တၢ်လၢဘံဘူဃာ်ပှၤ

တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအဘံဝးတရံးမဲထီၣ်တၢ်တဖၣ် မဲထီၣ်လုၣ်ဘၢဝဲဒၣ် ယတၤသၣ်လီၢ် အကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မဲထီၣ်လၢတၢ်လဲၤလၢၢ်အကျဲဖီခိၣ်, မဲထီၣ်လၢကရၢၢ် အဒူၣ်လိၤ, ဒီးအနးကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘျးစဲမဲထီၣ်ဝးတရံး ယတၢ်ဒိး တၢ်လၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢ ယဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဒီး, ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ ယကရၢၢ်အပူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတဟါန့ၣ် ယလဲၤပဲာ်စီ သ့ၣ်တပှီာ်အကမျိၤ တဖၣ် လၢယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအထူၣ်မိၢ်ပှၢ်, ဒီးလၢအလၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအကမျိၤကွီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယပဲာ်စီကွံာ်တလီၢ်လီၢ်, တုၤအကတီၢ်လၢ ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒိၣ်တုာ်, ဒီးသၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တကီၤဆံၣ်သၣ်တဖၣ်, ဒီးမိၢ်ဟဲသၣ်တဖၣ်တစုန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သ့ၣ်တပှီာ်အမုၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ယတၤသၣ်လီၢ်အကရၢၢ်အသိး, တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံ, တၢ်သူၣ်ကတၢသးကတၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးကါတဖၣ်န့ၣ် ဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ် အချံအသၣ်န့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် တုၤအပၢဆှၢ ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်, ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်ဒဲးဘးလၢ အိၣ်စဲဘူးဒီးပှၤတဖၣ်”…

ဟ့ၣ်လီၤပာ်လီၤလၢကစၢ်ယွၤအစုပူၤ

စၤရါ (Sarah) ထီၣ်လိာ်ကွဲ ပှၤထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်အဒူၣ်လိၤ, ဒီးဖဲအထီၣ်တုၤဝဲဒၣ်ဆူတၢ်လီၤဖးထီအကတီၢ်, မ့ၢ်လၢအစုလီၢ်စၢ်လီၤ, ဒီးဖီၣ်တၢ်ဃံးဃံးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဟဲနုာ်လီၤလၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ယမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဆူတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် ကနးဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, သရၣ်နဲၣ်လိတၢ်တဂၤ အိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ဒီး, တဲလီၤတံၢ်အီၤလၢအသုတဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်စၢဃာ်ပျံၤလၢ စၤရါ အပျံၤဂီၤကၢ်အလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပျံၤတဘိဃီဒီးပှၤဖီၣ်ဃာ် “တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပျံၤ” လၢအတကပၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဘျးစဲဝဲဒၣ်လၢ ပၣ်ရံးသၣ်တခါအဃိ, အဝဲမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်ခိအတယၢၢ် ကစိာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယနီၢ်ကစၢ်အတယၢၢ် ဃၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.” “ပျၢ်လီၤကွံာ်နစုတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤရါ ပျၢ်လီၤကွံာ်အစု, ဒီးထူၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အဒူၣ်, ထိၣ်လီၤစဲၤဟူးဝးယဲၤယီၤအသးလၢကလံၤကျါ, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

လၢ စၤရါ အဂီၢ်, တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤ လၢတၢ်ထံၣ်အသီ, ဒ် စံး ၁၈:၂ ပာ်ဖျါဝဲ- "ယွၤမ့ၢ်ယလ့, ဒီးယတိာ်, ဒီးယတၢ်မၤပူၤ မၤဖျဲးယၤ, ယကစၢ်, ယလၢၢ်,…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး

"တိၤတဘိလၢထံကျိကွ့အဖီခိၣ်" (The Bridge on the River Kwai) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၅၇ အတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တၢ်ဂီၤမူလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤလဲၤဆူ ယိၤကီၢ် ခၣ်ခၠနၣ်ဘူၣ်ရံၣ် (Kanchanaburi) အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤထံၣ်န့ၢ် ထးတိၤတဘိအံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တိၤတဘိအံၤဘၣ်ဆၣ်, ထံကျိန့ၣ် တမ့ၢ် ကွ့ (Kwai) ဘၣ်. တၢ်ယုၢ်န့ၢ် တၢ်ဂီၤမူအမံၤ, ခီဖျိလၢအကိးကမၣ်ဝဲ ထံကျိတဘိအံၤအမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲၣ်ကလီၣ် (Mae Klong) အထံကျိတကူၣ်တဝာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ကွ့ၢ်ယၣ် (Kwae Yai) ကွ့ (Kwai), ဒ်သိးကလီၤပလိာ်အသးဒီးကမျၢ်တဖၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ထံၣ်ဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်တဖၣ်အဃိ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တပျဲအကစူးကွံာ်ညိကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢကစၢ်ယွၤမၢလီၤအီၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၆:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံ," မ့ၢ်လၢကမျၢ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မၤတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်အီၤအဂီၢ်, လူၤပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ.…

ဒီး ယွၤဆှၢလီၤ...တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဧါ

“အါ...” ယဖိမုၣ် ဟီၣ်ကိးပသူဝဲဒၣ်လၢ “ပါပၢ်ဧၢ, ဟဲဆူအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိလၢအကရူၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ နံၣ်ဘရၤစကၤ (Nebraska) တၢ်ပၢၤခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) အကစၢၢ်တဖၣ်,ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကိၢ်ခါအလီၢ်အကျဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးကိးနံၣ်ဒဲး, ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ်, တၢ်တနံၣ်အံၤ နးဒိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲယူၢ်လီၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်ဆူ ပှၤအမဲၥ်သၣ်လိၤလိၤအဃိ, ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်လၢထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲန့ၣ်လီၤ. ယမၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ယဲလၢ တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဒိၣ်ဒိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤ ထိၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးတံၥ်တၥ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ် “ကိၢ်မၤနၤ” နီၢ်နီၢ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစိၤဆၢကတီၢ်, လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ မးသဲ ၆:၂၆ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်တမံၤဃီလၢခရံၥ်အပူၤ

ဖ့လ့း(စ) ဝံးတလ့ၣ် (Phillis Wheatley) မ့ၢ် ၦၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤဖိ ၦၤကွဲးထါ, ဒီးအလံၥ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအံၤ စူးကါဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တဖၣ်, ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ဝဲ ၦၤစူၢ်နၥ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်လၢ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်မၢကဲကုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲ ၁၇၅၃ နံၣ် အဘၢၣ်ကဝီၤ, လၢအၤဖြံၤကၤ-မုၢ်နုၥ်တကပၤ, ဒီးဖဲအသးအိၣ်ဒံးထဲ နွံနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆါကွံၥ်အီၤဆူ ၦၤဆါၦၤပှ့ၤကုၢ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤန့ၣ် သိၣ်လိန့ၢ်တၢ်ချ့သဒံး, ဒ်အမ့ၢ် ကၠိဖိစဲၣ်နီၤလီၤဆီတဂၤ, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ်, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်, ဖဲ ၁၇၇၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအထါတဖၣ်, ဒီးအလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဟ့ၣ်ယုၢ်လိာ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဝံးတလ့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် အၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ် လံၥ်စီဆှံအတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဘၣ်ဃးဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ် ဒ်သိးသိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “ၦၤကိးဂၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ယွၤသူၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဘျၢသနူလၢအကါဒိၣ်, ဒီးပကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်သဘျ့- လၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးမၤအၢမၤနးတၢ်, ဒီးအသးသူဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအသဘျ့, ဒီးတၢ်ဘျၢသနူတမံၤအံၤအိၣ်မူဝဲဒၣ်လၢပပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ၦၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒ်သိးသိး, လၢယွၤအမဲၥ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤလၢ စီၤပီလူး ပၥ်ဒိၣ်ဝဲအံၤ…

ၦၤပတီၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်

လၢယလဲၤပာ်ယကျိၣ်စ့, စ့တၢးအဒူၣ်လိၤန့ၣ် လံၥ်ကျိၤ လၢအဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဘျၢသနူအခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်ဖျါဖှိၣ်တၢ်ကတိၤစှၤထံၣ်, "တၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသး" န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်ယဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးအပူၤ, မၤစၢၤယၤလၢ ယကထုးထီၣ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအၢသီ, ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတအိၣ်ဝဲဒၣ် တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ, ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး အလံၥ်, ကွဲးဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ အတံၤသကိး စီၤတံတူးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တံတူး ၃:၂ အပူၤန့ၣ် နဲၣ်လိဝဲ စီၤတံတူး, ဒ်သိးကမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တဒုၣ်ဒွဲၣ်ဘၣ်ၦၤနီတဂၤဘၣ်, တအ့ၣ်လိၥ်ဆိးက့ဘၣ်, လၢအဘၣ်ပၥ်အသးခုၣ်ခုၣ်မုၥ်မုၥ်, လၢအဘၣ်ဒုးနဲၣ်ကယဲၢ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ ၦၤကညီခဲလၢၥ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤမုာ်နၢ်ဆၢသးန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ “တၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးရ့တံၤရ့သကိး” (မ့) “တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်ပာ်သးခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ် လၢၦၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်” (ခ့ခါ-ကညီစှီၤကျိာ်) န့ၣ်လီၤ.

ပရ့လိာ်ပသးဒီးၦၤဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်, (မ့) ပတထံၣ်ပှၤဂၤ ဒ်ယွၤအက့ၤအဂီၢ်အသိးဧၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်.…

ဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

ဝဲ(န)ဒံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်လဲၤကပၥ်က့ၤကပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအီၣ်အီတၢ်အကတီၢ်, အတၢ်မၤကစၢ်န့ၣ် ပၥ်လီၤန့ၢ် ခၠီးကလဲးဖိတဖၣ်လၢ ၦၤကိးဂၤဒဲးအစီၢ်နီၤခိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂီၢ်န့ၣ် တပၥ်လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢအတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အတံၤသကိးလၢ, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, အဝဲပၥ်တ့ၢ်ယၤလဲၣ်.” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်ဒီး, အတၢ်မၤကစၢ် စံးဆၢဝဲလၢ, “ခၠီးကလဲးတဖၣ်ဂ့ၤဒံး ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤထုးထီၣ်အီၤန့ၣ် ယံၥ်တ့ၢ်မးလံ. မ့ၢ်လၢ ဝဲ(န)ဒံၣ် တဂၤဒၢအဃိ, ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဖိဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ယတဟ့ၣ်အီၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒု,” စံးဝဲဒီး နံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးဆိကမိၣ်ယၤလၢ ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် တထီၣ်ဘးအဃိ, ပထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ယွၤအတၢ်ပညိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထံၣ်လီၤပသး, ဒီးပသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပဘၣ်တၢ်မၤၦၤ တတီတလိၤအကတီၢ်န့ၣ်, ပသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပဂီၢ်ထီဘီ, ထီဘိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢပတနၢ်ပၢၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်, ဒီးအကျိၤကျဲတဖၣ် အလၢအပှဲၤအကတီၢ်န့ၣ်, ယရှါ ၅၅:၈-၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤ, မ့ၢ်လၢယွၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်…

တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…

တၢ်လၢဘံဘူဃာ်ပှၤ

တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအဘံဝးတရံးမဲထီၣ်တၢ်တဖၣ် မဲထီၣ်လုၣ်ဘၢဝဲဒၣ် ယတၤသၣ်လီၢ် အကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မဲထီၣ်လၢတၢ်လဲၤလၢၢ်အကျဲဖီခိၣ်, မဲထီၣ်လၢကရၢၢ် အဒူၣ်လိၤ, ဒီးအနးကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘျးစဲမဲထီၣ်ဝးတရံး ယတၢ်ဒိး တၢ်လၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢ ယဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဒီး, ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ ယကရၢၢ်အပူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတဟါန့ၣ် ယလဲၤပဲာ်စီ သ့ၣ်တပှီာ်အကမျိၤ တဖၣ် လၢယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအထူၣ်မိၢ်ပှၢ်, ဒီးလၢအလၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအကမျိၤကွီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယပဲာ်စီကွံာ်တလီၢ်လီၢ်, တုၤအကတီၢ်လၢ ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒိၣ်တုာ်, ဒီးသၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တကီၤဆံၣ်သၣ်တဖၣ်, ဒီးမိၢ်ဟဲသၣ်တဖၣ်တစုန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သ့ၣ်တပှီာ်အမုၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ယတၤသၣ်လီၢ်အကရၢၢ်အသိး, တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံ, တၢ်သူၣ်ကတၢသးကတၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးကါတဖၣ်န့ၣ် ဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ် အချံအသၣ်န့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် တုၤအပၢဆှၢ ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်, ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်ဒဲးဘးလၢ အိၣ်စဲဘူးဒီးပှၤတဖၣ်”…

ဟ့ၣ်လီၤပာ်လီၤလၢကစၢ်ယွၤအစုပူၤ

စၤရါ (Sarah) ထီၣ်လိာ်ကွဲ ပှၤထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်အဒူၣ်လိၤ, ဒီးဖဲအထီၣ်တုၤဝဲဒၣ်ဆူတၢ်လီၤဖးထီအကတီၢ်, မ့ၢ်လၢအစုလီၢ်စၢ်လီၤ, ဒီးဖီၣ်တၢ်ဃံးဃံးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဟဲနုာ်လီၤလၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ယမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဆူတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် ကနးဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, သရၣ်နဲၣ်လိတၢ်တဂၤ အိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ဒီး, တဲလီၤတံၢ်အီၤလၢအသုတဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်စၢဃာ်ပျံၤလၢ စၤရါ အပျံၤဂီၤကၢ်အလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပျံၤတဘိဃီဒီးပှၤဖီၣ်ဃာ် “တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပျံၤ” လၢအတကပၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဘျးစဲဝဲဒၣ်လၢ ပၣ်ရံးသၣ်တခါအဃိ, အဝဲမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်ခိအတယၢၢ် ကစိာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယနီၢ်ကစၢ်အတယၢၢ် ဃၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.” “ပျၢ်လီၤကွံာ်နစုတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤရါ ပျၢ်လီၤကွံာ်အစု, ဒီးထူၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အဒူၣ်, ထိၣ်လီၤစဲၤဟူးဝးယဲၤယီၤအသးလၢကလံၤကျါ, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

လၢ စၤရါ အဂီၢ်, တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤ လၢတၢ်ထံၣ်အသီ, ဒ် စံး ၁၈:၂ ပာ်ဖျါဝဲ- "ယွၤမ့ၢ်ယလ့, ဒီးယတိာ်, ဒီးယတၢ်မၤပူၤ မၤဖျဲးယၤ, ယကစၢ်, ယလၢၢ်,…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး

"တိၤတဘိလၢထံကျိကွ့အဖီခိၣ်" (The Bridge on the River Kwai) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၅၇ အတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တၢ်ဂီၤမူလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤလဲၤဆူ ယိၤကီၢ် ခၣ်ခၠနၣ်ဘူၣ်ရံၣ် (Kanchanaburi) အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤထံၣ်န့ၢ် ထးတိၤတဘိအံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တိၤတဘိအံၤဘၣ်ဆၣ်, ထံကျိန့ၣ် တမ့ၢ် ကွ့ (Kwai) ဘၣ်. တၢ်ယုၢ်န့ၢ် တၢ်ဂီၤမူအမံၤ, ခီဖျိလၢအကိးကမၣ်ဝဲ ထံကျိတဘိအံၤအမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲၣ်ကလီၣ် (Mae Klong) အထံကျိတကူၣ်တဝာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ကွ့ၢ်ယၣ် (Kwae Yai) ကွ့ (Kwai), ဒ်သိးကလီၤပလိာ်အသးဒီးကမျၢ်တဖၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ထံၣ်ဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်တဖၣ်အဃိ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တပျဲအကစူးကွံာ်ညိကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢကစၢ်ယွၤမၢလီၤအီၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၆:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံ," မ့ၢ်လၢကမျၢ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မၤတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်အီၤအဂီၢ်, လူၤပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ.…

ဒီး ယွၤဆှၢလီၤ...တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဧါ

“အါ...” ယဖိမုၣ် ဟီၣ်ကိးပသူဝဲဒၣ်လၢ “ပါပၢ်ဧၢ, ဟဲဆူအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိလၢအကရူၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ နံၣ်ဘရၤစကၤ (Nebraska) တၢ်ပၢၤခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) အကစၢၢ်တဖၣ်,ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကိၢ်ခါအလီၢ်အကျဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးကိးနံၣ်ဒဲး, ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ်, တၢ်တနံၣ်အံၤ နးဒိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲယူၢ်လီၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်ဆူ ပှၤအမဲၥ်သၣ်လိၤလိၤအဃိ, ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်လၢထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲန့ၣ်လီၤ. ယမၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ယဲလၢ တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဒိၣ်ဒိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤ ထိၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးတံၥ်တၥ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ် “ကိၢ်မၤနၤ” နီၢ်နီၢ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစိၤဆၢကတီၢ်, လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ မးသဲ ၆:၂၆ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်တမံၤဃီလၢခရံၥ်အပူၤ

ဖ့လ့း(စ) ဝံးတလ့ၣ် (Phillis Wheatley) မ့ၢ် ၦၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤဖိ ၦၤကွဲးထါ, ဒီးအလံၥ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအံၤ စူးကါဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တဖၣ်, ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ဝဲ ၦၤစူၢ်နၥ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်လၢ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်မၢကဲကုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲ ၁၇၅၃ နံၣ် အဘၢၣ်ကဝီၤ, လၢအၤဖြံၤကၤ-မုၢ်နုၥ်တကပၤ, ဒီးဖဲအသးအိၣ်ဒံးထဲ နွံနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆါကွံၥ်အီၤဆူ ၦၤဆါၦၤပှ့ၤကုၢ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤန့ၣ် သိၣ်လိန့ၢ်တၢ်ချ့သဒံး, ဒ်အမ့ၢ် ကၠိဖိစဲၣ်နီၤလီၤဆီတဂၤ, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ်, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်, ဖဲ ၁၇၇၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအထါတဖၣ်, ဒီးအလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဟ့ၣ်ယုၢ်လိာ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဝံးတလ့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် အၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ် လံၥ်စီဆှံအတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဘၣ်ဃးဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ် ဒ်သိးသိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “ၦၤကိးဂၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ယွၤသူၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဘျၢသနူလၢအကါဒိၣ်, ဒီးပကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်သဘျ့- လၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးမၤအၢမၤနးတၢ်, ဒီးအသးသူဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအသဘျ့, ဒီးတၢ်ဘျၢသနူတမံၤအံၤအိၣ်မူဝဲဒၣ်လၢပပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ၦၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒ်သိးသိး, လၢယွၤအမဲၥ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤလၢ စီၤပီလူး ပၥ်ဒိၣ်ဝဲအံၤ…

ၦၤပတီၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်

လၢယလဲၤပာ်ယကျိၣ်စ့, စ့တၢးအဒူၣ်လိၤန့ၣ် လံၥ်ကျိၤ လၢအဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဘျၢသနူအခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်ဖျါဖှိၣ်တၢ်ကတိၤစှၤထံၣ်, "တၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသး" န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်ယဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးအပူၤ, မၤစၢၤယၤလၢ ယကထုးထီၣ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအၢသီ, ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတအိၣ်ဝဲဒၣ် တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ, ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး အလံၥ်, ကွဲးဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ အတံၤသကိး စီၤတံတူးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တံတူး ၃:၂ အပူၤန့ၣ် နဲၣ်လိဝဲ စီၤတံတူး, ဒ်သိးကမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တဒုၣ်ဒွဲၣ်ဘၣ်ၦၤနီတဂၤဘၣ်, တအ့ၣ်လိၥ်ဆိးက့ဘၣ်, လၢအဘၣ်ပၥ်အသးခုၣ်ခုၣ်မုၥ်မုၥ်, လၢအဘၣ်ဒုးနဲၣ်ကယဲၢ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ ၦၤကညီခဲလၢၥ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤမုာ်နၢ်ဆၢသးန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ “တၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးရ့တံၤရ့သကိး” (မ့) “တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်ပာ်သးခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ် လၢၦၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်” (ခ့ခါ-ကညီစှီၤကျိာ်) န့ၣ်လီၤ.

ပရ့လိာ်ပသးဒီးၦၤဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်, (မ့) ပတထံၣ်ပှၤဂၤ ဒ်ယွၤအက့ၤအဂီၢ်အသိးဧၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်.…

ဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

ဝဲ(န)ဒံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်လဲၤကပၥ်က့ၤကပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအီၣ်အီတၢ်အကတီၢ်, အတၢ်မၤကစၢ်န့ၣ် ပၥ်လီၤန့ၢ် ခၠီးကလဲးဖိတဖၣ်လၢ ၦၤကိးဂၤဒဲးအစီၢ်နီၤခိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂီၢ်န့ၣ် တပၥ်လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢအတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အတံၤသကိးလၢ, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, အဝဲပၥ်တ့ၢ်ယၤလဲၣ်.” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်ဒီး, အတၢ်မၤကစၢ် စံးဆၢဝဲလၢ, “ခၠီးကလဲးတဖၣ်ဂ့ၤဒံး ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤထုးထီၣ်အီၤန့ၣ် ယံၥ်တ့ၢ်မးလံ. မ့ၢ်လၢ ဝဲ(န)ဒံၣ် တဂၤဒၢအဃိ, ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဖိဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ယတဟ့ၣ်အီၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒု,” စံးဝဲဒီး နံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးဆိကမိၣ်ယၤလၢ ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် တထီၣ်ဘးအဃိ, ပထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ယွၤအတၢ်ပညိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထံၣ်လီၤပသး, ဒီးပသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပဘၣ်တၢ်မၤၦၤ တတီတလိၤအကတီၢ်န့ၣ်, ပသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပဂီၢ်ထီဘီ, ထီဘိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢပတနၢ်ပၢၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်, ဒီးအကျိၤကျဲတဖၣ် အလၢအပှဲၤအကတီၢ်န့ၣ်, ယရှါ ၅၅:၈-၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤ, မ့ၢ်လၢယွၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်…

တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…

တၢ်လၢဘံဘူဃာ်ပှၤ

တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအဘံဝးတရံးမဲထီၣ်တၢ်တဖၣ် မဲထီၣ်လုၣ်ဘၢဝဲဒၣ် ယတၤသၣ်လီၢ် အကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မဲထီၣ်လၢတၢ်လဲၤလၢၢ်အကျဲဖီခိၣ်, မဲထီၣ်လၢကရၢၢ် အဒူၣ်လိၤ, ဒီးအနးကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘျးစဲမဲထီၣ်ဝးတရံး ယတၢ်ဒိး တၢ်လၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢ ယဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဒီး, ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ ယကရၢၢ်အပူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတဟါန့ၣ် ယလဲၤပဲာ်စီ သ့ၣ်တပှီာ်အကမျိၤ တဖၣ် လၢယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအထူၣ်မိၢ်ပှၢ်, ဒီးလၢအလၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအကမျိၤကွီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယပဲာ်စီကွံာ်တလီၢ်လီၢ်, တုၤအကတီၢ်လၢ ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒိၣ်တုာ်, ဒီးသၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တကီၤဆံၣ်သၣ်တဖၣ်, ဒီးမိၢ်ဟဲသၣ်တဖၣ်တစုန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သ့ၣ်တပှီာ်အမုၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ယတၤသၣ်လီၢ်အကရၢၢ်အသိး, တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံ, တၢ်သူၣ်ကတၢသးကတၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးကါတဖၣ်န့ၣ် ဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ် အချံအသၣ်န့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် တုၤအပၢဆှၢ ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်, ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်ဒဲးဘးလၢ အိၣ်စဲဘူးဒီးပှၤတဖၣ်”…

ဟ့ၣ်လီၤပာ်လီၤလၢကစၢ်ယွၤအစုပူၤ

စၤရါ (Sarah) ထီၣ်လိာ်ကွဲ ပှၤထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်အဒူၣ်လိၤ, ဒီးဖဲအထီၣ်တုၤဝဲဒၣ်ဆူတၢ်လီၤဖးထီအကတီၢ်, မ့ၢ်လၢအစုလီၢ်စၢ်လီၤ, ဒီးဖီၣ်တၢ်ဃံးဃံးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဟဲနုာ်လီၤလၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ယမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဆူတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် ကနးဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, သရၣ်နဲၣ်လိတၢ်တဂၤ အိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ဒီး, တဲလီၤတံၢ်အီၤလၢအသုတဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်စၢဃာ်ပျံၤလၢ စၤရါ အပျံၤဂီၤကၢ်အလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပျံၤတဘိဃီဒီးပှၤဖီၣ်ဃာ် “တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပျံၤ” လၢအတကပၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဘျးစဲဝဲဒၣ်လၢ ပၣ်ရံးသၣ်တခါအဃိ, အဝဲမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်ခိအတယၢၢ် ကစိာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယနီၢ်ကစၢ်အတယၢၢ် ဃၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.” “ပျၢ်လီၤကွံာ်နစုတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤရါ ပျၢ်လီၤကွံာ်အစု, ဒီးထူၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အဒူၣ်, ထိၣ်လီၤစဲၤဟူးဝးယဲၤယီၤအသးလၢကလံၤကျါ, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

လၢ စၤရါ အဂီၢ်, တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤ လၢတၢ်ထံၣ်အသီ, ဒ် စံး ၁၈:၂ ပာ်ဖျါဝဲ- "ယွၤမ့ၢ်ယလ့, ဒီးယတိာ်, ဒီးယတၢ်မၤပူၤ မၤဖျဲးယၤ, ယကစၢ်, ယလၢၢ်,…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး

"တိၤတဘိလၢထံကျိကွ့အဖီခိၣ်" (The Bridge on the River Kwai) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၅၇ အတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တၢ်ဂီၤမူလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤလဲၤဆူ ယိၤကီၢ် ခၣ်ခၠနၣ်ဘူၣ်ရံၣ် (Kanchanaburi) အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤထံၣ်န့ၢ် ထးတိၤတဘိအံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တိၤတဘိအံၤဘၣ်ဆၣ်, ထံကျိန့ၣ် တမ့ၢ် ကွ့ (Kwai) ဘၣ်. တၢ်ယုၢ်န့ၢ် တၢ်ဂီၤမူအမံၤ, ခီဖျိလၢအကိးကမၣ်ဝဲ ထံကျိတဘိအံၤအမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲၣ်ကလီၣ် (Mae Klong) အထံကျိတကူၣ်တဝာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ကွ့ၢ်ယၣ် (Kwae Yai) ကွ့ (Kwai), ဒ်သိးကလီၤပလိာ်အသးဒီးကမျၢ်တဖၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ထံၣ်ဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်တဖၣ်အဃိ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တပျဲအကစူးကွံာ်ညိကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢကစၢ်ယွၤမၢလီၤအီၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၆:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံ," မ့ၢ်လၢကမျၢ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မၤတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်အီၤအဂီၢ်, လူၤပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ.…

ဒီး ယွၤဆှၢလီၤ...တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဧါ

“အါ...” ယဖိမုၣ် ဟီၣ်ကိးပသူဝဲဒၣ်လၢ “ပါပၢ်ဧၢ, ဟဲဆူအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိလၢအကရူၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ နံၣ်ဘရၤစကၤ (Nebraska) တၢ်ပၢၤခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) အကစၢၢ်တဖၣ်,ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကိၢ်ခါအလီၢ်အကျဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးကိးနံၣ်ဒဲး, ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ်, တၢ်တနံၣ်အံၤ နးဒိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲယူၢ်လီၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်ဆူ ပှၤအမဲၥ်သၣ်လိၤလိၤအဃိ, ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်လၢထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲန့ၣ်လီၤ. ယမၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ယဲလၢ တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဒိၣ်ဒိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤ ထိၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးတံၥ်တၥ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ် “ကိၢ်မၤနၤ” နီၢ်နီၢ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစိၤဆၢကတီၢ်, လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ မးသဲ ၆:၂၆ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်တမံၤဃီလၢခရံၥ်အပူၤ

ဖ့လ့း(စ) ဝံးတလ့ၣ် (Phillis Wheatley) မ့ၢ် ၦၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤဖိ ၦၤကွဲးထါ, ဒီးအလံၥ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအံၤ စူးကါဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တဖၣ်, ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ဝဲ ၦၤစူၢ်နၥ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်လၢ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်မၢကဲကုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲ ၁၇၅၃ နံၣ် အဘၢၣ်ကဝီၤ, လၢအၤဖြံၤကၤ-မုၢ်နုၥ်တကပၤ, ဒီးဖဲအသးအိၣ်ဒံးထဲ နွံနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆါကွံၥ်အီၤဆူ ၦၤဆါၦၤပှ့ၤကုၢ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤန့ၣ် သိၣ်လိန့ၢ်တၢ်ချ့သဒံး, ဒ်အမ့ၢ် ကၠိဖိစဲၣ်နီၤလီၤဆီတဂၤ, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ်, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်, ဖဲ ၁၇၇၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအထါတဖၣ်, ဒီးအလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဟ့ၣ်ယုၢ်လိာ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဝံးတလ့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် အၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ် လံၥ်စီဆှံအတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဘၣ်ဃးဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ် ဒ်သိးသိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “ၦၤကိးဂၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ယွၤသူၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဘျၢသနူလၢအကါဒိၣ်, ဒီးပကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်သဘျ့- လၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးမၤအၢမၤနးတၢ်, ဒီးအသးသူဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအသဘျ့, ဒီးတၢ်ဘျၢသနူတမံၤအံၤအိၣ်မူဝဲဒၣ်လၢပပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ၦၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒ်သိးသိး, လၢယွၤအမဲၥ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤလၢ စီၤပီလူး ပၥ်ဒိၣ်ဝဲအံၤ…

ၦၤပတီၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်

လၢယလဲၤပာ်ယကျိၣ်စ့, စ့တၢးအဒူၣ်လိၤန့ၣ် လံၥ်ကျိၤ လၢအဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဘျၢသနူအခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်ဖျါဖှိၣ်တၢ်ကတိၤစှၤထံၣ်, "တၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသး" န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်ယဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးအပူၤ, မၤစၢၤယၤလၢ ယကထုးထီၣ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအၢသီ, ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတအိၣ်ဝဲဒၣ် တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ, ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး အလံၥ်, ကွဲးဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ အတံၤသကိး စီၤတံတူးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တံတူး ၃:၂ အပူၤန့ၣ် နဲၣ်လိဝဲ စီၤတံတူး, ဒ်သိးကမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တဒုၣ်ဒွဲၣ်ဘၣ်ၦၤနီတဂၤဘၣ်, တအ့ၣ်လိၥ်ဆိးက့ဘၣ်, လၢအဘၣ်ပၥ်အသးခုၣ်ခုၣ်မုၥ်မုၥ်, လၢအဘၣ်ဒုးနဲၣ်ကယဲၢ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ ၦၤကညီခဲလၢၥ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤမုာ်နၢ်ဆၢသးန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ “တၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးရ့တံၤရ့သကိး” (မ့) “တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်ပာ်သးခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ် လၢၦၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်” (ခ့ခါ-ကညီစှီၤကျိာ်) န့ၣ်လီၤ.

ပရ့လိာ်ပသးဒီးၦၤဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်, (မ့) ပတထံၣ်ပှၤဂၤ ဒ်ယွၤအက့ၤအဂီၢ်အသိးဧၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်.…

ဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

ဝဲ(န)ဒံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်လဲၤကပၥ်က့ၤကပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအီၣ်အီတၢ်အကတီၢ်, အတၢ်မၤကစၢ်န့ၣ် ပၥ်လီၤန့ၢ် ခၠီးကလဲးဖိတဖၣ်လၢ ၦၤကိးဂၤဒဲးအစီၢ်နီၤခိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂီၢ်န့ၣ် တပၥ်လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢအတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အတံၤသကိးလၢ, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, အဝဲပၥ်တ့ၢ်ယၤလဲၣ်.” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်ဒီး, အတၢ်မၤကစၢ် စံးဆၢဝဲလၢ, “ခၠီးကလဲးတဖၣ်ဂ့ၤဒံး ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤထုးထီၣ်အီၤန့ၣ် ယံၥ်တ့ၢ်မးလံ. မ့ၢ်လၢ ဝဲ(န)ဒံၣ် တဂၤဒၢအဃိ, ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဖိဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ယတဟ့ၣ်အီၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒု,” စံးဝဲဒီး နံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးဆိကမိၣ်ယၤလၢ ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် တထီၣ်ဘးအဃိ, ပထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ယွၤအတၢ်ပညိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထံၣ်လီၤပသး, ဒီးပသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပဘၣ်တၢ်မၤၦၤ တတီတလိၤအကတီၢ်န့ၣ်, ပသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပဂီၢ်ထီဘီ, ထီဘိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢပတနၢ်ပၢၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်, ဒီးအကျိၤကျဲတဖၣ် အလၢအပှဲၤအကတီၢ်န့ၣ်, ယရှါ ၅၅:၈-၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤ, မ့ၢ်လၢယွၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်…

တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…

တၢ်လၢဘံဘူဃာ်ပှၤ

တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအဘံဝးတရံးမဲထီၣ်တၢ်တဖၣ် မဲထီၣ်လုၣ်ဘၢဝဲဒၣ် ယတၤသၣ်လီၢ် အကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မဲထီၣ်လၢတၢ်လဲၤလၢၢ်အကျဲဖီခိၣ်, မဲထီၣ်လၢကရၢၢ် အဒူၣ်လိၤ, ဒီးအနးကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘျးစဲမဲထီၣ်ဝးတရံး ယတၢ်ဒိး တၢ်လၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢ ယဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဒီး, ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ ယကရၢၢ်အပူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတဟါန့ၣ် ယလဲၤပဲာ်စီ သ့ၣ်တပှီာ်အကမျိၤ တဖၣ် လၢယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအထူၣ်မိၢ်ပှၢ်, ဒီးလၢအလၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအကမျိၤကွီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယပဲာ်စီကွံာ်တလီၢ်လီၢ်, တုၤအကတီၢ်လၢ ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒိၣ်တုာ်, ဒီးသၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တကီၤဆံၣ်သၣ်တဖၣ်, ဒီးမိၢ်ဟဲသၣ်တဖၣ်တစုန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သ့ၣ်တပှီာ်အမုၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ယတၤသၣ်လီၢ်အကရၢၢ်အသိး, တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံ, တၢ်သူၣ်ကတၢသးကတၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးကါတဖၣ်န့ၣ် ဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ် အချံအသၣ်န့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် တုၤအပၢဆှၢ ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်, ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်ဒဲးဘးလၢ အိၣ်စဲဘူးဒီးပှၤတဖၣ်”…

ဟ့ၣ်လီၤပာ်လီၤလၢကစၢ်ယွၤအစုပူၤ

စၤရါ (Sarah) ထီၣ်လိာ်ကွဲ ပှၤထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်အဒူၣ်လိၤ, ဒီးဖဲအထီၣ်တုၤဝဲဒၣ်ဆူတၢ်လီၤဖးထီအကတီၢ်, မ့ၢ်လၢအစုလီၢ်စၢ်လီၤ, ဒီးဖီၣ်တၢ်ဃံးဃံးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဟဲနုာ်လီၤလၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ယမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဆူတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် ကနးဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, သရၣ်နဲၣ်လိတၢ်တဂၤ အိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ဒီး, တဲလီၤတံၢ်အီၤလၢအသုတဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်စၢဃာ်ပျံၤလၢ စၤရါ အပျံၤဂီၤကၢ်အလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပျံၤတဘိဃီဒီးပှၤဖီၣ်ဃာ် “တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပျံၤ” လၢအတကပၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဘျးစဲဝဲဒၣ်လၢ ပၣ်ရံးသၣ်တခါအဃိ, အဝဲမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်ခိအတယၢၢ် ကစိာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယနီၢ်ကစၢ်အတယၢၢ် ဃၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.” “ပျၢ်လီၤကွံာ်နစုတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤရါ ပျၢ်လီၤကွံာ်အစု, ဒီးထူၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အဒူၣ်, ထိၣ်လီၤစဲၤဟူးဝးယဲၤယီၤအသးလၢကလံၤကျါ, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

လၢ စၤရါ အဂီၢ်, တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤ လၢတၢ်ထံၣ်အသီ, ဒ် စံး ၁၈:၂ ပာ်ဖျါဝဲ- "ယွၤမ့ၢ်ယလ့, ဒီးယတိာ်, ဒီးယတၢ်မၤပူၤ မၤဖျဲးယၤ, ယကစၢ်, ယလၢၢ်,…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး

"တိၤတဘိလၢထံကျိကွ့အဖီခိၣ်" (The Bridge on the River Kwai) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၅၇ အတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တၢ်ဂီၤမူလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤလဲၤဆူ ယိၤကီၢ် ခၣ်ခၠနၣ်ဘူၣ်ရံၣ် (Kanchanaburi) အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤထံၣ်န့ၢ် ထးတိၤတဘိအံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တိၤတဘိအံၤဘၣ်ဆၣ်, ထံကျိန့ၣ် တမ့ၢ် ကွ့ (Kwai) ဘၣ်. တၢ်ယုၢ်န့ၢ် တၢ်ဂီၤမူအမံၤ, ခီဖျိလၢအကိးကမၣ်ဝဲ ထံကျိတဘိအံၤအမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲၣ်ကလီၣ် (Mae Klong) အထံကျိတကူၣ်တဝာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ကွ့ၢ်ယၣ် (Kwae Yai) ကွ့ (Kwai), ဒ်သိးကလီၤပလိာ်အသးဒီးကမျၢ်တဖၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ထံၣ်ဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်တဖၣ်အဃိ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တပျဲအကစူးကွံာ်ညိကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢကစၢ်ယွၤမၢလီၤအီၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၆:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံ," မ့ၢ်လၢကမျၢ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မၤတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်အီၤအဂီၢ်, လူၤပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ.…

ဒီး ယွၤဆှၢလီၤ...တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဧါ

“အါ...” ယဖိမုၣ် ဟီၣ်ကိးပသူဝဲဒၣ်လၢ “ပါပၢ်ဧၢ, ဟဲဆူအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိလၢအကရူၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ နံၣ်ဘရၤစကၤ (Nebraska) တၢ်ပၢၤခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) အကစၢၢ်တဖၣ်,ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကိၢ်ခါအလီၢ်အကျဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးကိးနံၣ်ဒဲး, ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ်, တၢ်တနံၣ်အံၤ နးဒိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲယူၢ်လီၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်ဆူ ပှၤအမဲၥ်သၣ်လိၤလိၤအဃိ, ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်လၢထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲန့ၣ်လီၤ. ယမၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ယဲလၢ တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဒိၣ်ဒိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤ ထိၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးတံၥ်တၥ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ် “ကိၢ်မၤနၤ” နီၢ်နီၢ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစိၤဆၢကတီၢ်, လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ မးသဲ ၆:၂၆ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်တမံၤဃီလၢခရံၥ်အပူၤ

ဖ့လ့း(စ) ဝံးတလ့ၣ် (Phillis Wheatley) မ့ၢ် ၦၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤဖိ ၦၤကွဲးထါ, ဒီးအလံၥ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအံၤ စူးကါဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တဖၣ်, ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ဝဲ ၦၤစူၢ်နၥ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်လၢ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်မၢကဲကုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲ ၁၇၅၃ နံၣ် အဘၢၣ်ကဝီၤ, လၢအၤဖြံၤကၤ-မုၢ်နုၥ်တကပၤ, ဒီးဖဲအသးအိၣ်ဒံးထဲ နွံနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆါကွံၥ်အီၤဆူ ၦၤဆါၦၤပှ့ၤကုၢ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤန့ၣ် သိၣ်လိန့ၢ်တၢ်ချ့သဒံး, ဒ်အမ့ၢ် ကၠိဖိစဲၣ်နီၤလီၤဆီတဂၤ, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ်, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်, ဖဲ ၁၇၇၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအထါတဖၣ်, ဒီးအလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဟ့ၣ်ယုၢ်လိာ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဝံးတလ့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် အၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ် လံၥ်စီဆှံအတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဘၣ်ဃးဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ် ဒ်သိးသိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “ၦၤကိးဂၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ယွၤသူၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဘျၢသနူလၢအကါဒိၣ်, ဒီးပကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်သဘျ့- လၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးမၤအၢမၤနးတၢ်, ဒီးအသးသူဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအသဘျ့, ဒီးတၢ်ဘျၢသနူတမံၤအံၤအိၣ်မူဝဲဒၣ်လၢပပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ၦၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒ်သိးသိး, လၢယွၤအမဲၥ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤလၢ စီၤပီလူး ပၥ်ဒိၣ်ဝဲအံၤ…

ၦၤပတီၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်

လၢယလဲၤပာ်ယကျိၣ်စ့, စ့တၢးအဒူၣ်လိၤန့ၣ် လံၥ်ကျိၤ လၢအဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဘျၢသနူအခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်ဖျါဖှိၣ်တၢ်ကတိၤစှၤထံၣ်, "တၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသး" န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်ယဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးအပူၤ, မၤစၢၤယၤလၢ ယကထုးထီၣ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအၢသီ, ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတအိၣ်ဝဲဒၣ် တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ, ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး အလံၥ်, ကွဲးဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ အတံၤသကိး စီၤတံတူးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တံတူး ၃:၂ အပူၤန့ၣ် နဲၣ်လိဝဲ စီၤတံတူး, ဒ်သိးကမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တဒုၣ်ဒွဲၣ်ဘၣ်ၦၤနီတဂၤဘၣ်, တအ့ၣ်လိၥ်ဆိးက့ဘၣ်, လၢအဘၣ်ပၥ်အသးခုၣ်ခုၣ်မုၥ်မုၥ်, လၢအဘၣ်ဒုးနဲၣ်ကယဲၢ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ ၦၤကညီခဲလၢၥ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤမုာ်နၢ်ဆၢသးန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ “တၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးရ့တံၤရ့သကိး” (မ့) “တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်ပာ်သးခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ် လၢၦၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်” (ခ့ခါ-ကညီစှီၤကျိာ်) န့ၣ်လီၤ.

ပရ့လိာ်ပသးဒီးၦၤဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်, (မ့) ပတထံၣ်ပှၤဂၤ ဒ်ယွၤအက့ၤအဂီၢ်အသိးဧၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်.…

ဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

ဝဲ(န)ဒံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်လဲၤကပၥ်က့ၤကပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအီၣ်အီတၢ်အကတီၢ်, အတၢ်မၤကစၢ်န့ၣ် ပၥ်လီၤန့ၢ် ခၠီးကလဲးဖိတဖၣ်လၢ ၦၤကိးဂၤဒဲးအစီၢ်နီၤခိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂီၢ်န့ၣ် တပၥ်လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢအတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အတံၤသကိးလၢ, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, အဝဲပၥ်တ့ၢ်ယၤလဲၣ်.” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်ဒီး, အတၢ်မၤကစၢ် စံးဆၢဝဲလၢ, “ခၠီးကလဲးတဖၣ်ဂ့ၤဒံး ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤထုးထီၣ်အီၤန့ၣ် ယံၥ်တ့ၢ်မးလံ. မ့ၢ်လၢ ဝဲ(န)ဒံၣ် တဂၤဒၢအဃိ, ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဖိဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ယတဟ့ၣ်အီၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒု,” စံးဝဲဒီး နံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးဆိကမိၣ်ယၤလၢ ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် တထီၣ်ဘးအဃိ, ပထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ယွၤအတၢ်ပညိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထံၣ်လီၤပသး, ဒီးပသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပဘၣ်တၢ်မၤၦၤ တတီတလိၤအကတီၢ်န့ၣ်, ပသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပဂီၢ်ထီဘီ, ထီဘိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢပတနၢ်ပၢၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်, ဒီးအကျိၤကျဲတဖၣ် အလၢအပှဲၤအကတီၢ်န့ၣ်, ယရှါ ၅၅:၈-၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤ, မ့ၢ်လၢယွၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်…

တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…

တၢ်လၢဘံဘူဃာ်ပှၤ

တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအဘံဝးတရံးမဲထီၣ်တၢ်တဖၣ် မဲထီၣ်လုၣ်ဘၢဝဲဒၣ် ယတၤသၣ်လီၢ် အကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မဲထီၣ်လၢတၢ်လဲၤလၢၢ်အကျဲဖီခိၣ်, မဲထီၣ်လၢကရၢၢ် အဒူၣ်လိၤ, ဒီးအနးကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘျးစဲမဲထီၣ်ဝးတရံး ယတၢ်ဒိး တၢ်လၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢ ယဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဒီး, ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ ယကရၢၢ်အပူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတဟါန့ၣ် ယလဲၤပဲာ်စီ သ့ၣ်တပှီာ်အကမျိၤ တဖၣ် လၢယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအထူၣ်မိၢ်ပှၢ်, ဒီးလၢအလၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအကမျိၤကွီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယပဲာ်စီကွံာ်တလီၢ်လီၢ်, တုၤအကတီၢ်လၢ ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒိၣ်တုာ်, ဒီးသၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တကီၤဆံၣ်သၣ်တဖၣ်, ဒီးမိၢ်ဟဲသၣ်တဖၣ်တစုန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သ့ၣ်တပှီာ်အမုၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ယတၤသၣ်လီၢ်အကရၢၢ်အသိး, တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံ, တၢ်သူၣ်ကတၢသးကတၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးကါတဖၣ်န့ၣ် ဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ် အချံအသၣ်န့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် တုၤအပၢဆှၢ ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်, ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်ဒဲးဘးလၢ အိၣ်စဲဘူးဒီးပှၤတဖၣ်”…

ဟ့ၣ်လီၤပာ်လီၤလၢကစၢ်ယွၤအစုပူၤ

စၤရါ (Sarah) ထီၣ်လိာ်ကွဲ ပှၤထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်အဒူၣ်လိၤ, ဒီးဖဲအထီၣ်တုၤဝဲဒၣ်ဆူတၢ်လီၤဖးထီအကတီၢ်, မ့ၢ်လၢအစုလီၢ်စၢ်လီၤ, ဒီးဖီၣ်တၢ်ဃံးဃံးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဟဲနုာ်လီၤလၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ယမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဆူတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် ကနးဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, သရၣ်နဲၣ်လိတၢ်တဂၤ အိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ဒီး, တဲလီၤတံၢ်အီၤလၢအသုတဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်စၢဃာ်ပျံၤလၢ စၤရါ အပျံၤဂီၤကၢ်အလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပျံၤတဘိဃီဒီးပှၤဖီၣ်ဃာ် “တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပျံၤ” လၢအတကပၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဘျးစဲဝဲဒၣ်လၢ ပၣ်ရံးသၣ်တခါအဃိ, အဝဲမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်ခိအတယၢၢ် ကစိာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယနီၢ်ကစၢ်အတယၢၢ် ဃၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.” “ပျၢ်လီၤကွံာ်နစုတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤရါ ပျၢ်လီၤကွံာ်အစု, ဒီးထူၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အဒူၣ်, ထိၣ်လီၤစဲၤဟူးဝးယဲၤယီၤအသးလၢကလံၤကျါ, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

လၢ စၤရါ အဂီၢ်, တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤ လၢတၢ်ထံၣ်အသီ, ဒ် စံး ၁၈:၂ ပာ်ဖျါဝဲ- "ယွၤမ့ၢ်ယလ့, ဒီးယတိာ်, ဒီးယတၢ်မၤပူၤ မၤဖျဲးယၤ, ယကစၢ်, ယလၢၢ်,…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး

"တိၤတဘိလၢထံကျိကွ့အဖီခိၣ်" (The Bridge on the River Kwai) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၅၇ အတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တၢ်ဂီၤမူလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤလဲၤဆူ ယိၤကီၢ် ခၣ်ခၠနၣ်ဘူၣ်ရံၣ် (Kanchanaburi) အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤထံၣ်န့ၢ် ထးတိၤတဘိအံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တိၤတဘိအံၤဘၣ်ဆၣ်, ထံကျိန့ၣ် တမ့ၢ် ကွ့ (Kwai) ဘၣ်. တၢ်ယုၢ်န့ၢ် တၢ်ဂီၤမူအမံၤ, ခီဖျိလၢအကိးကမၣ်ဝဲ ထံကျိတဘိအံၤအမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲၣ်ကလီၣ် (Mae Klong) အထံကျိတကူၣ်တဝာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ကွ့ၢ်ယၣ် (Kwae Yai) ကွ့ (Kwai), ဒ်သိးကလီၤပလိာ်အသးဒီးကမျၢ်တဖၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ထံၣ်ဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်တဖၣ်အဃိ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တပျဲအကစူးကွံာ်ညိကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢကစၢ်ယွၤမၢလီၤအီၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၆:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံ," မ့ၢ်လၢကမျၢ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မၤတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်အီၤအဂီၢ်, လူၤပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ.…

ဒီး ယွၤဆှၢလီၤ...တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဧါ

“အါ...” ယဖိမုၣ် ဟီၣ်ကိးပသူဝဲဒၣ်လၢ “ပါပၢ်ဧၢ, ဟဲဆူအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိလၢအကရူၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ နံၣ်ဘရၤစကၤ (Nebraska) တၢ်ပၢၤခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) အကစၢၢ်တဖၣ်,ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကိၢ်ခါအလီၢ်အကျဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးကိးနံၣ်ဒဲး, ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ်, တၢ်တနံၣ်အံၤ နးဒိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲယူၢ်လီၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်ဆူ ပှၤအမဲၥ်သၣ်လိၤလိၤအဃိ, ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်လၢထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲန့ၣ်လီၤ. ယမၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ယဲလၢ တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဒိၣ်ဒိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤ ထိၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးတံၥ်တၥ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ် “ကိၢ်မၤနၤ” နီၢ်နီၢ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစိၤဆၢကတီၢ်, လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ မးသဲ ၆:၂၆ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်တမံၤဃီလၢခရံၥ်အပူၤ

ဖ့လ့း(စ) ဝံးတလ့ၣ် (Phillis Wheatley) မ့ၢ် ၦၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤဖိ ၦၤကွဲးထါ, ဒီးအလံၥ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအံၤ စူးကါဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တဖၣ်, ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ဝဲ ၦၤစူၢ်နၥ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်လၢ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်မၢကဲကုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲ ၁၇၅၃ နံၣ် အဘၢၣ်ကဝီၤ, လၢအၤဖြံၤကၤ-မုၢ်နုၥ်တကပၤ, ဒီးဖဲအသးအိၣ်ဒံးထဲ နွံနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆါကွံၥ်အီၤဆူ ၦၤဆါၦၤပှ့ၤကုၢ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤန့ၣ် သိၣ်လိန့ၢ်တၢ်ချ့သဒံး, ဒ်အမ့ၢ် ကၠိဖိစဲၣ်နီၤလီၤဆီတဂၤ, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ်, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်, ဖဲ ၁၇၇၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအထါတဖၣ်, ဒီးအလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဟ့ၣ်ယုၢ်လိာ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဝံးတလ့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် အၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ် လံၥ်စီဆှံအတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဘၣ်ဃးဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ် ဒ်သိးသိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “ၦၤကိးဂၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ယွၤသူၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဘျၢသနူလၢအကါဒိၣ်, ဒီးပကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်သဘျ့- လၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးမၤအၢမၤနးတၢ်, ဒီးအသးသူဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအသဘျ့, ဒီးတၢ်ဘျၢသနူတမံၤအံၤအိၣ်မူဝဲဒၣ်လၢပပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ၦၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒ်သိးသိး, လၢယွၤအမဲၥ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤလၢ စီၤပီလူး ပၥ်ဒိၣ်ဝဲအံၤ…

ၦၤပတီၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်

လၢယလဲၤပာ်ယကျိၣ်စ့, စ့တၢးအဒူၣ်လိၤန့ၣ် လံၥ်ကျိၤ လၢအဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဘျၢသနူအခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်ဖျါဖှိၣ်တၢ်ကတိၤစှၤထံၣ်, "တၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသး" န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်ယဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးအပူၤ, မၤစၢၤယၤလၢ ယကထုးထီၣ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအၢသီ, ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတအိၣ်ဝဲဒၣ် တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ, ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး အလံၥ်, ကွဲးဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ အတံၤသကိး စီၤတံတူးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တံတူး ၃:၂ အပူၤန့ၣ် နဲၣ်လိဝဲ စီၤတံတူး, ဒ်သိးကမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တဒုၣ်ဒွဲၣ်ဘၣ်ၦၤနီတဂၤဘၣ်, တအ့ၣ်လိၥ်ဆိးက့ဘၣ်, လၢအဘၣ်ပၥ်အသးခုၣ်ခုၣ်မုၥ်မုၥ်, လၢအဘၣ်ဒုးနဲၣ်ကယဲၢ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ ၦၤကညီခဲလၢၥ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤမုာ်နၢ်ဆၢသးန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ “တၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးရ့တံၤရ့သကိး” (မ့) “တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်ပာ်သးခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ် လၢၦၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်” (ခ့ခါ-ကညီစှီၤကျိာ်) န့ၣ်လီၤ.

ပရ့လိာ်ပသးဒီးၦၤဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်, (မ့) ပတထံၣ်ပှၤဂၤ ဒ်ယွၤအက့ၤအဂီၢ်အသိးဧၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်.…

ဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

ဝဲ(န)ဒံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်လဲၤကပၥ်က့ၤကပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအီၣ်အီတၢ်အကတီၢ်, အတၢ်မၤကစၢ်န့ၣ် ပၥ်လီၤန့ၢ် ခၠီးကလဲးဖိတဖၣ်လၢ ၦၤကိးဂၤဒဲးအစီၢ်နီၤခိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂီၢ်န့ၣ် တပၥ်လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢအတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အတံၤသကိးလၢ, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, အဝဲပၥ်တ့ၢ်ယၤလဲၣ်.” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်ဒီး, အတၢ်မၤကစၢ် စံးဆၢဝဲလၢ, “ခၠီးကလဲးတဖၣ်ဂ့ၤဒံး ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤထုးထီၣ်အီၤန့ၣ် ယံၥ်တ့ၢ်မးလံ. မ့ၢ်လၢ ဝဲ(န)ဒံၣ် တဂၤဒၢအဃိ, ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဖိဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ယတဟ့ၣ်အီၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒု,” စံးဝဲဒီး နံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးဆိကမိၣ်ယၤလၢ ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် တထီၣ်ဘးအဃိ, ပထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ယွၤအတၢ်ပညိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထံၣ်လီၤပသး, ဒီးပသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပဘၣ်တၢ်မၤၦၤ တတီတလိၤအကတီၢ်န့ၣ်, ပသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပဂီၢ်ထီဘီ, ထီဘိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢပတနၢ်ပၢၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်, ဒီးအကျိၤကျဲတဖၣ် အလၢအပှဲၤအကတီၢ်န့ၣ်, ယရှါ ၅၅:၈-၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤ, မ့ၢ်လၢယွၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်…

တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…

တၢ်လၢဘံဘူဃာ်ပှၤ

တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအဘံဝးတရံးမဲထီၣ်တၢ်တဖၣ် မဲထီၣ်လုၣ်ဘၢဝဲဒၣ် ယတၤသၣ်လီၢ် အကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် မဲထီၣ်လၢတၢ်လဲၤလၢၢ်အကျဲဖီခိၣ်, မဲထီၣ်လၢကရၢၢ် အဒူၣ်လိၤ, ဒီးအနးကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဘျးစဲမဲထီၣ်ဝးတရံး ယတၢ်ဒိး တၢ်လၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢ ယဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တမၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဒီး, ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ ယကရၢၢ်အပူၤတဖၣ် တမ့ၢ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတဟါန့ၣ် ယလဲၤပဲာ်စီ သ့ၣ်တပှီာ်အကမျိၤ တဖၣ် လၢယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအထူၣ်မိၢ်ပှၢ်, ဒီးလၢအလၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအကမျိၤကွီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယပဲာ်စီကွံာ်တလီၢ်လီၢ်, တုၤအကတီၢ်လၢ ယတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဒိၣ်တုာ်, ဒီးသၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တကီၤဆံၣ်သၣ်တဖၣ်, ဒီးမိၢ်ဟဲသၣ်တဖၣ်တစုန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သ့ၣ်တပှီာ်အမုၢ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ယတၤသၣ်လီၢ်အကရၢၢ်အသိး, တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံ, တၢ်သူၣ်ကတၢသးကတၢ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးကါတဖၣ်န့ၣ် ဒိၣ်စိလုၣ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးဘၣ်န့ၣ်, တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအကမၣ် အချံအသၣ်န့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် တုၤအပၢဆှၢ ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်, ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်ဒဲးဘးလၢ အိၣ်စဲဘူးဒီးပှၤတဖၣ်”…

ဟ့ၣ်လီၤပာ်လီၤလၢကစၢ်ယွၤအစုပူၤ

စၤရါ (Sarah) ထီၣ်လိာ်ကွဲ ပှၤထီၣ်လိာ်ကွဲတၢ်အဒူၣ်လိၤ, ဒီးဖဲအထီၣ်တုၤဝဲဒၣ်ဆူတၢ်လီၤဖးထီအကတီၢ်, မ့ၢ်လၢအစုလီၢ်စၢ်လီၤ, ဒီးဖီၣ်တၢ်ဃံးဃံးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ, တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဟဲနုာ်လီၤလၢ အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ယမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဆူတၢ်ဖီလာ်န့ၣ် ကနးဒိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, သရၣ်နဲၣ်လိတၢ်တဂၤ အိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်ဒီး, တဲလီၤတံၢ်အီၤလၢအသုတဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်စၢဃာ်ပျံၤလၢ စၤရါ အပျံၤဂီၤကၢ်အလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပျံၤတဘိဃီဒီးပှၤဖီၣ်ဃာ် “တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအပျံၤ” လၢအတကပၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဘျးစဲဝဲဒၣ်လၢ ပၣ်ရံးသၣ်တခါအဃိ, အဝဲမ့ၢ်လီၤတဲာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်ခိအတယၢၢ် ကစိာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ ကိးပသူထီၣ်ဝဲ “ယနီၢ်ကစၢ်အတယၢၢ် ဃၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနၤလီၤ.” “ပျၢ်လီၤကွံာ်နစုတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤရါ ပျၢ်လီၤကွံာ်အစု, ဒီးထူၣ်ဖျဲးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အဒူၣ်, ထိၣ်လီၤစဲၤဟူးဝးယဲၤယီၤအသးလၢကလံၤကျါ, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

လၢ စၤရါ အဂီၢ်, တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကစၢ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤ လၢတၢ်ထံၣ်အသီ, ဒ် စံး ၁၈:၂ ပာ်ဖျါဝဲ- "ယွၤမ့ၢ်ယလ့, ဒီးယတိာ်, ဒီးယတၢ်မၤပူၤ မၤဖျဲးယၤ, ယကစၢ်, ယလၢၢ်,…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး

"တိၤတဘိလၢထံကျိကွ့အဖီခိၣ်" (The Bridge on the River Kwai) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၅၇ အတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ တၢ်ဂီၤမူလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤလဲၤဆူ ယိၤကီၢ် ခၣ်ခၠနၣ်ဘူၣ်ရံၣ် (Kanchanaburi) အါအါဂီၢ်ဂီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤထံၣ်န့ၢ် ထးတိၤတဘိအံၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တိၤတဘိအံၤဘၣ်ဆၣ်, ထံကျိန့ၣ် တမ့ၢ် ကွ့ (Kwai) ဘၣ်. တၢ်ယုၢ်န့ၢ် တၢ်ဂီၤမူအမံၤ, ခီဖျိလၢအကိးကမၣ်ဝဲ ထံကျိတဘိအံၤအမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မဲၣ်ကလီၣ် (Mae Klong) အထံကျိတကူၣ်တဝာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ကွ့ၢ်ယၣ် (Kwae Yai) ကွ့ (Kwai), ဒ်သိးကလီၤပလိာ်အသးဒီးကမျၢ်တဖၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ထံၣ်ဝဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်တဖၣ်အဃိ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တပျဲအကစူးကွံာ်ညိကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢကစၢ်ယွၤမၢလီၤအီၤနီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၆:၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ "ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံ," မ့ၢ်လၢကမျၢ်တဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မၤတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်အီၤအဂီၢ်, လူၤပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ.…

ဒီး ယွၤဆှၢလီၤ...တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဧါ

“အါ...” ယဖိမုၣ် ဟီၣ်ကိးပသူဝဲဒၣ်လၢ “ပါပၢ်ဧၢ, ဟဲဆူအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, တၢ်မၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲ, ဒီးမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး, လၢတၢ်ကိၢ်ထီၣ်သီအကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်ဖိလၢအကရူၢ်အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်လၢ နံၣ်ဘရၤစကၤ (Nebraska) တၢ်ပၢၤခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) အကစၢၢ်တဖၣ်,ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကိၢ်ခါအလီၢ်အကျဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးကိးနံၣ်ဒဲး, ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ်, တၢ်တနံၣ်အံၤ နးဒိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲယူၢ်လီၤဝဲဒၣ်တလီၢ်လီၢ်ဆူ ပှၤအမဲၥ်သၣ်လိၤလိၤအဃိ, ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်လၢထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲန့ၣ်လီၤ. ယမၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ယဲလၢ တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဒိၣ်ဒိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤ ထိၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိဃၢ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်သးတံၥ်တၥ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်အသိးန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ် “ကိၢ်မၤနၤ” နီၢ်နီၢ်လၢ ထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အစိၤဆၢကတီၢ်, လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိဃၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ မးသဲ ၆:၂၆ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်တမံၤဃီလၢခရံၥ်အပူၤ

ဖ့လ့း(စ) ဝံးတလ့ၣ် (Phillis Wheatley) မ့ၢ် ၦၤအၤဖြံၤကၤ-အမဲရကၤဖိ ၦၤကွဲးထါ, ဒီးအလံၥ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအံၤ စူးကါဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တဖၣ်, ဒ်သိးကထုးန့ၢ်ဝဲ ၦၤစူၢ်နၥ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်လၢ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်မၢကဲကုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဖဲ ၁၇၅၃ နံၣ် အဘၢၣ်ကဝီၤ, လၢအၤဖြံၤကၤ-မုၢ်နုၥ်တကပၤ, ဒီးဖဲအသးအိၣ်ဒံးထဲ နွံနံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆါကွံၥ်အီၤဆူ ၦၤဆါၦၤပှ့ၤကုၢ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤန့ၣ် သိၣ်လိန့ၢ်တၢ်ချ့သဒံး, ဒ်အမ့ၢ် ကၠိဖိစဲၣ်နီၤလီၤဆီတဂၤ, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ်, ပူၤဖျဲးဝဲလၢတၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ်, ဖဲ ၁၇၇၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအထါတဖၣ်, ဒီးအလံာ်ပရၢလၢအကွဲးဟ့ၣ်ယုၢ်လိာ်သးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဝံးတလ့ၣ် ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် အၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကအၢၣ်လီၤတူၢ်လိၥ် လံၥ်စီဆှံအတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဘၣ်ဃးဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ် ဒ်သိးသိးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ, “ၦၤကိးဂၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် ယွၤသူၣ်လီၤဝဲ တၢ်ဘျၢသနူလၢအကါဒိၣ်, ဒီးပကိးအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်သဘျ့- လၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးမၤအၢမၤနးတၢ်, ဒီးအသးသူဝဲဒၣ် တၢ်အိၣ်မူလၢအသဘျ့, ဒီးတၢ်ဘျၢသနူတမံၤအံၤအိၣ်မူဝဲဒၣ်လၢပပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ၦၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒ်သိးသိး, လၢယွၤအမဲၥ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤလၢ စီၤပီလူး ပၥ်ဒိၣ်ဝဲအံၤ…

ၦၤပတီၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်

လၢယလဲၤပာ်ယကျိၣ်စ့, စ့တၢးအဒူၣ်လိၤန့ၣ် လံၥ်ကျိၤ လၢအဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဘျၢသနူအခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပာ်ဖျါဖှိၣ်တၢ်ကတိၤစှၤထံၣ်, "တၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသး" န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်ယဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးအပူၤ, မၤစၢၤယၤလၢ ယကထုးထီၣ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအၢသီ, ဒီးတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတအိၣ်ဝဲဒၣ် တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, တၢ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပှၤ ခီဖျိလၢတၢ်စံးကတိၤမုၥ်နၢ်ဆၢသးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ, ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး အလံၥ်, ကွဲးဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ အတံၤသကိး စီၤတံတူးအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တံတူး ၃:၂ အပူၤန့ၣ် နဲၣ်လိဝဲ စီၤတံတူး, ဒ်သိးကမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တဒုၣ်ဒွဲၣ်ဘၣ်ၦၤနီတဂၤဘၣ်, တအ့ၣ်လိၥ်ဆိးက့ဘၣ်, လၢအဘၣ်ပၥ်အသးခုၣ်ခုၣ်မုၥ်မုၥ်, လၢအဘၣ်ဒုးနဲၣ်ကယဲၢ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ ၦၤကညီခဲလၢၥ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤမုာ်နၢ်ဆၢသးန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ “တၢ်အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးရ့တံၤရ့သကိး” (မ့) “တၢ်ဒုးနဲၣ် တၢ်ပာ်သးခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ် လၢၦၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်” (ခ့ခါ-ကညီစှီၤကျိာ်) န့ၣ်လီၤ.

ပရ့လိာ်ပသးဒီးၦၤဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်, (မ့) ပတထံၣ်ပှၤဂၤ ဒ်ယွၤအက့ၤအဂီၢ်အသိးဧၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်.…

ဟံးဃၥ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

ဝဲ(န)ဒံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဒ်တၢ်လဲၤကပၥ်က့ၤကပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအီၣ်အီတၢ်အကတီၢ်, အတၢ်မၤကစၢ်န့ၣ် ပၥ်လီၤန့ၢ် ခၠီးကလဲးဖိတဖၣ်လၢ ၦၤကိးဂၤဒဲးအစီၢ်နီၤခိၣ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂီၢ်န့ၣ် တပၥ်လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢအတနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် သံကွၢ်ဝဲဒၣ်အတံၤသကိးလၢ, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, အဝဲပၥ်တ့ၢ်ယၤလဲၣ်.” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤသံကွၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်ဒီး, အတၢ်မၤကစၢ် စံးဆၢဝဲလၢ, “ခၠီးကလဲးတဖၣ်ဂ့ၤဒံး ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤထုးထီၣ်အီၤန့ၣ် ယံၥ်တ့ၢ်မးလံ. မ့ၢ်လၢ ဝဲ(န)ဒံၣ် တဂၤဒၢအဃိ, ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဖိဒီးအီၤအဂီၢ်န့ၣ် ယတဟ့ၣ်အီၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒု,” စံးဝဲဒီး နံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဆံးဆံးဖိအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးဆိကမိၣ်ယၤလၢ ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် တထီၣ်ဘးအဃိ, ပထံၣ်ဆိကမိၣ်ကမၣ် ယွၤအတၢ်ပညိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထံၣ်လီၤပသး, ဒီးပသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပဘၣ်တၢ်မၤၦၤ တတီတလိၤအကတီၢ်န့ၣ်, ပသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပဂီၢ်ထီဘီ, ထီဘိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလၢပတနၢ်ပၢၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်, ဒီးအကျိၤကျဲတဖၣ် အလၢအပှဲၤအကတီၢ်န့ၣ်, ယရှါ ၅၅:၈-၉ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၦၤ, မ့ၢ်လၢယွၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်…

တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…