တၢ်လၢယ့ၣ်ရှူးမၤလၢပဂီၢ်
အလဲထြီန့း (electronic) ခီပနံၣ်တခါအကစၢ် အဲဒရဲး(စ) (Andres) တဂၤ, အပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ “အဆါန့ၢ် နီၣ်ထိၣ်ဒိလၢအဂ့ၤလီၤဆီ” တဖၣ် ကလဲၤဟးကသုၣ်ဝဲလၢ ပီၣ်လဲၣ်နံၤတၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအလီၢ်, လၢမုၢ်တနံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဲဒရဲးစ် လဲၤကိးဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤနွံနံၣ်ဖိ ကၠ့မံၣ် (Jimmy) စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်စးထီၣ်လဲၤတၢ်, ဖဲပှၤထီၣ်ဆူ သိလ့ၣ်လိၤအကတီၢ်, လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤအပူၤန့ၣ်အဝဲဖီၣ်ဃာ် အပၢ်အစုန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤလီၤနံၤတၢ်အဂီၢ်, ပှၤမၤတၢ်ဖိအကျါတဂၤသံကွၢ်အီၤလၢ, “နကလဲၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤဧါ. နဆါန့ၢ်တၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ကၠ့မံၣ် စံးဆၢဝဲဒၣ် “တအိၣ်နီတစဲးဘၣ်,” ဒီးကွၢ်ထီၣ် အပၢ်ဝံၤ, စံးကဒီး ဝဲဒၣ်လၢ, “ယပၢ်ပျဲ ယကလဲၤသကိးတၢ်” န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢအပၢ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်လဲၤအပှ့ၤ လၢအဂီၢ်အဃိ, ဒ်သိးကလဲၤဟးလိာ်ကွဲ, ဟးကသုၣ်ဒီးပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် တလိၣ်လၢ ကၠ့မံၣ် ကဘၣ်မၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်အသိးန့ၣ်, ဒ်သိးပကလဲၤနုာ်ဝဲဆူ မူခိၣ်ဘီမုၢ်အဂီၢ်, ပတသန့ၤလီၤပသးလၢ ပတၢ်မၤအဂ့ၤအဝါတဖၣ်အလိၤ, ဒ်တၢ်လိၣ်အဂံၢ်ထံးတမံၤအသိးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤကျဲ ခီဖျိလၢ…
ကစၢ်ယွၤ ဆီတလဲစူးကါက့ၤတၢ်
ဖဲ ၁၉၃၀ နံၣ်အခီၣ်ထံးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ကလံယိၣ် မဲးဘ့းခၢၣ် (Cleo McVicker) တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ပိးလီတမံၤလၢ တၢ်မၤကဆှီ တၢ်ဒူၣ်စးခိ (Wallpaper) န့ၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ်, ဟံၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကိၢ်မၤလၢၤအီၤလၢ လၢၢ်သွဲၣ်လးအဃိ, သပှ့ၤမူၣ်သူ လုာ်ဘၢကျၢၢ်ဘၢဝဲ ဟံၣ်အဒူၣ်ဂီၤပၤတဖၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဒူၣ်စးခိအလိၤန့ၣ်, တၢ်မ့ၢ်ထူးတြူာ် ပိးလီဖိလၢ ကလံယိၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်, ကမၤစီကွံာ်တၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပိးလီဖိလၢ တၢ်မၤကဆှီ ဟံၣ်အဒူၣ်ဂီၤပၤတဖၣ်အံၤ, အမံၤတဟူထီၣ် သါလီၤနီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, တုၤနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢတၢ်ကယၢကယဲ မၤဃံမၤလၤ ခရံာ်အိၣ်ဖျၢၣ်အမူးအဂီၢ်, သရၣ်မုၣ်တဂၤ စူးကါဝဲ တၢ်မၤကဆှီ ဟံၣ်အဒူၣ်ဂီၤပၤ အပိးလီဖိလၢ ကလံယိၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်, ရ့ဘိ ခရး(စ) (Rainbow Crafts) ခီပနံၣ်အသီ ဟဲအိၣ်ထီၣ်, ဒီးတၢ်ဆီတလဲစူးကါက့ၤ တၢ်မၤကဆှီ ဟံၣ်အဒူၣ်ဂီၤပၤ အပိးလီအံၤ ဒ်ဖိသၣ်အတၢ်လိာ်ကွဲ “ဖလ့ဒိၣ်” (Play- Doh) န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ဆီတလဲစူးကါက့ၤ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်,…
တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ယူးယီၣ်, ဒီးတၢ်မၤသ့ၣ်နီၣ်တမံၤ
အၤဟရိၣ် (Aaron) အပၢ် သံလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်ဝံၤတယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, လၢတၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ, အဝဲဟ့ၣ် အမိၢ်လၢ “တၢ်ဂီၤအလဲၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲသိးဒီး ဖိၣ်စထၢၣ် (poster)
တဘ့ၣ်,” ဒီးအပူၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အါကလုာ်လၢ ပာ်ဖျါထီၣ်အပၢ်အသးသမူ အတၢ်ဂီၤဖိတဖၣ်လၢအမ့ၢ်, တၢ်ကြၢးပာ်ဖှိၣ်ဟံးဃာ်တဖၣ်, တၢ်ဂီၤ, လၢၢ်လ့, လံာ်လဲၢ်တဖၣ်, စုသ့အတၢ်မၤဃံမၤလၤပိးလီဖိတဖၣ်, ဒီးတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ်အါမး- တၢ်တမံၤစုာ်စုာ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအခီပညီဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကပာ်ဖှိၣ်ရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်, အၤဟရိၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ် အါနံၤအါသီ, မ့မ့ၢ် အဒ့မုၣ် ရ့ခၠၢၣ် (Rachel) န့ၣ် ဖီၣ်ဒိန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်လၢအဝဲၢ်ခွါမၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ် အဂီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆီအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ
ပထံၣ်န့ၢ်အီၤသ့, တၢ်ဂီၤတဘ့ၣ်လၢ အဟ့ၣ်တၢ်ယူးယီၣ် မၤလၤကပီၤအပၢ်န့ၣ်လီၤ. နံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အပူၤ, အပၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်သးဆါလီၤက့ၤအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်သးစဲထီလၢ ကသံၣ်မူၤဘှိးအပူၤဒၣ်လဲာ်, အပၢ် အဲၣ်ဝဲဒၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် သမၢဝဲဒၣ်အလီၢ်တအိၣ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်အုၣ်သးတမံၤလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်အဲၣ်, ဒီးတၢ်ယါဘျါ အစိကမီၤလီၤလး, လၢပျဲအဝဲသ့ၣ်အပၢ်မၤနၢၤ တၢ်သးစဲထီကသံၣ်မူၤဘှိး,…
တၢ်အခီၣ်ထံးအဂၢၢ်အကျၢၤ လၢကစၢ်ခရံာ်အပူၤ
ပှၤလိာ်ကွဲအမဲရကၤ ဖျၢၣ်ထူအခိၣ် စံၣ် ကၠ့ၢ် စထရီး (C. J. Stroud) မ့ၢ် ပှၤသးစၢ်, အိၣ်ဒီးတၤလၣ်, ဒီးစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်မဲာ်ဆှးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, လၢအပတီၢ်ထီလီးဆီတမံၤအံၤ ပှၤမၤညီနုၢ်သ့ဝဲဒၣ်ထဲ ၃.၃ နံၣ် အတီၢ်ပူၤ, ဒ်အမ့ၢ်ဝဲတီဝဲအသိး, စထရီး တဲဖျါထီၣ် အတၢ်နာ်အိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲလဲၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “တၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီတလဲအါမးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တုၤမုၢ်နံၤတနံၤ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢနဟံးဃာ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢ ယဟံးဃာ်ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ, (မ့) တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ်, တမ့ၢ်တၢ်အိၣ်မူအလီၢ်ကဝီၤ ထဲတတီၤဧိၤ, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်အထီၣ်အလီၤ, တၢ်ဆီတလဲတဖၣ်ဘၣ်. လံာ်မးသဲ ၇:၁၄-၂၇ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဟ့ၣ်ဒိပာ်ဖျါထီၣ် ဟံၣ်ခံဖျၢၣ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် တၢ်ဟဲစူၤလီၤ, ထံလုာ်ဘၢ, ဒီးကလံၤအူဆူၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ထဲဒၣ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် တူၢ်ဆၢခီၣ်ဆၢန့ၢ်ဝဲဒၣ် ကလံၤမုၢ်တွၤ, “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အခီၣ်ထံးသူၣ်…
ကစၢ်ယွၤလၢ အတ့လီၤတၢ်ခဲလၢာ်
ဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်, စတါထရဲး (Star trek) စဲအ့ၣ်တၢ်ဂီၤမူ အခွါဂဲၤဒိ ဝ့လယၢၣ် ရှဲးထနၢၣ် (William Shatner) တဂၤ, ဒိးန့ၢ်ခွဲးယာ် လၢကဘၣ်လဲၤဝဲဒၣ်ဆူ မူပျီ, လၢပူပျီကဟၣ်အဒၢးတဒၢးအဃိ, မုာ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, ဖဲအဝဲကွၢ်ဆိကမိၣ်ထံက့ၤ အတၢ်လဲၤအဂ့ၢ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ အမုၢ်လၢ်ဆိပာ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ကမူၤကမၣ်ဝဲဒၣ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. အဝဲဆိကမိၣ်ထံၣ်ဆိပာ်ဝဲလၢ မူပျီဖးလဲၣ်အတၢ်ဒိၣ် တၢ်မုၢ်န့ၣ် ကဟ့ၣ်အီၤ သးအတၢ်သ့ၣ်ညါဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်တမံၤ, လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီးတၢ်သးသမူတဖၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အလီၢ်န့ၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုးဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ်မူပျီအတၢ်ခံးသူန့ၣ် တၢ်ခုၣ်, ဒီးတၢ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီတမံၤ, လၢအဟ့ၣ်အီၤတၢ်သ့ၣ်ညါအသီ ဒ်အမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် အတၢ်ဃံတၢ်လၤ, ဒီးအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးညီဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢမူပျီအပူၤန့ၣ်, ပှၤဒိးန့ၢ်ဝဲခွဲးယာ်လၢ တၢ်လဲၤဟးကွၢ်ကီသူၣ်ပိၢ်သးဝးဘၣ်ဝဲလၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲပှၤစှၤဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံအပူၤ, ကစၢ်ယွၤ စုအတၢ်ဘၣ်တ့ အတၢ်မၤလၢ စးကဝာ်အပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကွဲမုာ်ပှၤ ဒ်သိးပကထံၣ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ် ခီဖျိလၢ ယွၤအတၢ်ထံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကွဲးနီၣ်ပာ်ဖျါ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအဆိကတၢၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်…
