တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢကစၢ်ခရံၥ်ပူၤ

ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ ကီၢ်စဲၣ် အ့ၣ်ဒံၢ်ယၤနၣ် (Indiana) တဂၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ အပျဲၢ်ကၠိဖိတဖၣ် ဒ်သိးကကွဲးဆှၢ တၢ်ကွဲးနီၣ်ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိတဖၣ် လၢကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ, ဒီးကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤ အတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်နံၤတဖၣ်လဲၤပူၤကွံၥ်ဝဲ, ဒီးဖဲထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ကၠိတဖျၢၣ် လၢကီၢ်စဲၣ်အဂၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအလီၤသူၣ်အုးသးအုးတမံၤ ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်အကတီၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကွဲးနီၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ် အတံၤသကိးၦၤမၤလိတၢ်ဖိတဖၣ်လၢအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး, ဒီးတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်, တၢ်မၤအသးတဖၣ် လၢကဟဲလီၤဘၣ် အဝဲသ့ၣ်သ့စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ၦၤသ့းစၤလနံခရံၥ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်, ဖဲစီၤပီလူး ကွဲးဆှၢလီၤလံာ်ပရၢအကတီၢ်, အသးပူၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ, ဒီးတၢ်သးဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤလိၥ်သး ကဒဲကဒဲအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ၁ သ့း ၄:၁၄ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ၦၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ်န့ၣ် အတံၤသကိးလၢအအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်အဃိ, စီၤပီလူး သိၣ်သီအဝဲသ့ၣ်, ဒ်သိးကမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကဟဲက့ၤကဒါက့ၤ, ဒီးဟဲစိၥ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အတံၤသကိးလၢ အဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်ဆူတၢ်မူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁ သ့း ၅:၉ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ်ခရံာ် ကဟဲက့ၤန့ၣ် ကမၤအသးဖဲအကတီၢ် မတၤလဲၣ်န့ၣ် ပှၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်ဆၣ်, စီၤပီလူး တဲသ့ၣ်နီၣ်…

ဖံသးပှၢ်တဂၤအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

ဖဲပဆ့ၣ်နီၤသကိးလၢ ဟါတၢ်အီၣ်အစီၢ်နီၤခိၣ်အကတီၢ်, လၢတၢ်နံၤကမှံအပူၤ ယလံၤခွါအသးအိၣ် (၉) နံၣ်ဖိန့ၣ် စံးဝဲ “ယလီၤဂာ်ဒီးယဖံဖံလီၤ. ယအဲၣ်ဖးလံာ်ဖးလဲၢ်န့ၣ်လီၤ.” အတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးခု, တၢ်သးမုာ် လၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ယဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအပူၤကွံာ်တနံၣ်န့ၣ်, ဖဲအဝဲအိၣ်တမုာ်ဆိးက့, ဒီးတဘၣ်လဲၤထီၣ်ကၠိ, ဘၣ်အိၣ်ဝဲလၢဟံၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယလံၤဖိ မံဝဲတရ့ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်ဖိဝံၤအလီၢ်ခံ, ပဆ့ၣ်နီၤသဃဲၤလိာ်သး, ဒီးဖးသကိးလံာ်န့ၣ်လီၤ. ယသူၣ်ခုသးခုဘၣ်ယဲလၢ ယစိာ်ခီဟ့ၣ်လီၤဘၣ် တၢ်အဲၣ်ဖးလံာ်ဖးလဲၢ်အတၢ်ဟ့ၣ်သါ, လၢယန့ၢ်သါဘၣ်လၢ ယမိၢ်အအိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အဲၣ်ဖးလံာ်ဖးလဲၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်သါ အကါဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ယအဲၣ်ဒိးစိာ်ခီဟ့ၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ် ယလံၤဖိတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ယဃ့ထုကဖၣ်ယဲလၢ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ယန့ၢ်သါဘၣ်လၢ ယမိၢ်ယပၢ်တဖၣ်န့ၣ် ယကျဲးစၢၤ ဟ့ၣ်သါက့ၤဆူ ယဖိတဖၣ်, ဒီးယတၢ်ဟ့ၣ်သါအံၤန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ ယလံၤဖိတဖၣ်အဂီၢ်, လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အတၢ်လဲၤအပူၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အဲၣ်ယွၤပျံၤယွၤန့ၣ် စီၤတံၤမသ့း န့ၢ်သါဘၣ်ဝဲလၢ အမိၢ်ဒီးအဖံအအိၣ်, ဒီးလၢနီၢ်သးတကပၤ ပှၤလၢအနဲၣ်ဆှၢအီၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူးန့ၣ်လီၤ. ၂ တံၤ ၁:၅ အပူၤန့ၣ်…

တၢ်အဲၣ်လၢ အဂံၢ်ဆူၣ်ထဲသိးဒီးတၢ်သံ

နမ့ၢ် ဟးကွၢ်လိာ်ကွဲဘၣ်လၢ ဒၢးခီတၢ်ဒူၣ်လီၢ်လံၤ အသရ့ၤ လၢအမၤလီၤဖး ပှၤဘျၢထံခရံာ်ဖိ, ဒီးပှၤခဲးသလ့းခရံာ်ဖိအတၢ်သွၣ်ခိၣ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤ, ဖဲဝ့ၢ် ရိမိး (Roermond), ကီၢ် နဲသၣ်လဲၣ် (Netherlands)န့ၣ်, နကထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤတိၢ်လီၤဆီတမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒူၣ်တခီတကပၤစုာ်စုာ်န့ၣ်, တၢ်သွၣ်ခိၣ်အလၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ အထီဒိၣ်မးဒီးဖျါကဟုကညီၢ်, ဒီးလီၤဂာ်လိာ်အသးခံဘ့ၣ်, အိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢတၢ်ဃူဃီၣ်လိာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. တဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝၤလၢ အမ့ၢ်ဘျၢထံခရံာ်ဖိတဂၤအဂီၢ်, ဒီးအတဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မါလၢ အမ့ၢ်ပှၤဖှံထံခဲးသလ့းခရံာ်ဖိတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်ကယၤ ၁၉ အကတီၢ်န့ၣ်, လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤအတၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲလၢ, မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ကရူၢ်ကရၢ တဒ်သိးလိာ်အသးအဃိ, ကဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၤဆီ, တဂၤတပူၤဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲသ့ၣ် တတူၢ်လိာ်အတၢ်ဘူၣ်တၢ်တီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ အတၢ်သွၣ်ခိၣ်လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ထီၣ်စိန့ၢ် ကရၢၢ်တၢ်အဒူၣ်လၢ အတြီဃာ်တၢ်န့ၣ်, ကအိၣ်ဝဲလၢကလံၤကျါ တခီၣ်ယီၢ်, ခံခီၣ်ယီၢ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဘ့ၣ်ဘၣ်အခိၣ်ထိးအလိၤန့ၣ် စုစိးပျၤတခီ ယူာ်ဃီၤဝဲဆူ စုစိးပျၤအဂၤတခီ, ဒီးဖီၣ်ဃံးတံၢ်လိာ်အသးတခီဒီးတခီန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခိမါဝၤခံဂၤအံၤ သံဝဲဒၣ်လဲာ် တအဲၣ်ဒိးပျဲတၢ်မၤလီၤဖးအီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်တၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အတၢ်သးဝံၣ်န့ၣ် ဒုးနဲၣ်ဆှဲထီၣ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်အစိကမီၤန့ၣ်လီၤ.…

ယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးပှၤတဘိယူၢ်ဃီ

ဖဲယလံၤဖိတဖၣ် ကွၢ်ဝဲ ယတီၤထီကၠိ တနံၣ်တဘျီအလံာ်, ဒီးလၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် တချုးလၢခ့ခါအစိၤ ပှၤအခိၣ်သူက့ၢ်ဂီၤ, အတၢ်ကူတၢ်သိး, ဒီး “စိၤလၢအပူၤကွံာ် သိလ့ၣ်တဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ယထံၣ်ယဲတၢ်လၢအလီၤဆီတဖၣ်, အဆိကတၢၢ်န့ၣ်, ယထံၣ်ယတံၤသကိးတံၢ်နီၢ်လၢ ပသ့ၣ်ညါလိာ်ပသးအါနံၣ်အါလါတဖၣ် အတၢ်နံၤကမှံ, တနီၤန့ၣ် ပမ့ၢ်ဒံးဝဲဒၣ် တံၤသကိးအဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အါန့ၢ်အန့ၣ်, ယထံၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအစိကမီၤလၢ အဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးယကဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးဒီးကၠိတဖျၢၣ်အံၤအဂီၢ်, ယဘၣ်ဂုာ်ဂဲၤလိာ်ဝဲအကတီၢ်, ယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးယၤအမုာ်အလၤန့ၣ် အိၣ်ဝးတရံးယၤ န့ၣ်လီၤ. ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်ဝဲန့ၣ် အံးထွဲကွၢ်ထွဲယၤ- ယွၤအတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲဆူ ကယဲၢ်ပှၤလၢအဃုထံၣ်အီၤခဲလၢာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

စီၤဒၤနံးယ့လး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤအိၣ်ဒီးအီၤတဘိယူၢ်ဃီန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲလၢ ဘၤဘူလိၣ် တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်အကတီၢ်, ဒၤ ၆:၇-၉ န့ၣ်, စီၤပၤ ဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်တြီဃာ်တၢ်လၢ အတဘၣ်မၤတဂ့ၤန့ၣ်, အဆၢဖိ ၁၀ စံးဘၣ်ပှၤလၢ အဝဲ ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ “အဒၢးထီၣ်ထီတတီၤ ဖျိထီၣ်ဝဲဆူ ယရူၤရှလ့ၣ်တခီ” န့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်ထုကဖၣ်…

တၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်ဒၢးလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂီၢ်

တၢ်ဘၣ်ယသးမုာ်ဒိၣ်မးလၢ နွံကတၢၢ်အနံၤသဘျ့ ဖဲဝ့ၢ် နယူအီၣ်လ့ (New Orleans) န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဖဲ ပှၤရဲၣ်လီၤဟးလၢကျဲလိၤ, ဃုာ်ဒီးတၢ်အူပံအူကွဲၤ, ဒီးတၢ်ကယၢကယဲဃာ် သိလ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးယလဲၤဟးကွၢ်ကီ ထံကီၢ်အဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီ အတၢ်ဒုးနဲၣ်ဒၢး, ဒီးအီၣ်ကွၢ် တကံၣ်ကုအကၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယမံလီၤလၢ ယတံၤသကိးအဒၢးအိၣ်ကလီအပူၤန့ၣ်ဒီး, ယသးသယုၢ်ဘၣ် ယမါဒီးယဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခွဲးယာ်လၢယဘၣ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ယသးခုဘၣ်ဆၣ်, တၢ်လၢယမုာ်လၤသးခုဝဲအဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်အိၣ်ဆိးလၢ ယဟံၣ်ယဃီဒၣ်ယဲန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, တၢ်လၢပတပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်ဝဲ တလီၢ်လီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်အိၣ်အသး, မၤအသးလၢ အကါဒိၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအကျဲခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤအဖိခွါဟဲလီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဖဲဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်, ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်လၢ အအိၣ်ယံၤဒီးအဟံၣ်လၢမူခိၣ်, လၢတၢ်ထိၣ်ဒွးအယံၤတန့ၢ်, အိၣ်ယံၤဃုာ်ဒီး အဒူၣ်ဖိထၢဖိအဝ့ၢ်, ဝ့ၢ်နစၤရ့းန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါ ထံဖိကီၢ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ်အကတီၢ်, ဒီးဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ပှဲၤလုၢ်ကွံာ်ဝဲဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိဒူၣ်ဖိထၢဖိ လီၢ်ယံၤလီၢ်ဘူးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲ လူၤ ၂:၇ အပူၤန့ၣ် စီၤလူၤကၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “ဒၢးလၢတၢ်ပာ်အီၤကလီ” (Katalyma)…

ကစၢ်ယွၤကစံးဆၢ

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် တံၤမသ့း ဖဲအလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်အကတီၢ်န့ၣ် သိးဃာ်ဝဲ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဆ့ကၤကိာ်လာ် (preacher collar), ဒီးအါစုအါဘျီ ပှၤစီစၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၢအဝဲဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤလဲၤတၢ်လၢကဘီယူၤပျီတဖၣ် ထံၣ်ဝဲ တၢ်အပျ့ဖိလၢအဆ့ကၤသူအလိၤ လၢအပာ်ဖျါထီၣ် အဝဲမ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ခိၣ်နၢ်တဂၤန့ၣ်ဒီး, စံးဘၣ်အီၤလၢ “ ဝံသးစူၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ဖဲအလဲၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤအကတီၢ်, ပိာ်မုၣ်တဂၤ, ပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤ, ဒီးတီၤလီၤဝဲလၢအလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤအကပၤ, ဒီးဃ့ကညးအီၤ “နမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် သရၣ်တဂၤဧါ. ဝံသးစူၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးသရၣ် တံၤမသ့း ဃ့ထုကဖၣ်န့ၢ်တၢ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢလံာ်ဝံယံးရမံယၤအပူၤန့ၣ်, လံာ်စီဆှံ တဆၢ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤဒိကနၣ်, ဒီးစံးဆၢတၢ်ထုကဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယွၤ အသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ယံး ၂၉:၁၁ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် လၢအမၤတၢ်ဒဲးဘး, ဒီးအဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်တဖၣ်လၢ, “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယသ့ၣ်ညါ တၢ်ကူၣ်လၢ ယကူၣ်ထီၣ်လၢသုဂီၢ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ဃးဒီး…

တၢ်ဟ့ၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်

ဖဲယဘၣ်လဲၤ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်လဲၤစှၤသီဆူ ကီၢ် ပံၣ်ရူ (Peru) အကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤသးစၢ်ပိာ်ခွါဖိတဂၤ ဃ့ဝဲဒၣ်ကျိာ်စ့လၢယအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်, ပပှၤကရူၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တၢ်တဲဆိပာ်ပှၤလၢ ပသုတထုးထီၣ် ဟ့ၣ်လီၤကျိာ်စ့ဘၣ်အဃိ, မ့ၢ်ယမၤစၢၤအီၤကသ့ဝဲဒၣ်ဒ်လဲၣ်. ဖဲန့ၣ် ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢ လံာ်မၤတၢ် အဆၢဒိၣ် ၃ အပူၤ, ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပ့းတရူးဒီးစီၤယိၤဟၣ် အတၢ်မၤဆၢက့ၤ ပှၤအခီၣ်ဟးဂီၤတဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယတဲနၢ်ပၢၢ် ပှၤသးစၢ်တဂၤအံၤလၢ ယဟ့ၣ်အီၤ ကျိာ်စ့န့ၣ်တသ့ဝဲဘၣ်ဆၣ်, ယနီၤဟ့ၣ်အီၤတၢ်သးခုကစီၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးယွၤအတၢ်အဲၣ် သ့ဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲစံးဘၣ်ယၤလၢ အမ့ၢ် ပှၤဖိၣ်ဃဲဖိတဂၤန့ၣ်ဒီး, ယတဲဘၣ်အီၤလၢ ယွၤ အသးအိၣ်ကဲထီၣ်အပၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အမဲာ်ထံလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဒုးသ့ၣ်ညါအီၤဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအတူၢ်လိာ်ပှၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဂၤ, ဒ်သိးကမၤစၢၤထွဲအီၤဆူညါ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်, ပသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် တလၢတပှဲၤဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပနီၤဟ့ၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်ဆူ ပှၤဂုၤပှၤဂၤအကတီၢ်န့ၣ်, သးမုၢ်စီဆှံ ကဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ပသးအဂံၢ်အဘါသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲစီၤပ့းတရူး ဒီးစီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်လိာ်သးဒီးပှၤတဂၤ ဖဲတၢ်လုၢ်ဟံၣ် အပဲတရီအကတီၢ်, အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်နီၤဟ့ၣ်ကစၢ်ခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်…

တၢ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်

မ့ၢ်မုၢ်နံၤအယံာ်အထီတနံၤ, လၢတၢ်ဆါဟံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တုၤခဲကနံၣ်အံၤဒၣ်လဲာ်, ပှၤသးစၢ်ဖိ အသးအိၣ်ဝဲ ၁၉ နံၣ်, လၢအဖၠဲးဒိၣ်မးတဂၤအံၤ ဒိးန့ၢ်ဝဲတၢ်ဆူးတၢ်ဆါမနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ် ပှၤဃုထံၣ်တၢ်စံးဆၢတဖၣ် တန့ၢ်ဒံးဘၣ်အဃိ, လၢတၢ်သးဟးဂီၤအပူၤ, ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဟဲက့ၤဝဲဆူဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအက့ၤတုၤဟံၣ်န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ, ဟံၣ်အဃီသွါအလိၤန့ၣ်, ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ထံၣ်ဝဲတၢ်ဘိၣ်ဖိတဘိၣ် ဘၣ်တၢ်ဘိၣ်ဘံဃာ်အီၤဃံဃံလၤလၤ, ဒီးတၢ်ဘိၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ် အကလုာ်အကလုာ်, ဘၣ်တၢ်ကွဲးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢတံၤသကိးတဖၣ် ကွဲးဝဲဒၣ်လၢအစုန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်နၣ်ရံၣ်ဆူညါန့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် လဲၤပူၤကွံာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ဟံးန့ၢ် တၢ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါ ဟဲခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤအကလုာ်အကထါ, လၢအတံၤသကိးတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤလၢအဘၣ်လဲၤခီဖျိ အကတီၢ်ကီခဲတဖၣ် မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်န့ၣ်, မၤဆူၣ်ထီၣ်က့ၤ သးအဂံၢ်အဘါသ့ဝဲဒၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်အကထါ, လၢအဆၢဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အဆၢဖိဧိၤမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်, ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤ, တံၤသကိး
တဂၤဂၤ, မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤဂၤ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢနီၢ်တဂၤဘၣ်တဂၤအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဒီဖုဒီကရူၢ်အဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လံာ်ယရှါယၤ ၄၃ န့ၣ် အိၣ်ပှဲၤဒီး…

တၢ်အိၣ်မူအသီလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအပူၤ

ဘၣ်ဟံအၣ် (Baheer) ဒီး မဲးဒၢး (Medet) တၢ်ဒီတံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်ခံဂၤန့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်သကိးဒ်သိးသိး, ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲလၢ အ့ရှၢၣ် လီၢ်ခၢၣ်သး (Central Asia) န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲဘၣ်ဟံအၣ် ကဲထီၣ် ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်ဒီး, တၢ်ခဲလၢာ်ဆီတလဲကွံာ်အသးန့ၣ်လီၤ. မဲးဒၢး ဆှၢထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဟံအၣ်အဂ့ၢ်ဆူ ပဒိၣ်ပပှၤတဖၣ် အအိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ဘၣ်ဟံအၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနး, နးနးကျံးကျံးန့ၣ်လီၤ. ပှၤခိးတၢ်ဖိတဂၤ လၢတၢ်သးဒိၣ်အပူၤ ကညီၤထီၣ်ဝဲ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, “နထးခိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢကကစံးကတိၤထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအမံၤနီတဘျီလၢၤဘၣ်”န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သွံၣ်တၢ်စီၤအပူၤ ဘၣ်ဟံအၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးတဲဖျါထီၣ်ဒံးဝဲလၢ ဒ်သိးယသုတစံးကတိၤကစၢ်ခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တြီဃာ်အီၤ ကန့ၢ်သ့ၣ်သ့ၣ်, ဘၣ်ဆၣ် “တၢ်လၢခရံာ်မၤတ့ၢ်လၢယသးအပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆီတလဲကွံာ်ဝဲ တန့ၢ်နီတဘျီဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဆိးတ့ၢ်ဝဲလၢ မဲးဒၢး အသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. စှၤလါပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, မဲးဒၢး တူၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါ, ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ, လဲၤဃုဝဲ အတံၤသကိး ဘၣ်ဟံအၣ် လၢအထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လံလၢ…

ဘၣ်တၢ်လ့ပစီ ဒီးမၤကွၢ်

ဒ်အမ့ၢ်ဝဲထဲဒၣ် ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ် ဒိးလဲတၢ်တဂၤအသိး, စတဲန်လ့ၣ် (Stanley) အိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့, ဒီးဒ်အသးအိၣ်ဝဲအသိး မၤဘၣ်တၢ်ဘီၣ်ဘီၣ်ညီညီသ့အဃိ, အသူၣ်မံ အသးမုာ်ဝဲလၢ တၢ်မၤအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ်အကျါ, အဝဲအဲၣ်ဒိး စးထီၣ်မၤ, ဒီးအဲၣ်ဒိးဆိကတီၢ် အတၢ်မၤသ့ဝဲ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတလိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဆၢကတီၢ်, ဒီးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်ဆူ, မတၤတဂၤမးအအိၣ်န့ၣ်ဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲစံးဝဲလၢ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အကီကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

စတဲန်လ့ၣ် အၢၣ်လီၤတီတီလိၤလိၤ, ဒီးစံးဝဲ “လၢတၢ်မၤအံၤန့ၣ်, တၢ်အဲၣ်ဘၢမါ, အဲၣ်ဘၢဝၤ ကစးထီၣ်မၤအသးအဂီၢ်, ညီဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်နီၣ်ဆှၢ ပှၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်အိၣ်ဝဲ အကလုာ်ကလုာ်, ဘၣ်ဆၣ် တနံၤတနံၤအတီၢ်ပူၤ ယအိၣ် ဖဲလဲၣ်န့ၣ်, ပှၤနီတဂၤမး, ပာ်ဃုာ်ဒီးယမါန့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်.” အဝဲစံးဝဲဒၣ်လၢ တမ့ၢ်တၢ်လ့ပစီအဘီၣ်အညီတမံၤ, လၢတၢ်တြီဆၢကန့ၢ်အီၤဘၣ်. ဒီးအတံၤသကိး ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်တဖၣ်အါဂၤ ဟ့ၣ်လီၤအသးဆူ တၢ်လ့ပစီတမံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. “ဒ်သိးယသုတလီၤဘၣ်လၢတၢ်လ့ပစီအံၤအဂီၢ် တၢ်လၢအတြီဃာ်ယၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကွၢ်ထံ ဆိကမိၣ် ကစၢ်ယွၤကထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်, ဒီးယမါသးဘိန့ၣ် အသးကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒ်လဲၣ်” န့ၣ်လီၤ.

ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, ပတၢ်သးလီဆၢန့ၢ်တၢ်တဖၣ်,…