လၢယွၤအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
မဲရံၣ်အဲ(မ)-ဝဲး(ဘ)စတၢၣ် လံာ်ခီယ့ၤ (Merriam-Webster) အပူၤ, ၂၀၂၃ နံၣ် အဂီၢ်, လံာ်ဖျၢၣ်တၢ်ကတိၤလၢ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါအအါကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် “တၢ်အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်” (authentic) န့ၣ်လီၤ. အခီပညီန့ၣ် “တၢ်လၢအတကမၣ် (မ့) တမ့ၢ်တၢ်ဒိခီ ဒိတီ,” ဒီး “မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်ပှၤတဂၤအနီၢ်ကစၢ်, အနီၢ်သး, (မ့) အက့ၢ်ဂီၤသကဲာ်ပဝး အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်” န့ၣ်လီၤ. ပှၤကညီတဖၣ် လူၤဃုဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတီဝဲနီၢ်နီၢ်ဧါ, တမ့ၢ်ဧါန့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤပဲာ်ထံတၢ် "ဖံထၢၣ် စိၣ်ကိၣ်လိစကံ" (Solcolowski) စံးဝဲဒၣ်လၢ “မ့ၢ်ကၠိဖိတဂၤ ကွဲးဝဲဒၣ် လံာ်တၢ်ကွဲးဖှိၣ်ရၤအံၤဧါ, (မ့)... မ့ၢ်ပှၤဂဲၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတဂၤ ကွဲးထုးထီၣ် တၢ်ပာ်ဖျါအံၤဧါန့ၣ် ဘၣ်ပနာ်န့ၢ်အီၤကသ့ဖဲလဲၣ်တထံၣ်လဲၣ်. တၢ်လၢပထံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပတနာ်န့ၢ်အီၤထီဘိလၢၤဘၣ်. ဘၣ်တဘျီဘျီ, တၢ်လၢပထံၣ်, ဒီးပနၢ်ဟူတဖၣ်န့ၣ် ပတနာ်အီၤလၢၤဘၣ်. ခဲကနံၣ်အံၤ, ပဘၣ်သ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ် အကစၢ် ဒၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်တမံၤ”…
ယွၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, ဒီးယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်
ဖဲယနုာ်လီၤမၤသကိးတၢ်ဒီး လံာ်စီဆှံကၠိတဖျၢၣ် အတၢ်ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်န့ၣ်, ခိၣ်နၢ်မၤတၢ်ယံာ်တ့ၢ်မးလံတဂၤ ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ကအိၣ်ဘှံးဝဲလၢမူဒါ တၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယအိၣ်လၢပှၤအိၣ်မူအိၣ်ဒါတဖၣ်အကျါ လၢကဃုထံၣ်န့ၢ် ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤအသီတဂၤန့ၣ်လီၤ. ပဃုထၢပာ်ဖှိၣ်သကိး ကံၢ်စီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အစရီလၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုးဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ပကဃုထံၣ်န့ၢ် ပှၤကမၤလၢပှဲၤ မူဒါလၢအကါဒိၣ်, ဒီးအကီအခဲတမံၤ ဒ်သိးအံၤတဂၤ ကသ့ဝဲဒၣ်ဒ်လဲၣ်.
ဒ်န့ၣ်အသိး, ယကမၢကမၣ်ဘၣ်ယဲ ဖဲယဖးဘၣ် ကစၢ်ယွၤ နဲၣ်လီၤဝဲတၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢတၢ်ကတ့ထီၣ် ဒဲစီဆှံ အမ့ၣ်အူဒၢမိၢ်ပှၢ်အဂီၢ်, "ဒီးကဘၣ်တၢ်ပိာ်န့ၢ်အီၤလၢထူစီ, အဘိ, ဒီးအဒ့တဖၣ်, အခိၣ်မီၣ်တဖၣ်, အကမိာ်တဖၣ်, အဖီတဖၣ်ဘၣ်မၤလၢ တၢ်တလိၣ်ဃီဒီးအီၤ" န့ၣ်လီၤ (၂ မိၤ ၂၅:၃၁-၃၆). ဒီးတၢ်အိၣ်အလီၢ်အဂၢၤန့ၣ် “ကဘၣ်အိၣ်ဒီးယၣ်လီၤစဲၤလၢဂၢၤအဂီၢ် မၤဝဲလၢဖှီဝါကဆှၣ်,အလုၢ်လ့ၢ်ဃံၤအသး, အထီအပျၢ်တကယၤန့ၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢတခီအဂီၢ်, ဒီးအထူၣ်အထူၣ်ခံဆံ, ဒီးအခီၣ်တိၢ်အဖျၢၣ်ခံဆံလီၤ. ဒီးထူၣ်အနီၣ်ကွး, ဒီးအနီၣ်မၤစဲဘူးလိာ်သးတဖၣ် ဘၣ်မၤလၢစ့” (၂၇:၉-၁၀) န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဂၤ မၤလၢပှဲၤကသ့ဝဲဒၣ်လဲၣ်.
၂ မိၤ ၃၁:၂-၅ န့ၣ် ယွၤစံးဝဲဒၣ်, “ယကိးတ့ၢ် စီၤဘစၤလးအ့လး...…
တၢ်အဲၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဒိၣ်ကတၢၢ်
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ပှ့ၤဝဲဒၣ်သရိာ်အပျိာ်တခါလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်စူးကါ ကစၢ်ယွၤ အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ် အဂ့ၤကတၢၢ်နီၢ်နီၢ်ဧါ. တၢ်မ့ၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိန့ၣ် တဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်ပှ့ၤသရိာ်အပျိာ်ဘၣ်ဧါ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် စံးဆၢဝဲဒၣ်လၢ စ့ပာ်ဖှိၣ်အံၤ အိၣ်ဟဲလၢ ပှၤမၤဘူၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်အဃိ, အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်စူးကါအီၤ ဒ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘၣ်သးအသိးန့ၣ်လီၤ. “တကးဒံးဘၣ်န့ၣ်” စံးကတိၤဟ့ၣ်ဒိဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်ကတိၤ ဖျါဖဲယိၤ ၁၂:၈ အပူၤ, “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးသုတထံၣ်ဃီလီၤ” န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ အတဘၣ်ထွဲလိာ်သးအပူၤ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ဃ့ကညးက့ၤတၢ်ချ့ချ့န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤယဆိကမိၣ်ထီၣ်ယဲန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အဲၣ်ဒိးစံးကတိၤဝဲဒၣ်လၢတၢ်အိၣ်အသးမနုၤတမံၤအဖီခိၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး သံ ဃုသီ အနံၤန့ၣ်, ပိာ်မုၣ်တဂၤ ဖှူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခီၣ်လၢ တၢ်နၢမူ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်, ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအဃိ, စံးဝဲဒၣ် "သိနၢမူအံၤ ဘၣ်မနုၤလၢပှၤတဆါကွံာ်.., ဒီးဟ့ၣ်လီၤလၢပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိန့ၣ်လဲၣ်" လီၤ. ယိၤ ၁၂:၈ န့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး…
လုၢ်လၢ်တဖၣ်ဒီးသးစီဆှံကစၢ်
မ့ၢ်နဒိၣ်ထီၣ် ဖဲတၢ်လီၢ်ကဝီၤအံၤန့ၣ်ဧါ. မ့ၢ်လၢတၢ်မၤကဆှဲကဆှီမဲ အတၢ်ပိးတၢ်လီတဖၣ် အိၣ်ဒံးဝဲလၢ ယကိာ်ပူၤအဃိ, ယကစံးဆၢ ယမဲကသံၣ်သရၣ်အတၢ်သံကွၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ကီခဲဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ပဝ့ၢ်တဖျၢၣ်အံၤ, မ့ၢ်ဝ့ၢ်အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်လၢ အထၢနုာ် ဖလူၣ်အိၣ်ရဲး (Fluoride) ဆူ ကမျၢၢ်အထံအီအပူၤ ဖဲ ၁၉၄၅ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကဒီဒၣ် မဲအပူၤဟိတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်ကမၤအီၤန့ၣ် တလိၣ်တၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဘၣ်- ထံ ၁ လံၣ်ထၣ် (1 liter) အဂီၢ်, ကဘၣ်တ့ၢ်နုာ် ဖလူၣ်အိၣ်ရဲး ထဲဒၣ် ၀.၇ မံၣ်လံၣ်ကရဲၣ် (fluoride 0.7 mg) ဧိၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤစဲၣ်နီၤလၢအမၤလိန့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤတဂၤအတၢ်ထံၣ်န့ၣ် တၢ်မၤဒ်သိးအံၤ အတၢ်ကဲဘျုးလၢအဂ့ၤတကပၤ အိၣ်ဖျါဝဲဒၣ်ဖျိဖျိဖျါဖျါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယတနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဘၣ်, လၢယသးသမူဒီတစိၤန့ၣ် ယအီတ့ၢ်လံထံတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
ကယဲၢ်တၢ်လၢပစူးကါအီၤ ကိးမုၢ်နံၤဒဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒံးယံာ်ထီၣ်န့ၣ်ဒီး, တၢ်အဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အအၢမ့ၢ်ဂ့ၤ ကဲထီၣ်အသးသ့ဝဲလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ, တမ့ၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ် ထဲလၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီဘၣ်, လၢပတၢ်ဟူးဂဲၤဖံးတၢ်မၤတၢ်တဖၣ် (တၢ်တူၢ်တံၤတူၢ်တမှံၤ),…
ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်တဖၣ်
တုၤလၢ ယတံၤသကိး လူ (Lou) တဲဘၣ်ယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါန့ၢ်အန့ၣ်အကတီၢ်, ကိးပသူထီၣ် ကစၢ်ခရံာ် လၢအသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး, ယကသံကွၢ်ယဲတၢ်သံကွၢ်လၢ "ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဧၢ, နဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်ဒ်လဲၣ်" တထံၣ်အံၤအဂီၢ်, ယတဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤ လၢပဂ့ၤပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အါထီၣ် ယတၢ်နၢ်ပၢၢ် တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးယတၢ်ထုကဖၣ်အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ထံၣ်အသီန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလံာ်လူၤကၣ် ၂၂ အပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဘါထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢ စီၤရှံမိၣ် ပ့းတရူး အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် “စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, စီၤရှံမိၣ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ် ဃ့ဂုၤသု ဒ်ဘုအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ဒ်သိးနတၢ်နာ် သုတဟးဂီၤကွံာ်တဂ့ၤဒီး, ယဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လံ လၢနဂီၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်တထံၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ခူသူၣ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. အဆၢဖိ ၃၁-၃၂ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စီၤပ့းတရူး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤအကတီၢ်, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဒံကဒါဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အဘျုးအဖှိၣ်အဃိ, အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်…
တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ
ပထွံၣ်အသီဖိတဒုန့ၣ်, ပကိးအီၤလၢ ဝ့စတၢၣ် (Winston), ဒီးတၢ်လၢမၤဝဲန့ၣ် အ့ၣ်တၢ်, မံဝဲ, အီၣ်ဝဲဒၣ် (မၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အဂၤတမံၤ, ခံမံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဝ့စတၢၣ် ခူၣ်ဝဲတၢ်ပူၤန့ၣ်, တခူၣ်ဝဲ ဒ်ထွံၣ်တဖၣ်ခူၣ်ညီနုာ်တၢ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ခူၣ်ဝဲ ဟီၣ်လာ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဃိာ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိန့ၣ် ခူၣ်ဝဲဒၣ် လၢတၢ်သးဆၢ မၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိာ်သးဝး, ဒီးလၢတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ယဆိကမိၣ်ကွၢ်ယဲလၢ ထွံၣ်တဒုအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ခူၣ်တၢ်ဒ်သိးအံၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢယသးပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ယမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤခူၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, လၢအဆၢမိၣ်န့ၢ် “ခူၣ်,” တၢ်လၢယမုၢ်လၢ် ယဲလၢ အကမၤသူၣ်ခုသးခုယၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ, တမ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤထီဘိဒၣ်လဲာ်, ဖဲယသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သးမံသးမုာ်တမံၤမံၤ, မ့တမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤန့ၣ်, ယကဲထီၣ်လံပှၤခူၣ်တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီ, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်ဒီး, ယကဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးယသးဆၢမိၣ်န့ၢ်တၢ်တဖၣ် ကအါထီၣ်ဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တလူၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအခီပညီလၢယွၤအဃိ, ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ…
ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ်သတြီၤဃုာ်ဒီးခရံာ်
ပှၤနွံနံၣ်ဖိ တီ(မ) (Tom) တဂၤ, ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒၣ် တၢ်မၤနၢၤခိၣ်ဖးကပြုၢ်ကပြီၤ လၢစိၤပိာ်ခိၣ်အလိၤတဖၣ် တၢ်လၢအပၢ်ဒိးန့ၢ်ဝဲလၢ ကၠိအတၢ်ဃ့ပြၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအသးပူၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ယအဲၣ်ဒိးပာ်ခိၣ်ဖးတခါလၢ ယလီၢ်မံဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အပၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, လၢနခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါ မ့ၢ်ယဟံးန့ၢ် တခါကသ့ဧါ” န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် အပၢ်စံးဆၢဝဲဒၣ် “တသ့ဘၣ်. ဖိခွါဧၢ, ခိၣ်ဖးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်အီၤ, ဒီးနၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်နကစၢ်ဒၣ်နဲသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤထီၣ်လၢ တီ(မ) မ့ၢ်ဃ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကဝီၤဒ့တဝီ လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ် (အပၢ်သ့ၣ်ညါလၢအဖိခွါဃ့ၢ်ဝဲကန့ၢ်), အပၢ်ကဟ့ၣ်အီၤအခိၣ်ဖးတဖၣ်အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ဒ်အပၢ်သိၣ်လိနဲၣ်ဆှၢအီၤအသိး တီ(မ) မၤလိန့ၢ်တၢ်, ဒီးတနွံပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံန့ၣ်, အပၢ်ကိးပသူဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ ဖဲတီ(မ) ဃ့ၢ်တၢ်ဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိလၢ တီ(မ) မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်သိၣ်လိဃံးလီၤက့ၤသး, ဒီးလၢတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခိၣ်ဖးတခါလၢ အပၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.
လံာ်ကတိၤဒိ ၁:၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖိသၣ်တဖၣ်လၢ “ကနၣ်နပၢ်အသိၣ်တၢ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တီ(မ) အပၢ်စ့ၢ်ကီး…
မၤယွၤအတၢ်ကိးအကတီၢ်ဒဲး
မး (Mark) သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤ ကၤလဲး (Caleb) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အါနံၣ်အါလါဝံၤန့ၣ်ဒီး, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါ ပှၤအဂၤတဂၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤဝဲဒၣ် ကၤလဲးန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်တဂၤအံၤ စံးဝဲဒၣ် “လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်တဂၤလံ” န့ၣ်လီၤ.
လၢနံၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အဆိကမိၣ် ယမၤတၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် မး အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤအီၤတမံၤမံၤ, (မ့) တၢ်ကပာ်
ပနီၣ်မၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် မး တမုၢ်လၢ်ကွၢ်စိဝဲဘၣ်ဆၣ်, အသးဘၣ်ဒိဆါဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်, တဘျုးနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ဖဲလၢအလိၣ်ဘၣ် နီၢ်သးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အကတီၢ်, မး ဟဲနုာ်လီၤဆူ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤလဲး ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် မး န့ၣ်လီၤ. တုၤ မး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်ကတိၤ န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီး, မး သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီတဖၣ်ဆူ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး
တဖၣ်တဂၤစူာ်စူာ်, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ, ခီဖျိလၢကျဲလီၤဆီတဖၣ်အပူၤ- တထိၣ်…
တၢ်မူလၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ
ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အတၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးလီၤမၢ်တ့ၢ်ဝဲဒီးအဖိခွါဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, တဲလၣ် (Tyler) န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤသံအချါ သပၢၤတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်စံးဝဲလၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးတဲလၣ် အစိၣ်အချါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးအိၣ်ဒံးဒၣ်ထဲ (၂၂) နံၣ်ဧိၤ, ဒီးအတၢ်သံန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢ (Overdose) အဃိန့ၣ်လီၤ. အါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တဲလၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှီး, ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ အတပိာ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တချုးအတၢ်သံ, ခီဖျိလၢ တၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဂ့ၢ်အံၤ မၤအသးန့ၣ်, တဲလၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဟံၣ်, ဒီးမၤဝံၤမၤလၢပှဲၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, လၢတၢ်ဖုးသံပျီၢ်သံအပူၤ, ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တဲလၣ် အိၣ်မူဒံးဝဲဒၣ်နီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢ တဲလၣ် အလီၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ပှၤသးစၢ်အဂၤတဂၤ, လၢအသံတ့ၢ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢတၢ်စူးကါကသံၣ်မူၤဘှီးအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်ဒီး, တဲလၣ် ထံၣ်လိာ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤအသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဝံၤ, ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသံတ့ၢ်တဂၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအသံတ့ၢ်တဂၤ” န့ၣ်လီၤ.
တဘျီန့ၣ်,…
ယွၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ
လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးဖိအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤတဲဘၣ်ယဖံလၢ ဆူမဲာ်ညါစှၤနံၤစှၤသီ အတီၢ်ပူၤ, ယဖုကလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤန့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲအသးကဘၣ်ဒိ, ဒီးကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မ့ၢ်ယဖံကအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်, ဘၣ်ဃးဒီးအဝၤသးဘိ အနီၢ်ခိအတၢ်အိၣ်အသး (မ့) လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ် မ့ၢ်ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါန့ၣ်ဒီး, ဒီးသံကွၢ်ယဖံလၢ “မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဧါ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သးမုာ်မုာ်အပူၤန့ၣ် ယဖံစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “ယတကိၢ်ဘၣ်. အဝဲကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ, ဒီးယွၤအိၣ်ဒီးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ”.
ယဖံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယွၤအိၣ်ဒီးအဝၤသးဘိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၢ်က့ၤပှၤ တၢ်ဂ့ၢ် တမံၤဃီ, ဒ်ပှၤကွဲးထါ စီၤဒၤဝံး ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ဖဲ စံး ၁၃၉:၈ အပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “ယမ့ၢ်လဲၤထီၣ်ဘးလၢ မူခိၣ်ဒီးနအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဒါလီၤယလီၢ်မံလၢပျုၤပူၤဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.”
ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၉ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤတဆံးတက့ၢ်, ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဖဲပလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ပဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဒီးယွၤအသးစီဆှံတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ယကလဲၤပူၤကွံာ်လၢနသးဆူလဲၣ်. ဒီးယကဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်လၢ နမဲာ်ညါဆူလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ,…