စိၤတစိၤဘၣ်တစိၤ
တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ဖံသးပှၢ်, အသးအိၣ် ဃိးဆံတနံၣ်ခံဂၤ လၢကီၢ်စဲၣ် ထဲးကစဲး (Texas), ကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်, မ့ၢ်လၢ အလဲၤတရံး ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် လၢနံၤသီ ဃိးဆံအတီၢ်ပူၤအဃိဒီး အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ခံဆံသၢနံၣ်အတီၢ်ပူၤ, ဒ်အမ့ၢ်တံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်ခံဂၤန့ၣ် လဲၤဟးဆှၣ်ထံဆှၣ်ကီၢ် ဒီးလဲၤဟးတုၤဝဲဒၣ် ဆူကီၢ်မိၢ်ပှၢ် နွံဘ့ၣ်လၢာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စးထီၣ် အတၢ်လဲၤလၢ အၣ်တၣ်တံးကး (Antarctica), ဂဲၤကလံၣ် ထဲၣ်ကိ (Tango) တၢ်ဂဲၤကလံၣ်လၢ ကီၢ်အၣ်ကၠံၢ်တံနါ, ဖဲကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ် ဒိးဝဲကီၤလၤအူး, ဒီးဖဲအလဲၤတုၤ ကလံၤထံး အဟီၣ်စိး (North Pole) အကတီၢ်န့ၣ် ဒိးဝဲမူခိၣ်ဖီလ့ၣ်ကဟၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးဆှၣ်ဘၣ် ထံကီၢ် တဆံဃိးဘ့ၣ်အကျါ, ပၣ်ဃုာ်ဒီး စၣ်ဘံၣ်ယၤ(Zambia), အ့ၣ်ဒံၣ်ယၤ(India), နံၣ်ပီ(လ)(Nepal), အ့ၣ်ဒိၣ်နံရှါ(Indonesia), ယပၣ်(Japan) ဒီး အံၣ်တလံၣ်(Italy) တဖၣ်, ဒီးမၤကတၢၢ်အတၢ်လဲၤဖဲ အီစတြ့လယၤ(Australia) န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်, ကမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စိၤစၢၤသွဲၣ်သီတဖၣ်,…
ဘၣ်တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤလၢ ခရံာ်
တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်လဲၤဖုၣ်ကိာ် လၢယလဲၤဘၣ်အဆိကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤတ့ထီၣ် သရိာ်တဖျၢၣ် ဖဲထံကျိကပၤ, လၢကီၢ်ဘရၣ်စံ (Brazil), အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) အပှၢ်လၢ်ကျါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတနံၤန့ၣ်, လၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤဟံၣ်စှၤဖျၢၣ်အကျါ ပလဲၤဟးအိၣ်သကိးဟံၣ်တဖျၢၣ်, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပှံၢ်ထံ အတၢ်ပိးတၢ်လီန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဟံၣ်ကစၢ် လူလီၤထံပူၤထံ လၢအဒုသကျုာ်လၢ ကပံာ်န့ၣ်ဆူ တၢ်ပှံၢ်ထံအပိးအလီ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤအပူၤဝံၤ လၢစှၤမံးနံး အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်လၢအတကဆှီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤပျီကွံာ်, ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ထံအီလၢအဆှံဒီးအကဆှီန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်လီၢ် လၢပှၤတဂၤအံၤအဒၢးပူၤန့ၣ် ယထံၣ်ဘၣ်လၢ “ဘၣ်တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤလၢခရံာ်” တၢ်ကတိၤအခီပညီ မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢသီန့ၣ်, ပဟဲဆူကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ် ဃုာ်ဒီးပတၢ်ဒဲးဘးဒီးပတၢ်မဲာ်ဆှး, ဒီးပဃ့ကညးအီၤလၢ ကပျၢ်ပတၢ်ဒဲးဘး, ဒီးတူၢ်လိာ်အီၤ ဒ်ပတၢ်အုၣ်ခီၣ်ကစၢ် အသိး, ဒီးလၢပတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်အဂီၢ် ကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤပှၤ, ဒီးမၤသီထီၣ်က့ၤပှၤန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်တၢ်မၤကဆှီက့ၤပှၤ ဒ်ထံလၢအဒု, အဘၣ်အၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲ ဆူထံအီလၢအကဆှီန့ၣ်လီၤ. ၂ ကရံၣ်သူး ၅:၂၁ စံးဘၣ်ပှၤ, တၢ်သ့ၣ်ညါ ခီဖျိလၢကစၢ်ခရံာ် တူၢ်သံအသးအဃိ, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးအဂ့ၤအဝါဒီးကစၢ်ယွၤ, ဒီး စံး…
တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ သတူၢ်ကလာ်
တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်လဲၤဖုၣ်ကိာ် ဆူအံးသံၣ်ယိပံယၤအကီၢ်န့ၣ်, ပပှၤလဲၤတၢ်တဖု ပဘၣ်လဲၤသကိးတၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်အဂၤတဖု, လၢအတုၤဃီၤမၤစၢၤ ပှၤသးစၢ်တဖုလၢ အဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ, ဒီးဘၣ်အိၣ်ဆိးဝဲလၢ ဒဲပစီၢ်ဖိတဖၣ် လၢပှၤလဲၤ တၢၤကွံာ်စူးကွံာ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပထံၣ်လိာ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤသးမုာ်သးခုဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ပဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤသကိး တၢ်အုၣ်သးတဖၣ်, တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတဖၣ်, ဒီးဃ့ထုကဖၣ်သကိးတၢ်ဆူကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. မုၢ်ဟါအကတီၢ်ဖိလၢ အဘၣ်ယသးဒိၣ်မးန့ၣ် ဖဲလီၢ်ကဝီၤတၢ်သးခုကစီၣ်ကရူၢ်ဖိတဂၤ ဒ့ဝဲ အကံၢ်ထါ ဒီးပဘူၣ်သကိးဘါသကိးယွၤဒီးပတံၤသကိးအသီတဖၣ်အံၤ လၢလါအတၢ်ကပီၤ အဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖိလၢ အစီဝဲဆှံဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်အသး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်, ပှၤတဖၣ်အံၤအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်, ဒီးတၢ်သးခု, တၢ်လၢပထံၣ်န့ၢ်အီၤ သ့ဒၣ်ထဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအပူၤန့ၣ်လီၤ.
လံာ်မၤတၢ် ၁၆ အပူၤန့ၣ်, ပကဖးဘၣ် တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ သတူၢ်ကလာ်အဂၤတမံၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်အသး လၢဝ့ၢ်ဖံလံးပံၤအဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးဒီးစီၤစံလၤ ဖဲအမၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်မၤအဆၢကတီၢ် ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်, ဘၣ်တၢ်ဒိတီၢ်, ဘၣ်တၢ်ဖျ့လၢ နီၣ်ဖျ့, ဒီးဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်လီၤဆူဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအသးဆူ တၢ်သးဟးဂီၤအလီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ ခီဖျိတၢ် “ဃ့ထုကဖၣ်ဒီးသးဝံၣ်သးဆၢယွၤ”…
တၢ်ပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ် နီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်သါ
ယမိၢ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢကတူၢ်လိာ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်တၢ်အုၣ်ခီၣ်ကစၢ်န့ၣ် ယဝဲၢ်မုၣ်ဒီးယၤ ဒ်ပမ့ၢ်မုၣ်လိၣ်ဘိတဖၣ်အသိး, ပနၢ်တပၢၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ပထံၣ် တၢ်ဆီတလဲတဖၣ် အိၣ်ထီၣ်လၢ ယမိၢ်အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ပသမၢအလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်. သးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ်, ဒီးအတၢ်သးခုအိၣ်အါထီၣ် လၢယမိၢ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးစးထီၣ်မၤဝဲဒၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အတၢ်မၤတဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်တီသးရၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲ အသးစဲမၤလိ လံာ်စီဆှံအဃိ ထီၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံကၠိ, ဒီးဖျိထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်တူၢ်လိာ်ဝဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး စှၤနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ယဝဲၢ်မုၣ် တူၢ်လိာ်ကစၢ်ခရံာ်, ဒီးစးထီၣ်မၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးနံၣ်တဖၣ်လဲၤပူၤကွံာ် စှၤနံၣ်ဝံၤ, ယနီၢ်ကစၢ်စ့ၢ်ကီး ယစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ဒီးစးထီၣ်မၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ယပၢ်စ့ၢ်ကီး စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်သိးသိးဒီးပှၤန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်ပာ်လီၤအသးလၢ ကစၢ်ခရံာ်အဂီၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဆီတလဲ သးသမူ အလပီ လၢအဟဲဘၣ်ဒိကဲဘျုး ပဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
စီၤတံၤမသ့း အဂီၢ် ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး ကွဲးဆှၢလီၤလံာ်ပရၢ အကတၢၢ်တဘ့ၣ် အပူၤန့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် စီၤတံၤမသ့း, ဒ်သိးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ကအိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ လၢကစၢ် ယ့ၣ်ရှူးအဂီၢ်န့ၣ်, အဝဲ သ့ၣ်ညါနီၣ်ပာ်ဖျါ…