႉ စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် လၢတၢ်နာ်အပူၤၣ်လီၤႉ
စီၤဖံလံးပူ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်တဲခရၠာစးံာ်အဂ့ၢ်ယိယိဖိ ဒ်သိးအံၤ ဖဲအထံၣ်လိာ်သး ဒီး ပှၤအံၤသံအီးပးအပဒိၣ်လၢ မဲးမုာ်ခိၣ်တတီၤလၢ အဖးသီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ၀ံယရၠာစးှါယၤ အတၢ်ကွဲးဒိၣ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤႉ စီၤဖံလံးပူ သံကွၢ်အီၤလၢ မ့ၢ် ‘‘နနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ’’ (း၃၁) ‚ လၢအကွဲမုာ်ဒ်သိးကပဲာ်ထံနီၢ်ဖး‚ ‘‘စီၤဖံလံးပူ အဲးထီၣ် အထးခိၣ်ဒီး မၤထီၣ်အခီၣ်ထံးလၢ တၢ်ကွဲးအသးတတီၤအံၤ ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယ့ၣ့်ှှူးအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤ’’ (း၃၅) ႉ
စးထီၣ်တၢ်အံၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အိၣ်၀ဲအလီၢ် ဒီးပၢၤဃာ် တၢ်တဲဖျါ‚ ခရၠာစးံာ်အဂ့ၢ် ယိယိဖိ ဒ်စီၤဖံလံးပူ ပာ်ဖျါ၀ဲအသိးၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ ဖဲပှၤခံဂၤလဲၤသကိးတၢ်‚…
ပၢဆှၢသုးကျဲၤပတၢ်ဟ့ၣ်
ဖဲ ၂၀၁၃ နံၣ်န့ၣ် ပှၤအဲကလံးခွါဂဲၤဒိ David Suchet ဒိ၀ဲဒၣ် ‘ကွဲၤထဲာ်ဧး’တၢ်ဂီၤမူအဆၢ ဒိၣ် လၢခံကတၢၢ်အကူာ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ Agatha Christie ဂဲၤဒိ၀ဲ မ့ၢ် Hercule Poirot လၢ အမ့ၢ်ပှၤ Belgian ဖိ ပှၤဃိထူါ၀ံသမံပှၤမၤကမၣ် တၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ တကတီၢ်ဃီန့ၣ် အ၀ဲဒုးနဲၣ်တၢ်လၢပူနဲၣ်ဖျါအပူၤ လၢအမ့ၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအ၀ဲဂဲၤဒိ တၢ်အသနၢၣ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်အဘၢၣ်စၢၤအ၀ဲန့ၣ် အ၀ဲဒၢနုာ် တၢ် ကလုၢ် လံာ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ် စးထီၣ်လၢ ၁ မိၤဒီး ဒီးတုၤလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါ လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ် အိၣ်၀ဲ ၇၅၂ၢ် အနၣ်ရၠာစးံၣ် ၂၀၀၀ န့ၣ်လီၤႉ
ှကခ့နအ မ့ၢ်ပှၤလၢအကဲထီၣ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရၠာစးံာ် ဖဲအ၀ဲထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံ တဘ့ၣ်လၢဟံၣ်ဒွဲ (hotel) အဒၢးပူၤၣ်လီၤႉ
အ၀ဲစံး၀ဲၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
အ၀ဲအတၢ်ဒၢနုာ်အတၢ်ကလုၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဒံးလၢ အဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အဒိလၢ တၢ်မၤလၤကပီၤယွၤ ခီဖျိတၢ်ပၢၤဃာ် ပတၢ်ဟ့ၣ်ဒီး ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤအီၤန့ၣ်လီၤႉ စီၤပ့းတ့ှူး သဆၣ်ထီၣ် တၢ်သ့ပၢၤဃာ်တၢ် ခီဖျိအလံာ်ပရၠာစးၢဆူ နံၣ်ကယၤခံဆံတၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ…
အိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူလၢ နသးသမူ အကလံၤမုၢ်တွၤ
လီကလံၤမုၢ် ကဲထီၣ်၀ဲလၢ ၀့ၢ်မဲဖံး (စ) ‚ ထဲနစံၣ် ဖဲ ၁၉၆၈ နံၣ်ၣ်လီၤႉခီဖျိတၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤ ဒီးဖံးညၣ်တမုာ်တခုၣ်အဃိ‚ သရၠာစးၣ်ဒိၣ် ဒီးကထၢၣ် မၣ်တ့ၣ် လူသၢၣ်ခ့ကၠူနံၣ်ယၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်တိာ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်‚ လၢပှၤလၢ အမၤ ကဆှီတၢ်ဖိအဂီၢ်‚ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဘျီၣ်ရၠာစးိဖှိၣ်တခါအပူၤဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲကမၢ ကမၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူလၢမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ မ့ၢ်တဂ့ၤ ဘၣ်ဆၣ်ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤ အဃိ‚ အ၀ဲလဲၤဆူဘျီၣ်ရၠာစးိဖှိၣ်ဒီး ကတိၤလီၤတၢ်လၢယံာ်အမံးနံး ၄၀‚ လၢပှၤတနီၤစံး၀ဲ အမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်အဒိၣ်အမုၢ်ကတၢၢ်လၢၣ်လီၤ’’ႉ
လၢတနံၤ‚ ဒီးကထၢၣ်ခ့ဘၣ်တၢ်ခးသံအီၤလၢကျိဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲအတၢ်ကစီၣ်မူတ့ၢ်ဒံးလၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ဘံၣ်ဆီၣ်ဘၢတဖၣ်အပူၤၣ်လီၤႉ ဒ်ပှၤခရၠာစးံာ်ဖိလၢပျၢၤတဖၣ်‚ ဒ်တၢ်အံၤအသိးၢ်ဘၣ် တၢ်ကစီၣ်တခါလၢအမၤသဘံၣ်ဘုၣ်ထီၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အသးန့ၣ်လီၤႉ လံာ်ဧ့ၤ့ဘံၤ မ့ၢ်လံာ်တဘ့ၣ်လၢ အကွဲး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤယူဒၤဖိလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရၠာစးံာ်တဖၣ်‚ လၢအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးလၢ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ခရၠာစးံာ်‚ ဟ့ၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ အဂၢၢ်အကျၢၤၣ်လီၤႉ ‘‘မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးၣ်‚ မၤဆူၣ်ထီၣ်တက့ၢ်’’ (၁၂း၁၂) ႉ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤယူၤဒၤဖိတဖၣ်အသိးၣ်လီၤႉ
အခဲအံၤ‚ ဒ်ပမ့ၢ်ကစၢ်ခရၠာစးံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အသိးၣ်အဃိ ‘‘တၢ်ဘှံး…
ကစၢ်ယွၤဒိကနၣ်ပကလုၢ်လၢမူခိၣ်
မ့စၢၣ် ဖိလၢအအိၣ် ၁၈ လါတဂၤၣ်လီၤႉ ဖဲအံၤ အမိၢ်စးထီၣ်သံကွၢ်အီၤ ‘‘ဖိခွါဖိဧၢ‚ နနၢ်ဟူ မိမိၢ်အကလုၢ်ဧါ’’ႉ ဖိသၣ်အံၤ စိာ်ထီၣ်အမဲာ်ချံလီၤႉ လီၣ်ရၠာစး့ တဲအါထီၣ်ကဒီး ‘‘ဟဲလိၣ်‚ ဖိခွါဆံးဖိ’’ ဒီးအ၀ဲမၤဆၢက့ၤတၢ် ခီဖျိတၢ်နံၤကမှံဒီးတၢ်မၤသီၣ်အကလုၢ်ဆံးဆံးဖိလီၤႉ လၢမဲာ်ထံမဲာ်နိအပူၤၣ်လီၤႉ ဖဲပှၤဟးနါစိၤမၤတၢ်တဂၤ ဟဲနုာ်ဆူၣ်ဆူအဟံၣ်ပူၤဒီး ခးအီၤလၢကျိသၢဘီအလီၢ်ခံၣ်လီၤႉ လၢအတယၢၢ်အိၣ်ထဲ တ (ပီၣ်) ‚ မ့စၢၣ် အိၣ်ဘၣ်အသီ ၁၅၈ သီလၢ တၢ်ကဟုကယာ်ဒၢးလီၤဆီအပူၤ ဒီးတၢ်တမုၢ်လၢ်လၢ အကနၢ်ဟူတၢ်သ့‚ တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ အကမူဘၣ်၀ဲဘၣ်ႉ
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအမၤမုာ်ယသးၣ်လီၤႉ စီၤပၤ့ှှလိၤမိၤ ဃ့ထုကဖၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢကစၢ်ယွၤကဒိးအနၢ်လီၤလီၤဆီဆီဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲ ‘‘မူခိၣ်ကးတံာ်ဃာ်အသး’’ (၁ စီၤ ၈း၃၅) ‚ ဖဲ ‘‘တၢ်သၣ်၀ံၤလီၤဒိ’’ တၢ်တတၢးတနါ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ (း၃၇) ‚ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ (း၄၄) ‚ ဒီးတုၤဒၣ်လဲာ်လၢ တၢ်ဒဲးဘး‚ စီၤ့ှှလိၤမိၤဃ့ထုကဖၣ်လၢ ဒိကနၣ်နဲလၢမူခိၣ် အတၢ် ထုကဖၣ်တဖၣ်ဒီးအတၢ်ဃ့ကညးတၢ် ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢအဂီၢ်တက့ၢ်’’…
ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ထူ
ဖဲ ဟဲးဒ၀ၢးကၠဲးစၢၣ် လၢအမ့ၢ်ပှၤဟးဃုခူၣ်ထူတဂၤ‚ ဟးထီၣ်ဆူ တၢ်ကလဲၤခူၣ်ထူလၢ ခဲ (လ) ဖိနံယၣ် ‘‘တၢ်ဖှိဃ့ၢ်သဖှိခူၣ်ထူဖးဒိၣ် လၢယူၢ်ႉစဲး (စ) ‚ အတၢ်ကွဲးနီၣ်ကိးနံၤလၢ လါမ့ၤအသီ ၂၀‚ ၁၈၄၉ နံၣ်‚ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ အတၢ်ဒိးလ့ၣ်တၢ်လဲၤၣ်လီၤႉ အ၀ဲကွဲးဖျါထီၣ်၀ဲလၢ ‘‘အိ‚ တဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ယဃံယကွဲတဖၣ် ဖဲအံၤတဂ့ၤ‚ မ့ၢ်သ့‚ ပျဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢကမံနီၤဘၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတက့ၢ်’’ ပှၤအဂၤတဂၤ လၢအဟးခူၣ်ထူလၢအမံၤမ့ၢ် ကၠီ၀ၢးခၢၣ်တခီ‚ ကွဲးလီၤ တၢ်ကွဲးလၢ‚ ‘‘တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်တီၤအလၢအပှဲၤ အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဖးလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်အီၤႉႉႉ ယဟ့ၣ်ကူၣ်မတၤတဂၤမးတသ့ၣ်ဘၣ်ႉ
လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ ၀ၢးခၢၣ်က့ၤကဒါက့ၤဆူဟံၣ်ဒီး ဖံးတၢ်မၤတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် ခီဖျိတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးၣ်လီၤႉ ဖဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိဟဲစိာ် အ၀ဲအလံာ်ပရၠာစးၢဘီဃးတဖၣ်ဆူအမဲရၠာစးကၣ် ကွဲၤထံၣ်ဟူတၢ်ရၠာစးဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အဲ (န) ထံးရၠာစးိးရၠာစးှိၣ်လီၤႉ ပှၤလၢအကတိၤတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ တဲဖျါထီၣ်လၢ ‘‘အ၀ဲမၤန့ၢ်တၢ်တမံၤမံၤလၢ အလုၢ်ပရၤဒိၣ်န့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သဖှိ ဒီးခူၣ်ထူန့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၢ်အမဲာ်ညါ ၀ၢးခၢၣ်ဒီးကၠဲးစၢၣ်က့ၤကဒါက့ၤဆူ ဟံၣ်ဖဲအဒိးန့ၢ်တၢ်ကူၣ်သ့လၢ အဟ့ၣ်ထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဆူ‚ တၢ်ကမူလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်ၢ်ဒံး…
လၢတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ်ယၤ
လၢပှၤအဲြဖၤကၤဖိ အသရၠာစးိာ်ဖးဒိၣ်အပူၤ‚ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်ချံးလီၤအခီၣ်ဒီး ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်အံၤ ဃ့သကွံၢ်ကညးထီၣ်လၢ ‘‘ပၢ်ဧၢ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ်ပှၤတက့ၢ်’’ ဒီးကမျၢၢ်တဖၣ် ကိးသBတီထီၣ်က့ၤလၢ ‘‘စၢ်ဧၢ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ် ပှၤတက့ၢ်’’ႉ ကွၢ်တၢ်ဂီၤအံၤလၢ ယူၢ်ခၠူး‚ ယကမၢကမၣ်လၢၣ်လီၤႉ တၢ်ထုကဖၣ်အံၤၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ‚ ဒုးဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢ တၢ်အကတီၢ်တဖၣ်‚ ဖဲယနၢ်ဟူ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်‚ ဃ့သကွံၢ်ကညးတၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်‚ လၢတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤအံၤ‚ ‘စၢ်ဧၢ‚ သ့ၣ်နီၣ်လၢ်ပှၤတက့ၢ်ႉ
ဖဲယနၢ်ဟူတၢ်ထုကဖၣ်အံၤ‚ လၢယနီၢ်ဆံးကတီၢ်ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ် ကစၢ်လၢအသ့ၣ်ညါတၢ်ကိးမံၤ (စံး ၁၄၇း၅ၣ်လီၤႉ အ၀ဲထီဘိ ကွၢ်လီၤပှၤ (စံး ၃၃း၁၃-၁၉) ဒီးအ၀ဲအဲၣ်ပှၤလၢၣ်လီၤႉ
အါန့ၢ်တၢ်အံၤ ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်လၢ ဧ့ၤ့ဘံၤကျိာ် စဲးကၣ်^ စၣ်ကၣ်‚ လၢအခီပညီမ့ၢ် ‘သ့ၣ်နီၣ်’‚ ဖဲကစၢ်ယွၤ ‘သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်’ ပှၤ‚ အ၀ဲမၤတၢ်လၢ ပဂီၢ်လီၤႉ စဲးကၣ်^ စၣ်ကၣ်ၣ် တၢ်လၢပှၤတဂၤဂၤ အခၢၣ်စးန့ၣ်လီၤႉ ဖဲကစၢ်ယွၤ ‘သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်’ စီၤနိၤအၤ…