သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး

ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…

တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ

စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဒ့

“ထူၣ်စူညါစီဆှံ တၢ်ဘါသရိၥ်” (Chapel of the Holy Cross) ဖိန့ၣ် ဆၢထၢၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ စံၣ်ဒိနါ (Sedona) ကစၢၢ်ဖါဂီၤ, လၢကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနါ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုၥ်လီၤဆူသရိၥ်ဆံးဖိအပူၤ, ဒီးတကီၢ်ခါန့ၣ်, ယထံၣ် တၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢထူၣ်စုညါလီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ညီနုာ်ထူၣ်စုညါအလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ သ့ၣ်တထံးလၢအအိၣ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ် ခံမုၢ်အဒ့လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်ဃ့ထီကၠီး လၢအဒါလီၤသးဘျၢဘျၢန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ် လၢအတတူၢ်လိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လၢလံၥ်စီဆှံလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်အဂၤတမုၢ်လၢအမူ, ဒီးအဒ့အတြၢ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘျၢဘျၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ယူဒၤအဒူၣ်, ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ဟ့ၣ်ဒိအံၤ အိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီ လၢအပၥ်ဖျါဒုးနဲၣ်ဝဲလၢလံၥ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤအပူၤ ဝံစံးကတိၤဆိပၥ်တၢ်, တၢ်လၢအကါဒိၣ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယူဒၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စိၥ်မၢကဲကုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်, ဝံယံးရမံယၤ စံးကတိၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အိၣ်ဟဲလၢယွၤ- “ယကမၤတၢ်ဂ့ၤတမံၤလၢယစံးပၥ်…

တၢ်အကတၢၢ် အစၢ

ဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤသ့စိးပျၤတၢ် စဲၣ်မ် ရိဒံၢ်ယၣ် (Sam Rodia) စးထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ ဝးစ် တၢးထီ (Watts Towers) န့ၣ်လီၤ. သၢဆံသၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ က့ၢ်ဂီၤ စိးပျၤတဆံနွံထံၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ထီန့ၢ် Los Angeles မံထၢၣ်သၢဆံန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိ ကၠဲရံၣ် ကၤစံၣ်ယၣ် (Jerry Garcia) ဆိကမိၣ်ဆံး ရိဒံၢ်ယၣ် အသးသမူဒီစိၤအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကၤစံၣ်ယၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ““တၢ်အကတၢၢ်အစၢ, လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲနသံပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “ဝိ .. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ်တမ့ၢ်လၢယဂီၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ် ကၤစံၣ်ယၣ် အဂီၢ် တၢ်အကတၢၢ်အစၢန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၦၤလၢအဒ့ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘီး ဝံၤယၤ (Bob Weir) ပၥ်ဖျါဖှိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်- “တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်နၤ ခါဆူညါလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်, တၢ်တအိၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမုၥ်လၤသးခုသကိး ပတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ.…

ကမျၢၢ်ထဲတဂၤဧိၤ

ဒ် “ဒဲဘၢၣ် နါကဲးစ်” (Denver Nuggets) ၦၤလိၥ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ ချၢးဘ် အပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤအသိး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကဲလ် စပဲလၢၢ် (Kyle Speller) န့ၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးဖးဒိၣ်အပူၤ, အတၢ်ကိးသတြီပာ်ဖျါ တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့အဂ့ၢ် ဆူကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဖဲ တၢ်သတြီၤ ဖျၢၣ်သွ့ချၢးဘ် စဲၣ်နီၤအတၢ်လိၥ်ကွဲတဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအဝဲကိးထီၣ် ‘မ်ပကစးထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲလီၤ’ လၢမဲးခ် (ကလုၢ်ဒၢ) အပူၤန့ၣ်, ၦၤသးစဲတၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ (NBA) လၢအကထိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လိၥ်ကွဲအလီၢ်ဃုၥ်ဒီးၦၤကွၢ်ခိးကနၢ်တၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကိးဆၢက့ၤအကလုၢ်ဆူ စပဲလၢၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤ အဃိအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ၂၀၂၂ နံၣ်, ပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ (All-Star Game PA Announcer) အသိးန့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သး, ဒီးဟံၣ်ကစၢ်အပှၤလိၥ်ကွဲတၢ်ဖိ, ဒီးကမျၢၢ်လၢအဟဲကွၢ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ယသ့ၣ်ညါလီၤ.” တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ် အတၢ်သ့စံးကတိၤတၢ်ခဲလၢာ်, လၢအဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ,ဒီးကွဲၤလ့လိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ် ပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲမၤတၢ်ခဲလၢၥ်…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ အနံၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤလၢ အသးအိၣ်တနံၣ်ဒီးတုၤတဆံသၢနံၣ်တဖၣ် အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒံး လၢ ကီၢ် ကိၣ်လၤဘံၣ်ယၢၤ (Colombia) အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဃိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤလီၤတဲၥ်ဒီးအမိၢ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ အနံၤအသီလွံၢ်ဆံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢအညီနုၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢၦၢ်လၢ်ကျါ အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤဒ်သိးအံၤအဃိႇ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ တဖၣ်အသုတအီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ သ့ၣ်အထူၣ်မိၢ်ၦၢ်လိၤ, ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထံကျိဖိအထံႇ ဒီးမူခိၣ်ထံတဖၣ် လၢပလီဖိတဖၣ်အပူၤႇ ဒီးလူၤဃုအီၣ်အီ တၢ်အီၣ်လၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤအကူၥ်အက့တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်သၣ်, ဒီးတၢ်အချံလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါတဖၣ်, ပှၤအီၣ်ဝဲ သ့, တသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤစိၥ်မူစိၥ်ဂဲၤၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤဖိ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စိၥ်မူစိာ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၦၢ်မုၢ်ကနၢ အနံၣ် ၄၀ အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ် ဖဲလံၥ် ၂မိၤရှ့ တုၤ ၄ မိၤရှ့အပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢလံၥ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤပၥ်မူပၥ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်သူၣ်ခုသးခု အတၢ်ချ့

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, ခါဆူညါ နံၣ်လၢအကဟဲအဂီၢ်, ယဆိကမိၣ်ထံ, ဒီးထုကဖၣ်တၢ် အကတီၢ်, တၢ်ကတိၤဖိ "လဲၤတၢ်လၢတၢ်သးခုအတၢ်ချ့အပူၤတက့ၢ်" အံၤဟဲနုၥ်လီၤဆူ ယသးပူၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ, ဖျါကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသးဆူၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် အါတလၢန့ၣ် ဟံးထီၣ်ကွံာ်ယတၢ်သးခုတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပိၥ်ထွဲတၢ်ကတိၤနဲၣ်ကျဲအံၤအသိးႇ နံၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် ယပၥ်လီၤယသး, ဒ်သိးယကမၤတၢ်လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤႇ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟူးဂဲၤ ဖံးမၤတၢ်လၢအလီၤသးခုတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲဘျုးဝဲ တုၤလါမၢ်ၡးတစုန့ၣ်လီၤ. ဒီးယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤ တဖျၢၣ် လၢတၢ်သိၣ်လိကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤလိအဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်တခါ လၢယသုးကျဲၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်တူၢ်လိၥ်ကွဲးနုၥ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအမံၤႇ ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိသီလိအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအတၢ်ချ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ယိၤ ၁၅:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအစူၢ်နၥ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သးခုလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ, ဒီးယိၤ ၁၆:၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ, တၢ်လၢပလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၅:၁၁…

တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤထွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢလၢယွၤအပူၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ် လါယူၤ, တၢ်မၤအသး ဖဲတၢ်မၤလၤကပီၤ နီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံၤစဘဲး (Elizabeth) အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး (၉၀) ဝီတဝီ လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါ အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ် အိၣ်လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစု ဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဖဲအလဲၤဃီဝဲ ပှၤသုးဖိကူသိးဃာ်ဆ့ကၤဖးထီအဂီၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ခၢၣ်သနၢၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအလၢအပှဲၤအပူၤ, ဒီးရဲၣ်လီၤအသးအကျိၤဖးထီန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အ့ကလၢၢ် (England) န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤတနံၤလၢအကိၢ်လၢၤ, ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိး, ဘၣ်ကူးသိး သိဆူၣ်ဖျီၣ်ခံထီအသူ, သိဆူၣ်ဆ့ကၤဖီခိၣ်စုထီ, လၢအထီဃာ်ဆ့ကၤက့ၤသၣ်တဖၣ်တုၤဆူအခၣ်, ဒီးတၤသူဆူၣ်ခိၣ်သလုးဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအသးတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ မုၢ်အဖီလာ်အခါ, ပှၤခိးတၢ်သုးဖိအကျါတဂၤန့ၣ် သံတယူာ်ဘၣ်အသး ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်ဆူအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီ, အဝဲပၢၤဃာ် အနီၢ်ကစၢ်ဃံးဃံး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဆူလၢၢ်ကမူၣ်အကျါ, ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဘျၢအသးလိၤလိၤ ဒ်သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်စူၣ်လီၤအသးဖဲန့ၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခိးတၢ်သုးဖိတဂၤအံၤ, လၢတၢ်သံတယူာ်အပူၤ မ့ၢ်လီၤဃံၤဝဲဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးကမၤလိန့ၢ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးတၢ်ပၢၤဃာ်အနီၢ်ခိလၢ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ…

တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အတၢ်မၤကဆှီဒီဖိတဖၣ်

ဖဲယမိၢ်ဘၣ်ထီၣ် တၢ်ဆါဟံၣ် လၢပှၤဆိးက့အါနံၣ်အါလါတဖၣ်အဂီၢ်, ဒီးဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ် အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ, ထိးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်လၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် စိာ်ထီၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ဒီးပာ်မံလီၤအီၤ ကယီကယီဖိလၢ လီၢ်မံခး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဂၤအံၤ ဖူးလဲးဖူးသွံ ယမိၢ်အခိၣ်, ဒီးဖဲအတန့ၤလီၤအသးန့ၣ် စံးဘၣ်ယမိၢ်လၢ, “နလီၤအဲၣ်လီၤကွံဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်ယအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ တုၤယမဲာ်ထံယွၤလီၤဝဲဖဲန့ၣ်, ဒီးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ်တဂၤအံၤ မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ ကဆှီဒီဖိတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ် ဖဲအကတီၢ်ဖိအံၤန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါယဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထံၣ်ဝဲယမိၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် ဒ်ပှၤဆူးပှၤဆါတဂၤ အသိးအဃိ, အတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဟုကယာ်ယမိၢ်, ဒီးထံၣ်ဝဲယမိၢ် ဒ်ပှၤတဂၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲနီၢ်နၤဧမံဒီးနီၢ်ရူၤသး အဝၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝံၤန့ၣ်, တၢ်နီတမံၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်, စီၤဘိၤဧး ဒုးနဲၣ်တၢ်သးအိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်, ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပျဲလၢ နီၢ်ရူၤသး ကထၢ…

သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး

ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…

တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ

စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဒ့

“ထူၣ်စူညါစီဆှံ တၢ်ဘါသရိၥ်” (Chapel of the Holy Cross) ဖိန့ၣ် ဆၢထၢၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ စံၣ်ဒိနါ (Sedona) ကစၢၢ်ဖါဂီၤ, လၢကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနါ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုၥ်လီၤဆူသရိၥ်ဆံးဖိအပူၤ, ဒီးတကီၢ်ခါန့ၣ်, ယထံၣ် တၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢထူၣ်စုညါလီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ညီနုာ်ထူၣ်စုညါအလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ သ့ၣ်တထံးလၢအအိၣ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ် ခံမုၢ်အဒ့လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်ဃ့ထီကၠီး လၢအဒါလီၤသးဘျၢဘျၢန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ် လၢအတတူၢ်လိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လၢလံၥ်စီဆှံလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်အဂၤတမုၢ်လၢအမူ, ဒီးအဒ့အတြၢ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘျၢဘျၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ယူဒၤအဒူၣ်, ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ဟ့ၣ်ဒိအံၤ အိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီ လၢအပၥ်ဖျါဒုးနဲၣ်ဝဲလၢလံၥ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤအပူၤ ဝံစံးကတိၤဆိပၥ်တၢ်, တၢ်လၢအကါဒိၣ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယူဒၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စိၥ်မၢကဲကုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်, ဝံယံးရမံယၤ စံးကတိၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အိၣ်ဟဲလၢယွၤ- “ယကမၤတၢ်ဂ့ၤတမံၤလၢယစံးပၥ်…

တၢ်အကတၢၢ် အစၢ

ဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤသ့စိးပျၤတၢ် စဲၣ်မ် ရိဒံၢ်ယၣ် (Sam Rodia) စးထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ ဝးစ် တၢးထီ (Watts Towers) န့ၣ်လီၤ. သၢဆံသၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ က့ၢ်ဂီၤ စိးပျၤတဆံနွံထံၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ထီန့ၢ် Los Angeles မံထၢၣ်သၢဆံန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိ ကၠဲရံၣ် ကၤစံၣ်ယၣ် (Jerry Garcia) ဆိကမိၣ်ဆံး ရိဒံၢ်ယၣ် အသးသမူဒီစိၤအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကၤစံၣ်ယၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ““တၢ်အကတၢၢ်အစၢ, လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲနသံပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “ဝိ .. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ်တမ့ၢ်လၢယဂီၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ် ကၤစံၣ်ယၣ် အဂီၢ် တၢ်အကတၢၢ်အစၢန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၦၤလၢအဒ့ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘီး ဝံၤယၤ (Bob Weir) ပၥ်ဖျါဖှိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်- “တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်နၤ ခါဆူညါလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်, တၢ်တအိၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမုၥ်လၤသးခုသကိး ပတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ.…

ကမျၢၢ်ထဲတဂၤဧိၤ

ဒ် “ဒဲဘၢၣ် နါကဲးစ်” (Denver Nuggets) ၦၤလိၥ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ ချၢးဘ် အပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤအသိး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကဲလ် စပဲလၢၢ် (Kyle Speller) န့ၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးဖးဒိၣ်အပူၤ, အတၢ်ကိးသတြီပာ်ဖျါ တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့အဂ့ၢ် ဆူကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဖဲ တၢ်သတြီၤ ဖျၢၣ်သွ့ချၢးဘ် စဲၣ်နီၤအတၢ်လိၥ်ကွဲတဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအဝဲကိးထီၣ် ‘မ်ပကစးထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲလီၤ’ လၢမဲးခ် (ကလုၢ်ဒၢ) အပူၤန့ၣ်, ၦၤသးစဲတၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ (NBA) လၢအကထိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လိၥ်ကွဲအလီၢ်ဃုၥ်ဒီးၦၤကွၢ်ခိးကနၢ်တၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကိးဆၢက့ၤအကလုၢ်ဆူ စပဲလၢၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤ အဃိအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ၂၀၂၂ နံၣ်, ပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ (All-Star Game PA Announcer) အသိးန့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သး, ဒီးဟံၣ်ကစၢ်အပှၤလိၥ်ကွဲတၢ်ဖိ, ဒီးကမျၢၢ်လၢအဟဲကွၢ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ယသ့ၣ်ညါလီၤ.” တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ် အတၢ်သ့စံးကတိၤတၢ်ခဲလၢာ်, လၢအဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ,ဒီးကွဲၤလ့လိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ် ပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲမၤတၢ်ခဲလၢၥ်…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ အနံၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤလၢ အသးအိၣ်တနံၣ်ဒီးတုၤတဆံသၢနံၣ်တဖၣ် အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒံး လၢ ကီၢ် ကိၣ်လၤဘံၣ်ယၢၤ (Colombia) အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဃိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤလီၤတဲၥ်ဒီးအမိၢ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ အနံၤအသီလွံၢ်ဆံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢအညီနုၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢၦၢ်လၢ်ကျါ အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤဒ်သိးအံၤအဃိႇ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ တဖၣ်အသုတအီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ သ့ၣ်အထူၣ်မိၢ်ၦၢ်လိၤ, ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထံကျိဖိအထံႇ ဒီးမူခိၣ်ထံတဖၣ် လၢပလီဖိတဖၣ်အပူၤႇ ဒီးလူၤဃုအီၣ်အီ တၢ်အီၣ်လၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤအကူၥ်အက့တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်သၣ်, ဒီးတၢ်အချံလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါတဖၣ်, ပှၤအီၣ်ဝဲ သ့, တသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤစိၥ်မူစိၥ်ဂဲၤၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤဖိ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စိၥ်မူစိာ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၦၢ်မုၢ်ကနၢ အနံၣ် ၄၀ အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ် ဖဲလံၥ် ၂မိၤရှ့ တုၤ ၄ မိၤရှ့အပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢလံၥ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤပၥ်မူပၥ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်သူၣ်ခုသးခု အတၢ်ချ့

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, ခါဆူညါ နံၣ်လၢအကဟဲအဂီၢ်, ယဆိကမိၣ်ထံ, ဒီးထုကဖၣ်တၢ် အကတီၢ်, တၢ်ကတိၤဖိ "လဲၤတၢ်လၢတၢ်သးခုအတၢ်ချ့အပူၤတက့ၢ်" အံၤဟဲနုၥ်လီၤဆူ ယသးပူၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ, ဖျါကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသးဆူၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် အါတလၢန့ၣ် ဟံးထီၣ်ကွံာ်ယတၢ်သးခုတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပိၥ်ထွဲတၢ်ကတိၤနဲၣ်ကျဲအံၤအသိးႇ နံၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် ယပၥ်လီၤယသး, ဒ်သိးယကမၤတၢ်လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤႇ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟူးဂဲၤ ဖံးမၤတၢ်လၢအလီၤသးခုတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲဘျုးဝဲ တုၤလါမၢ်ၡးတစုန့ၣ်လီၤ. ဒီးယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤ တဖျၢၣ် လၢတၢ်သိၣ်လိကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤလိအဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်တခါ လၢယသုးကျဲၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်တူၢ်လိၥ်ကွဲးနုၥ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအမံၤႇ ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိသီလိအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအတၢ်ချ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ယိၤ ၁၅:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအစူၢ်နၥ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သးခုလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ, ဒီးယိၤ ၁၆:၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ, တၢ်လၢပလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၅:၁၁…

တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤထွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢလၢယွၤအပူၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ် လါယူၤ, တၢ်မၤအသး ဖဲတၢ်မၤလၤကပီၤ နီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံၤစဘဲး (Elizabeth) အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး (၉၀) ဝီတဝီ လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါ အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ် အိၣ်လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစု ဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဖဲအလဲၤဃီဝဲ ပှၤသုးဖိကူသိးဃာ်ဆ့ကၤဖးထီအဂီၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ခၢၣ်သနၢၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအလၢအပှဲၤအပူၤ, ဒီးရဲၣ်လီၤအသးအကျိၤဖးထီန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အ့ကလၢၢ် (England) န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤတနံၤလၢအကိၢ်လၢၤ, ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိး, ဘၣ်ကူးသိး သိဆူၣ်ဖျီၣ်ခံထီအသူ, သိဆူၣ်ဆ့ကၤဖီခိၣ်စုထီ, လၢအထီဃာ်ဆ့ကၤက့ၤသၣ်တဖၣ်တုၤဆူအခၣ်, ဒီးတၤသူဆူၣ်ခိၣ်သလုးဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအသးတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ မုၢ်အဖီလာ်အခါ, ပှၤခိးတၢ်သုးဖိအကျါတဂၤန့ၣ် သံတယူာ်ဘၣ်အသး ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်ဆူအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီ, အဝဲပၢၤဃာ် အနီၢ်ကစၢ်ဃံးဃံး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဆူလၢၢ်ကမူၣ်အကျါ, ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဘျၢအသးလိၤလိၤ ဒ်သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်စူၣ်လီၤအသးဖဲန့ၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခိးတၢ်သုးဖိတဂၤအံၤ, လၢတၢ်သံတယူာ်အပူၤ မ့ၢ်လီၤဃံၤဝဲဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးကမၤလိန့ၢ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးတၢ်ပၢၤဃာ်အနီၢ်ခိလၢ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ…

တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အတၢ်မၤကဆှီဒီဖိတဖၣ်

ဖဲယမိၢ်ဘၣ်ထီၣ် တၢ်ဆါဟံၣ် လၢပှၤဆိးက့အါနံၣ်အါလါတဖၣ်အဂီၢ်, ဒီးဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ် အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ, ထိးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်လၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် စိာ်ထီၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ဒီးပာ်မံလီၤအီၤ ကယီကယီဖိလၢ လီၢ်မံခး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဂၤအံၤ ဖူးလဲးဖူးသွံ ယမိၢ်အခိၣ်, ဒီးဖဲအတန့ၤလီၤအသးန့ၣ် စံးဘၣ်ယမိၢ်လၢ, “နလီၤအဲၣ်လီၤကွံဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်ယအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ တုၤယမဲာ်ထံယွၤလီၤဝဲဖဲန့ၣ်, ဒီးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ်တဂၤအံၤ မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ ကဆှီဒီဖိတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ် ဖဲအကတီၢ်ဖိအံၤန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါယဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထံၣ်ဝဲယမိၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် ဒ်ပှၤဆူးပှၤဆါတဂၤ အသိးအဃိ, အတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဟုကယာ်ယမိၢ်, ဒီးထံၣ်ဝဲယမိၢ် ဒ်ပှၤတဂၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲနီၢ်နၤဧမံဒီးနီၢ်ရူၤသး အဝၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝံၤန့ၣ်, တၢ်နီတမံၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်, စီၤဘိၤဧး ဒုးနဲၣ်တၢ်သးအိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်, ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပျဲလၢ နီၢ်ရူၤသး ကထၢ…

သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး

ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…

တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ

စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဒ့

“ထူၣ်စူညါစီဆှံ တၢ်ဘါသရိၥ်” (Chapel of the Holy Cross) ဖိန့ၣ် ဆၢထၢၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ စံၣ်ဒိနါ (Sedona) ကစၢၢ်ဖါဂီၤ, လၢကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနါ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုၥ်လီၤဆူသရိၥ်ဆံးဖိအပူၤ, ဒီးတကီၢ်ခါန့ၣ်, ယထံၣ် တၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢထူၣ်စုညါလီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ညီနုာ်ထူၣ်စုညါအလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ သ့ၣ်တထံးလၢအအိၣ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ် ခံမုၢ်အဒ့လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်ဃ့ထီကၠီး လၢအဒါလီၤသးဘျၢဘျၢန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ် လၢအတတူၢ်လိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လၢလံၥ်စီဆှံလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်အဂၤတမုၢ်လၢအမူ, ဒီးအဒ့အတြၢ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘျၢဘျၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ယူဒၤအဒူၣ်, ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ဟ့ၣ်ဒိအံၤ အိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီ လၢအပၥ်ဖျါဒုးနဲၣ်ဝဲလၢလံၥ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤအပူၤ ဝံစံးကတိၤဆိပၥ်တၢ်, တၢ်လၢအကါဒိၣ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယူဒၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စိၥ်မၢကဲကုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်, ဝံယံးရမံယၤ စံးကတိၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အိၣ်ဟဲလၢယွၤ- “ယကမၤတၢ်ဂ့ၤတမံၤလၢယစံးပၥ်…

တၢ်အကတၢၢ် အစၢ

ဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤသ့စိးပျၤတၢ် စဲၣ်မ် ရိဒံၢ်ယၣ် (Sam Rodia) စးထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ ဝးစ် တၢးထီ (Watts Towers) န့ၣ်လီၤ. သၢဆံသၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ က့ၢ်ဂီၤ စိးပျၤတဆံနွံထံၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ထီန့ၢ် Los Angeles မံထၢၣ်သၢဆံန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိ ကၠဲရံၣ် ကၤစံၣ်ယၣ် (Jerry Garcia) ဆိကမိၣ်ဆံး ရိဒံၢ်ယၣ် အသးသမူဒီစိၤအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကၤစံၣ်ယၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ““တၢ်အကတၢၢ်အစၢ, လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲနသံပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “ဝိ .. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ်တမ့ၢ်လၢယဂီၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ် ကၤစံၣ်ယၣ် အဂီၢ် တၢ်အကတၢၢ်အစၢန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၦၤလၢအဒ့ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘီး ဝံၤယၤ (Bob Weir) ပၥ်ဖျါဖှိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်- “တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်နၤ ခါဆူညါလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်, တၢ်တအိၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမုၥ်လၤသးခုသကိး ပတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ.…

ကမျၢၢ်ထဲတဂၤဧိၤ

ဒ် “ဒဲဘၢၣ် နါကဲးစ်” (Denver Nuggets) ၦၤလိၥ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ ချၢးဘ် အပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤအသိး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကဲလ် စပဲလၢၢ် (Kyle Speller) န့ၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးဖးဒိၣ်အပူၤ, အတၢ်ကိးသတြီပာ်ဖျါ တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့အဂ့ၢ် ဆူကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဖဲ တၢ်သတြီၤ ဖျၢၣ်သွ့ချၢးဘ် စဲၣ်နီၤအတၢ်လိၥ်ကွဲတဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအဝဲကိးထီၣ် ‘မ်ပကစးထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲလီၤ’ လၢမဲးခ် (ကလုၢ်ဒၢ) အပူၤန့ၣ်, ၦၤသးစဲတၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ (NBA) လၢအကထိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လိၥ်ကွဲအလီၢ်ဃုၥ်ဒီးၦၤကွၢ်ခိးကနၢ်တၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကိးဆၢက့ၤအကလုၢ်ဆူ စပဲလၢၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤ အဃိအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ၂၀၂၂ နံၣ်, ပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ (All-Star Game PA Announcer) အသိးန့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သး, ဒီးဟံၣ်ကစၢ်အပှၤလိၥ်ကွဲတၢ်ဖိ, ဒီးကမျၢၢ်လၢအဟဲကွၢ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ယသ့ၣ်ညါလီၤ.” တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ် အတၢ်သ့စံးကတိၤတၢ်ခဲလၢာ်, လၢအဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ,ဒီးကွဲၤလ့လိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ် ပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲမၤတၢ်ခဲလၢၥ်…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ အနံၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤလၢ အသးအိၣ်တနံၣ်ဒီးတုၤတဆံသၢနံၣ်တဖၣ် အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒံး လၢ ကီၢ် ကိၣ်လၤဘံၣ်ယၢၤ (Colombia) အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဃိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤလီၤတဲၥ်ဒီးအမိၢ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ အနံၤအသီလွံၢ်ဆံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢအညီနုၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢၦၢ်လၢ်ကျါ အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤဒ်သိးအံၤအဃိႇ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ တဖၣ်အသုတအီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ သ့ၣ်အထူၣ်မိၢ်ၦၢ်လိၤ, ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထံကျိဖိအထံႇ ဒီးမူခိၣ်ထံတဖၣ် လၢပလီဖိတဖၣ်အပူၤႇ ဒီးလူၤဃုအီၣ်အီ တၢ်အီၣ်လၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤအကူၥ်အက့တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်သၣ်, ဒီးတၢ်အချံလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါတဖၣ်, ပှၤအီၣ်ဝဲ သ့, တသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤစိၥ်မူစိၥ်ဂဲၤၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤဖိ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စိၥ်မူစိာ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၦၢ်မုၢ်ကနၢ အနံၣ် ၄၀ အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ် ဖဲလံၥ် ၂မိၤရှ့ တုၤ ၄ မိၤရှ့အပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢလံၥ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤပၥ်မူပၥ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်သူၣ်ခုသးခု အတၢ်ချ့

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, ခါဆူညါ နံၣ်လၢအကဟဲအဂီၢ်, ယဆိကမိၣ်ထံ, ဒီးထုကဖၣ်တၢ် အကတီၢ်, တၢ်ကတိၤဖိ "လဲၤတၢ်လၢတၢ်သးခုအတၢ်ချ့အပူၤတက့ၢ်" အံၤဟဲနုၥ်လီၤဆူ ယသးပူၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ, ဖျါကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသးဆူၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် အါတလၢန့ၣ် ဟံးထီၣ်ကွံာ်ယတၢ်သးခုတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပိၥ်ထွဲတၢ်ကတိၤနဲၣ်ကျဲအံၤအသိးႇ နံၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် ယပၥ်လီၤယသး, ဒ်သိးယကမၤတၢ်လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤႇ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟူးဂဲၤ ဖံးမၤတၢ်လၢအလီၤသးခုတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲဘျုးဝဲ တုၤလါမၢ်ၡးတစုန့ၣ်လီၤ. ဒီးယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤ တဖျၢၣ် လၢတၢ်သိၣ်လိကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤလိအဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်တခါ လၢယသုးကျဲၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်တူၢ်လိၥ်ကွဲးနုၥ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအမံၤႇ ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိသီလိအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအတၢ်ချ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ယိၤ ၁၅:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအစူၢ်နၥ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သးခုလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ, ဒီးယိၤ ၁၆:၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ, တၢ်လၢပလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၅:၁၁…

တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤထွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢလၢယွၤအပူၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ် လါယူၤ, တၢ်မၤအသး ဖဲတၢ်မၤလၤကပီၤ နီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံၤစဘဲး (Elizabeth) အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး (၉၀) ဝီတဝီ လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါ အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ် အိၣ်လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစု ဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဖဲအလဲၤဃီဝဲ ပှၤသုးဖိကူသိးဃာ်ဆ့ကၤဖးထီအဂီၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ခၢၣ်သနၢၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအလၢအပှဲၤအပူၤ, ဒီးရဲၣ်လီၤအသးအကျိၤဖးထီန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အ့ကလၢၢ် (England) န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤတနံၤလၢအကိၢ်လၢၤ, ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိး, ဘၣ်ကူးသိး သိဆူၣ်ဖျီၣ်ခံထီအသူ, သိဆူၣ်ဆ့ကၤဖီခိၣ်စုထီ, လၢအထီဃာ်ဆ့ကၤက့ၤသၣ်တဖၣ်တုၤဆူအခၣ်, ဒီးတၤသူဆူၣ်ခိၣ်သလုးဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအသးတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ မုၢ်အဖီလာ်အခါ, ပှၤခိးတၢ်သုးဖိအကျါတဂၤန့ၣ် သံတယူာ်ဘၣ်အသး ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်ဆူအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီ, အဝဲပၢၤဃာ် အနီၢ်ကစၢ်ဃံးဃံး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဆူလၢၢ်ကမူၣ်အကျါ, ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဘျၢအသးလိၤလိၤ ဒ်သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်စူၣ်လီၤအသးဖဲန့ၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခိးတၢ်သုးဖိတဂၤအံၤ, လၢတၢ်သံတယူာ်အပူၤ မ့ၢ်လီၤဃံၤဝဲဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးကမၤလိန့ၢ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးတၢ်ပၢၤဃာ်အနီၢ်ခိလၢ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ…

တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အတၢ်မၤကဆှီဒီဖိတဖၣ်

ဖဲယမိၢ်ဘၣ်ထီၣ် တၢ်ဆါဟံၣ် လၢပှၤဆိးက့အါနံၣ်အါလါတဖၣ်အဂီၢ်, ဒီးဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ် အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ, ထိးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်လၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် စိာ်ထီၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ဒီးပာ်မံလီၤအီၤ ကယီကယီဖိလၢ လီၢ်မံခး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဂၤအံၤ ဖူးလဲးဖူးသွံ ယမိၢ်အခိၣ်, ဒီးဖဲအတန့ၤလီၤအသးန့ၣ် စံးဘၣ်ယမိၢ်လၢ, “နလီၤအဲၣ်လီၤကွံဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်ယအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ တုၤယမဲာ်ထံယွၤလီၤဝဲဖဲန့ၣ်, ဒီးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ်တဂၤအံၤ မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ ကဆှီဒီဖိတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ် ဖဲအကတီၢ်ဖိအံၤန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါယဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထံၣ်ဝဲယမိၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် ဒ်ပှၤဆူးပှၤဆါတဂၤ အသိးအဃိ, အတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဟုကယာ်ယမိၢ်, ဒီးထံၣ်ဝဲယမိၢ် ဒ်ပှၤတဂၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲနီၢ်နၤဧမံဒီးနီၢ်ရူၤသး အဝၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝံၤန့ၣ်, တၢ်နီတမံၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်, စီၤဘိၤဧး ဒုးနဲၣ်တၢ်သးအိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်, ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပျဲလၢ နီၢ်ရူၤသး ကထၢ…

သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး

ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…

တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ

စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဒ့

“ထူၣ်စူညါစီဆှံ တၢ်ဘါသရိၥ်” (Chapel of the Holy Cross) ဖိန့ၣ် ဆၢထၢၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ စံၣ်ဒိနါ (Sedona) ကစၢၢ်ဖါဂီၤ, လၢကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနါ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုၥ်လီၤဆူသရိၥ်ဆံးဖိအပူၤ, ဒီးတကီၢ်ခါန့ၣ်, ယထံၣ် တၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢထူၣ်စုညါလီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ညီနုာ်ထူၣ်စုညါအလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ သ့ၣ်တထံးလၢအအိၣ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ် ခံမုၢ်အဒ့လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်ဃ့ထီကၠီး လၢအဒါလီၤသးဘျၢဘျၢန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ် လၢအတတူၢ်လိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လၢလံၥ်စီဆှံလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်အဂၤတမုၢ်လၢအမူ, ဒီးအဒ့အတြၢ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘျၢဘျၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ယူဒၤအဒူၣ်, ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ဟ့ၣ်ဒိအံၤ အိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီ လၢအပၥ်ဖျါဒုးနဲၣ်ဝဲလၢလံၥ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤအပူၤ ဝံစံးကတိၤဆိပၥ်တၢ်, တၢ်လၢအကါဒိၣ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယူဒၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စိၥ်မၢကဲကုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်, ဝံယံးရမံယၤ စံးကတိၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အိၣ်ဟဲလၢယွၤ- “ယကမၤတၢ်ဂ့ၤတမံၤလၢယစံးပၥ်…

တၢ်အကတၢၢ် အစၢ

ဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤသ့စိးပျၤတၢ် စဲၣ်မ် ရိဒံၢ်ယၣ် (Sam Rodia) စးထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ ဝးစ် တၢးထီ (Watts Towers) န့ၣ်လီၤ. သၢဆံသၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ က့ၢ်ဂီၤ စိးပျၤတဆံနွံထံၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ထီန့ၢ် Los Angeles မံထၢၣ်သၢဆံန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိ ကၠဲရံၣ် ကၤစံၣ်ယၣ် (Jerry Garcia) ဆိကမိၣ်ဆံး ရိဒံၢ်ယၣ် အသးသမူဒီစိၤအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကၤစံၣ်ယၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ““တၢ်အကတၢၢ်အစၢ, လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲနသံပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “ဝိ .. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ်တမ့ၢ်လၢယဂီၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ် ကၤစံၣ်ယၣ် အဂီၢ် တၢ်အကတၢၢ်အစၢန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၦၤလၢအဒ့ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘီး ဝံၤယၤ (Bob Weir) ပၥ်ဖျါဖှိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်- “တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်နၤ ခါဆူညါလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်, တၢ်တအိၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမုၥ်လၤသးခုသကိး ပတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ.…

ကမျၢၢ်ထဲတဂၤဧိၤ

ဒ် “ဒဲဘၢၣ် နါကဲးစ်” (Denver Nuggets) ၦၤလိၥ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ ချၢးဘ် အပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤအသိး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကဲလ် စပဲလၢၢ် (Kyle Speller) န့ၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးဖးဒိၣ်အပူၤ, အတၢ်ကိးသတြီပာ်ဖျါ တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့အဂ့ၢ် ဆူကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဖဲ တၢ်သတြီၤ ဖျၢၣ်သွ့ချၢးဘ် စဲၣ်နီၤအတၢ်လိၥ်ကွဲတဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအဝဲကိးထီၣ် ‘မ်ပကစးထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲလီၤ’ လၢမဲးခ် (ကလုၢ်ဒၢ) အပူၤန့ၣ်, ၦၤသးစဲတၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ (NBA) လၢအကထိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လိၥ်ကွဲအလီၢ်ဃုၥ်ဒီးၦၤကွၢ်ခိးကနၢ်တၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကိးဆၢက့ၤအကလုၢ်ဆူ စပဲလၢၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤ အဃိအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ၂၀၂၂ နံၣ်, ပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ (All-Star Game PA Announcer) အသိးန့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သး, ဒီးဟံၣ်ကစၢ်အပှၤလိၥ်ကွဲတၢ်ဖိ, ဒီးကမျၢၢ်လၢအဟဲကွၢ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ယသ့ၣ်ညါလီၤ.” တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ် အတၢ်သ့စံးကတိၤတၢ်ခဲလၢာ်, လၢအဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ,ဒီးကွဲၤလ့လိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ် ပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲမၤတၢ်ခဲလၢၥ်…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ အနံၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤလၢ အသးအိၣ်တနံၣ်ဒီးတုၤတဆံသၢနံၣ်တဖၣ် အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒံး လၢ ကီၢ် ကိၣ်လၤဘံၣ်ယၢၤ (Colombia) အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဃိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤလီၤတဲၥ်ဒီးအမိၢ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ အနံၤအသီလွံၢ်ဆံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢအညီနုၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢၦၢ်လၢ်ကျါ အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤဒ်သိးအံၤအဃိႇ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ တဖၣ်အသုတအီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ သ့ၣ်အထူၣ်မိၢ်ၦၢ်လိၤ, ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထံကျိဖိအထံႇ ဒီးမူခိၣ်ထံတဖၣ် လၢပလီဖိတဖၣ်အပူၤႇ ဒီးလူၤဃုအီၣ်အီ တၢ်အီၣ်လၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤအကူၥ်အက့တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်သၣ်, ဒီးတၢ်အချံလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါတဖၣ်, ပှၤအီၣ်ဝဲ သ့, တသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤစိၥ်မူစိၥ်ဂဲၤၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤဖိ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စိၥ်မူစိာ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၦၢ်မုၢ်ကနၢ အနံၣ် ၄၀ အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ် ဖဲလံၥ် ၂မိၤရှ့ တုၤ ၄ မိၤရှ့အပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢလံၥ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤပၥ်မူပၥ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်သူၣ်ခုသးခု အတၢ်ချ့

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, ခါဆူညါ နံၣ်လၢအကဟဲအဂီၢ်, ယဆိကမိၣ်ထံ, ဒီးထုကဖၣ်တၢ် အကတီၢ်, တၢ်ကတိၤဖိ "လဲၤတၢ်လၢတၢ်သးခုအတၢ်ချ့အပူၤတက့ၢ်" အံၤဟဲနုၥ်လီၤဆူ ယသးပူၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ, ဖျါကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသးဆူၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် အါတလၢန့ၣ် ဟံးထီၣ်ကွံာ်ယတၢ်သးခုတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပိၥ်ထွဲတၢ်ကတိၤနဲၣ်ကျဲအံၤအသိးႇ နံၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် ယပၥ်လီၤယသး, ဒ်သိးယကမၤတၢ်လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤႇ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟူးဂဲၤ ဖံးမၤတၢ်လၢအလီၤသးခုတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲဘျုးဝဲ တုၤလါမၢ်ၡးတစုန့ၣ်လီၤ. ဒီးယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤ တဖျၢၣ် လၢတၢ်သိၣ်လိကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤလိအဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်တခါ လၢယသုးကျဲၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်တူၢ်လိၥ်ကွဲးနုၥ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအမံၤႇ ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိသီလိအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအတၢ်ချ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ယိၤ ၁၅:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအစူၢ်နၥ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သးခုလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ, ဒီးယိၤ ၁၆:၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ, တၢ်လၢပလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၅:၁၁…

တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤထွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢလၢယွၤအပူၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ် လါယူၤ, တၢ်မၤအသး ဖဲတၢ်မၤလၤကပီၤ နီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံၤစဘဲး (Elizabeth) အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး (၉၀) ဝီတဝီ လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါ အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ် အိၣ်လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစု ဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဖဲအလဲၤဃီဝဲ ပှၤသုးဖိကူသိးဃာ်ဆ့ကၤဖးထီအဂီၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ခၢၣ်သနၢၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအလၢအပှဲၤအပူၤ, ဒီးရဲၣ်လီၤအသးအကျိၤဖးထီန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အ့ကလၢၢ် (England) န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤတနံၤလၢအကိၢ်လၢၤ, ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိး, ဘၣ်ကူးသိး သိဆူၣ်ဖျီၣ်ခံထီအသူ, သိဆူၣ်ဆ့ကၤဖီခိၣ်စုထီ, လၢအထီဃာ်ဆ့ကၤက့ၤသၣ်တဖၣ်တုၤဆူအခၣ်, ဒီးတၤသူဆူၣ်ခိၣ်သလုးဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအသးတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ မုၢ်အဖီလာ်အခါ, ပှၤခိးတၢ်သုးဖိအကျါတဂၤန့ၣ် သံတယူာ်ဘၣ်အသး ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်ဆူအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီ, အဝဲပၢၤဃာ် အနီၢ်ကစၢ်ဃံးဃံး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဆူလၢၢ်ကမူၣ်အကျါ, ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဘျၢအသးလိၤလိၤ ဒ်သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်စူၣ်လီၤအသးဖဲန့ၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခိးတၢ်သုးဖိတဂၤအံၤ, လၢတၢ်သံတယူာ်အပူၤ မ့ၢ်လီၤဃံၤဝဲဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးကမၤလိန့ၢ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးတၢ်ပၢၤဃာ်အနီၢ်ခိလၢ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ…

တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အတၢ်မၤကဆှီဒီဖိတဖၣ်

ဖဲယမိၢ်ဘၣ်ထီၣ် တၢ်ဆါဟံၣ် လၢပှၤဆိးက့အါနံၣ်အါလါတဖၣ်အဂီၢ်, ဒီးဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ် အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ, ထိးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်လၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် စိာ်ထီၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ဒီးပာ်မံလီၤအီၤ ကယီကယီဖိလၢ လီၢ်မံခး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဂၤအံၤ ဖူးလဲးဖူးသွံ ယမိၢ်အခိၣ်, ဒီးဖဲအတန့ၤလီၤအသးန့ၣ် စံးဘၣ်ယမိၢ်လၢ, “နလီၤအဲၣ်လီၤကွံဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်ယအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ တုၤယမဲာ်ထံယွၤလီၤဝဲဖဲန့ၣ်, ဒီးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ်တဂၤအံၤ မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ ကဆှီဒီဖိတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ် ဖဲအကတီၢ်ဖိအံၤန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါယဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထံၣ်ဝဲယမိၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် ဒ်ပှၤဆူးပှၤဆါတဂၤ အသိးအဃိ, အတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဟုကယာ်ယမိၢ်, ဒီးထံၣ်ဝဲယမိၢ် ဒ်ပှၤတဂၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲနီၢ်နၤဧမံဒီးနီၢ်ရူၤသး အဝၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝံၤန့ၣ်, တၢ်နီတမံၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်, စီၤဘိၤဧး ဒုးနဲၣ်တၢ်သးအိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်, ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပျဲလၢ နီၢ်ရူၤသး ကထၢ…

သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး

ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…

တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ

စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဒ့

“ထူၣ်စူညါစီဆှံ တၢ်ဘါသရိၥ်” (Chapel of the Holy Cross) ဖိန့ၣ် ဆၢထၢၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ စံၣ်ဒိနါ (Sedona) ကစၢၢ်ဖါဂီၤ, လၢကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနါ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုၥ်လီၤဆူသရိၥ်ဆံးဖိအပူၤ, ဒီးတကီၢ်ခါန့ၣ်, ယထံၣ် တၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢထူၣ်စုညါလီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ညီနုာ်ထူၣ်စုညါအလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ သ့ၣ်တထံးလၢအအိၣ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ် ခံမုၢ်အဒ့လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်ဃ့ထီကၠီး လၢအဒါလီၤသးဘျၢဘျၢန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ် လၢအတတူၢ်လိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လၢလံၥ်စီဆှံလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်အဂၤတမုၢ်လၢအမူ, ဒီးအဒ့အတြၢ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘျၢဘျၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ယူဒၤအဒူၣ်, ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ဟ့ၣ်ဒိအံၤ အိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီ လၢအပၥ်ဖျါဒုးနဲၣ်ဝဲလၢလံၥ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤအပူၤ ဝံစံးကတိၤဆိပၥ်တၢ်, တၢ်လၢအကါဒိၣ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယူဒၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စိၥ်မၢကဲကုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်, ဝံယံးရမံယၤ စံးကတိၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အိၣ်ဟဲလၢယွၤ- “ယကမၤတၢ်ဂ့ၤတမံၤလၢယစံးပၥ်…

တၢ်အကတၢၢ် အစၢ

ဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤသ့စိးပျၤတၢ် စဲၣ်မ် ရိဒံၢ်ယၣ် (Sam Rodia) စးထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ ဝးစ် တၢးထီ (Watts Towers) န့ၣ်လီၤ. သၢဆံသၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ က့ၢ်ဂီၤ စိးပျၤတဆံနွံထံၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ထီန့ၢ် Los Angeles မံထၢၣ်သၢဆံန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိ ကၠဲရံၣ် ကၤစံၣ်ယၣ် (Jerry Garcia) ဆိကမိၣ်ဆံး ရိဒံၢ်ယၣ် အသးသမူဒီစိၤအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကၤစံၣ်ယၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ““တၢ်အကတၢၢ်အစၢ, လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲနသံပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “ဝိ .. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ်တမ့ၢ်လၢယဂီၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ် ကၤစံၣ်ယၣ် အဂီၢ် တၢ်အကတၢၢ်အစၢန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၦၤလၢအဒ့ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘီး ဝံၤယၤ (Bob Weir) ပၥ်ဖျါဖှိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်- “တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်နၤ ခါဆူညါလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်, တၢ်တအိၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမုၥ်လၤသးခုသကိး ပတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ.…

ကမျၢၢ်ထဲတဂၤဧိၤ

ဒ် “ဒဲဘၢၣ် နါကဲးစ်” (Denver Nuggets) ၦၤလိၥ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ ချၢးဘ် အပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤအသိး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကဲလ် စပဲလၢၢ် (Kyle Speller) န့ၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးဖးဒိၣ်အပူၤ, အတၢ်ကိးသတြီပာ်ဖျါ တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့အဂ့ၢ် ဆူကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဖဲ တၢ်သတြီၤ ဖျၢၣ်သွ့ချၢးဘ် စဲၣ်နီၤအတၢ်လိၥ်ကွဲတဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအဝဲကိးထီၣ် ‘မ်ပကစးထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲလီၤ’ လၢမဲးခ် (ကလုၢ်ဒၢ) အပူၤန့ၣ်, ၦၤသးစဲတၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ (NBA) လၢအကထိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လိၥ်ကွဲအလီၢ်ဃုၥ်ဒီးၦၤကွၢ်ခိးကနၢ်တၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကိးဆၢက့ၤအကလုၢ်ဆူ စပဲလၢၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤ အဃိအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ၂၀၂၂ နံၣ်, ပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ (All-Star Game PA Announcer) အသိးန့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သး, ဒီးဟံၣ်ကစၢ်အပှၤလိၥ်ကွဲတၢ်ဖိ, ဒီးကမျၢၢ်လၢအဟဲကွၢ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ယသ့ၣ်ညါလီၤ.” တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ် အတၢ်သ့စံးကတိၤတၢ်ခဲလၢာ်, လၢအဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ,ဒီးကွဲၤလ့လိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ် ပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲမၤတၢ်ခဲလၢၥ်…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ အနံၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤလၢ အသးအိၣ်တနံၣ်ဒီးတုၤတဆံသၢနံၣ်တဖၣ် အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒံး လၢ ကီၢ် ကိၣ်လၤဘံၣ်ယၢၤ (Colombia) အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဃိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤလီၤတဲၥ်ဒီးအမိၢ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ အနံၤအသီလွံၢ်ဆံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢအညီနုၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢၦၢ်လၢ်ကျါ အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤဒ်သိးအံၤအဃိႇ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ တဖၣ်အသုတအီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ သ့ၣ်အထူၣ်မိၢ်ၦၢ်လိၤ, ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထံကျိဖိအထံႇ ဒီးမူခိၣ်ထံတဖၣ် လၢပလီဖိတဖၣ်အပူၤႇ ဒီးလူၤဃုအီၣ်အီ တၢ်အီၣ်လၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤအကူၥ်အက့တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်သၣ်, ဒီးတၢ်အချံလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါတဖၣ်, ပှၤအီၣ်ဝဲ သ့, တသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤစိၥ်မူစိၥ်ဂဲၤၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤဖိ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စိၥ်မူစိာ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၦၢ်မုၢ်ကနၢ အနံၣ် ၄၀ အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ် ဖဲလံၥ် ၂မိၤရှ့ တုၤ ၄ မိၤရှ့အပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢလံၥ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤပၥ်မူပၥ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်သူၣ်ခုသးခု အတၢ်ချ့

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, ခါဆူညါ နံၣ်လၢအကဟဲအဂီၢ်, ယဆိကမိၣ်ထံ, ဒီးထုကဖၣ်တၢ် အကတီၢ်, တၢ်ကတိၤဖိ "လဲၤတၢ်လၢတၢ်သးခုအတၢ်ချ့အပူၤတက့ၢ်" အံၤဟဲနုၥ်လီၤဆူ ယသးပူၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ, ဖျါကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသးဆူၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် အါတလၢန့ၣ် ဟံးထီၣ်ကွံာ်ယတၢ်သးခုတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပိၥ်ထွဲတၢ်ကတိၤနဲၣ်ကျဲအံၤအသိးႇ နံၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် ယပၥ်လီၤယသး, ဒ်သိးယကမၤတၢ်လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤႇ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟူးဂဲၤ ဖံးမၤတၢ်လၢအလီၤသးခုတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲဘျုးဝဲ တုၤလါမၢ်ၡးတစုန့ၣ်လီၤ. ဒီးယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤ တဖျၢၣ် လၢတၢ်သိၣ်လိကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤလိအဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်တခါ လၢယသုးကျဲၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်တူၢ်လိၥ်ကွဲးနုၥ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအမံၤႇ ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိသီလိအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအတၢ်ချ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ယိၤ ၁၅:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအစူၢ်နၥ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သးခုလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ, ဒီးယိၤ ၁၆:၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ, တၢ်လၢပလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၅:၁၁…

တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤထွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢလၢယွၤအပူၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ် လါယူၤ, တၢ်မၤအသး ဖဲတၢ်မၤလၤကပီၤ နီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံၤစဘဲး (Elizabeth) အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး (၉၀) ဝီတဝီ လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါ အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ် အိၣ်လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစု ဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဖဲအလဲၤဃီဝဲ ပှၤသုးဖိကူသိးဃာ်ဆ့ကၤဖးထီအဂီၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ခၢၣ်သနၢၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအလၢအပှဲၤအပူၤ, ဒီးရဲၣ်လီၤအသးအကျိၤဖးထီန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အ့ကလၢၢ် (England) န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤတနံၤလၢအကိၢ်လၢၤ, ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိး, ဘၣ်ကူးသိး သိဆူၣ်ဖျီၣ်ခံထီအသူ, သိဆူၣ်ဆ့ကၤဖီခိၣ်စုထီ, လၢအထီဃာ်ဆ့ကၤက့ၤသၣ်တဖၣ်တုၤဆူအခၣ်, ဒီးတၤသူဆူၣ်ခိၣ်သလုးဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအသးတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ မုၢ်အဖီလာ်အခါ, ပှၤခိးတၢ်သုးဖိအကျါတဂၤန့ၣ် သံတယူာ်ဘၣ်အသး ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်ဆူအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီ, အဝဲပၢၤဃာ် အနီၢ်ကစၢ်ဃံးဃံး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဆူလၢၢ်ကမူၣ်အကျါ, ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဘျၢအသးလိၤလိၤ ဒ်သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်စူၣ်လီၤအသးဖဲန့ၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခိးတၢ်သုးဖိတဂၤအံၤ, လၢတၢ်သံတယူာ်အပူၤ မ့ၢ်လီၤဃံၤဝဲဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးကမၤလိန့ၢ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးတၢ်ပၢၤဃာ်အနီၢ်ခိလၢ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ…

တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အတၢ်မၤကဆှီဒီဖိတဖၣ်

ဖဲယမိၢ်ဘၣ်ထီၣ် တၢ်ဆါဟံၣ် လၢပှၤဆိးက့အါနံၣ်အါလါတဖၣ်အဂီၢ်, ဒီးဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ် အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ, ထိးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်လၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် စိာ်ထီၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ဒီးပာ်မံလီၤအီၤ ကယီကယီဖိလၢ လီၢ်မံခး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဂၤအံၤ ဖူးလဲးဖူးသွံ ယမိၢ်အခိၣ်, ဒီးဖဲအတန့ၤလီၤအသးန့ၣ် စံးဘၣ်ယမိၢ်လၢ, “နလီၤအဲၣ်လီၤကွံဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်ယအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ တုၤယမဲာ်ထံယွၤလီၤဝဲဖဲန့ၣ်, ဒီးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ်တဂၤအံၤ မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ ကဆှီဒီဖိတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ် ဖဲအကတီၢ်ဖိအံၤန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါယဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထံၣ်ဝဲယမိၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် ဒ်ပှၤဆူးပှၤဆါတဂၤ အသိးအဃိ, အတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဟုကယာ်ယမိၢ်, ဒီးထံၣ်ဝဲယမိၢ် ဒ်ပှၤတဂၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲနီၢ်နၤဧမံဒီးနီၢ်ရူၤသး အဝၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝံၤန့ၣ်, တၢ်နီတမံၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်, စီၤဘိၤဧး ဒုးနဲၣ်တၢ်သးအိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်, ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပျဲလၢ နီၢ်ရူၤသး ကထၢ…

သးစီဆှံကစၢ် အတၢ်အိၣ်ဆိး

ဖဲတၢ်ကတဲၥ်ကတီၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤလၢ ဝ့ၢ် ရှါလဲး, နီး ကဲၣ်ရိၣ်လဲနါ ကီၢ်စဲၣ် (Charlotte, North Carolina) ဆူ ဝ့ၢ် နယူယီး (New Youk City) အကတီၢ်, ကဘီယူၤအၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤကလဲၤဒိး ကဘီယူၤတဂၤန့ၣ်, ဖျါလၢဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ဒီးအသးကိၢ်ပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲ ပှၤလဲၤတၢ်ကျဲဖးဒ့, ဒီးဖီၣ်ဃၥ်ပိၥ်မုၣ်အံၤအစုႇ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ကဘီယူၤအတၢ်လဲၤအပတီၢ် တဆီဘၣ်တဆီ, ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤ ကလဲၤဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲလၢ “ဖဲနထီၣ်ဆူကဘီယူၤအလိၤန့ၣ်ဒီး, ပဝဲၦၤမၤတၢ်လၢကဘီယူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤအကါဒီၣ်လၢၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအကါဒိၣ်န့ၣ် နၤဒီးပှၤဒိးကဘီယူၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. “ဒီးတၢ်ဘၣ်နၤ မ့ၢ်တမုၥ်ဘၣ်နၤန့ၣ်ဒီး, ယသးအိၣ်ဟဲသံကွၢ်နၤလၢ တၢ်မၤအသး တမံၤမံၤဧါ. ယကဘၣ်မၤန့ၢ်နၤတၢ်မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ” န့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိ အတၢ်မၤကဟုကယၥ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်သ့ဝဲဒၣ် က့ၢ်ဂီၤဖိတဘ့ၣ် လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢအီၤန့ၣ် သးစီဆှံကစၢ်ကမၤတၢ်လၢၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သံ, အတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ, ဒီးအတၢ်က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးကကဲဘျုးဝဲလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤၦၤကညီအတၢ်ဒဲးဘး…

တၢ်လဲလိၥ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ

စးထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ, မ့ၣ်အူအီၣ် ပှၤကညီ အိၣ်ဆိးလီၢ် အနးကတၢၢ် လၢယူၣ်ခ့ၣ် (UK) န့ၣ်, မၤဟးဂီၤ ကရဲဖဲ တၢးဖးထီ (Grenfell Tower) လၢ ဝဲးစ် လၣ်ဒၢ် (West London) ပှၤအဂၤ နွံဆံ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်ခီဂာ်တၢ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်, ဒီးပၥ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ပီးလီလၢအကျၢၢ်ဘၢကးဘၢဃၥ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါပိးလီလၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တိၢ်ထးအလူၣ်မံၣ်နံၣ်ယၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အိၣ်လၢအကိပူၤ မ့ၢ်ပလးစ်တ့းလၢမ့ၣ်အူအီၣ်ညီဒိၣ်နီၢ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်မနုၤအဃိ, တၢ်ပျဲလၢ ၦၤကဆါ, ဒီးၦၤကတ့ထီၣ် ပိးလီလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢပှၤတ့ဆါ ပိးလီတဖၣ်အံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အစၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီတဒၢမ့ၣ်အူ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ပီးလီတဖၣ် အပှ့ၤကလံၤဆံးစှၤန့ၣ်, ထုးန့ၢ်ၦၤၦ့ၤဒီးစူးကါတၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကပလီၢ်အသးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်အဂီၢ် လီၤတိၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢကပြုၢ်ကပြီၤလၢခိန့ၣ် ဖျါဂ့ၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးကတိၤတၢ်အဆူၣ်ကတၢၢ်တနီၤန့ၣ်, ပညိၣ်ဝဲဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်သရၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သံၣ်သူမီၤကျာ် လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ဒီးလၢခိတၢ်ချၢန့ၣ်ကးဘၢဝဲလၢ…

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဒ့

“ထူၣ်စူညါစီဆှံ တၢ်ဘါသရိၥ်” (Chapel of the Holy Cross) ဖိန့ၣ် ဆၢထၢၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ စံၣ်ဒိနါ (Sedona) ကစၢၢ်ဖါဂီၤ, လၢကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနါ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုၥ်လီၤဆူသရိၥ်ဆံးဖိအပူၤ, ဒီးတကီၢ်ခါန့ၣ်, ယထံၣ် တၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢထူၣ်စုညါလီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ. ဒ်ညီနုာ်ထူၣ်စုညါအလီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ သ့ၣ်တထံးလၢအအိၣ်ဒီး သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ် ခံမုၢ်အဒ့လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်ဃ့ထီကၠီး လၢအဒါလီၤသးဘျၢဘျၢန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ် လၢအတတူၢ်လိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး လၢလံၥ်စီဆှံလီၢ်လံၤတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ထူၣ်မိၢ်ၦၢ်အဂၤတမုၢ်လၢအမူ, ဒီးအဒ့အတြၢ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဘျၢဘျၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ယူဒၤအဒူၣ်, ဒီးစီၤပၤဒၤဝံး အတၢ်လီၤစၢၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ဟ့ၣ်ဒိအံၤ အိၣ်ဒီးအခီပညီလီၤဆီ လၢအပၥ်ဖျါဒုးနဲၣ်ဝဲလၢလံၥ်စီဆှံ အလီၢ်လံၤအပူၤ ဝံစံးကတိၤဆိပၥ်တၢ်, တၢ်လၢအကါဒိၣ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယူဒၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စိၥ်မၢကဲကုၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်, ဝံယံးရမံယၤ စံးကတိၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အိၣ်ဟဲလၢယွၤ- “ယကမၤတၢ်ဂ့ၤတမံၤလၢယစံးပၥ်…

တၢ်အကတၢၢ် အစၢ

ဖဲ ၁၉၂၁ နံၣ်န့ၣ်, ၦၤသ့စိးပျၤတၢ် စဲၣ်မ် ရိဒံၢ်ယၣ် (Sam Rodia) စးထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲ ဝးစ် တၢးထီ (Watts Towers) န့ၣ်လီၤ. သၢဆံသၢနံၣ်ပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ က့ၢ်ဂီၤ စိးပျၤတဆံနွံထံၣ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ထီန့ၢ် Los Angeles မံထၢၣ်သၢဆံန့ၣ်လီၤ. ၦၤဒ့တၢ်အူတၢ်ဖိ ကၠဲရံၣ် ကၤစံၣ်ယၣ် (Jerry Garcia) ဆိကမိၣ်ဆံး ရိဒံၢ်ယၣ် အသးသမူဒီစိၤအတၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကၤစံၣ်ယၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ ““တၢ်အကတၢၢ်အစၢ, လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲနသံပူၤကွံၥ်ဝံၤအလီၢ်ခံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “ဝိ .. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ်တမ့ၢ်လၢယဂီၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့မ့ၢ် ကၤစံၣ်ယၣ် အဂီၢ် တၢ်အကတၢၢ်အစၢန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၦၤလၢအဒ့ သကိးတၢ်ဒီးအီၤ ဘီး ဝံၤယၤ (Bob Weir) ပၥ်ဖျါဖှိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်- “တၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်နၤ ခါဆူညါလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်, တၢ်တအိၣ်နီၤတမံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမုၥ်လၤသးခုသကိး ပတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ.…

ကမျၢၢ်ထဲတဂၤဧိၤ

ဒ် “ဒဲဘၢၣ် နါကဲးစ်” (Denver Nuggets) ၦၤလိၥ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ ချၢးဘ် အပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဂၤအသိး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ကဲလ် စပဲလၢၢ် (Kyle Speller) န့ၣ်, အါတက့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးဖးဒိၣ်အပူၤ, အတၢ်ကိးသတြီပာ်ဖျါ တၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့အဂ့ၢ် ဆူကမျၢၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဖဲ တၢ်သတြီၤ ဖျၢၣ်သွ့ချၢးဘ် စဲၣ်နီၤအတၢ်လိၥ်ကွဲတဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအဝဲကိးထီၣ် ‘မ်ပကစးထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲလီၤ’ လၢမဲးခ် (ကလုၢ်ဒၢ) အပူၤန့ၣ်, ၦၤသးစဲတၢ်လိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်သွ့ (NBA) လၢအကထိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လိၥ်ကွဲအလီၢ်ဃုၥ်ဒီးၦၤကွၢ်ခိးကနၢ်တၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ကိးဆၢက့ၤအကလုၢ်ဆူ စပဲလၢၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤ အဃိအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ် ၂၀၂၂ နံၣ်, ပှၤစံးကတိၤပာ်ဖျါရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ (All-Star Game PA Announcer) အသိးန့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ်စံးဝဲဒၣ်လၢ “ယသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သး, ဒီးဟံၣ်ကစၢ်အပှၤလိၥ်ကွဲတၢ်ဖိ, ဒီးကမျၢၢ်လၢအဟဲကွၢ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ယသ့ၣ်ညါလီၤ.” တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ် အတၢ်သ့စံးကတိၤတၢ်ခဲလၢာ်, လၢအဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ,ဒီးကွဲၤလ့လိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စပဲလၢၢ် ပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲမၤတၢ်ခဲလၢၥ်…

ထီပးလၢဘၣ်တၢ်ကွးဘူကွံၥ်

ဖဲ ကၠ့ၣ် အၣ် အၣ် ထိၣ်လ်က့ၣ် (J.R.R Tolkien) အလံၥ် The Fellowship of the Rings အပူၤန့ၣ် ဘံၣ်လ်ဘိၣ် ဘးက့ၣ် (Bilbo Baggins) စးထီၣ်ဒုးနဲၣ် တၢ်လၢအဟဲမၤဘၣ်ဒိအီၤ ခီဖျိလၢတၢ်စိၥ်ဒိးဃာ် တၢ်မၤကဒါမဲၥ်ပသံးတဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခံးအစိကမီၤ, လၢအနံၣ်ဃုဆံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအန့ဆၢၣ်လၢ တၢ်ထီၣ်အ့ၣ် ကယီကယီ, ဒီးထုးလီၤတယၢၢ်အီၤအဃိ, အဝဲစံးဘၣ် ကါန်ဒး (Gandalf), ပှၤအူသမူသယၢ်တၢ်တဂၤလၢ “ဘၣ်မနုၤလၢတၢ်မၤအသးဒီးယၤဘူသလါဒီဂၤႇ တၢ်ထုးယူၥ်သးဒ်သိးအံၤတကလုၥ်ႇ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးစံးမနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ- တၢ်မၤသးဒ်ဝံၣ်သိစီ (ထီဘး) ဘၣ်တၢ်ကွးစီကွံၥ်လၢကိၣ်လိၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ ကပၥ်တ့ၢ်ဟံၣ်ဃီ, ဒ်သိးကလူၤဃုန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ် တတီၤတီၤ, တၢ်လီၢ်လၢ “အမုၥ်အပၢၤ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်, တအိၣ်ဒီးဘူးတံၢ်အါမး လၢအဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢတဘၣ်ဃးဒီးအီၤတဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးဘၣ် အလီၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.

ဒ် ထိၣ်လ်က့ၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤအသိးအံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ, လၢလံၥ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ဝံတဂၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ…

ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ အနံၣ်န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤ ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤလၢ အသးအိၣ်တနံၣ်ဒီးတုၤတဆံသၢနံၣ်တဖၣ် အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒံး လၢ ကီၢ် ကိၣ်လၤဘံၣ်ယၢၤ (Colombia) အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဃိ, ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤလီၤတဲၥ်ဒီးအမိၢ် သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ ဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ သ့ၣ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ အနံၤအသီလွံၢ်ဆံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢအညီနုၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢၦၢ်လၢ်ကျါ အဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤဒ်သိးအံၤအဃိႇ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ တဖၣ်အသုတအီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်, ဘၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ သ့ၣ်အထူၣ်မိၢ်ၦၢ်လိၤ, ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထံကျိဖိအထံႇ ဒီးမူခိၣ်ထံတဖၣ် လၢပလီဖိတဖၣ်အပူၤႇ ဒီးလူၤဃုအီၣ်အီ တၢ်အီၣ်လၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤအကူၥ်အက့တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်သၣ်, ဒီးတၢ်အချံလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါတဖၣ်, ပှၤအီၣ်ဝဲ သ့, တသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤစိၥ်မူစိၥ်ဂဲၤၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဖိတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤဖိ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤလၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စိၥ်မူစိာ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၦၢ်မုၢ်ကနၢ အနံၣ် ၄၀ အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ် ဖဲလံၥ် ၂မိၤရှ့ တုၤ ၄ မိၤရှ့အပူၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါလၢလံၥ်စီဆှံဒီတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤပၥ်မူပၥ်ဂဲၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…

တၢ်သူၣ်ခုသးခု အတၢ်ချ့

ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤန့ၣ်, ခါဆူညါ နံၣ်လၢအကဟဲအဂီၢ်, ယဆိကမိၣ်ထံ, ဒီးထုကဖၣ်တၢ် အကတီၢ်, တၢ်ကတိၤဖိ "လဲၤတၢ်လၢတၢ်သးခုအတၢ်ချ့အပူၤတက့ၢ်" အံၤဟဲနုၥ်လီၤဆူ ယသးပူၤ, ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ, ဖျါကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသးဆူၣ်ဖံးတၢ်မၤတၢ် အါတလၢန့ၣ် ဟံးထီၣ်ကွံာ်ယတၢ်သးခုတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပိၥ်ထွဲတၢ်ကတိၤနဲၣ်ကျဲအံၤအသိးႇ နံၣ်လၢအကဟဲန့ၣ် ယပၥ်လီၤယသး, ဒ်သိးယကမၤတၢ်လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤႇ ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟူးဂဲၤ ဖံးမၤတၢ်လၢအလီၤသးခုတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲဘျုးဝဲ တုၤလါမၢ်ၡးတစုန့ၣ်လီၤ. ဒီးယမၤသကိးတၢ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤ တဖျၢၣ် လၢတၢ်သိၣ်လိကွၢ်ထွဲ တၢ်မၤလိအဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်တခါ လၢယသုးကျဲၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်တူၢ်လိၥ်ကွဲးနုၥ် ၦၤမၤလိတၢ်ဖိအမံၤႇ ဒီးတၢ်ကတဲာ်ကတီၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိသီလိအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖးထီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခုအတၢ်ချ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

ယိၤ ၁၅:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအစူၢ်နၥ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်သးခုလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အၢၣ်လီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ, ဒီးယိၤ ၁၆:၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ, တၢ်လၢပလိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့လၢ ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၅:၁၁…

တၢ်အိၣ်မူလၢအမၤထွဲ ဒ်တၢ်ဘျၢလၢယွၤအပူၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ် လါယူၤ, တၢ်မၤအသး ဖဲတၢ်မၤလၤကပီၤ နီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံၤစဘဲး (Elizabeth) အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး (၉၀) ဝီတဝီ လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အမဲာ်ညါ အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ် အိၣ်လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစု ဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဖဲအလဲၤဃီဝဲ ပှၤသုးဖိကူသိးဃာ်ဆ့ကၤဖးထီအဂီၤတဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ခၢၣ်သနၢၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအလၢအပှဲၤအပူၤ, ဒီးရဲၣ်လီၤအသးအကျိၤဖးထီန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်အ့ကလၢၢ် (England) န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤတနံၤလၢအကိၢ်လၢၤ, ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဒ်အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိး, ဘၣ်ကူးသိး သိဆူၣ်ဖျီၣ်ခံထီအသူ, သိဆူၣ်ဆ့ကၤဖီခိၣ်စုထီ, လၢအထီဃာ်ဆ့ကၤက့ၤသၣ်တဖၣ်တုၤဆူအခၣ်, ဒီးတၤသူဆူၣ်ခိၣ်သလုးဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအသးတဂၤဘၣ်တဂၤလၢ မုၢ်အဖီလာ်အခါ, ပှၤခိးတၢ်သုးဖိအကျါတဂၤန့ၣ် သံတယူာ်ဘၣ်အသး ဒီးလီၤဃံၤဝဲဒၣ်ဆူအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီ, အဝဲပၢၤဃာ် အနီၢ်ကစၢ်ဃံးဃံး, အမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဆူလၢၢ်ကမူၣ်အကျါ, ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဘျၢအသးလိၤလိၤ ဒ်သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်စူၣ်လီၤအသးဖဲန့ၣ်, လၢတၢ်ပာ်သးအပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤခိးတၢ်သုးဖိတဂၤအံၤ, လၢတၢ်သံတယူာ်အပူၤ မ့ၢ်လီၤဃံၤဝဲဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးကမၤလိန့ၢ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးတၢ်ပၢၤဃာ်အနီၢ်ခိလၢ အလီၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ…

တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ အတၢ်မၤကဆှီဒီဖိတဖၣ်

ဖဲယမိၢ်ဘၣ်ထီၣ် တၢ်ဆါဟံၣ် လၢပှၤဆိးက့အါနံၣ်အါလါတဖၣ်အဂီၢ်, ဒီးဘူးထီၣ်လၢအမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤ တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ် အတၢ်မၤတဂၤန့ၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ, ထိးဘၣ်ယသးန့ၣ်လီၤ. ယမိၢ်လၢ အနီၢ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် စိာ်ထီၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ဒီးပာ်မံလီၤအီၤ ကယီကယီဖိလၢ လီၢ်မံခး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤကွၢ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဂၤအံၤ ဖူးလဲးဖူးသွံ ယမိၢ်အခိၣ်, ဒီးဖဲအတန့ၤလီၤအသးန့ၣ် စံးဘၣ်ယမိၢ်လၢ, “နလီၤအဲၣ်လီၤကွံဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ မ့ၢ်ယအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ တုၤယမဲာ်ထံယွၤလီၤဝဲဖဲန့ၣ်, ဒီးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွၢ်ထွဲပှၤသးပှၢ်တဂၤအံၤ မၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤအတၢ်မၤ ကဆှီဒီဖိတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤဖိအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ် ဖဲအကတီၢ်ဖိအံၤန့ၣ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါယဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထံၣ်ဝဲယမိၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် ဒ်ပှၤဆူးပှၤဆါတဂၤ အသိးအဃိ, အတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဟုကယာ်ယမိၢ်, ဒီးထံၣ်ဝဲယမိၢ် ဒ်ပှၤတဂၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲနီၢ်နၤဧမံဒီးနီၢ်ရူၤသး အဝၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝံၤန့ၣ်, တၢ်နီတမံၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်, စီၤဘိၤဧး ဒုးနဲၣ်တၢ်သးအိၣ်မၤဂ့ၤတၢ်, ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပျဲလၢ နီၢ်ရူၤသး ကထၢ…