မၤစၢၤလၢ်ဘၣ် ယတစူၢ်တနာ်တၢ်န့ၣ်တက့ၢ်

“ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အိၣ်ဖဲလဲၣ်.” လၢယသးတၢ်အယိာ်အပူၤဒၣ်လဲာ် တၢ်တအိၣ်နီတမံၤ, အိၣ်ထဲတၢ်ကလီလီဒီးတၢ်ခံးသူ ... ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်အိၣ်ဖဲန့ၣ် - ဝံသးစူၤ ပျၢ်ကပာ်ဘၣ်ယၤတက့ၢ်.”

ပှၤလၢအကွဲးတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢနဂီၢ် - မ့ၢ်ဝဲ မါသၢၣ် ထရံစၣ် (Mother Teresa) န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ ဒီးအမံၤဟူသၣ်ဖျါ, ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ခ့တၢ်ပှၤ လၢအတလီၤဘှံးလီၤတီၤ လၢပှၤဖှီၣ်ဖိယၢ်ဖိ အိၣ်ဆိးလၢ ဝ့ၢ်ကါ(လ)ကးတါ (Calcutta), ကီၤလၤသူကီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂီၢ် လၢတၢ်ဘှ့ၣ် တၢ်ဘှီၣ်အပူၤ ဒုးတ့ၢ်ဝဲတၢ်ဒုးလၢအလီၤပျံၤဒိၣ်မး လၢအနံၣ်ယဲၢ်ဆံဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသံ ၁၉၉၇ နံၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ, အနီၢ်ကစၢ်နီၢ်သးအတၢ်ဂဲၤလိာ်အဂ့ၢ်အံၤ အိၣ်ဟဲဖျါထီၣ် ခီဖျိလၢတနံၤဘၣ်တနံၤအတၢ်ကွဲးနီၣ်အက့အခီ လၢအဘၣ်တၢ်စဲကျံးထုးထီၣ်ရၤလီၤလၢ လံာ် “ဟဲ, ကဲထီၣ်ယတၢ်ကပီၤ” (Come Be My Light) အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲပအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ် (မ့တမ့ၢ်) ပသးကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤတအိၣ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ် ကမၤတံာ်တာ်ဝဲ ပှၤခရံာ်ဖိတနီၤ အါန့ၢ်ပှၤအဂုၤအဂၤတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်…

လၢတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ဘှီၣ်အပူၤ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ခရံာ်တီတီလိၤလိၤ

အခီၣ်ထံးန့ၣ် ယတပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ် ပှၤတဂၤအံၤန့ၣ်ဘၣ်. ယကအီၣ်ဂီၤတၢ်အီၣ်အဂီၢ် ယဟဲလီၤ လၢယဟိၣ်ထဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်အိၣ်ကဆှဲကဆှီလၢတၢ်အီၣ်အဒၢးပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အီၣ်တၢ်အီ တဖၣ်အိၣ်ပှဲၤလၢစီၣ်နီၤခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခုၣ်ဒၢအပူၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအိၣ်အပှဲၤ, တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပစူးကါအီၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤ, ဒီးကယၢ်တၢ်ခဲလၢာ်လၢပှဲၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဂၤ, မၤပှဲၤတၢ်လၢအလိၣ်တဖၣ်, ဒီးမၤကဆှဲကဆှီတၢ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်မၤဝဲအတၢ်မၤဒ်သိးပှၤကပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဆ့ၣ်နီၤကွၢ်အဝဲမၤတၢ်ယံာ်ထီၣ်ယံာ်ထီၣ်, ဒီးလၢယသးပူၤတၢ်ကမၢကမၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ မၤတၢ်ချ့, အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢတၢ်ကိးမံၤ, ဒီးတချူးလၢပှၤတဂၤဂၤလိၣ်ဘၣ် တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် မၤပှဲၤက့ၤတၢ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤမၤတ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်ကတဲာ် ကတီၤရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီတဂၤအသိး ယပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဝဲတပျဲတၢ်လီၤဟိလၢ တၢ်ကိးမံၤ အပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပှၤတဂၤအံၤမၤတၢ် လၢတၢ်သးတီအဃိ ပှၤပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤ အိၣ်ဒၣ်ထဲ ပှၤစှၤဂၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်ခဲလၢာ် လၢပှဲၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ယခိးကွၢ် ပှၤတဂၤအံၤဖံးတၢ်မၤတၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, မၤဝဲအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ယသ့ၣ်နီၣ် စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ်, လၢ ၁ သ့း ၄:၁၁-၁၂ အပူၤစံးဝဲ “ပလီၢ်သုသးသပှၢ်ပှၢ်…

တၢ်ဆၢန့ၢ်ဘၣ် သးလၢအဒံဝ့ၤဒံဝီၤ

ယသးလၢာ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဂီၤတဖၣ်, တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤတလီၢ်လီၢ်ဆူ ယလီတဲစိ အမဲာ်ဘ့ၣ်ဆံးအပူၤအဃိ, ယပာ်လီၤ ယလီတဲစိန့ၣ်လီၤ. တယံၢ်ဘၣ်, ယထၢထီၣ်ယလီတဲစိ ဒီးအိးထီၣ်ကွၢ်ကဒီးအီၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

နံးကိလး ကါး (Nicholas Carr) အလံာ်, ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အီၤလၢ ၂၀၂၃ နံၣ်, “တၢ်ဖျါလၢခိတဖၣ်” (The Shallows) အပူၤ, ပာ်ဖျါဝဲ အ့ထၢၣ်နဲး (Internet) တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး လၢတၢ်ဘှ့ၣ်တၢ်ဘှီၣ်အပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢ အ့ထၢၣ်နဲး မၤဟးဂီၤကွံာ် ယတၢ်သးစၢၢ်ဆၢ, ဒီးယသးအတၢ်ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်တဖၣ် တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်ဘျးစဲဃာ်ဒီး အ့ထၢၣ်နဲး မ့ၢ်ဂ့ၤ, တဘျးစဲဃာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ခဲအံၤယသးဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကတူၢ်လိာ် တၢ်ကစီၣ် လၢအ့ထၢၣ်နဲးရၤလီၤဝဲ ခီဖျိလၢ တၢ်ကမှံဒံဖိ လၢအဟူးဂဲၤသုးအသးချ့သဒံးတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံာ်န့ၣ်, ယမ့ၢ်ပှၤယူၤဆှိခိၣ်လီၤတၢ်လၢ တၢ်ကတိၤပီၣ်လဲၣ်အပူၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ခဲအံၤန့ၣ်ဒီး ယသုးယသးချ့သဒံးလၢ တၢ်မဲာ်ဖံးခိၣ် ဒ်ပှၤဒိးစဲးချံချ့ (Jet Ski) တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် တဘၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အီၤလၢၤဘၣ်

ယတထံၣ် ထံလီၤသကၤ လၢကျဲခိၣ်ဘၣ်ဆၣ် ယသ့ၣ်ညါလၢအိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဖုအသိလ့ၣ် လၢအမ့ၢ် သိလ့ၣ်ပ့းကး (pickup) လၢယနီၣ်အီၤ, အလီၢ်ခံ ဝံၣ်ဝးအသး ဒ်ညၣ်အမဲၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ယဃၣ်ဖုး တရံး သိလ့ၣ် တဘီ, ခံဘီ, သၢဘီ... ဝံၤဒီး ယဖျိးထီၣ်ဆူ ကလံၤကျါ, ယသိလ့ၣ်ယူၤလီၤဝဲလၢ ထံတမၢၣ် လၢအထီတဆံယဲၢ်ခီၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်နီၣ်လၢ ယဆိကမိၣ်ထီၣ်တၢ်, ယမ့ၢ်တသံဒု ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တစိၤဖိအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယသိလံၣ်တလ့ၢ်လီၤတဲာ် လၢကစၢၢ်လီၤဘံဖးဒိၣ်ဝံၤ, တုၤဆူ ကစၢၢ်လာ်ဟီၣ်ခိၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. ယစွါဟးထီၣ် လၢသိလ့ၣ်လီၤသဘှံး, ဟးဂီၤအပူၤ, လၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တအိၣ်ဘၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ၁၉၉၂ နံၣ်, လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ်ဂီၤအနံၤအံၤန့ၣ် သိလ့ၣ်ဒီတခိၣ်ဟးဂီၤကွံာ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤပာ်မူယၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဖု တၢ်ကမၤအသးလၢအီၤဒ်လဲၣ်. အဝဲကတဲယၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, ဘၣ်ထွဲဒီးသိလ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ကတိၤဖိတဖျၢၣ်ဒၣ်လဲာ်, တကတိၤဝဲဘၣ်. တဒူယၤ တအ့ၣ်လိာ်ယၤဘၣ်, သိၣ်လ့ၣ်အဂီၢ်ယကဘၣ်ဟ့ၣ်က့ၤ တၢ်တိာ်ကျဲၤတအိၣ်ဘၣ်, တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. အိၣ်ဒၣ်တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ယတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိ, အိၣ်ဒၣ်ယဖုအတၢ်နံၤကမှံန့ၣ်လီၤ.…

စရီအပူၤ တၢ်ဟဲအဆိကတၢၢ်

မုၢ်တဂီၤစးထီၣ်အသးန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢန့ၣ်လီၤ. ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်မံခိၣ်ဝံၤ, စးထီၣ်မုၢ်တနံၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆှၢယဖိတဖၣ်ဆူကၠိ, ဝံၤလံ. ယလဲၤဆူတၢ်မၤ, ဝံၤလံ. တၢ်လၢ “ယကဘၣ်မၤအစရီ” လၢအဘၣ်ထွဲဒီးနီၢ်တဂၤအတၢ်မၤ, ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤမူဒါ လၢယကဘၣ်မၤတဖၣ် ယကွဲးဖှိၣ်လီၤတပူၤဃီန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်မူခိၣ်ဖီကစၢၢ်လီၤပှီၢ်န့ၣ်လီၤ.

“တၢ်မၤနီၣ်ဂံၢ် ၁၃- တၢ်ဖးဘှီဘၣ်က့ၤဖှိၣ်ရၤတၢ်ကွဲး. ၁၄- မၤဆှဲမၤဆှီတၢ်မၤလီၢ်, ၁၅- တၢ်တိာ်လီၤ ကျဲၤလီၤကျဲကူၣ်နၢၤ, ၁၆- ကွဲးလီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ပူၤ, ၁၇- မၤကဆှဲကဆှီ ဟံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လာ်ဒၢး, ၁၈ - ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်” န့ၣ်လီၤ.

ယကွဲးလီၤတၢ်တုၤနီၣ်ဂံၢ် ၁၈ န့ၣ်ဒီး, ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယလိၣ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤစၢၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ်ယဂံၢ်အသဟီၣ် လၢယကစၢ်ဒၣ်ယဲ, ဒီးယလဲၤတၢ်မၤတၢ်ထဲဒၣ် ယၤတဂၤဧိၤလီၤန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤယသးဖဲလၢအကတီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပမုၢ်နံၤမုၢ်သီတဖၣ် ကလီၤပှီၢ်ဟးဂီၤဝဲလၢ ပီၣ်လဲၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်, ဒီးအဆၢတတဲာ်နီတစုဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, မး ၆:၃၃ န့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးမၤလိာ်ပှၤလၢ “ဃုဆိယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးအတၢ်တီတၢ်လိၤတက့ၢ်.…

အါန့ၢ်ဒိၣ်န့ၢ် ခီပနံၣ် တၢ်ပနီၣ် ခၢၣ်စးကလူးတဖၣ်

အ့ထၢၣ်နဲး စိၤဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ် တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢၤသတြီၤတၢ် ဒ်သိးတၢ်ကမၤန့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အါန့ၢ်ဂ့ၤန့ၢ် ပှၤဂုၤပှၤဂၤန့ၣ်ဒိၣ်ဝဲနးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကထုးန့ၢ် ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်အသးအဂီၢ် ခီပနံၣ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ကျိၤကျဲလီၤဆီတဖၣ် အါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်အဒိလၢ “စူၤဘၤရူၤ” (Subaru) သိလ့ၣ်အခီပနံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအပှ့ၤဒိး “စူၤဘၤရူၤ” သိလ့ၣ်တဖၣ်အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ အတၢ်သးတီဒီးသိလ့ၣ်အလိၤအဃိ, သိလ့ၣ်ခီပနံၣ် ကွဲမုာ်ဝဲ ပှၤပှ့ၤဒိး“စူၤဘၤရူၤလၢအကါဒိၣ်တဖၣ်” လၢအကကဲထီၣ် “ခီပနံၣ်တၢ်ပနီၣ်ခၢၣ်စး ကလူးတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.

သိလ့ၣ်ခီပနံၣ် အပှာ်ဘျးစဲသန့လိၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲ “စူၤဘၤရူၤကလူးတဖၣ်မ့ၢ် ပှၤမၤမုာ်သးမၤကလီတၢ် လၢအကဟ့ၣ်ရၤလီၤ စူၤဘၤရူၤသိလ့ၣ်အဂ့ၢ် လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤဒီး မၤစၢၤ, တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၢ်ဂီၤလၢ စူၤဘၤရူၤတၢ်ပနီၣ်ခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.” ခီပနံၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ တၢ်ပှ့ၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်စူၤဘၤရူၤသိလ့ၣ်စံးတၢ်န့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤကညီတဖၣ်အတၢ်မ့ၢ်တၢ်အကျါတမံၤ- ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တရၤလီၤဘၣ်သိလ့ၣ်စူၤဘၤရူၤအဂ့ၢ်, အိၣ်ဝဲတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်၂ကရံၣ်သူး အဆၢဒိၣ် ၅အပူၤ စီၤပီလူး ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မၤ “ကလူး”အတၢ်မၤလၢအတဒ်သိးလိာ်သးဒီး သိလ့ၣ်ခီပနံၣ်ခၢၣ်စး ကလူးအတၢ်မၤဒီး တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ကွဲမုာ်လၢပှၤကပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်ပှၤလၢ အဆၢဖိ ၁၁အပူၤ, “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပသ့ၣ်ညါတၢ်ပျံၤဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်သတးဒီး, ပသဆၣ်ထီၣ်ပှၤကညီအခံ”…

တၢ်ကျၢၢ်ဘၢ တၢ်ဒဲးဘး

ထွံၣ်ဖိ ဝ့စတၢၣ် (Winston) န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတဘၣ်အ့ၣ်ဟးဂီၤ ခီၣ်ဖံးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲကူၣ်ဝဲ ကျဲလၢ ကလံၣ်ကလီတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအံၤ ပကိးအီၤလၢ တၢ်မၤခူသူၣ်တၢ် (slow-walking) (တၢ်ထုးယံာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပမၤတၢ်တမံၤမံၤ ဖဲလၢ ပှၤတပာ်သူၣ်ပာ်သးအကတီၢ်)န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤတပာ်သူၣ်ပာ်သးအဆၢကတီၢ် ဝ့စတၢၣ် မ့ၢ်ထံၣ်ဝဲ ခီၣ်ဖံးလၢ ပှၤစူးကွံာ်အီၤတခိၣ်ခိၣ်န့ၣ်, လဲၤဝဲဆူ ခီၣ်ဖံးအဝဲန့ၣ်ဒီး ကအ့ၣ်စိာ်လဲၤတၢ်ကယီကယီဖိန့ၣ်လီၤ. ပှၤမ့ၢ်တထံၣ်ထွဲဘၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်ဒီး ကလဲၤစိာ် ဟးထီၣ်တုၤဟံၣ်အချၢန့ၣ်လီၤ. "မိမိၢ်ဧၢ, ဝ့စတၢၣ် စိာ်ခူသူၣ် နခီၣ်ဖံးဆူ တြဲၤအချၢလံ".

ဒ်သိးကစၢ်ယွၤတထံၣ်သ့ၣ်ညါအဂီၢ် ဘၣ်တဘျီဘျီ ပဆိကမိၣ်လၢ ပမၤခူသူၣ် ပတၢ်ဒဲးဘး ကသ့ကန့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လ့ပစီ ကဟဲဝဲ ဒ်သိးပဆိကမိၣ် ကစၢ်ယွၤတမ့ၢ် ကသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကမၣ် တၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤ ပကဆိကမိၣ်လၢ တမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်ဝ့စတၢၣ်အသိး, ပတၢ်ဃုထၢမၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးတဖၣ်လီၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါအါန့ၢ် တၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်စီၤအၤဒၣ် ဒီးနီၢ်အံၣ်အုလၢ တၤသၣ်လီၢ်အပူၤအသိး,…

တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤတဆိကမိၣ်အလီၢ်တဖၣ်

အပူၤကွံာ်, တၢ်တယံၢ်ဒံးဘၣ်အဆၢကတီၢ်, ယလဲၤတုၤဆူ တၢ်လီၢ်တတီၤ, တၢ်လီၢ်အံၤ ယထံၣ်ဘၣ်လၢတၢ်ဂီၤမူပူၤ ဒီးကွဲၤထံၣ်ဟူပူၤန့ၣ် အဘျီလၢ ယဂံၢ်ထီၣ်ဒွးထီၣ် တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဟီလံဝူး (Hollywood) အိၣ်လၢကီၢ်အမဲရကၤ, ကဲၣ်လဖိနယၤ ကီၢ်စဲၣ်(California)န့ၣ်လီၤ. လၢလီးအဲကၠလံး (Los Angeles)ကစၢၢ်အဒ့ကပၤ အိၣ်ဒီး ဟီလံဝူး(Hollywood)လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်ဖးဒိၣ်အဝါတဖၣ် ဖျါကဟူကညီၣ်န့ၣ် ယထံၣ်စိဘၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်အတြၢၤ လၢယဟဲအိၣ်ဆိးတၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢခံန့ၣ် ယပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ တၢ်အစ့ၣ်တကပၤတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် အိၣ်ဒီး ထူၣ်စုညါဖျိဖျိဖျါဖျါန့ၣ်လီၤ. ထူၣ်စုညါအံၤ လၢတၢ်ဂီၤမူပူၤ ယတထံၣ်ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်. ဖဲယအိၣ်ဟးထီၣ်လၢသမှံၤဟံၣ်ဒၢးအဆၢကတီၢ်, ကၠိဖိတနီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ် စံးကတိၤဟ့ၣ်နီၤလီၤယၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်တဘျီဘျီ ပကဆိကမိၣ် ဟီလံဝူး မ့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအခိၣ်သ့ၣ်, ဘၣ်ထွဲဒၣ်ထဲ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အထီဒါလိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ် မၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲအံၤဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အိၣ်ဆိးဝဲဖဲ တၢ်လီၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ထုးန့ၢ်ယသးလၢ တၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤဖၤရံၤရှဲတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဘျီလၢ်လၢ်ထီဘိ ကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…

ယွၤလၢအဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်

ဖဲ ၁၉၆၆ နံၣ်, လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် (၄) သီန့ၣ်, ထံလုၢ်ဘၢဖးဒိၣ် လီၤဘၣ်ဖဲဝ့ၢ်ဖလီရဲး(စ)(Florence), ကီၢ်အံၤတလံၣ်(Italy), ဒီးလုၢ်ဘၢကွံာ် ကၠရီကၠံအိၣ် ဘဲၣ်စရံၣ် (Giorgio Vasari)အတၢ်ဂီၤခဲၣ် လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါ လၢအမ့ၢ် “ဟါတၢ်အီၣ်လၢခံကတၢၢ်-The Last Supper” လၢကပံာ်, ဒ်သိးထံဒီးသိကိၢ်တဖၣ်အဖီလာ်, ယံာ်ဝဲအါန့ၢ်တဆံခံနၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤအကသံၣ်တဖၣ် လီၤကပုာ်ဒီး အသ့ၣ်တကွီၣ်ဟးထီၣ်ဝဲဖးဒိၣ်, ဒီးပှၤအါဂၤ နာ်လၢတၢ်ဂီၤခဲၣ်အံၤ တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့,တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ လၢအဃၢဒိၣ်မးဒီး ယံာ်ဝဲအနံၣ်ယဲၢ်ဆံဝံ အလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤစဲၣ်နီၤတဖၣ်ဒီး ပှၤဟ့ၣ်လီၤအတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒၣ်အတၢ်တဖၣ် မၤနၢၤတၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်နိးတၢ်ဘျး လၢအဒိၣ်အမုၢ်တဖၣ်ဒီး ဘှီဂ့ၤက့ၤ တၢ်ဂီၤခဲၣ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဘ့ၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ် မၤနၢၤကီၢ်အံၣ်စရ့လးအခါ, ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ, မ့ၢ်လၢ တၢ်သံဒီး တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤဒီးတၢ်လိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤတဖၣ် အိၣ်ဝးတရံးအီၤ အဃိန့ၣ်လီၤ (ကွၢ် လံာ်သးသယုၢ်တၢ် ၁). အကတီၢ်ကီခဲအံၤအခါ, ယွၤကိးဝံယဃ့းစက့လးဆူ ကစၢၢ်ကဆူးအပူၤ ဒီးဟ့ၣ်အီၤတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဖဲ အဘၣ်တၢ်ဝးတရံးဃာ်အီၤဒီး…

ခဲလၢာ်မ့ၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂီၢ်

ဖဲ ကၠဲး (Jeff) အသးအိၣ် ၁၄ နံၣ်အခါ, အမိၢ်လဲၤကိးအီၤဆူ ပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိတဂၤ လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါ သးဝံၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤသူၣ်ဝံၣ်သးဆၢတၢ်အါဂၤ ဖဲအဝဲ အစိၤတဖၣ် အသိးန့ၣ်, ဘံၣ်. ကၠ့ၣ်. ထိမး (B. J. Thomas) ဘၣ်ထွဲဃါဃုာ်အသးဒီး တၢ်အိၣ်မူအကျဲလၢ အမၤဟးဂီၤလီၤက့ၤအသး, ဖဲအလဲၤဟးဝ့ၤဝီၤ သးဝံၣ်တၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အံၤ မၤတ့ၢ်အသးတချုးဖဲအဝဲဒီးအမါ ဘၣ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါအီၤဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အိၣ်မူလဲလိာ်ကွံာ်ဖးဒိၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရံာ်တဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ အမူးအနၤန့ၣ်, ပှၤသးဝံၣ်တၢ်တဂၤအံၤ စးထီၣ်သးဝံၣ်န့ၢ် ကမျၢၢ် လၢအသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသးဝံၣ်တၢ်သးဝံၣ်တဖၣ် လၢအမံၤဟူတဖၣ်အကျါတနီၤ အဝံၤန့ၣ်, ပှၤတဂၤ လၢကမျၢၢ်အကျါ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ဟ့, သးဝံၣ်န့ၢ် တၢ်သးဝံၣ်တယုၢ်လၢ ယ့ၣ်ရှူးအဂီၢ်တဘီ,” ဘံၣ်. ကၠ့ၣ် စံးဆၢက့ၤ တဘျီဃီ, “ခဲအံၤဧိၤ, ယသးဝံၣ်တ့ၢ် တၢ်သးဝံၣ်လွံၢ်ယုၢ် လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂီၢ်လံန့ၣ်လီၤ.”

နံၣ်လၢအဆံတဖၣ်…