တၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်လၢ တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အပူၤ

ဖဲယဖိခွါဖိအိၣ် ၃ နံၣ်န့ၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢ ယကဘၣ်ကွဲးကါယသးဒီး တုၤယအိၣ်ဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ကယံာ်တလါဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ တၢ်ကွဲးကါယၤဒံးဘၣ်န့ၣ် လၢလီၢ်မံခိၣ်လိၤ ယဆိကမိၣ်ထီၣ်, တၢ်ကွဲးကါယၤ မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး လီခီဘၣ်အၢတဖၣ် ကအိၣ်ထီၣ်ပူၣ်အသး လၢတၢ်သ့လီခီ အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ယကဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ဖိဆံးလၢ အိၣ်ဂၢၢ်တမုာ်တဂၤဒ်လဲၣ်, ယကဆၢထၢၣ်လၢ ဖၣ်ကပူၤဒီး ကဖီအီၣ်ဖီအီၤတၢ်စ့ၢ်ကီး ယဆိကမိၣ်ထံၣ်မှံတၢ် တထီၣ်ဘးလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယပျံၤလၢ ယတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ် ကမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ပတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်လဲၤလၢ အဘၣ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဝီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.

တချုးလၢ စီၤကံးဒဧိၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး ပှၤမံးဒယၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဒ်ယွၤတိာ်ပာ်ဝဲ အသိး မၤစှၤလီၤ ပှၤသုးဖိအနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ် ၇:၃ ပာ်ဖျါဝဲ လၢအဆိကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်ပျဲက့ၤ ပှၤလၢ အပျံၤတၢ်တဖၣ်အဃိ ပှၤခံကလးခံကထိက့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, ပှၤအိၣ်တ့ၢ် တကလးအကျါန့ၣ် ပှၤသၢကယၤလၢအဒၢၣ်အီၤထံ လၢစုတဖၣ် ကအိၣ်တ့ၢ်လဲၤဒုးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၅-၆ စံးဝဲလၢ တၢ်မၤအသးအံၤ ကမ့ၢ်တၢ်လၢ အတြီ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ…

ကစၢ်ယွၤအစုတဖၣ် သလၣ်ထီၣ်သးဒီး အိၣ်ခိးပှၤလီၤ

ယသံးကွံာ် ယခိၣ်ဒီး သါသဖှိထီၣ် ဖဲယကွၢ် ယကွဲၤဒီနၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒုးသွံးကွံာ်ယမဲာ်တူၢ်ခိၣ်လီၤ. ယတံၤသကိးတဂၤဒီးယၤ ပဂ့ၢ်လိာ်ဘီလိာ်ပသး နးနးကလဲာ် လၢတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤ လၢအဘၣ်ထွဲဒီးပဖိပလံၤ, ဒီးယသ့ၣ်ညါလၢ, တၢ်အံၤ လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်သိးယကဆဲးကျိး ဒီးဃ့ကညးအီၤန့ၣ်လီၤ. ယတအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်လၢ ပတၢ်ထံၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်တုၤ ခဲအံၤတစုဒံးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယသ့ၣ်ညါ လၢယတအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဖဲပကတိၤသကိးတၢ် လၢခံကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်လီၤ.

ယကိးဆိအီၤ လၢကွဲၤဒီနၢ် ဒီး, ယသးဒ့ဒီလၢ “မ့ၢ်အဝဲကပျၢ်ယၤ ကစီဒီဧါ.” “မ့ၢ်အဝဲကအဲၣ်ဒီး ရ့ဒီးယၤဆူညါဒံးဧါ”န့ၣ်လီၤ. ဖဲအကတီၢ်အံၤ, တၢ်သးဝံၣ်အယုၢ်ဖိ ဟဲပၢၢ်ထီၣ်လၢ ယသးပူၤ ဒီးဆှၢကဒါက့ၤယၤဆူ တၢ်အကတီၢ် ဖဲယအၢၣ်လီၤ ယတၢ်ဒဲးဘး ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယကလၢၢ်ဘၣ် တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤယၤ မ့ၢ်လၢ ယသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤပျၢ်ကွံာ်ယၤဒီး မၤပူၤဖျဲးယၤ လၢတၢ်ဒဲးဘးအဃိန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤ တဲဆၢ မၤဆၢက့ၤပှၤ ဒ်လဲၣ်အံၤ ပပၢၤဃာ်အီၤ တသ့ဝဲ,…

ယ့ၣ်ရှူးအမ့ၢ်အတီ

တၢ်တဲသကိး အတၢ်သီၣ်တၢ်သဲ လၢဒၢးအပူၤ ဘှ့ၣ်လီၤကွံာ်ဝဲ ဖဲတၢ်ဖးလံာ်အကရူၢ်ခိၣ် စံးကတိၤ တဲကျၢၢ်တံၢ် လံာ်တၢ်တဲဖးထီ ဒ်သိးကရူၢ်ဖိတဖၣ် ကစံးကတိၤသကိးအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသကိး ယိၣ်အါ(Joan) ဒိကနၣ်ဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်ဆၣ် အဝဲတသ့ၣ်ညါ လံာ်အံၤတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ်, အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲဖးဘၣ်လံာ်တဘ့ၣ်လၢအမံၤ ဒ်သိးသိးလိာ်သးဒီး တၢ်တဲမုာ်နၢ်လၢ ပှၤအဂၤတဖၣ်ဘၣ်ဖးအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဖး လံာ်လၢ “အကမၣ်” အံၤမုာ်သနာ်က့, ဖဲအတံၤသကိးတဖၣ် တဲသကိး လံာ်လၢ “အဘၣ်” တဘ့ၣ် အဂ့ၢ်အခါ အဝဲနုာ်လီၤတဲသကိးတၢ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်တသ့ဘၣ်.

စီၤပီလူးတအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကရံၣ်သူးဖိတဖၣ်လၢ အစူၢ်နာ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ် ကလဲၤနုာ်ဘၣ် လၢ ယ့ၣ်ရှူးလၢ “အကမၣ်” န့ၣ်လီၤ. ၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၃–၄ အပူၤ, အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ သရၣ်ကဘျံးကဘျၣ်တဖၣ် ဂိာ်နုာ်လီၤအသးဆူ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ “ယ့ၣ်ရှူး” လီၤလီၤဆီဆီတဂၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ် နာ်ဘံၣ်မဲာ် တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ် သရၣ်ကဘျံးကဘျၣ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ကမၣ်လၢ အတလီၤပလိာ်သးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကွဲးလံာ်အဆိကတၢၢ်တဘ့ၣ်…

ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်လီၤလး

ဖဲတၢ်ပာ်သိလ့ၣ်လီၢ် တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤတခါအပူၤ, ယထံၣ်ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်ပူတၢ်ဂီၤဖိ အိၣ်လၢစးခိတလါ လီၢ်လံၤဖီဃးတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယဟံးန့ၢ် ဖိသၣ်ယ့ၣ်ရှူးအဂီၤန့ၣ် ယပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ဖိသၣ်ယ့ၣ်ရှူးအဂီၤဖိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိးပျၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီအံၤ တဘၣ်တၢ်ဘိၣ်ဘံဃာ်လၢ ယၣ်ဒီး တဘံၣ်ဃးဝဲအမဲာ်ချံဘၣ်. တမ့ၢ်ဖိသၣ်အဂီၢ်ဒိဖိလၢအမံ ဒီးဘၣ်တၢ်ဘိၣ်ဘံဃာ်လၢသတိၢ်ဒၢဖိအပူၤဒီး အသးနါပှၢ်လၢအသလၣ်ထီၣ်သး, အစုလၢအိးထီၣ်သး, အစုမုၢ်ဘိဖိတဖၣ်လၢ အစူၣ်ထီၣ်သးလီၤ. ဖျါဒ်အစံးဝဲ “ယအိၣ်လၢအံၤ”န့ၣ်လီၤ.

က့ၢ်ဂီၤဒိအံၤ ပာ်ဖျါခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်လီၤလး - လၢအမ့ၢ်ကစၢ်ယွၤဆှၢအဖိခွါဆူဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအနီၢ်ခိအသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲဖိသၣ်ယ့ၣ်ရှူးဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ် အစုဖိတဖၣ် ကလိာ်ကွဲဒီးတၢ်လိာ်ကွဲဖိ, လၢခံကဖီၣ်ဃာ် လံာ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ တၢ်န့ၣ်ဝံၤ အစုန့ၣ် ကထီၣ်ဘှီဟံၣ်ဃီအတၢ်ပိးတၢ်လီတဖၣ် တချုးလၢအတၢ်မၤဖးဒိၣ်စးထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်တဖၣ်, ဘၣ်တဘျီန့ၣ် ဘီၣ်ဖျၢၣ်သလၢၣ်ဒီး အိၣ်လၢအိၣ်ၦဲၤ ဖဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ကတီၢ်, ဒိၣ်ထီၣ်ဒီး စိာ်အီၤဆူတၢ်လီၢ်တတီၤဘၣ်တတီၤ ဒ်သိးကသိၣ်လိတၢ်ဒီး ကယါဘျါတၢ်လီၤ. လၢအတၢ်အိၣ်မူလၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအက့ၢ်အဂီၤ လၢအမ့ၢ် အခီၣ်ဒီးအစုတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဆဲးဖျိလၢထး ဒ်သိး အနီၢ်ကစၢ် ကအိၣ်ကျၢၤလၢထူၣ်လိၤလီၤ.

ရိမ့ၤ ၈:၃ စံးဝဲလၢ, “လၢနီၢ်ခိန့ၣ်အပူၤ ကစၢ်ယွၤတဲဖျါထီၣ်တၢ်ဒဲးဘး အတၢ်ပၢ ကတၢၢ်လံဝဲအဂ့ၢ်,…

စူးကါ နကလုၢ်

စးထီၣ်လၢ အသးအိၣ်(၈)နံၣ်န့ၣ် နီၢ်လံစၣ်(Lisa) ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကတိၤတၢ်အုးအးဒီး ပျံၤဝဲလၢ အကဘၣ်ရ့လိာ်အသးဒီး ပှၤဂၤတဖၣ်အဃိ လိၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲကဘၣ်ကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤကမျၢၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်အိၣ်မူလၢခံန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘျါအီၤ ဒ်သိးကမၤနၢၤတၢ်တၤအီၤန့ၣ်အဃိ အဝဲပာ်လီၤအသး ဒ်သိးကစူးကါအကလုၢ် လၢတၢ်မၤစၢၤပှၤဂၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲစးထီၣ်မၤ မုာ်သးမၤကလီ ပှၤကူၣ်လိာ်တၢ် အတၢ်မၤလၢပှၤမၤတၢ်ဖိ လၢဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် ဒီးတၢ်သးဟးဂီၤလၢ အတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်လၢ ကွဲၤဒီနၢ်အတၢ်မၤလီၢ်တဖၣ်လီၤ.

စီၤမိၤရှ့ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ် ဘၣ်ထွဲဒီး အတၢ်ကလုၢ်ကတိၤလၢ ကမၤစၢၤ အံၣ်စရ့လးဖိ ကဟးထီၣ် လၢကုၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤမၢအလဲၤကတိၤတၢ် ဒီးစီၤပၤဖၤရိၤ ဘၣ်ဆၣ် စီၤမိၤရှ့ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ မ့ၢ်လၢ အဝဲတအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်န့ၢ် အတၢ်သ့ကလုၢ်ကတိၤတၢ်အဃိလီၤ (၂ မိၤ ၄:၁၀). ကစၢ်ယွၤတၤအီၤဒီးစံး, “မတၤတ့ပှၤကညီအထးခိၣ်လဲၣ်” ဒီးယွၤမၤလီၤတံၢ်က့ၤအီၤဒီးစံး, “ယကအိၣ်ဒီးနထးခိၣ်ဒီး နကကတိၤတၢ် ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယကသိၣ်လိနၤလီၤ”(:၁၁-၁၂). ယွၤအတၢ်စံးဆၢ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤလၢ အဝဲမၤတၢ်ပှဲၤဒီးအစိကမိၤ ခီဖျိပှၤ သ့ဝဲလၢပတၢ်တ့အဒူၣ်အထၢတဖၣ်ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပသ့ၣ်ညါတၢ်အံၤလၢပသးပူၤဒီး ပကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဃုာ်ဒီးတၢ်ထံၣ်အံၤန့ၣ်…

တၢ်မူအပနီၣ်

ဖဲယဖိမုၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဆွဲၣ်မိၢ်ဖါဖိတစူၣ် ဒ်သိးကဘူၣ်ကွၢ်ကီအဂီၢ်အခါန့ၣ်, အဝဲမၤပှဲၤထီၣ်ထံဒၢမဲၥ်ထံကလၤလၢမဲး ဒ်သိးဆွဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကစွါထီၣ် ဒီးခူၣ်အဝံသ့ၣ်တဖၣ် ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထၢနုၥ်န့ၢ်ဝဲထံ, တၢ်အီၣ်အစီ (protein) ဒီးတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်အက့အခီသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးဆွဲၣ်တဖၣ် ကအီၣ်ဝဲအဂီၢ်လီၤ. ပကွၢ်ဒီး ဖျါလၢဆွဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ် သးဖှံဝဲအဃိ ဘၣ်တနံၤ ဖဲလၢပတထံၣ်လၢၤဘၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ပဖုးဘၣ်ပသးလီၤ. ပလူၤဃုကွၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲးလီၤ. လၢခံကတၢၢ်ပသ့ၣ်ညါလၢ
အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဝဲဖဲ မဲးသ့ၣ်တဖၣ်အဖီလၥ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ. ဒီးကအိၣ်ဖဲန့ၣ် ခံလါဃၣ်ဃၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်ကသဘျုးလီၤ အဖံးအကုအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ခံလါလၢၥ်လံ. ဒီးလၢခံတလါစ့ၢ်ကီးလဲၤပူၤလံ. ယဘၣ်ယိၣ်လၢမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သံလံဧါန့ၣ်လီၤ.ပဘၣ်ခိးတၢ်ဆၢကတီၢ်ယံၥ်ထီၣ်ဒီး ပသးတစူၤလၢၤဘၣ်. အကတၢၢ် ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ပနီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဒံးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဟဲဖျါထီၣ်လၢ မဲးတဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.

ယဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဖဲအဘၣ်တၢ်က့ၤစိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် အဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီလၢ ယွၤအတၢ်တဲဆိပာ်စၢၤ ခီဖျိ ဝံတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ကလၢပှဲၤဧါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးဟးဂီၤဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးကိၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤစိၤလီၤထီဧါ. ယံး ၂၉:၁၀ အပူၤ ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ် “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤစံးဝဲဒၣ်အနံၣ်နွံဆံပှဲၤထီၣ်လၢဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ယကအိၣ်သကိးသု, ဒီးမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်…

ဘၣ်ဃၣ်ဃီၤဆူလဲၣ်

ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢတီၤထီကၠိန့ၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ကၠဲး(Jack)အတၢ်ပာ်သးဖှံဖှံညီညီ ဒီးအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢတၢ်လိၣ်ခိၣ်လိာ်ကွဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးခုကတၢၢ်အကတီၢ် မ့ၢ်ဖဲအအိၣ်လၢကလံၤကျါ လၢတၢ်တစွၤလီၤလၢအအိၣ် ‘U’အက့ၢ်အဂီၤအဖီခိၣ်, အစုတခီဟံးဃာ် အနီၣ်တလူၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ် (skakeboard) ဒီးအဂၤတခီ ယူာ်ထီၣ်ဃာ်လၢ တၢ်ဒီပၢၤအနီၢ်ခိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကၠဲး ဃုထၢပိာ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံ ဖဲအဝဲစးထီၣ်လဲၤထီၣ်လီၢ်ကဝီၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖုဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. တုၤအကတီၢ်ဖဲန့ၣ်န့ၣ်, အဝဲတူၢ်ဘၣ်တ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်ဂဲၤလိာ်ကီခဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်, ဒီးအဝဲသူတ့ၢ် ကသံၣ်မူၤဘှိးတဖၣ်လၢ အကမၤစၢ်လီၤ အတၢ်ဘၣ်ဒိဆါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲဆီတလဲအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တစိၢ်ဖိန့ၣ်, ဖျါလၢတၢ်လဲၤအသးဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး နံၣ်တဖၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲစးထီၣ်သူက့ၤကဒီး ကသံၣ်မူဘှိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်နုာ်လီၤမၤစၢၤလၢအကြၢးအဘၣ် ဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါတဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်အဃိ, တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ် အဝဲသံဝဲလၢ အသူကသံၣ်အါကဲၣ်ဆိးအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ, တၢ်ညီလၢပကဃၣ်ကဒါက့ၤဆူ တၢ်လၢအညီနုၢ်ဒီးပှၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒီးပျံၤဝဲဖုးဝဲလၢ ပှၤအၤရှူၢ်ဖိတဖၣ် တယံာ်ဘၣ် ကဟဲမၤဒၢၣ်မၤဆူၣ်အဝဲသ့ၣ်အခါ, လၢတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်စွါက့ၤကဒါအခိၣ်ဆူ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် လၢတဘျီမ့ၢ်တ့ၢ်အကုၢ်ကစၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ (ယရှါ ၃၀:၁-၅). ယွၤစံးဆိပာ်လၢတၢ်အံၤကမ့ၢ်တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤဖးဒိၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢကမၣ်တၢ်နာ်သက့, ယွၤအံးထွဲကွၢ်ထွဲသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒံးန့ၣ်လီၤ.…

ဆူၣ်ကိၤဝဲဒ်ထးအသိး

စွံၤထိးအ့ၣ်တဖၣ်(Ironclad beetles)န့ၣ် ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးအကုလၢအကိၤ ဒီတဒၢအဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢအဟးအီၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢတၢ်အါမံၤအကျါလီၤဆီတမံၤ မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးဂံၢ်ဘါလီၤလီၤဆီဆီ လၢအတူၢ်တၢ်ဆီၣ်သနံး န့ၣ်ဝဲလီၤ. ကုခိၣ်လၢအကိၤယူာ်ထီၣ် အသးအါန့ၢ်ဒံး တဲၤကွံၥ်အသးတဖၣ်, ဖဲအပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးတပူၤဃီလီၤ. အချၢဃံ လၢအအိၣ်ဘ့ၣ်သလၣ် ဒီးလီၤယၢၢ် မၤစၢၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ဆူ ကတြီဆၢ တၢ်သ့ၣ်ဖးသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒ်စဲအ့ၣ်တၢ်သမံသမိး တၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ် တၢ်အံၤအိၣ်မူသ့ဒၣ်လဲၣ် တၢ်ဆီၣ်ကျံးအါန့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်အဃၢ အဘျီ ၄၀,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ယွၤတ့လီၤတၢ်ဖိဃၢ်အံၤ ကအိၣ်ဒီးအကုလၢအကိၤအသိးန့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်လီၤစ့ၢ်ကီး ဝံယံးရမံယၤလၢတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢအတူၢ် တၢ်ကန့ၢ်ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဝံအံၤ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်သနံး လၢအနး, ဖဲအရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်လၢၦၤအံၣ်စရ့လးဖိ တူၢ်လိၥ်တသ့န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤအဃိ, ယွၤအၢၣ်လီၤတၢ်ဆူ, တၢ်ကဟ့ၣ်လီၤအီၤ “ထူၣ်ထးတကျီၣ် ဒီးအဒူၣ်တိၢ်တဒူၣ်” (ယံး ၁:၁၈)လီၤ. ဝံအံၤ တဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဘၣ် မ့တမ့ၢ် တဘၣ်တၢ်ဒိၣ်ဘၢအီၤန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲအတၢ်ကတိၤ ကအိၣ်ဆိးဂၢၢ်ကျၢၤ…

ယွၤသ့ၣ်ညါဝဲ

နီၢ်ဒီမါဝၤခံဂၤလၢအဆၢထၢၣ်ကွၢ်ကီ တၢ်ဆိကမိၣ်မှံခဲၣ်ဂီၤ (abstract painting) ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲ ကသံၣ်ခဲၣ်ထးဝါဒၢ အိးထီၣ်သးတဖၣ်ဒီး နီၣ်တြူၥ်တဖၣ် လၢတၢ်ဂီၤအခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ “တၢ်တ့အီၤ တဝံၤဒံးဘၣ်”ဒီး မတၤဂ့ၤမတၤဂ့ၤနုၥ်လီၤတ့သ့ဝဲအဃိ, အဝဲသ့ၣ်တြူၢ်လီၤ တၢ်အလွဲၢ်တခါလၢတၢ်ဂီၤအလိၤဒီး ဟးထီၣ်ဝဲလီၤ. နီၢ်နီၢ်တခီ, ၦၤလၢအတ့တၢ်ဂီၤအံၤ ပၥ်တ့ၢ်တၢ်တ့ခဲၣ်အပိး အလီတဖၣ်ဖဲန့ၣ် ဒ်တၢ်ဒုးနဲၣ်ဃၥ်တၢ်ဂီၤလၢ အတ့ဝံၤဃၥ်တခါအံၤ အက့ၢ်အဂီၤတမံၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ဒွဲလၤဒုးနဲၣ်ဒၢးကွၢ်ထံက့ၤ ကွဲၤထံၣ်ဟူလၢအဒိဃၥ် တၢ်မၤအသးအံၤဝံၤ, ပၥ်ဝဲဒ်အမ့ၢ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်, အဃိဒီး တလိၥ်ဘၢလိၥ်ကွီၢ် တၢ်လၢၤဘၣ်.

ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ယၢ်ဒ့ၣ်ကျိအမုၢ်ထီၣ်တကပၤစ့ၢ်ကီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်တမံၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်လုၢ်လီၢ်ဖးဒိၣ်တခါ လၢထံကျိနံၤအခါန့ၣ်လီၤ. ၦၤအဒူၣ်လၢ မုၢ်နုၥ်တကပၤတဖၣ် ထံၣ်ဝဲတၢ်မၤအံၤ ဒ်တၢ်ပူထီၣ် ယွၤဘၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ဒဲစီဆှံလီၤ (ယိၤၡူ ၂၂:၁၆).

တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢတဖၣ် အိၣ်ထီၣ်ဝဲ, တုၤၦၤမုၢ်ထီၣ်အဒူၣ်တဖၣ် ဘၣ်တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ လၢတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်လုၢ်လီၢ်ဒိနီၢ်နီၢ်တခါလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ၦၤတစိၤလၢအဟဲလၢခံတဖၣ် ကထံၣ်တၢ်အံၤဒီး သ့ၣ်ညါနီၣ်ဝဲ အတၢ်ဘၣ်ထွဲလၢသူၣ်သး ဒီးတၢ်ဟဲလီၤစၢၤဒီး ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိအဂုၤအဂၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ…

တၢ်သးဒူလၢအကၤ

ဖဲ ၁၄၇၈ နံၣ်န့ၣ်, လီၣ်ရဲၣ်စိၣ် ဒံၢ် မဒံၢ်ခၠံၣ်(Lorenzo de Medici), ၦၤပၢဝ့ၢ်ဖလီရဲး(စ) (Florence) လၢကီၢ်အံၣ်တလံၣ်(Italy), ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးကွံၥ်ဝဲလၢ တၢ်မၤဒၢၣ်အသးသမူန့ၣ်လီၤ. ဖဲအၦၤထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ကျဲးစၢး မၤဆၢက့ၤ တၢ်မၤဒၢၣ်အၦၤခိၣ်နၢ်အခါ, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ် အသးမၤအသး နးထီၣ်ဝဲ, ဒီးစီၤပၤအအၢအသီ ဖၣ်ရဲၣ်တ့-တၢ(Ferrante I) လၢ ဝ့ၢ်န့ပဲ(Naples) ကဲထီၣ် လီၣ်ရဲၣ်စိၣ်အဒုၣ်အဒါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်မၤအဒူအဃိၤ တမံၤန့ၣ် လဲလိၥ်ကွံၥ် တၢ်ခဲလၢၥ်လီၤ. အဝဲလဲၤအိၣ်သကိး စီၤပၤ, လဲၤဝဲထဲစုယၢ်ခီ ဒီးထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအဒူအံၤ, ဃုၥ်ဒီး အတၢ်သ့ထုးသူၣ်ထုးသးဒီး အတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်န့ၣ်, မၤန့ၣ် ဖၣ်ရဲၣ်တ့ အတၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကတၢၢ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ.

စီၤဒၤနံးယ့လးစ့ၢ်ကီး လဲလိၥ်စီၤပၤတဂၤအသးန့ၣ်လီၤ. လၢဘၤဘူလိၣ်အပူၤ ၦၤလၢအတဲဖျါထီၣ် စီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ်အတၢ်မံမီၢ် လၢအလီၤသးတံၥ်တၥ်တခါ ဒီး ဖးတၢ်မံမီၣ်အခီပညီသ့ဝဲန့ၣ် တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. တၢ်အံၤ မၤဒိၣ်ထီၣ်စီၤပၤအသးယ တုၤဒၣ်လဲၥ် အဝဲပၥ်လီၤအသးလၢ အကမၤသံကွံၥ် အၦၤကူၣ်လိၥ်တၢ်ခဲလၢၥ်တဖၣ်, ပၣ်ဃုၥ်ဒီး စီၤဒၤနံးယ့လးဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်လီၤ.…