ထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်လံၤ

မီး(စ) (Morse) မ့ၢ်ပှၤပရိၣ်တဲးစတ့း လၢအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဂၤအဖိခွါ, လၢအဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဒ်ပှၤတ့ခဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်သၣ်က့ၢ်ဂီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၂၀ နံၣ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဖှီၣ်ဖှီၣ်ယာ်ယာ်, ဒ်ပှၤဟးဝ့ၤဝီၤတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၢ်တဖၣ်လၢ အမဲရကၤ တၢ်ပၢအဖီလာ် ထံကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဆှၢက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူဆူ အဂၤတကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အသးစဲထီ စဲအ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) ယုမၤလိသ့ၣ်ညါ လီၤဂံၢ်ထးနါ (Electromagnet) အဂ့ၢ်, ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ထံၣ်တမံၤ လၢကဆီတလဲက့ၤဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ် စဲမယၢၣ် အဲး(ဖ်) ဘံၣ် မီး(စ) (Samuel F.B Morse) ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ထံၣ် ဆိကမိၣ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်-ပျံၤထး (electric telegraph) ဒီးလၢခံန့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အလီဂံၢ်ပျံၤထး (Telegraph) အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, "သးသမူအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ…

တၢ်ဆၢဂ့ၤလၢ တၢ်သးခုအဂီၢ်

ဘရီနံၣ် ဝဲ (Bronnie Ware) မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ထွဲပှၤဆါ, ဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤကကတၢၢ်တဖၣ်တဂၤ, ကွဲးပာ်ဖျါတီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ်” လၢအပှာ်ယဲၤသန့ (Blog) အပူၤ, လၢတၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီၤ “တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်သံအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအကျါ, ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်, “ယဆၢလၢယတကျဲးစၢၤ ဖံးတ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆၢလၢ ယကရ့လိာ်တ့ၢ်ယသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးယတံၤသကိးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးဝဲလၢ, “ယဆၢလၢ ယကမုာ်လၤသးခုတ့ၢ်ယဲ ယတၢ်အိၣ်မူအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.”

ဝဲ ကွဲးဝဲဒၣ်လၢ "တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, လၢပဟးဆှဲးအီၤတသ့အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပိးလီအဂ့ၤကတၢၢ်တမံၤလၢ ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခု" န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖျါဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်သးခုအဂံၢ်ထံးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးခုအခီပညီအလၢအပှဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ်, ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤအသိး, ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်လၢအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မၢ် ၁၀:၃၇ န့ၣ် အဝဲဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ, “ဟ့ၣ်ပှၤလၢပကဆ့ၣ်နီၤလၢ နစုထွဲတဂၤ,…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယူာ်ဃီၤအစုလၢနဂီၢ်

လဲးထံၣ် (Letty), ပိာ်မုၣ်လၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ လဲၤတၢ်ဟးတၢ်ချ့, ချ့ဝဲဒိၣ်မးအဃိ လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ဟးဆှဲကမျၢၢ်တဖၣ်သ့ဝဲ ညီကဒၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးညီနုၢ်ထံၣ်လီၤအသး လၢအတီၤအပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤအဃိ, မၤဘၢအမဲာ် လၢအစုတခီ, ဒီးလဲၤခီဂာ်ဝဲဒၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မဲာ်ဆှး အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဖၣ်အသိး, လၢ “အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တၢ်ဝါ, ၦၤလၢအသ့လံာ်သ့လဲၢ်” တဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အသးဒီးလဲးထံၣ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအလိၤတဂ့ၤတဂၤ ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤ, ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လဲးထံၣ် သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤမိၤရှ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတီၤအပတီၢ်အဃိ အတၢ်ဆါအၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတကဆှီတဂၤ, ဒီးလုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်လီၤဖးဒီးကမျၢၢ်, ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ထဲ အနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးလၢသးသမူ, ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ ၦၤလိၤတဂ့ၤတဂၤအံၤ သုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်, ဒီးဃ့ကညးဝဲလၢ “နသးမ့ၢ်အိၣ်လၢနကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤယၤဒီးႇ…

ခူၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်အယိာ်

လၢကီၢ်စဲၣ် ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် (Florida) န့ၣ် ၦၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖု ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အစ့ ဒီလၣ် ၄၂ ကကွဲၢ်အဂီၢ် လၢတၢ်ခူၣ်ထံကျိၤအတၢ်မၤ, ဒီးခူၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ထူးတၢ်တီၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤယိာ်ယိာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲၦၤဖီၣ်ညၣ်အကဘီတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်တ့ဘှီတ့ၢ်အီၤလၢ ၁၈ဝဝ နံၣ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်ဒီးပီးလီတဖၣ်လၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးဂာ်သဝံအထံမ့ၣ်အူဒၢအပိးလီတဖၣ်, ၦၤအိထံအလီခီလၢ ၦၤတ့အီၤလၢဃီၤသၣ်အကုတဖၣ်, ဒီးထူ/စ့ တီကါဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိလၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဘၣ်ဃးဒီးအပူၤကွံာ်အါန့ၢ်အနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ တၢ်အိၣ်မူတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် စိၤလၢညါအဂ့ၢ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးကဘီတဘ့ၣ်, ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လူၤဃုခူၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ်န့ၣ်ဒီး, ပကမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမၤလိ လံာ်ၦၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အထူးအတီၤတဖၣ်- လၢပျၢၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်, လၢအဒုးနဲၣ်ဝဲဒၣ် စိၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤ, အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးလၢပစိၤဆၢကတီၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၈:၅-၆…

တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ လၢအလီၤမၢ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကၠဲး(ဖ) (Jeff) အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မၤဝဲဒၣ် တၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါတၢ်မၤလိ, ဖဲတၢ်အကပိာ်အကပၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်ဒီး, ကၠဲး(ဖ) လဲၤဟးကသုၣ်ဒီးယဖိခွါအကတီၢ်, ယဖိခွါလဲၤကိးအီၤဆူတၢ်ချၢ, လဲၤဟးခီဖျိ သ့ၣ်ၦၢ်အကျဲ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်ဘါလီၢ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါ အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကၠဲး(ဖ) ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဃိ, ယဝၤ ထိၣ်ဒွးဝဲ တလါစီဆှံအက့ၢ်ဂီၤဒိ ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တလါစီဆှံလၢထူအလွဲၢ်, ဒီးတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဖိခွါမၤဝံၤက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ကၠဲး(ဖ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါဆူ တၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤန့ၣ် ကၠဲး(ဖ) က့ၤဝဲဒၣ်ချ့ချ့, ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ် ဝံစိာ်တလါလၢ သ့ၣ်ပှၢ်အကျဲ,ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံၤဖိခံဂၤ ဟံးဖီၣ်လိာ်သးအစု, ဒီးလူၤပိာ်ဝဲလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပကွၢ်အီၤဒီးဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.

၂ ၡမူၤ ၆:၁၂ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်သးခုအမူး…

ယွၤအဂံၢ်အဘါလၢအဒိၣ်အမုၢ်

ကၠီ(န) စထရီး (John Stroup) ကွဲးဝဲဒၣ်လံာ်လၢ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤဃိာ်ဆူပျဲၢ်စီၤခိၣ်” (From the Pit to the Pulpit) အပူၤန့ၣ်, ၦၤကွဲးလံာ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်သးသမူအစိအကမီၤတဖၣ်လၢအဆူၣ်, ဒီးအတသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ လၢနီၢ်ခိႇ လၢမုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး, ဒီးလၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠီ(န) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ “တချုးလၢယနီၣ်သိလ့ၣ်သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယစူးကါကသံၣ်မူၤဘှီး, ယဟးထီၣ်လၢကၠိအတၢ်မၤလိ, ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤယံာ်ထီၣ်အါထီၣ်ယဲ ဒ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အကတၢၢ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, ဘၣ်လီၤဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်လီၤဃိာ် ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ကဲထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအဂီၢ်, ဒီးအဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢပျၢၤၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်တလီၢ်လီၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ “ၦၤလၢအဆူၣ်န့ၢ်အီၤ” တဖၣ် (ယံး ၃၁:၁၁) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤသီတၢ်အဃိ, တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒၣ်လဲာ်, ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤ, ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါအဂီၢ်,…

တၢ်အကတၢၢ် အဃံအလၤ

မုၢ်ဟါလီၤခီအမုာ်အခုၣ်တနံၤန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးယတံၤသကိးတဖၣ် လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.ယသူၣ်ဟူးသးဂဲၤယဲလၢ ပကအီၣ်အီသကိးဘၣ်လၢ ကျးလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် ကၠးစ် (Jazz) တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢၦၤကညီအနီၢ်ကစၢ် ဒ့ဝဲလၢကျးအပျီပူၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပလဲၤတုၤန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ပဟးထီၣ်, ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ, ယံၤဝဲဒၣ်ကျဲတဘျုးဘိန့ၣ်လီၤ.

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်သးဟးဂီၤအဒိၣ်အဆံးတဖၣ် ဟဲတုၤဃီၤအကလုာ်ကလုာ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်သံဝဲဒၣ်, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်, ပတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤလၢပအဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ယွၤအတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အကတၢၢ်တဖၣ် လၢအၦဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်အမုာ်, တၢ်လၢပသးဆၢဒိးန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုသးမုာ်အထူအယိာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ခါဆူညါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် “ဝ့ၢ်စီဆှံႇ ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်တလးမူးပိာ်မုၣ် ကယၢကယဲအသးလၢအဝၤအဂီၢ်အသိး” (၂၁:၂), လၢအဆဲးကပီၤဖျါထီၣ် ယွၤအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်ဆိးဝဲဃုာ်ဒီးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ခံးတၢ်နၤ,…

သိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ်ကျဲ

သိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. လၢတၢ်လဲၤကျဲမုၢ်လိၤန့ၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤ, ဒီးလၢသိလ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ယတထံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤန့ၣ်, ယထံၣ် သိဖိတဖၣ်ကအိၣ်ဝဲလၢ အကထိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ် အကျဲမုၢ်ဖးလဲၢ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယမ့ၢ်ၦၤအသီ, ဟဲအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကီၢ်စဲၢ် အဲၣ်ဒၣ်ဟိၣ် (Idaho) တဂၤအသိးန့ၣ်, ယတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ် တနံၣ်တဘျီသိဖိတဖၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဘွဲစံ (Boise) ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဖဲတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိကစၢ်တဖၣ် လူၤပိာ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အသိတဖၣ်ဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး, တၢ်လီၢ်လၢ သိဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဒၣ် တပံၢ်လၢ အမဲထီၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကိၢ်ခါဒီတကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ယသးသမူဒီတစိၤ, ယအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ယဲ ထဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အခိၣ်အဃၢၤအဃိ, တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤအံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲယသူၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး အစိၤ, (အါတက့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ) သိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အညီနုၢ်ဒီးပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဝံ စူးကါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ် သိဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲသိတဖၣ်,…

ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤ တီၤထီကၠိ အံကၢၣ် (Eagles), ဒီး ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Pioneers) ခံဖျၢၣ် လၢအလိာ်ကွဲသတြီၤထီဒါလိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်လံခံဖု, အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် လိာ်ကွဲသတြီၤဖျၢၣ်ထူ အသဟီၣ်အဆူၣ်ကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အံကၢၣ် ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Goal) အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူတဖျၢၣ်အံၤ လဲၤနုာ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, ဖျိးဟးထီၣ်ဆူ ကိအချၢ ခီဖျိလၢပှာ်အပူၤဟိန့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢတၢ်လိာ်ကွဲ တထံၣ်ထွဲဝဲ ဖျၢၣ်ထူလဲၤနုာ်လီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲထဲ ဖျၢၣ်ထူအံၤ အိၣ်လၢတၢ်ချၢအဃိ, တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကိ (Goal) ဘၣ်. ဖျၢၣ်ထူနုာ်လီၤန့ၣ် ပဲၣ်အိနံယၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် ထံၣ်ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အိၣ်ဃိကလာ်သ့ဝဲ ဘၣ်ဆၣ်, တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤထွဲ အံကၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢ တၢ်လိာ်ကွဲဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ကိန့ၣ်လီၤ. အံကၢၣ် မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ၃-၂ ကိန့ၣ်လီၤ.

ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ပကစံးကတိၤအီၤ ညီဝဲဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး တဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၁ သ့း ၅:၁၅ န့ၣ်…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်လံၤ

မီး(စ) (Morse) မ့ၢ်ပှၤပရိၣ်တဲးစတ့း လၢအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဂၤအဖိခွါ, လၢအဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဒ်ပှၤတ့ခဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်သၣ်က့ၢ်ဂီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၂၀ နံၣ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဖှီၣ်ဖှီၣ်ယာ်ယာ်, ဒ်ပှၤဟးဝ့ၤဝီၤတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၢ်တဖၣ်လၢ အမဲရကၤ တၢ်ပၢအဖီလာ် ထံကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဆှၢက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူဆူ အဂၤတကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အသးစဲထီ စဲအ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) ယုမၤလိသ့ၣ်ညါ လီၤဂံၢ်ထးနါ (Electromagnet) အဂ့ၢ်, ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ထံၣ်တမံၤ လၢကဆီတလဲက့ၤဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ် စဲမယၢၣ် အဲး(ဖ်) ဘံၣ် မီး(စ) (Samuel F.B Morse) ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ထံၣ် ဆိကမိၣ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်-ပျံၤထး (electric telegraph) ဒီးလၢခံန့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အလီဂံၢ်ပျံၤထး (Telegraph) အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, "သးသမူအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ…

တၢ်ဆၢဂ့ၤလၢ တၢ်သးခုအဂီၢ်

ဘရီနံၣ် ဝဲ (Bronnie Ware) မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ထွဲပှၤဆါ, ဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤကကတၢၢ်တဖၣ်တဂၤ, ကွဲးပာ်ဖျါတီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ်” လၢအပှာ်ယဲၤသန့ (Blog) အပူၤ, လၢတၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီၤ “တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်သံအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအကျါ, ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်, “ယဆၢလၢယတကျဲးစၢၤ ဖံးတ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆၢလၢ ယကရ့လိာ်တ့ၢ်ယသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးယတံၤသကိးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးဝဲလၢ, “ယဆၢလၢ ယကမုာ်လၤသးခုတ့ၢ်ယဲ ယတၢ်အိၣ်မူအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.”

ဝဲ ကွဲးဝဲဒၣ်လၢ "တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, လၢပဟးဆှဲးအီၤတသ့အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပိးလီအဂ့ၤကတၢၢ်တမံၤလၢ ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခု" န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖျါဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်သးခုအဂံၢ်ထံးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးခုအခီပညီအလၢအပှဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ်, ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤအသိး, ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်လၢအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မၢ် ၁၀:၃၇ န့ၣ် အဝဲဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ, “ဟ့ၣ်ပှၤလၢပကဆ့ၣ်နီၤလၢ နစုထွဲတဂၤ,…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယူာ်ဃီၤအစုလၢနဂီၢ်

လဲးထံၣ် (Letty), ပိာ်မုၣ်လၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ လဲၤတၢ်ဟးတၢ်ချ့, ချ့ဝဲဒိၣ်မးအဃိ လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ဟးဆှဲကမျၢၢ်တဖၣ်သ့ဝဲ ညီကဒၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးညီနုၢ်ထံၣ်လီၤအသး လၢအတီၤအပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤအဃိ, မၤဘၢအမဲာ် လၢအစုတခီ, ဒီးလဲၤခီဂာ်ဝဲဒၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မဲာ်ဆှး အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဖၣ်အသိး, လၢ “အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တၢ်ဝါ, ၦၤလၢအသ့လံာ်သ့လဲၢ်” တဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အသးဒီးလဲးထံၣ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအလိၤတဂ့ၤတဂၤ ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤ, ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လဲးထံၣ် သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤမိၤရှ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတီၤအပတီၢ်အဃိ အတၢ်ဆါအၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတကဆှီတဂၤ, ဒီးလုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်လီၤဖးဒီးကမျၢၢ်, ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ထဲ အနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးလၢသးသမူ, ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ ၦၤလိၤတဂ့ၤတဂၤအံၤ သုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်, ဒီးဃ့ကညးဝဲလၢ “နသးမ့ၢ်အိၣ်လၢနကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤယၤဒီးႇ…

ခူၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်အယိာ်

လၢကီၢ်စဲၣ် ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် (Florida) န့ၣ် ၦၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖု ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အစ့ ဒီလၣ် ၄၂ ကကွဲၢ်အဂီၢ် လၢတၢ်ခူၣ်ထံကျိၤအတၢ်မၤ, ဒီးခူၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ထူးတၢ်တီၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤယိာ်ယိာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲၦၤဖီၣ်ညၣ်အကဘီတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်တ့ဘှီတ့ၢ်အီၤလၢ ၁၈ဝဝ နံၣ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်ဒီးပီးလီတဖၣ်လၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးဂာ်သဝံအထံမ့ၣ်အူဒၢအပိးလီတဖၣ်, ၦၤအိထံအလီခီလၢ ၦၤတ့အီၤလၢဃီၤသၣ်အကုတဖၣ်, ဒီးထူ/စ့ တီကါဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိလၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဘၣ်ဃးဒီးအပူၤကွံာ်အါန့ၢ်အနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ တၢ်အိၣ်မူတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် စိၤလၢညါအဂ့ၢ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးကဘီတဘ့ၣ်, ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လူၤဃုခူၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ်န့ၣ်ဒီး, ပကမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမၤလိ လံာ်ၦၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အထူးအတီၤတဖၣ်- လၢပျၢၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်, လၢအဒုးနဲၣ်ဝဲဒၣ် စိၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤ, အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးလၢပစိၤဆၢကတီၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၈:၅-၆…

တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ လၢအလီၤမၢ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကၠဲး(ဖ) (Jeff) အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မၤဝဲဒၣ် တၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါတၢ်မၤလိ, ဖဲတၢ်အကပိာ်အကပၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်ဒီး, ကၠဲး(ဖ) လဲၤဟးကသုၣ်ဒီးယဖိခွါအကတီၢ်, ယဖိခွါလဲၤကိးအီၤဆူတၢ်ချၢ, လဲၤဟးခီဖျိ သ့ၣ်ၦၢ်အကျဲ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်ဘါလီၢ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါ အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကၠဲး(ဖ) ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဃိ, ယဝၤ ထိၣ်ဒွးဝဲ တလါစီဆှံအက့ၢ်ဂီၤဒိ ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တလါစီဆှံလၢထူအလွဲၢ်, ဒီးတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဖိခွါမၤဝံၤက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ကၠဲး(ဖ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါဆူ တၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤန့ၣ် ကၠဲး(ဖ) က့ၤဝဲဒၣ်ချ့ချ့, ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ် ဝံစိာ်တလါလၢ သ့ၣ်ပှၢ်အကျဲ,ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံၤဖိခံဂၤ ဟံးဖီၣ်လိာ်သးအစု, ဒီးလူၤပိာ်ဝဲလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပကွၢ်အီၤဒီးဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.

၂ ၡမူၤ ၆:၁၂ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်သးခုအမူး…

ယွၤအဂံၢ်အဘါလၢအဒိၣ်အမုၢ်

ကၠီ(န) စထရီး (John Stroup) ကွဲးဝဲဒၣ်လံာ်လၢ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤဃိာ်ဆူပျဲၢ်စီၤခိၣ်” (From the Pit to the Pulpit) အပူၤန့ၣ်, ၦၤကွဲးလံာ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်သးသမူအစိအကမီၤတဖၣ်လၢအဆူၣ်, ဒီးအတသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ လၢနီၢ်ခိႇ လၢမုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး, ဒီးလၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠီ(န) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ “တချုးလၢယနီၣ်သိလ့ၣ်သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယစူးကါကသံၣ်မူၤဘှီး, ယဟးထီၣ်လၢကၠိအတၢ်မၤလိ, ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤယံာ်ထီၣ်အါထီၣ်ယဲ ဒ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အကတၢၢ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, ဘၣ်လီၤဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်လီၤဃိာ် ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ကဲထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအဂီၢ်, ဒီးအဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢပျၢၤၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်တလီၢ်လီၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ “ၦၤလၢအဆူၣ်န့ၢ်အီၤ” တဖၣ် (ယံး ၃၁:၁၁) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤသီတၢ်အဃိ, တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒၣ်လဲာ်, ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤ, ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါအဂီၢ်,…

တၢ်အကတၢၢ် အဃံအလၤ

မုၢ်ဟါလီၤခီအမုာ်အခုၣ်တနံၤန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးယတံၤသကိးတဖၣ် လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.ယသူၣ်ဟူးသးဂဲၤယဲလၢ ပကအီၣ်အီသကိးဘၣ်လၢ ကျးလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် ကၠးစ် (Jazz) တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢၦၤကညီအနီၢ်ကစၢ် ဒ့ဝဲလၢကျးအပျီပူၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပလဲၤတုၤန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ပဟးထီၣ်, ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ, ယံၤဝဲဒၣ်ကျဲတဘျုးဘိန့ၣ်လီၤ.

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်သးဟးဂီၤအဒိၣ်အဆံးတဖၣ် ဟဲတုၤဃီၤအကလုာ်ကလုာ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်သံဝဲဒၣ်, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်, ပတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤလၢပအဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ယွၤအတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အကတၢၢ်တဖၣ် လၢအၦဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်အမုာ်, တၢ်လၢပသးဆၢဒိးန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုသးမုာ်အထူအယိာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ခါဆူညါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် “ဝ့ၢ်စီဆှံႇ ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်တလးမူးပိာ်မုၣ် ကယၢကယဲအသးလၢအဝၤအဂီၢ်အသိး” (၂၁:၂), လၢအဆဲးကပီၤဖျါထီၣ် ယွၤအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်ဆိးဝဲဃုာ်ဒီးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ခံးတၢ်နၤ,…

သိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ်ကျဲ

သိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. လၢတၢ်လဲၤကျဲမုၢ်လိၤန့ၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤ, ဒီးလၢသိလ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ယတထံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤန့ၣ်, ယထံၣ် သိဖိတဖၣ်ကအိၣ်ဝဲလၢ အကထိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ် အကျဲမုၢ်ဖးလဲၢ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယမ့ၢ်ၦၤအသီ, ဟဲအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကီၢ်စဲၢ် အဲၣ်ဒၣ်ဟိၣ် (Idaho) တဂၤအသိးန့ၣ်, ယတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ် တနံၣ်တဘျီသိဖိတဖၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဘွဲစံ (Boise) ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဖဲတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိကစၢ်တဖၣ် လူၤပိာ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အသိတဖၣ်ဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး, တၢ်လီၢ်လၢ သိဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဒၣ် တပံၢ်လၢ အမဲထီၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကိၢ်ခါဒီတကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ယသးသမူဒီတစိၤ, ယအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ယဲ ထဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အခိၣ်အဃၢၤအဃိ, တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤအံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲယသူၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး အစိၤ, (အါတက့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ) သိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အညီနုၢ်ဒီးပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဝံ စူးကါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ် သိဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲသိတဖၣ်,…

ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤ တီၤထီကၠိ အံကၢၣ် (Eagles), ဒီး ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Pioneers) ခံဖျၢၣ် လၢအလိာ်ကွဲသတြီၤထီဒါလိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်လံခံဖု, အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် လိာ်ကွဲသတြီၤဖျၢၣ်ထူ အသဟီၣ်အဆူၣ်ကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အံကၢၣ် ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Goal) အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူတဖျၢၣ်အံၤ လဲၤနုာ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, ဖျိးဟးထီၣ်ဆူ ကိအချၢ ခီဖျိလၢပှာ်အပူၤဟိန့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢတၢ်လိာ်ကွဲ တထံၣ်ထွဲဝဲ ဖျၢၣ်ထူလဲၤနုာ်လီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲထဲ ဖျၢၣ်ထူအံၤ အိၣ်လၢတၢ်ချၢအဃိ, တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကိ (Goal) ဘၣ်. ဖျၢၣ်ထူနုာ်လီၤန့ၣ် ပဲၣ်အိနံယၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် ထံၣ်ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အိၣ်ဃိကလာ်သ့ဝဲ ဘၣ်ဆၣ်, တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤထွဲ အံကၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢ တၢ်လိာ်ကွဲဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ကိန့ၣ်လီၤ. အံကၢၣ် မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ၃-၂ ကိန့ၣ်လီၤ.

ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ပကစံးကတိၤအီၤ ညီဝဲဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး တဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၁ သ့း ၅:၁၅ န့ၣ်…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်လံၤ

မီး(စ) (Morse) မ့ၢ်ပှၤပရိၣ်တဲးစတ့း လၢအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဂၤအဖိခွါ, လၢအဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဒ်ပှၤတ့ခဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်သၣ်က့ၢ်ဂီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၂၀ နံၣ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဖှီၣ်ဖှီၣ်ယာ်ယာ်, ဒ်ပှၤဟးဝ့ၤဝီၤတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၢ်တဖၣ်လၢ အမဲရကၤ တၢ်ပၢအဖီလာ် ထံကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဆှၢက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူဆူ အဂၤတကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အသးစဲထီ စဲအ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) ယုမၤလိသ့ၣ်ညါ လီၤဂံၢ်ထးနါ (Electromagnet) အဂ့ၢ်, ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ထံၣ်တမံၤ လၢကဆီတလဲက့ၤဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ် စဲမယၢၣ် အဲး(ဖ်) ဘံၣ် မီး(စ) (Samuel F.B Morse) ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ထံၣ် ဆိကမိၣ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်-ပျံၤထး (electric telegraph) ဒီးလၢခံန့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အလီဂံၢ်ပျံၤထး (Telegraph) အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, "သးသမူအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ…

တၢ်ဆၢဂ့ၤလၢ တၢ်သးခုအဂီၢ်

ဘရီနံၣ် ဝဲ (Bronnie Ware) မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ထွဲပှၤဆါ, ဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤကကတၢၢ်တဖၣ်တဂၤ, ကွဲးပာ်ဖျါတီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ်” လၢအပှာ်ယဲၤသန့ (Blog) အပူၤ, လၢတၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီၤ “တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်သံအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအကျါ, ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်, “ယဆၢလၢယတကျဲးစၢၤ ဖံးတ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆၢလၢ ယကရ့လိာ်တ့ၢ်ယသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးယတံၤသကိးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးဝဲလၢ, “ယဆၢလၢ ယကမုာ်လၤသးခုတ့ၢ်ယဲ ယတၢ်အိၣ်မူအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.”

ဝဲ ကွဲးဝဲဒၣ်လၢ "တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, လၢပဟးဆှဲးအီၤတသ့အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပိးလီအဂ့ၤကတၢၢ်တမံၤလၢ ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခု" န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖျါဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်သးခုအဂံၢ်ထံးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးခုအခီပညီအလၢအပှဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ်, ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤအသိး, ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်လၢအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မၢ် ၁၀:၃၇ န့ၣ် အဝဲဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ, “ဟ့ၣ်ပှၤလၢပကဆ့ၣ်နီၤလၢ နစုထွဲတဂၤ,…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယူာ်ဃီၤအစုလၢနဂီၢ်

လဲးထံၣ် (Letty), ပိာ်မုၣ်လၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ လဲၤတၢ်ဟးတၢ်ချ့, ချ့ဝဲဒိၣ်မးအဃိ လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ဟးဆှဲကမျၢၢ်တဖၣ်သ့ဝဲ ညီကဒၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးညီနုၢ်ထံၣ်လီၤအသး လၢအတီၤအပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤအဃိ, မၤဘၢအမဲာ် လၢအစုတခီ, ဒီးလဲၤခီဂာ်ဝဲဒၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မဲာ်ဆှး အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဖၣ်အသိး, လၢ “အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တၢ်ဝါ, ၦၤလၢအသ့လံာ်သ့လဲၢ်” တဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အသးဒီးလဲးထံၣ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအလိၤတဂ့ၤတဂၤ ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤ, ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လဲးထံၣ် သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤမိၤရှ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတီၤအပတီၢ်အဃိ အတၢ်ဆါအၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတကဆှီတဂၤ, ဒီးလုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်လီၤဖးဒီးကမျၢၢ်, ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ထဲ အနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးလၢသးသမူ, ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ ၦၤလိၤတဂ့ၤတဂၤအံၤ သုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်, ဒီးဃ့ကညးဝဲလၢ “နသးမ့ၢ်အိၣ်လၢနကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤယၤဒီးႇ…

ခူၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်အယိာ်

လၢကီၢ်စဲၣ် ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် (Florida) န့ၣ် ၦၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖု ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အစ့ ဒီလၣ် ၄၂ ကကွဲၢ်အဂီၢ် လၢတၢ်ခူၣ်ထံကျိၤအတၢ်မၤ, ဒီးခူၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ထူးတၢ်တီၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤယိာ်ယိာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲၦၤဖီၣ်ညၣ်အကဘီတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်တ့ဘှီတ့ၢ်အီၤလၢ ၁၈ဝဝ နံၣ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်ဒီးပီးလီတဖၣ်လၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးဂာ်သဝံအထံမ့ၣ်အူဒၢအပိးလီတဖၣ်, ၦၤအိထံအလီခီလၢ ၦၤတ့အီၤလၢဃီၤသၣ်အကုတဖၣ်, ဒီးထူ/စ့ တီကါဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိလၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဘၣ်ဃးဒီးအပူၤကွံာ်အါန့ၢ်အနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ တၢ်အိၣ်မူတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် စိၤလၢညါအဂ့ၢ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးကဘီတဘ့ၣ်, ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လူၤဃုခူၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ်န့ၣ်ဒီး, ပကမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမၤလိ လံာ်ၦၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အထူးအတီၤတဖၣ်- လၢပျၢၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်, လၢအဒုးနဲၣ်ဝဲဒၣ် စိၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤ, အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးလၢပစိၤဆၢကတီၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၈:၅-၆…

တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ လၢအလီၤမၢ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကၠဲး(ဖ) (Jeff) အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မၤဝဲဒၣ် တၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါတၢ်မၤလိ, ဖဲတၢ်အကပိာ်အကပၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်ဒီး, ကၠဲး(ဖ) လဲၤဟးကသုၣ်ဒီးယဖိခွါအကတီၢ်, ယဖိခွါလဲၤကိးအီၤဆူတၢ်ချၢ, လဲၤဟးခီဖျိ သ့ၣ်ၦၢ်အကျဲ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်ဘါလီၢ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါ အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကၠဲး(ဖ) ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဃိ, ယဝၤ ထိၣ်ဒွးဝဲ တလါစီဆှံအက့ၢ်ဂီၤဒိ ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တလါစီဆှံလၢထူအလွဲၢ်, ဒီးတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဖိခွါမၤဝံၤက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ကၠဲး(ဖ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါဆူ တၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤန့ၣ် ကၠဲး(ဖ) က့ၤဝဲဒၣ်ချ့ချ့, ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ် ဝံစိာ်တလါလၢ သ့ၣ်ပှၢ်အကျဲ,ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံၤဖိခံဂၤ ဟံးဖီၣ်လိာ်သးအစု, ဒီးလူၤပိာ်ဝဲလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပကွၢ်အီၤဒီးဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.

၂ ၡမူၤ ၆:၁၂ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်သးခုအမူး…

ယွၤအဂံၢ်အဘါလၢအဒိၣ်အမုၢ်

ကၠီ(န) စထရီး (John Stroup) ကွဲးဝဲဒၣ်လံာ်လၢ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤဃိာ်ဆူပျဲၢ်စီၤခိၣ်” (From the Pit to the Pulpit) အပူၤန့ၣ်, ၦၤကွဲးလံာ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်သးသမူအစိအကမီၤတဖၣ်လၢအဆူၣ်, ဒီးအတသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ လၢနီၢ်ခိႇ လၢမုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး, ဒီးလၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠီ(န) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ “တချုးလၢယနီၣ်သိလ့ၣ်သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယစူးကါကသံၣ်မူၤဘှီး, ယဟးထီၣ်လၢကၠိအတၢ်မၤလိ, ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤယံာ်ထီၣ်အါထီၣ်ယဲ ဒ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အကတၢၢ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, ဘၣ်လီၤဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်လီၤဃိာ် ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ကဲထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအဂီၢ်, ဒီးအဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢပျၢၤၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်တလီၢ်လီၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ “ၦၤလၢအဆူၣ်န့ၢ်အီၤ” တဖၣ် (ယံး ၃၁:၁၁) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤသီတၢ်အဃိ, တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒၣ်လဲာ်, ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤ, ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါအဂီၢ်,…

တၢ်အကတၢၢ် အဃံအလၤ

မုၢ်ဟါလီၤခီအမုာ်အခုၣ်တနံၤန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးယတံၤသကိးတဖၣ် လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.ယသူၣ်ဟူးသးဂဲၤယဲလၢ ပကအီၣ်အီသကိးဘၣ်လၢ ကျးလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် ကၠးစ် (Jazz) တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢၦၤကညီအနီၢ်ကစၢ် ဒ့ဝဲလၢကျးအပျီပူၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပလဲၤတုၤန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ပဟးထီၣ်, ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ, ယံၤဝဲဒၣ်ကျဲတဘျုးဘိန့ၣ်လီၤ.

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်သးဟးဂီၤအဒိၣ်အဆံးတဖၣ် ဟဲတုၤဃီၤအကလုာ်ကလုာ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်သံဝဲဒၣ်, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်, ပတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤလၢပအဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ယွၤအတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အကတၢၢ်တဖၣ် လၢအၦဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်အမုာ်, တၢ်လၢပသးဆၢဒိးန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုသးမုာ်အထူအယိာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ခါဆူညါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် “ဝ့ၢ်စီဆှံႇ ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်တလးမူးပိာ်မုၣ် ကယၢကယဲအသးလၢအဝၤအဂီၢ်အသိး” (၂၁:၂), လၢအဆဲးကပီၤဖျါထီၣ် ယွၤအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်ဆိးဝဲဃုာ်ဒီးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ခံးတၢ်နၤ,…

သိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ်ကျဲ

သိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. လၢတၢ်လဲၤကျဲမုၢ်လိၤန့ၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤ, ဒီးလၢသိလ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ယတထံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤန့ၣ်, ယထံၣ် သိဖိတဖၣ်ကအိၣ်ဝဲလၢ အကထိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ် အကျဲမုၢ်ဖးလဲၢ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယမ့ၢ်ၦၤအသီ, ဟဲအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကီၢ်စဲၢ် အဲၣ်ဒၣ်ဟိၣ် (Idaho) တဂၤအသိးန့ၣ်, ယတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ် တနံၣ်တဘျီသိဖိတဖၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဘွဲစံ (Boise) ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဖဲတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိကစၢ်တဖၣ် လူၤပိာ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အသိတဖၣ်ဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး, တၢ်လီၢ်လၢ သိဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဒၣ် တပံၢ်လၢ အမဲထီၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကိၢ်ခါဒီတကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ယသးသမူဒီတစိၤ, ယအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ယဲ ထဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အခိၣ်အဃၢၤအဃိ, တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤအံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲယသူၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး အစိၤ, (အါတက့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ) သိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အညီနုၢ်ဒီးပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဝံ စူးကါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ် သိဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲသိတဖၣ်,…

ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤ တီၤထီကၠိ အံကၢၣ် (Eagles), ဒီး ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Pioneers) ခံဖျၢၣ် လၢအလိာ်ကွဲသတြီၤထီဒါလိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်လံခံဖု, အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် လိာ်ကွဲသတြီၤဖျၢၣ်ထူ အသဟီၣ်အဆူၣ်ကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အံကၢၣ် ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Goal) အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူတဖျၢၣ်အံၤ လဲၤနုာ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, ဖျိးဟးထီၣ်ဆူ ကိအချၢ ခီဖျိလၢပှာ်အပူၤဟိန့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢတၢ်လိာ်ကွဲ တထံၣ်ထွဲဝဲ ဖျၢၣ်ထူလဲၤနုာ်လီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲထဲ ဖျၢၣ်ထူအံၤ အိၣ်လၢတၢ်ချၢအဃိ, တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကိ (Goal) ဘၣ်. ဖျၢၣ်ထူနုာ်လီၤန့ၣ် ပဲၣ်အိနံယၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် ထံၣ်ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အိၣ်ဃိကလာ်သ့ဝဲ ဘၣ်ဆၣ်, တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤထွဲ အံကၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢ တၢ်လိာ်ကွဲဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ကိန့ၣ်လီၤ. အံကၢၣ် မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ၃-၂ ကိန့ၣ်လီၤ.

ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ပကစံးကတိၤအီၤ ညီဝဲဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး တဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၁ သ့း ၅:၁၅ န့ၣ်…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်လံၤ

မီး(စ) (Morse) မ့ၢ်ပှၤပရိၣ်တဲးစတ့း လၢအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဂၤအဖိခွါ, လၢအဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဒ်ပှၤတ့ခဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်သၣ်က့ၢ်ဂီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၂၀ နံၣ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဖှီၣ်ဖှီၣ်ယာ်ယာ်, ဒ်ပှၤဟးဝ့ၤဝီၤတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၢ်တဖၣ်လၢ အမဲရကၤ တၢ်ပၢအဖီလာ် ထံကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဆှၢက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူဆူ အဂၤတကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အသးစဲထီ စဲအ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) ယုမၤလိသ့ၣ်ညါ လီၤဂံၢ်ထးနါ (Electromagnet) အဂ့ၢ်, ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ထံၣ်တမံၤ လၢကဆီတလဲက့ၤဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ် စဲမယၢၣ် အဲး(ဖ်) ဘံၣ် မီး(စ) (Samuel F.B Morse) ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ထံၣ် ဆိကမိၣ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်-ပျံၤထး (electric telegraph) ဒီးလၢခံန့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အလီဂံၢ်ပျံၤထး (Telegraph) အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, "သးသမူအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ…

တၢ်ဆၢဂ့ၤလၢ တၢ်သးခုအဂီၢ်

ဘရီနံၣ် ဝဲ (Bronnie Ware) မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ထွဲပှၤဆါ, ဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤကကတၢၢ်တဖၣ်တဂၤ, ကွဲးပာ်ဖျါတီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ်” လၢအပှာ်ယဲၤသန့ (Blog) အပူၤ, လၢတၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီၤ “တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်သံအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအကျါ, ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်, “ယဆၢလၢယတကျဲးစၢၤ ဖံးတ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆၢလၢ ယကရ့လိာ်တ့ၢ်ယသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးယတံၤသကိးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးဝဲလၢ, “ယဆၢလၢ ယကမုာ်လၤသးခုတ့ၢ်ယဲ ယတၢ်အိၣ်မူအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.”

ဝဲ ကွဲးဝဲဒၣ်လၢ "တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, လၢပဟးဆှဲးအီၤတသ့အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပိးလီအဂ့ၤကတၢၢ်တမံၤလၢ ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခု" န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖျါဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်သးခုအဂံၢ်ထံးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးခုအခီပညီအလၢအပှဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ်, ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤအသိး, ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်လၢအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မၢ် ၁၀:၃၇ န့ၣ် အဝဲဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ, “ဟ့ၣ်ပှၤလၢပကဆ့ၣ်နီၤလၢ နစုထွဲတဂၤ,…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယူာ်ဃီၤအစုလၢနဂီၢ်

လဲးထံၣ် (Letty), ပိာ်မုၣ်လၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ လဲၤတၢ်ဟးတၢ်ချ့, ချ့ဝဲဒိၣ်မးအဃိ လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ဟးဆှဲကမျၢၢ်တဖၣ်သ့ဝဲ ညီကဒၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးညီနုၢ်ထံၣ်လီၤအသး လၢအတီၤအပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤအဃိ, မၤဘၢအမဲာ် လၢအစုတခီ, ဒီးလဲၤခီဂာ်ဝဲဒၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မဲာ်ဆှး အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဖၣ်အသိး, လၢ “အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တၢ်ဝါ, ၦၤလၢအသ့လံာ်သ့လဲၢ်” တဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အသးဒီးလဲးထံၣ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအလိၤတဂ့ၤတဂၤ ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤ, ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လဲးထံၣ် သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤမိၤရှ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတီၤအပတီၢ်အဃိ အတၢ်ဆါအၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတကဆှီတဂၤ, ဒီးလုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်လီၤဖးဒီးကမျၢၢ်, ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ထဲ အနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးလၢသးသမူ, ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ ၦၤလိၤတဂ့ၤတဂၤအံၤ သုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်, ဒီးဃ့ကညးဝဲလၢ “နသးမ့ၢ်အိၣ်လၢနကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤယၤဒီးႇ…

ခူၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်အယိာ်

လၢကီၢ်စဲၣ် ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် (Florida) န့ၣ် ၦၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖု ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အစ့ ဒီလၣ် ၄၂ ကကွဲၢ်အဂီၢ် လၢတၢ်ခူၣ်ထံကျိၤအတၢ်မၤ, ဒီးခူၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ထူးတၢ်တီၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤယိာ်ယိာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲၦၤဖီၣ်ညၣ်အကဘီတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်တ့ဘှီတ့ၢ်အီၤလၢ ၁၈ဝဝ နံၣ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်ဒီးပီးလီတဖၣ်လၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးဂာ်သဝံအထံမ့ၣ်အူဒၢအပိးလီတဖၣ်, ၦၤအိထံအလီခီလၢ ၦၤတ့အီၤလၢဃီၤသၣ်အကုတဖၣ်, ဒီးထူ/စ့ တီကါဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိလၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဘၣ်ဃးဒီးအပူၤကွံာ်အါန့ၢ်အနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ တၢ်အိၣ်မူတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် စိၤလၢညါအဂ့ၢ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးကဘီတဘ့ၣ်, ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လူၤဃုခူၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ်န့ၣ်ဒီး, ပကမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမၤလိ လံာ်ၦၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အထူးအတီၤတဖၣ်- လၢပျၢၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်, လၢအဒုးနဲၣ်ဝဲဒၣ် စိၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤ, အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးလၢပစိၤဆၢကတီၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၈:၅-၆…

တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ လၢအလီၤမၢ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကၠဲး(ဖ) (Jeff) အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မၤဝဲဒၣ် တၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါတၢ်မၤလိ, ဖဲတၢ်အကပိာ်အကပၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်ဒီး, ကၠဲး(ဖ) လဲၤဟးကသုၣ်ဒီးယဖိခွါအကတီၢ်, ယဖိခွါလဲၤကိးအီၤဆူတၢ်ချၢ, လဲၤဟးခီဖျိ သ့ၣ်ၦၢ်အကျဲ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်ဘါလီၢ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါ အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကၠဲး(ဖ) ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဃိ, ယဝၤ ထိၣ်ဒွးဝဲ တလါစီဆှံအက့ၢ်ဂီၤဒိ ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တလါစီဆှံလၢထူအလွဲၢ်, ဒီးတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဖိခွါမၤဝံၤက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ကၠဲး(ဖ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါဆူ တၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤန့ၣ် ကၠဲး(ဖ) က့ၤဝဲဒၣ်ချ့ချ့, ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ် ဝံစိာ်တလါလၢ သ့ၣ်ပှၢ်အကျဲ,ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံၤဖိခံဂၤ ဟံးဖီၣ်လိာ်သးအစု, ဒီးလူၤပိာ်ဝဲလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပကွၢ်အီၤဒီးဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.

၂ ၡမူၤ ၆:၁၂ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်သးခုအမူး…

ယွၤအဂံၢ်အဘါလၢအဒိၣ်အမုၢ်

ကၠီ(န) စထရီး (John Stroup) ကွဲးဝဲဒၣ်လံာ်လၢ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤဃိာ်ဆူပျဲၢ်စီၤခိၣ်” (From the Pit to the Pulpit) အပူၤန့ၣ်, ၦၤကွဲးလံာ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်သးသမူအစိအကမီၤတဖၣ်လၢအဆူၣ်, ဒီးအတသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ လၢနီၢ်ခိႇ လၢမုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး, ဒီးလၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠီ(န) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ “တချုးလၢယနီၣ်သိလ့ၣ်သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယစူးကါကသံၣ်မူၤဘှီး, ယဟးထီၣ်လၢကၠိအတၢ်မၤလိ, ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤယံာ်ထီၣ်အါထီၣ်ယဲ ဒ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အကတၢၢ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, ဘၣ်လီၤဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်လီၤဃိာ် ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ကဲထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအဂီၢ်, ဒီးအဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢပျၢၤၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်တလီၢ်လီၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ “ၦၤလၢအဆူၣ်န့ၢ်အီၤ” တဖၣ် (ယံး ၃၁:၁၁) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤသီတၢ်အဃိ, တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒၣ်လဲာ်, ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤ, ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါအဂီၢ်,…

တၢ်အကတၢၢ် အဃံအလၤ

မုၢ်ဟါလီၤခီအမုာ်အခုၣ်တနံၤန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးယတံၤသကိးတဖၣ် လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.ယသူၣ်ဟူးသးဂဲၤယဲလၢ ပကအီၣ်အီသကိးဘၣ်လၢ ကျးလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် ကၠးစ် (Jazz) တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢၦၤကညီအနီၢ်ကစၢ် ဒ့ဝဲလၢကျးအပျီပူၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပလဲၤတုၤန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ပဟးထီၣ်, ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ, ယံၤဝဲဒၣ်ကျဲတဘျုးဘိန့ၣ်လီၤ.

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်သးဟးဂီၤအဒိၣ်အဆံးတဖၣ် ဟဲတုၤဃီၤအကလုာ်ကလုာ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်သံဝဲဒၣ်, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်, ပတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤလၢပအဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ယွၤအတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အကတၢၢ်တဖၣ် လၢအၦဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်အမုာ်, တၢ်လၢပသးဆၢဒိးန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုသးမုာ်အထူအယိာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ခါဆူညါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် “ဝ့ၢ်စီဆှံႇ ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်တလးမူးပိာ်မုၣ် ကယၢကယဲအသးလၢအဝၤအဂီၢ်အသိး” (၂၁:၂), လၢအဆဲးကပီၤဖျါထီၣ် ယွၤအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်ဆိးဝဲဃုာ်ဒီးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ခံးတၢ်နၤ,…

သိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ်ကျဲ

သိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. လၢတၢ်လဲၤကျဲမုၢ်လိၤန့ၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤ, ဒီးလၢသိလ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ယတထံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤန့ၣ်, ယထံၣ် သိဖိတဖၣ်ကအိၣ်ဝဲလၢ အကထိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ် အကျဲမုၢ်ဖးလဲၢ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယမ့ၢ်ၦၤအသီ, ဟဲအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကီၢ်စဲၢ် အဲၣ်ဒၣ်ဟိၣ် (Idaho) တဂၤအသိးန့ၣ်, ယတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ် တနံၣ်တဘျီသိဖိတဖၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဘွဲစံ (Boise) ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဖဲတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိကစၢ်တဖၣ် လူၤပိာ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အသိတဖၣ်ဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး, တၢ်လီၢ်လၢ သိဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဒၣ် တပံၢ်လၢ အမဲထီၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကိၢ်ခါဒီတကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ယသးသမူဒီတစိၤ, ယအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ယဲ ထဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အခိၣ်အဃၢၤအဃိ, တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤအံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲယသူၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး အစိၤ, (အါတက့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ) သိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အညီနုၢ်ဒီးပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဝံ စူးကါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ် သိဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲသိတဖၣ်,…

ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤ တီၤထီကၠိ အံကၢၣ် (Eagles), ဒီး ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Pioneers) ခံဖျၢၣ် လၢအလိာ်ကွဲသတြီၤထီဒါလိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်လံခံဖု, အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် လိာ်ကွဲသတြီၤဖျၢၣ်ထူ အသဟီၣ်အဆူၣ်ကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အံကၢၣ် ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Goal) အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူတဖျၢၣ်အံၤ လဲၤနုာ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, ဖျိးဟးထီၣ်ဆူ ကိအချၢ ခီဖျိလၢပှာ်အပူၤဟိန့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢတၢ်လိာ်ကွဲ တထံၣ်ထွဲဝဲ ဖျၢၣ်ထူလဲၤနုာ်လီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲထဲ ဖျၢၣ်ထူအံၤ အိၣ်လၢတၢ်ချၢအဃိ, တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကိ (Goal) ဘၣ်. ဖျၢၣ်ထူနုာ်လီၤန့ၣ် ပဲၣ်အိနံယၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် ထံၣ်ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အိၣ်ဃိကလာ်သ့ဝဲ ဘၣ်ဆၣ်, တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤထွဲ အံကၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢ တၢ်လိာ်ကွဲဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ကိန့ၣ်လီၤ. အံကၢၣ် မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ၃-၂ ကိန့ၣ်လီၤ.

ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ပကစံးကတိၤအီၤ ညီဝဲဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး တဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၁ သ့း ၅:၁၅ န့ၣ်…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်လံၤ

မီး(စ) (Morse) မ့ၢ်ပှၤပရိၣ်တဲးစတ့း လၢအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဂၤအဖိခွါ, လၢအဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဒ်ပှၤတ့ခဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်သၣ်က့ၢ်ဂီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၂၀ နံၣ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဖှီၣ်ဖှီၣ်ယာ်ယာ်, ဒ်ပှၤဟးဝ့ၤဝီၤတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၢ်တဖၣ်လၢ အမဲရကၤ တၢ်ပၢအဖီလာ် ထံကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဆှၢက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူဆူ အဂၤတကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အသးစဲထီ စဲအ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) ယုမၤလိသ့ၣ်ညါ လီၤဂံၢ်ထးနါ (Electromagnet) အဂ့ၢ်, ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ထံၣ်တမံၤ လၢကဆီတလဲက့ၤဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ် စဲမယၢၣ် အဲး(ဖ်) ဘံၣ် မီး(စ) (Samuel F.B Morse) ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ထံၣ် ဆိကမိၣ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်-ပျံၤထး (electric telegraph) ဒီးလၢခံန့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အလီဂံၢ်ပျံၤထး (Telegraph) အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, "သးသမူအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ…

တၢ်ဆၢဂ့ၤလၢ တၢ်သးခုအဂီၢ်

ဘရီနံၣ် ဝဲ (Bronnie Ware) မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ထွဲပှၤဆါ, ဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤကကတၢၢ်တဖၣ်တဂၤ, ကွဲးပာ်ဖျါတီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ်” လၢအပှာ်ယဲၤသန့ (Blog) အပူၤ, လၢတၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီၤ “တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်သံအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအကျါ, ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်, “ယဆၢလၢယတကျဲးစၢၤ ဖံးတ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆၢလၢ ယကရ့လိာ်တ့ၢ်ယသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးယတံၤသကိးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးဝဲလၢ, “ယဆၢလၢ ယကမုာ်လၤသးခုတ့ၢ်ယဲ ယတၢ်အိၣ်မူအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.”

ဝဲ ကွဲးဝဲဒၣ်လၢ "တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, လၢပဟးဆှဲးအီၤတသ့အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပိးလီအဂ့ၤကတၢၢ်တမံၤလၢ ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခု" န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖျါဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်သးခုအဂံၢ်ထံးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးခုအခီပညီအလၢအပှဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ်, ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤအသိး, ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်လၢအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မၢ် ၁၀:၃၇ န့ၣ် အဝဲဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ, “ဟ့ၣ်ပှၤလၢပကဆ့ၣ်နီၤလၢ နစုထွဲတဂၤ,…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယူာ်ဃီၤအစုလၢနဂီၢ်

လဲးထံၣ် (Letty), ပိာ်မုၣ်လၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ လဲၤတၢ်ဟးတၢ်ချ့, ချ့ဝဲဒိၣ်မးအဃိ လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ဟးဆှဲကမျၢၢ်တဖၣ်သ့ဝဲ ညီကဒၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးညီနုၢ်ထံၣ်လီၤအသး လၢအတီၤအပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤအဃိ, မၤဘၢအမဲာ် လၢအစုတခီ, ဒီးလဲၤခီဂာ်ဝဲဒၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မဲာ်ဆှး အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဖၣ်အသိး, လၢ “အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တၢ်ဝါ, ၦၤလၢအသ့လံာ်သ့လဲၢ်” တဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အသးဒီးလဲးထံၣ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအလိၤတဂ့ၤတဂၤ ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤ, ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လဲးထံၣ် သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤမိၤရှ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတီၤအပတီၢ်အဃိ အတၢ်ဆါအၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတကဆှီတဂၤ, ဒီးလုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်လီၤဖးဒီးကမျၢၢ်, ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ထဲ အနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးလၢသးသမူ, ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ ၦၤလိၤတဂ့ၤတဂၤအံၤ သုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်, ဒီးဃ့ကညးဝဲလၢ “နသးမ့ၢ်အိၣ်လၢနကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤယၤဒီးႇ…

ခူၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်အယိာ်

လၢကီၢ်စဲၣ် ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် (Florida) န့ၣ် ၦၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖု ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အစ့ ဒီလၣ် ၄၂ ကကွဲၢ်အဂီၢ် လၢတၢ်ခူၣ်ထံကျိၤအတၢ်မၤ, ဒီးခူၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ထူးတၢ်တီၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤယိာ်ယိာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲၦၤဖီၣ်ညၣ်အကဘီတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်တ့ဘှီတ့ၢ်အီၤလၢ ၁၈ဝဝ နံၣ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်ဒီးပီးလီတဖၣ်လၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးဂာ်သဝံအထံမ့ၣ်အူဒၢအပိးလီတဖၣ်, ၦၤအိထံအလီခီလၢ ၦၤတ့အီၤလၢဃီၤသၣ်အကုတဖၣ်, ဒီးထူ/စ့ တီကါဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိလၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဘၣ်ဃးဒီးအပူၤကွံာ်အါန့ၢ်အနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ တၢ်အိၣ်မူတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် စိၤလၢညါအဂ့ၢ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးကဘီတဘ့ၣ်, ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လူၤဃုခူၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ်န့ၣ်ဒီး, ပကမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမၤလိ လံာ်ၦၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အထူးအတီၤတဖၣ်- လၢပျၢၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်, လၢအဒုးနဲၣ်ဝဲဒၣ် စိၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤ, အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးလၢပစိၤဆၢကတီၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၈:၅-၆…

တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ လၢအလီၤမၢ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကၠဲး(ဖ) (Jeff) အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မၤဝဲဒၣ် တၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါတၢ်မၤလိ, ဖဲတၢ်အကပိာ်အကပၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်ဒီး, ကၠဲး(ဖ) လဲၤဟးကသုၣ်ဒီးယဖိခွါအကတီၢ်, ယဖိခွါလဲၤကိးအီၤဆူတၢ်ချၢ, လဲၤဟးခီဖျိ သ့ၣ်ၦၢ်အကျဲ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်ဘါလီၢ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါ အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကၠဲး(ဖ) ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဃိ, ယဝၤ ထိၣ်ဒွးဝဲ တလါစီဆှံအက့ၢ်ဂီၤဒိ ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တလါစီဆှံလၢထူအလွဲၢ်, ဒီးတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဖိခွါမၤဝံၤက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ကၠဲး(ဖ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါဆူ တၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤန့ၣ် ကၠဲး(ဖ) က့ၤဝဲဒၣ်ချ့ချ့, ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ် ဝံစိာ်တလါလၢ သ့ၣ်ပှၢ်အကျဲ,ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံၤဖိခံဂၤ ဟံးဖီၣ်လိာ်သးအစု, ဒီးလူၤပိာ်ဝဲလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပကွၢ်အီၤဒီးဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.

၂ ၡမူၤ ၆:၁၂ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်သးခုအမူး…

ယွၤအဂံၢ်အဘါလၢအဒိၣ်အမုၢ်

ကၠီ(န) စထရီး (John Stroup) ကွဲးဝဲဒၣ်လံာ်လၢ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤဃိာ်ဆူပျဲၢ်စီၤခိၣ်” (From the Pit to the Pulpit) အပူၤန့ၣ်, ၦၤကွဲးလံာ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်သးသမူအစိအကမီၤတဖၣ်လၢအဆူၣ်, ဒီးအတသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ လၢနီၢ်ခိႇ လၢမုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး, ဒီးလၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠီ(န) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ “တချုးလၢယနီၣ်သိလ့ၣ်သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယစူးကါကသံၣ်မူၤဘှီး, ယဟးထီၣ်လၢကၠိအတၢ်မၤလိ, ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤယံာ်ထီၣ်အါထီၣ်ယဲ ဒ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အကတၢၢ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, ဘၣ်လီၤဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်လီၤဃိာ် ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ကဲထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအဂီၢ်, ဒီးအဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢပျၢၤၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်တလီၢ်လီၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ “ၦၤလၢအဆူၣ်န့ၢ်အီၤ” တဖၣ် (ယံး ၃၁:၁၁) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤသီတၢ်အဃိ, တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒၣ်လဲာ်, ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤ, ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါအဂီၢ်,…

တၢ်အကတၢၢ် အဃံအလၤ

မုၢ်ဟါလီၤခီအမုာ်အခုၣ်တနံၤန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးယတံၤသကိးတဖၣ် လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.ယသူၣ်ဟူးသးဂဲၤယဲလၢ ပကအီၣ်အီသကိးဘၣ်လၢ ကျးလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် ကၠးစ် (Jazz) တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢၦၤကညီအနီၢ်ကစၢ် ဒ့ဝဲလၢကျးအပျီပူၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပလဲၤတုၤန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ပဟးထီၣ်, ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ, ယံၤဝဲဒၣ်ကျဲတဘျုးဘိန့ၣ်လီၤ.

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်သးဟးဂီၤအဒိၣ်အဆံးတဖၣ် ဟဲတုၤဃီၤအကလုာ်ကလုာ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်သံဝဲဒၣ်, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်, ပတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤလၢပအဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ယွၤအတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အကတၢၢ်တဖၣ် လၢအၦဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်အမုာ်, တၢ်လၢပသးဆၢဒိးန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုသးမုာ်အထူအယိာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ခါဆူညါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် “ဝ့ၢ်စီဆှံႇ ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်တလးမူးပိာ်မုၣ် ကယၢကယဲအသးလၢအဝၤအဂီၢ်အသိး” (၂၁:၂), လၢအဆဲးကပီၤဖျါထီၣ် ယွၤအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်ဆိးဝဲဃုာ်ဒီးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ခံးတၢ်နၤ,…

သိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ်ကျဲ

သိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. လၢတၢ်လဲၤကျဲမုၢ်လိၤန့ၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤ, ဒီးလၢသိလ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ယတထံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤန့ၣ်, ယထံၣ် သိဖိတဖၣ်ကအိၣ်ဝဲလၢ အကထိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ် အကျဲမုၢ်ဖးလဲၢ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယမ့ၢ်ၦၤအသီ, ဟဲအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကီၢ်စဲၢ် အဲၣ်ဒၣ်ဟိၣ် (Idaho) တဂၤအသိးန့ၣ်, ယတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ် တနံၣ်တဘျီသိဖိတဖၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဘွဲစံ (Boise) ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဖဲတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိကစၢ်တဖၣ် လူၤပိာ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အသိတဖၣ်ဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး, တၢ်လီၢ်လၢ သိဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဒၣ် တပံၢ်လၢ အမဲထီၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကိၢ်ခါဒီတကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ယသးသမူဒီတစိၤ, ယအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ယဲ ထဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အခိၣ်အဃၢၤအဃိ, တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤအံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲယသူၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး အစိၤ, (အါတက့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ) သိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အညီနုၢ်ဒီးပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဝံ စူးကါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ် သိဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲသိတဖၣ်,…

ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤ တီၤထီကၠိ အံကၢၣ် (Eagles), ဒီး ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Pioneers) ခံဖျၢၣ် လၢအလိာ်ကွဲသတြီၤထီဒါလိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်လံခံဖု, အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် လိာ်ကွဲသတြီၤဖျၢၣ်ထူ အသဟီၣ်အဆူၣ်ကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အံကၢၣ် ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Goal) အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူတဖျၢၣ်အံၤ လဲၤနုာ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, ဖျိးဟးထီၣ်ဆူ ကိအချၢ ခီဖျိလၢပှာ်အပူၤဟိန့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢတၢ်လိာ်ကွဲ တထံၣ်ထွဲဝဲ ဖျၢၣ်ထူလဲၤနုာ်လီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲထဲ ဖျၢၣ်ထူအံၤ အိၣ်လၢတၢ်ချၢအဃိ, တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကိ (Goal) ဘၣ်. ဖျၢၣ်ထူနုာ်လီၤန့ၣ် ပဲၣ်အိနံယၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် ထံၣ်ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အိၣ်ဃိကလာ်သ့ဝဲ ဘၣ်ဆၣ်, တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤထွဲ အံကၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢ တၢ်လိာ်ကွဲဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ကိန့ၣ်လီၤ. အံကၢၣ် မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ၃-၂ ကိန့ၣ်လီၤ.

ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ပကစံးကတိၤအီၤ ညီဝဲဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး တဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၁ သ့း ၅:၁၅ န့ၣ်…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်လံၤ

မီး(စ) (Morse) မ့ၢ်ပှၤပရိၣ်တဲးစတ့း လၢအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဂၤအဖိခွါ, လၢအဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲ ဒ်ပှၤတ့ခဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်သၣ်က့ၢ်ဂီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၂၀ နံၣ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဖှီၣ်ဖှီၣ်ယာ်ယာ်, ဒ်ပှၤဟးဝ့ၤဝီၤတ့ခဲၣ်တၢ်ဂီၢ်တဖၣ်လၢ အမဲရကၤ တၢ်ပၢအဖီလာ် ထံကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်ဆှၢက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူဆူ အဂၤတကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အသးစဲထီ စဲအ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. မီး(စ) ယုမၤလိသ့ၣ်ညါ လီၤဂံၢ်ထးနါ (Electromagnet) အဂ့ၢ်, ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ထံၣ်တမံၤ လၢကဆီတလဲက့ၤဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၈၃၂ နံၣ်န့ၣ် စဲမယၢၣ် အဲး(ဖ်) ဘံၣ် မီး(စ) (Samuel F.B Morse) ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ထံၣ် ဆိကမိၣ်တမံၤ, လၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်-ပျံၤထး (electric telegraph) ဒီးလၢခံန့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်အလီဂံၢ်ပျံၤထး (Telegraph) အဆိကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံအပူၤ, "သးသမူအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ…

တၢ်ဆၢဂ့ၤလၢ တၢ်သးခုအဂီၢ်

ဘရီနံၣ် ဝဲ (Bronnie Ware) မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ထွဲပှၤဆါ, ဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤကကတၢၢ်တဖၣ်တဂၤ, ကွဲးပာ်ဖျါတီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် အတၢ်စံးကတိၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ်” လၢအပှာ်ယဲၤသန့ (Blog) အပူၤ, လၢတၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်တီၤ “တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်သံအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲအကျါ, ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဝဲတဖၣ်န့ၣ်, “ယဆၢလၢယတကျဲးစၢၤ ဖံးတ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆၢလၢ ယကရ့လိာ်တ့ၢ်ယသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးယတံၤသကိးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဆူးပှၤဆါတဖၣ် စံးဝဲလၢ, “ယဆၢလၢ ယကမုာ်လၤသးခုတ့ၢ်ယဲ ယတၢ်အိၣ်မူအါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.”

ဝဲ ကွဲးဝဲဒၣ်လၢ "တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, လၢပဟးဆှဲးအီၤတသ့အံၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပိးလီအဂ့ၤကတၢၢ်တမံၤလၢ ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတၢ်အိၣ်မူလၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခု" န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖျါဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်သးခုအဂံၢ်ထံးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးခုအခီပညီအလၢအပှဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ်, ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤအသိး, ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်လၢအကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မၢ် ၁၀:၃၇ န့ၣ် အဝဲဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံကွၢ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ, “ဟ့ၣ်ပှၤလၢပကဆ့ၣ်နီၤလၢ နစုထွဲတဂၤ,…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယူာ်ဃီၤအစုလၢနဂီၢ်

လဲးထံၣ် (Letty), ပိာ်မုၣ်လၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲၤလီၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ လဲၤတၢ်ဟးတၢ်ချ့, ချ့ဝဲဒိၣ်မးအဃိ လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ဟးဆှဲကမျၢၢ်တဖၣ်သ့ဝဲ ညီကဒၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ဒီးညီနုၢ်ထံၣ်လီၤအသး လၢအတီၤအပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤအဃိ, မၤဘၢအမဲာ် လၢအစုတခီ, ဒီးလဲၤခီဂာ်ဝဲဒၣ်ပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မဲာ်ဆှး အိၣ်ဝဲလၢအသးကံၢ်ပူၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဖၣ်အသိး, လၢ “အဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဒိၣ်တၢ်ဝါ, ၦၤလၢအသ့လံာ်သ့လဲၢ်” တဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် စးထီၣ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အသးဒီးလဲးထံၣ်အဃိ, အသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအလိၤတဂ့ၤတဂၤ ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ် အပူၤ, ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လဲးထံၣ် သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤမိၤရှ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အတီၤအပတီၢ်အဃိ အတၢ်ဆါအၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတကဆှီတဂၤ, ဒီးလုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်လီၤဖးဒီးကမျၢၢ်, ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ထဲ အနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးလၢသးသမူ, ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ ၦၤလိၤတဂ့ၤတဂၤအံၤ သုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ခရံာ်အအိၣ်, ဒီးဃ့ကညးဝဲလၢ “နသးမ့ၢ်အိၣ်လၢနကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤယၤဒီးႇ…

ခူၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်သ့ လၢတၢ်အယိာ်

လၢကီၢ်စဲၣ် ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် (Florida) န့ၣ် ၦၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖု ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အစ့ ဒီလၣ် ၄၂ ကကွဲၢ်အဂီၢ် လၢတၢ်ခူၣ်ထံကျိၤအတၢ်မၤ, ဒီးခူၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ထူးတၢ်တီၤလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤယိာ်ယိာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲၦၤဖီၣ်ညၣ်အကဘီတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်တ့ဘှီတ့ၢ်အီၤလၢ ၁၈ဝဝ နံၣ်, ဒီးအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်ဒီးပီးလီတဖၣ်လၢ အလီၤသးစဲတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးဂာ်သဝံအထံမ့ၣ်အူဒၢအပိးလီတဖၣ်, ၦၤအိထံအလီခီလၢ ၦၤတ့အီၤလၢဃီၤသၣ်အကုတဖၣ်, ဒီးထူ/စ့ တီကါဘ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံဃုသ့ၣ်ညါကွၢ် ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိလၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဘၣ်ဃးဒီးအပူၤကွံာ်အါန့ၢ်အနံၣ်တကယၤဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်လီၢ်တတီၤအံၤ တၢ်အိၣ်မူတဖၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ် စိၤလၢညါအဂ့ၢ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ “ကဘီတဘ့ၣ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံးကဘီတဘ့ၣ်, ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လူၤဃုခူၣ်တၢ်ယိာ်ယိာ်န့ၣ်ဒီး, ပကမၤန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမၤလိ လံာ်ၦၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အပူၤန့ၣ် ပကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အထူးအတီၤတဖၣ်- လၢပျၢၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်, လၢအဒုးနဲၣ်ဝဲဒၣ် စိၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤ, အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်,ဃုာ်ဒီးလၢပစိၤဆၢကတီၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤ ၈:၅-၆…

တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ လၢအလီၤမၢ်

ဖဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကၠဲး(ဖ) (Jeff) အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မၤဝဲဒၣ် တၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါတၢ်မၤလိ, ဖဲတၢ်အကပိာ်အကပၤ တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်ဒီး, ကၠဲး(ဖ) လဲၤဟးကသုၣ်ဒီးယဖိခွါအကတီၢ်, ယဖိခွါလဲၤကိးအီၤဆူတၢ်ချၢ, လဲၤဟးခီဖျိ သ့ၣ်ၦၢ်အကျဲ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်ဘါလီၢ် အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါ အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကၠဲး(ဖ) ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဃိ, ယဝၤ ထိၣ်ဒွးဝဲ တလါစီဆှံအက့ၢ်ဂီၤဒိ ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲအသိး, ဒီးတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တလါစီဆှံလၢထူအလွဲၢ်, ဒီးတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဖိခွါမၤဝံၤက့ၤဝဲန့ၣ်ဒီး, ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ကၠဲး(ဖ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတလါဆူ တၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ်အဂီၢ်, လၢသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အပူၤန့ၣ် ကၠဲး(ဖ) က့ၤဝဲဒၣ်ချ့ချ့, ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါတဖၣ် ဝံစိာ်တလါလၢ သ့ၣ်ပှၢ်အကျဲ,ဃုာ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် အလံၤဖိခံဂၤ ဟံးဖီၣ်လိာ်သးအစု, ဒီးလူၤပိာ်ဝဲလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပကွၢ်အီၤဒီးဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.

၂ ၡမူၤ ၆:၁၂ အပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်သးခုအမူး…

ယွၤအဂံၢ်အဘါလၢအဒိၣ်အမုၢ်

ကၠီ(န) စထရီး (John Stroup) ကွဲးဝဲဒၣ်လံာ်လၢ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပူၤဃိာ်ဆူပျဲၢ်စီၤခိၣ်” (From the Pit to the Pulpit) အပူၤန့ၣ်, ၦၤကွဲးလံာ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်သးသမူအစိအကမီၤတဖၣ်လၢအဆူၣ်, ဒီးအတသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါအီၤ လၢနီၢ်ခိႇ လၢမုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး, ဒီးလၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠီ(န) ကွဲးပာ်ဖျါဝဲလၢ “တချုးလၢယနီၣ်သိလ့ၣ်သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယစူးကါကသံၣ်မူၤဘှီး, ယဟးထီၣ်လၢကၠိအတၢ်မၤလိ, ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤယံာ်ထီၣ်အါထီၣ်ယဲ ဒ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အကတၢၢ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်အဃိ, ဘၣ်လီၤဝဲလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်လီၤဃိာ် ယဲၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ကဲထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအဂီၢ်, ဒီးအဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢပျၢၤၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်တလီၢ်လီၢ်, ဒီးဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ “ၦၤလၢအဆူၣ်န့ၢ်အီၤ” တဖၣ် (ယံး ၃၁:၁၁) န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအၢမၤသီတၢ်အဃိ, တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒၣ်လဲာ်, ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤ, ဒီးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဝါအဂီၢ်,…

တၢ်အကတၢၢ် အဃံအလၤ

မုၢ်ဟါလီၤခီအမုာ်အခုၣ်တနံၤန့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးယတံၤသကိးတဖၣ် လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.ယသူၣ်ဟူးသးဂဲၤယဲလၢ ပကအီၣ်အီသကိးဘၣ်လၢ ကျးလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် ကၠးစ် (Jazz) တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢၦၤကညီအနီၢ်ကစၢ် ဒ့ဝဲလၢကျးအပျီပူၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပလဲၤတုၤန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်, ဒ်သိးပကအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ပဟးထီၣ်, ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ, ယံၤဝဲဒၣ်ကျဲတဘျုးဘိန့ၣ်လီၤ.

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်သးဟးဂီၤအဒိၣ်အဆံးတဖၣ် ဟဲတုၤဃီၤအကလုာ်ကလုာ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်သံဝဲဒၣ်, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး, ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်, ပတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤလၢပအဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ပဒိးန့ၢ်ယွၤအတၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အကတၢၢ်တဖၣ် လၢအၦဲၤဒီးတၢ်သးခုအဒိၣ်အမုာ်, တၢ်လၢပသးဆၢဒိးန့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သးခုသးမုာ်အထူအယိာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်လီၣ်ဖျါ ကွဲးပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ် စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်ခါဆူညါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် “ဝ့ၢ်စီဆှံႇ ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ, အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး ဒ်တလးမူးပိာ်မုၣ် ကယၢကယဲအသးလၢအဝၤအဂီၢ်အသိး” (၂၁:၂), လၢအဆဲးကပီၤဖျါထီၣ် ယွၤအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤ ကအိၣ်ဆိးဝဲဃုာ်ဒီးအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအၢမၤသီ, တၢ်ခံးတၢ်နၤ,…

သိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ်ကျဲ

သိလ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတီၢ်သတူၢ်ကလာ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. လၢတၢ်လဲၤကျဲမုၢ်လိၤန့ၣ် သိလ့ၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤ, ဒီးလၢသိလ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ယတထံၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤန့ၣ်, ယထံၣ် သိဖိတဖၣ်ကအိၣ်ဝဲလၢ အကထိတဖၣ် ခီဂာ်ဝဲဒၣ် သိလ့ၣ် အကျဲမုၢ်ဖးလဲၢ် သတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယမ့ၢ်ၦၤအသီ, ဟဲအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကီၢ်စဲၢ် အဲၣ်ဒၣ်ဟိၣ် (Idaho) တဂၤအသိးန့ၣ်, ယတညီနုၢ်ထံၣ်ဘၣ် တနံၣ်တဘျီသိဖိတဖၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဘွဲစံ (Boise) ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဖဲတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိကစၢ်တဖၣ် လူၤပိာ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အသိတဖၣ်ဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး, တၢ်လီၢ်လၢ သိဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဒၣ် တပံၢ်လၢ အမဲထီၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကိၢ်ခါဒီတကတီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ယသးသမူဒီတစိၤ, ယအိၣ်ဆိးတ့ၢ်ယဲ ထဲဒၣ်လၢဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်, ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အခိၣ်အဃၢၤအဃိ, တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤအံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲယသူၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး အစိၤ, (အါတက့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ် တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ) သိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အညီနုၢ်ဒီးပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဝံ စူးကါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်, လၢအမ့ၢ် သိဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲသိတဖၣ်,…

ကဲထီၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤ တီၤထီကၠိ အံကၢၣ် (Eagles), ဒီး ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Pioneers) ခံဖျၢၣ် လၢအလိာ်ကွဲသတြီၤထီဒါလိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်လံခံဖု, အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဖၣ် လိာ်ကွဲသတြီၤဖျၢၣ်ထူ အသဟီၣ်အဆူၣ်ကတၢၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အံကၢၣ် ထူနုာ်လီၤ ဖျၢၣ်ထူဆူ ပဲၣ်အိနံယၢၣ် (Goal) အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖျၢၣ်ထူတဖျၢၣ်အံၤ လဲၤနုာ်လီၤဝဲဘၣ်ဆၣ်, ဖျိးဟးထီၣ်ဆူ ကိအချၢ ခီဖျိလၢပှာ်အပူၤဟိန့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢတၢ်လိာ်ကွဲ တထံၣ်ထွဲဝဲ ဖျၢၣ်ထူလဲၤနုာ်လီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲထဲ ဖျၢၣ်ထူအံၤ အိၣ်လၢတၢ်ချၢအဃိ, တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကိ (Goal) ဘၣ်. ဖျၢၣ်ထူနုာ်လီၤန့ၣ် ပဲၣ်အိနံယၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် ထံၣ်ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အိၣ်ဃိကလာ်သ့ဝဲ ဘၣ်ဆၣ်, တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤထွဲ အံကၢၣ် အၦၤနဲၣ်လိတၢ် အတၢ်ဃ့န့ၣ်လီၤ. ၦၤပၢဆှၢ တၢ်လိာ်ကွဲဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ကိန့ၣ်လီၤ. အံကၢၣ် မၤနၢၤတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ၃-၂ ကိန့ၣ်လီၤ.

ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်, ပကစံးကတိၤအီၤ ညီဝဲဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး တဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲ ၁ သ့း ၅:၁၅ န့ၣ်…

ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး

ဖဲ ဝ့ၢ်ဝၢ်ရှ့ၣ်တၣ် ဒံၣ်စံၣ် (Washington, DC's), လဲ(န)ဖဲး ပလၣ်စၢ် (L'Enfant Plaza) အဟီၣ်ခိၣ်လာ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် ၦၤလၢအသိးဃး ၦၤလိာ်ကွဲ ဘ့း(စ)ဘီ (Baseball) အခိၣ်သလုး, ဒီးသိးထီၣ်ဝဲဆ့ကၤ တံၣ်-ရှး (T-shirt) တဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒ့ဝဲဒၣ်သီတူၢ်ကစုဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဖှူးတလ့ၤသီတူၢ်အထးသွဲပျံၤ, ဒီးဒုးဟဲထီၣ်တၢ်သးဝံၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်အီၤ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒ့ဒုးနဲၣ် တၢ်သးဝံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီတယုၢ်ညါ, ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ် အိၣ်ခိးကနၣ်အတၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်စှၤဂၤဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤဂီၢ်မုၢ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခီဂာ်လဲၤကပာ် "ကၠီၡူးအၤ ဘဲ(လ)" (Joshua Bell), လၢပစိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဒ့ဖှူးသီတူၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်-စဲၣ်နီၤအကျါတဂၤ, ဒီးလၢအပူၤကွံာ်မုၢ်တနၤန့ၣ်, ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် သီတူၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ အဘျီၣ်ဒိၣ် လံာ်ရိဖှိၣ် (Library of Congress) တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, လၢအဝဲသ့ၣ်အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဘဲ(လ) ဒ့ဖှူးဝဲဒၣ် တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် အကီခဲကတၢၢ်, ဒီးအထုးန့ၢ် ၦၤသူၣ်ၦၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…