Archives: August 2023

တၢ်ပာ်လီၤသးမၤတၢ်စွံကတုၤ အစိကမီၤ

ဖဲ ၁၉၁၇ နံၣ်န့ၣ် ပှၤဆးတၢ်ကူတၢ်ကၤ ပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤသူၣ်ဟူးသးဂဲၤ, မ့ၢ်လၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢကထီၣ်ဘၣ် တၢ်မၤလိ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကယၢဆ့ကူဆ့ကၤက့ၢ်ဂီးဒိအကၠိလၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါအဒိၣ်ကတၢၢ်တဖျၢၣ်, ဖဲဝ့ၢ်နယူယီးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ အဲ(န)လိၣ်ဝံၣ် ခိ(န) (Ann Lowe Cone) အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဖလီၣ်ရံၣ်ဒၣ် ဒီးလဲၤတုၤဆူကၠိ ဒ်သိးကဟ့ၣ်လီၤအမံၤအဆၢကတီၢ်, ကၠိပှၤနဲၣ်တၢ်စံးဘၣ်အီၤ “မ့းစ့း အဲ(န)ဧၢ, ပမ့ၢ်ဘၣ်တဲနၤတီတီန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါလၢ နမ့ၢ်ပှၤသူဖံးဖိတဂၤဘၣ်”ဒီး ပတဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢကနုာ်လီၤမၤလိတၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ကဘၣ်က့ၤကဒါက့ၤအဂီၢ် အဲ(န) တတူၢ်လိာ်ဝဲဒၣ်အဃိ အဝဲဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢ အကလုၢ်ကသွံဒံဖိ “ဝံသးစူၤ ဒုးအိၣ်ဘၣ်ယၤဖဲအံၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ပှၤနဲၣ်တၢ်ထံၣ်ဝဲ အဲ(န)အတၢ်ပာ်လီၤသးစွံကတုၤအဃိ ပျဲဝဲဒၣ် အဲ(န)ကအိၣ်ဖဲန့ၣ် ဒီးမၤလိတၢ်ဘၣ်ဆၣ် တမၢအဲထီၣ်ဝဲ ပှၤဝါဖံးဖိတဖၣ်အတီၤဒၢးဘၣ်. ပှၤအိးထီၣ်န့ၢ်အီၤ တီၤဒၢးအလီၢ်ခံပဲတြီ ဒီးဘၣ်ကနာ်ဝဲတၢ်သိၣ်လိလၢတၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢအတၤလၣ်အိၣ်အဃိဒီး အဝဲမၤလိန့ၢ်တၢ်ဝံၤဆိ ဃုလါဒီး အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ထုးန့ၢ်သူၣ်န့ၢ်သးကမျၢၢ် အသူၣ်အသးလၢအပတီၢ်ထီတဖၣ်ဃုာ်ဒီး အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ်အမါ ကၠဲးကလ့ ခဲနဒံၣ်, လၢအဘၣ်ဆးန့ၢ်ဝဲ တၢ်ဖျီဆ့ကၤလၢ အမံၤဟူထီၣ်သါလီၤတဘ့ၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ကၠဲးကလ့ ခဲနဒံၣ်အဂီၢ်တၢ်ဖျီဆ့ကၤကံၣ်ဒိန့ၣ် ဘၣ်ဆးဝဲခံဘျီန့ၣ်လီၤ.…

ပဒီပုၢ်ဝဲၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး

ထွံၣ်လၢအသးအၢတဒု ကအ့ၣ်ဝဲအပုၢ်ဒ့မုၣ်အဆၢကတီၢ် ဘရ့းကၠၢၣ် ဝီးခၢၣ် (Bridger Walker) အသးအိၣ်ဒံးဒၣ် ဃုနံၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးထွံၣ်အ့ၣ်ဘၣ် အဒ့မုၣ် အဝဲနုာ်လီၤဒီတဒၢအသးလၢ အဒ့မုၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်တၢ်လဲၤစိာ်အီၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ် လၢတၢ်ကကူစါယါဘျါတကီၢ်ခါအဂီၢ်, ဒီးအမဲာ်သၣ် ဘၣ်တၢ်ဆးမၤဂ့ၤထီၣ် အထံၣ်ခွံဆံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤအသးအံၤအဂီၢ် အဝဲပာ်ဖျါဝဲ “ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခံဂၤအကျါ တဂၤမ့ၢ်ဘၣ်သံန့ၣ်ဒီး ပှၤလၢအသံန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ဒၣ်ယၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်စံးဘျုး ကသံၣ်သရၣ်လၢ ကွဲးကါ မၤဂ့ၤထီၣ်ပှၤကညီအမဲာ်သၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤကွဲးကါမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဘရ့းကၠၢၣ် အမဲာ်သၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. တၢ်တယံၢ်ဒံးဘၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဒိဝဲ တၢ်ဂီၤဖိတဖၣ် လၢအဝဲဖိးဟုဃာ်အဒ့မုၣ်န့ၣ် အုၣ်အသးလၢ အတၢ်အဲၣ်အဒ့မုၣ်န့ၣ် အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၢ်ဝဲ ဒ်သိးဒၣ်အပူၤကွံာ်အသိးန့ၣ်လီၤ.

ဟံၣ်ဖိဃီဖိကဒဲကဒဲ အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤ, ကဟုကယာ်ပှၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဖဲပဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအဆၢကတီၢ်, နုာ်လီၤမၤစၢၤပှၤ, ဒီးဖဲပပျံၤတၢ် မ့တမ့ၢ် ပဘၣ်အိၣ်ဒၣ်ထဲတဂၤဧိၤအဆၢကတီၢ် ဟဲအိၣ်ဆိးဒီးပှၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ် လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်ဒၣ်လဲာ် တလၢပှဲၤ, ဒီးတနီၤန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါပှၤဒံးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပအိၣ်ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ် လၢအမ့ၢ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ပှၤလၢအကအိၣ်ဒီးပှၤထီဘိတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤ…

မူခိၣ်ဘီမုၢ်ဖိကဒဲကဒဲ(တဖၣ်)

လါအီကူာ်အခိၣ်တီ | ကစၢ်ယွၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိ (ဟံၣ်ဖိဃီဖိ)

မ့ၢ်လၢ ကိဘ့းတၢ်ဆါအဂီၢ် တၢ်ဘျၢလၢပၥ်ပနီၣ် ၦၤသမှံၤကဘၣ်ဟဲဒၣ်ထဲ ၦၤအဂၤသၢဆံ အဃိ ယတလဲၤဘၣ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဘါတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပၣ်မဲၣ်လၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ကကွၢ်ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အ့ထၣ်နဲးအပူၤ ဒီးယဆိကမိၣ်ယဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ၦၤအါဂၤဃုၥ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် လၢမၣ်လၣ်ဝံၣ် (ထံကီၢ်…

အိၣ်သယုၢ်ထဲတဂၤဧိၤဘၣ်ဆၣ် တဘၣ်တၢ်သးပ့ၤနီၣ်အီၤဘၣ်.

ဖဲနနၢ်ဟူဘၣ် ပှၤလီၤဃိာ်ဖိတဖၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်ထုးဖးပာ်လီၤဆီထဲတဂၤ ဒီးဘၣ်အိၣ်သယုၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အကီခဲကတၢၢ် လၢအဖျါဆှဲလီၤတံၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃုမၤလိန့ၢ်တၢ်တမံၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤလီၤဃိာ်ဖိတဂၤ, လီၤဘၣ်ဝဲဃိာ် အနံၣ်အါဂ့ၤစှၤဂ့ၤ, အါတက့ၢ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, အတံၤသကိး မ့ၢ်ဂ့ၤ, မ့ၢ်ဟဲအိၣ်သကိးအီၤန့ၣ် ဟဲဝဲထဲ ခံဘျီဧိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိထဲတဂၤဧိၤန့ၣ် တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ် တပယူၢ်ဃီ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

စီၤယိၤသးန့ၣ် တၢ်လၢ အတမၤဝဲတမံၤအဂီၢ် ပှၤပာ်တၢ်ကမၣ်လၢအလိၤအဃိ ဘၣ်လီၤဝဲဃိာ်န့ၣ် ပဆိကမိၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤသးဆါလၢ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အိၣ်ဝဲဒံးလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤမၤစၢၤ စီၤယိၤသး ဒ်သိးကထုးထီၣ် တၢ်မံမီၢ် အခီပညီ အဘၣ် လၢပှၤလီၤဃိာ်ဒီးအီၤ, ဒီးပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ ဖၤရိၤအခ့အပှၤန့ၣ်လီၤ. ၁ မိၤ ၄၀:၁၄ အပူၤ စီၤယိၤသး စံးဘၣ်အီၤလၢ “ဖၤရိၤ ကပာ်က့ၤအီၤလၢ ပှၤကွၢ်တၢ်အီအလီၢ် ဒီး တုၤနဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဒီး သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ, ဒီးမၤယၤလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်, ဒီးစံးဘၣ်ဖၤရိၤ…

ကျိၤကျဲအကလုာ်အကလုာ်

နံၣ်ကယၤ ၁၈ ကလၢာ် ဘူးထီၣ်အဆၢကတီၢ် မ့ၤရံၣ် စလဲးစၣ် (Mary Slessor) ဒ်သိး ကဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ် ဒ့ဘ့း လ့ဘ့စတိ(David Livingstone) လၢအလဲၤပူၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်တဂၤအံၤ အတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤအဂီၢ် လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤ ဒိးထီၣ်ကဘီယၢ်လၣ် ဒီးလဲၤဝဲဆူ အၤဖရံကၤထံကီၢ် ကလၤဘၣ်(Calabar)ခဲအံၤ နဲၣ်ကၠံရံယၤ(Nigeria)န့ၣ်လီၤ. မူဒါအဆိကတၢၢ်လၢ အဂီၢ်မ့ၢ်ဝဲ ကဘၣ်သိၣ်လိတၢ်လၢ ကၠိဒီး ကဘၣ် အိၣ်သကိး အီၣ်သကိးတၢ်ဒီး ပှၤမၤမ့းရှၢၣ်တၢ်မၤဂုၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအိၣ်ဒီးသးလၢ ကမၤမ့းရှၢၣ်နရံၣ်တၢ်မၤလၢ ကျိၤကျဲလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲမၤဝဲတၢ်လၢ ပှၤတညီနုာ်မၤတၢ်ဖဲ လီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၤရံၣ် လဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒီး ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်လၢ ကဘၣ်မၤ တၢ်သးခုကစီၣ်အလီၢ်ဒီး မၤလိဝဲ ပှၤတဝၢဖိတဖၣ် အကျိာ်တဖၣ်အတၢ်ကတိၤ အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤအီၣ်အီဒ် ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်အသိး န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်စူးကွံာ်ပာ်တ့ၢ်အီၤတဖၣ် ကအိၣ်အဂၤခံဆံသၢဆံန့ၣ် ကွၢ်ထွဲ လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီဝဲ ဒ်န့ၣ်လီၤ. အနံၣ်လွံၢ်ဆံဃာ်ဃာ် အဝဲလဲၤစိာ်န့ၢ်ဝဲ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် ဒီး…

ကစၢ်ယွၤလၢအသးတီဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်

Xavier (စ့ဘံၣ်ယၤ)ထီၣ်ဝဲ တီၤဖုၣ်ကၠိအဆၢကတီၢ်, အတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဂီၢ် ယဘၣ်နီၣ်ဆှၢအီၤလၢသိလ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တနံၤန့ၣ် ယတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးအဃိ ယလဲၤအိၣ်အီၤစဲၤခံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဆိကတီၢ် သိလ့ၣ်လၢ ပှၤပာ်သိလ့ၣ်အလီၢ် ဒီးလၢတၢ်သးကိၢ်ဘၣ်ယိၣ် တၢ်အပူၤ ယဃ့ထုကဖၣ် ဒီးလဲၤ တဘျီဃီဆူအတီၤဒၢးန့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်အဝဲ ဖိးဟုဃာ်အထၢၣ်ဝံချၢဖိ ဒီးဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢ အသရၣ်မုၣ်ကပၤန့ၣ်လီၤ. “ဖိခွါဧၢ, ဝံသးစူၤ မိမိၢ်, နအိၣ်မၤသးဒ်လဲၣ်” ဒီးစံးဆၢဝဲ “ဂ့ၤကစီဒီ, ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢ နစဲၤခံအဃိ ယသးဒိၣ်နၤ”န့ၣ်လီၤ. ယဖိခွါသးပှံၢ်ယၤန့ၣ် အတၢ်ကမၣ် တအိၣ်ဘၣ်. ယနီၢ်ကစၢ် ယသးဟးဂီၤလီၤ ယသးဒၣ်ယဲန့ၣ်လီၤ. ယအဲၣ်ယဖိခွါ ဒီးယသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်နံၤတဖၣ် ကအိၣ်ဝဲဒၣ်ဒံး လၢယကမၤဟးဂီၤဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် မုၢ်တနံၤ အသးကဟးဂီၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အလိၤန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တစူးကွံာ်ညိကွံာ် အတၢ်အၢၣ်လီၤ. နီတဘျီဘၣ်န့ၣ် ယဂုာ်ကျဲးစၢး သိၣ်လိနဲၣ်လိအီၤန့ၣ်လီၤ.

စံး ၃၃:၁-၃ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ…