ထူသနူလၢအလီၤမၢ်တ့ၢ်လၢ ခါလၢအပူၤကွံာ်
လၢတၢ်သးဟးဂီၤလၢ တၢ်အီၣ်ကျိၣ်အီၣ်စ့ ဒီးတၢ်စူးကါကလီကွံာ်စ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ အဘီမုၢ်ပူၤ‚ ခိၣ်ရၠာစးံယၣ်အစီၤပၤ ယိၣ်ကၠိၣ် (၁၆၉၄-၁၇၇၆) ‚ ဆၢတဲာ်လၢကဆီတလဲ ကွံာ်တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ကတၢၤကွံာ်တၢ်အံၤအဂီၢ်‚ အ၀ဲBတီဃာ် ထူသနူ တၢ်စုသ့လၢ တၢ်မၤအီၤလၢထူအယံၤၣ်လီၤႉ တယံာ်ဘၣ်ၣ်လီၤႉ
ဖဲ ၂၀၁၁ နံၣ်ၣ်လီၤႉ အ၀ဲတယာ်ကွၢ်လၢ ထူကဘျၣ်အံၤ တၢ်မၤစဲအီၤလၢမၤဘၢၣ်ရၠာစးံၣ်စးခိၣ်လိၤ၀ံၤ‚ တံာ်လီၤဆံးဆံးဖိ ဒ်ပျံၤဘိဖိအသိး‚ လၢခံ အ၀ဲတ့က့ၤ တၢ်အံၤတဆီဘၣ်တဆီၣ်လီၤႉ
လၢလံာ် ၂ မိၤဒီး အပူၤၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်ဘၣ်စူးကါတၢ်ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤလၢ ကသူၣ်ထီၣ်ဒဲစီဆှံလၢ အပာ်ဃုာ်ဒီးထူအယဲၤတဖၣ် ဒ်သိးကဆး စီၤအၤဟရၠာစးိၣ် အဆ့ကၤ န့ၣ်လီၤႉ ပှၤစုသ့လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ပိာ်ဆူတုၤအကဲထီၣ် အဘ့ၣ်ဘၣ် ဘူသလါ ဒီးတံာ်ကဲထီၣ်အီၤလၢ လုၣ်ဒီးဒၢနုာ်၀ဲလၢတၢ်လါဒီးတၢ်လုးတကူာ် ဒီးတၢ်ဂီၤဒီးဖှီ၀ါ ကဆှၣ်’’န့ၣ်လီၤ (၂ မိၤ ၃၉း၃) ႉ မ့ၢ်တၢ်စုသ့အတၢ်မၤလၢ တၢ် ဘၣ်မၤအီၤ လီၤတံၢ် လီၤဆဲးအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မနုၤန့ၣ်လဲၣ်ႉ မ့ၢ်ဆ့ကၤအံၤ မ့ၢ်တဲတၢ်ကကူထီၣ်သိးထီၣ်အီၤ ဧိၤန့ၣ်ဧါႉ…
ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဆူ တၢ်ကဂဲၤကလံၣ်
လၢဘံၣ်ဒံၢ်အိၣ်တခါလၢ ပှၤအါဂၤဆှၢလိာ်သးအပူၤ‚ သးပှၢ်မုၣ်တဂၤလၢ အလီၤယူးယီၣ် ဆ့ၣ်နီၤလၢလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလၢအအိၣ်ဒီး ပၣ်အလိၤတဖျၢၣ်လီၤႉ တဘျီအ၀ဲမ့ၢ် ပှၤမံၤဟူ သၣ်ဖျါလၢ တၢ်ဂဲၤကလံၣ်‚ လၢအမ့ၢ် မါတၣ်ကိၣ်စံၣ်စဲၣ် ဒၣ်ဟံၣ်‚ အခဲအံၤ တူၢ်ဘၣ် အဲလ်စဲမါ တၢ်ဆါလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဟဲအိၣ်ထီၣ်ၣ်ကိးဘံၣ်တိၣ်တၤ ဂဲၤကလံၣ်တၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်သံကျံသီၣ်ထီၣ်‚ အ၀ဲအစုဘိဖိတဖၣ် ယၤထီၣ်အသးကယီကယီ ဒီးဖဲထရၠာစး့ဖံး ဘၣ်တၢ်အူသီၣ် အဆိကတၢၢ်‚ အ၀ဲစးထီၣ်ဂဲၤကလံၣ်လၢ အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤလိၤလီၤႉ ဖဲလၢ အ၀ဲအနီၢ်ခိဒီး သးမ့ၢ်တဖှံတညီဘၣ်ဆၣ်ၣ်လီၤႉ
ဖဲယကွၢ် ဘံၣ်ဒံၢ်အိၣ်အံၤၣ်လီၤႉ ဒ်တၢ်ချံတဖျၢၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤဘျၢလီၤ ဒီးမဲထီၣ်က့ၤအသိး‚ ပနီၢ်ခိလၢအအုၣ်သံ ခီဖျိပသးအနံၣ်အလါပှၢ်ထီၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ‚ ကကဲထီၣ်တၢ်လၢအတလီၤ ယူးယီၣ်‚ ဟးဂီၤဒီးဂံၢ်စၢ်‚ မ့မ့ၢ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလၢ တၢ်တအုၣ်သံၣ်လီၤ (း၄၂-၄၄) ႉ ဒ်တၢ်ချံ ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်တၢ်ဘိ ဘၣ်ထွဲလိာ်သးအသိး‚ ပကကဲထီၣ် ‘ပှၤ’ ဖဲပဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ‚ ပတၢ်မ့ၢ်တၢ် ဒီးတၤလၣ်တဟးဂီၤၣ်လီၤႉ
ဖဲတၢ်သံကျံအယုၢ်လၢထိၣ်တၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်သီၣ်ထီၣ်‚ အတိခိၣ်မၣ်တၣ် လၢအသးပှဲၤတၢ်ဟးဂီၤ‚…
တၢ်ဒိးန့ၢ်ကဒါက့ၤ တၢ်လီၤမၢ်လၢ ပဆၢပကတီၢ်
ယမိၢ်တဲပၠးယၤအဂ့ၢ်အကျိၤလၢ ဘၣ်မနုၤ အ၀ဲတဃုထၢတၢ်လၢ ကထီၣ်ခီလ့ၣ်ကၠိၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ၣ်လီၤႉ မိမိၢ်ဒိးန့ၢ် ဖိသၢဂၤ ဒီးလၢခံ ဖဲလၢမ့ၢ်တဒိးန့ၢ် ဒံၢ်ကရၠာစးံၣ် လၢ ခီလ့ၣ်ကၠိဘၣ်ဆၣ်ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါတဂၤလၢ လူၣ်စံၣ်ယါနၣ် ကီၢ်စဲၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ခ@သနိန့ၣ်လီၤႉ မိမိၢ် ဖီတၢ်တ့ၤတၢ် ဒ်သိးတၢ်ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဃုထၢဖီအီၣ်တၢ်အီၣ်လၢ အကဲဘျုးလၢ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ခ@ ဒ်သိးဒီးပနံာ်တၢ်ကၤသရၠာစးၣ်မုၣ် လၢဟံၣ်လၢဃီတဂၤအသိးလီၤႉ ဖဲအ၀ဲနီၤဟ့ၣ်ယၤ အတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်‚ ဖဲအကွၢ်ထံဆိကမိၣ်က့ၤ အသးသမူၢ် တၢ် န့ၣ်လီၤႉ
သးသမူကမ့ၢ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အသိး လၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ ပကတိာ်ပာ်ဃာ်တမံၤ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်လၢအဟဲကဲထီၣ်သးနီၢ်နီၢ်တခီၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဃုာ်ဒီးကစၢ်ယွၤ‚ ပဆၢပကတီၢ်ဒီးပသးသမူ ကကဲထီၣ်တၢ်လၢ အဃံလၤ‚ လၢအပာ် ဖျါထီၣ် ကစၢ်အတၢ်သးကညီၤ‚ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်က့ၤ ပတၢ်အိၣ်မူ လီၤႉ ကစၢ်ယွၤစံးဘၣ်ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် (ယိၤအ့လး ၂း၂၁) လၢအ၀ဲကဟ့ၣ် ပှဲၤက့ၤ အ၀ဲသ့ၣ်လၢတၢ်လၢအလီၤမၢ်၀ဲတဖၣ် မ့တမ့ၢ် နံၣ်လၢအဟးဂူာ်ဟးဂီၤၣ်လီၤႉ ကစၢ်ကမၤကဒီးတၢ်ဆူညါ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ တၢ်လၢအတၤပတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်တိာ်လၢ အတလၢပှဲၤတဖၣ် လၢပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤႉ…
ထွံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ်
ပှၤနီကဘီယူၤတဂၤ တ့ၢ်နုာ်အလၣ်ဖးထံခွးဆူ တၢ်တ့ၢ်နုာ်ခွးအလီၢ်တန့ၢ်အဃိၣ် လၣ်ဖးထံတဖၣ် ယွၤလီၤဆူ စဲးခိၣ်ဃံဒီး စဲးခိၣ်ဃံအံၤ အိၣ်ကတီၢ် အသးလီၤႉ ကဘီယူၤအံၤ ယူၤလီၤခ@ခ@ ဒီးလၢခံတုၤဃီၤဆူဟီၣ်ခိၣ်လိၤ ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢ ဘၣ်ဆၣ်လၢခံခံလါ ဖဲတၢ်အံၤကဲထီၣ်ကဒီးအသီတဘျီအဃိ ပှၤတ့ထုးထီၣ်ကဘီယူၤ တဖၣ် သ့ၣ်ညါက့ၤလၢ တၢ်အံၤအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ကီတမံၤလံန့ၣ်လီၤႉ
ကဘီယူၤအံၤ ကၢပရၤကၢကလံၤစ့ဒီလၣ်အကကဲွၢ် ၃၀၀‚ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ် လၢ ကတ့ၢ်နုာ်လၣ်ဖးထံခွးအပူၤတခီ ဆံး၀ဲဒိၣ်မးလီၤႉ တၢ်လၢအဖျါလၢအကါတဒိၣ်အံၤၣ်လီၤႉ
တၢ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ်လၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သး မၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်တိာ်လၢ အလီၤဘီလီၤမုၣ်တဖၣ်သ့၀ဲအဃိၢ်ထီၣ်ခံ အတၢ်အဲၣ်ကီ ဒ်သိးကလူၤဖီၣ် ‘ထံွၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အဖိလၢအမၤဟးဂီၤ စပံးမုၢ်’’ လၢအ၀ဲသ့ၣ် အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ (၂း၁၅) အပူၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲထံၣ် ထွံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် စွါထီၣ်လၢ တၢ်ဒူၣ်ကပၤ ဒီးခူၣ်လီၤကွံာ် စပံးမုၢ်လၢ တၢ်ကအီၣ်စပံးသၣ်အဂီၢ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ် တဖၣ်ၢ်အီၤကီမး မ့ၢ်လၢအဃ့ၢ်နုာ်ခ@သဒံးဆူစပံးမုၢ်အပူၤ၀ံၤၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ပလဲၤကပာ်ကွံာ်ၣ်လဲၣ်ႉ တမ့ၢ်ကမ့ၢ်တၢ်ထီဒုၣ်ဒါဒိၣ်ဒိၣ်မုာ်မုာ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ တၢ်အံၤ ကမ့ၢ်ထွံၣ်မံၤဖိတဖၣ် လၢအမ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ထံၣ်တဆံးတက့ၢ် မ့တမ့ၢ်…
ကတဲာ်ကတီၤတၢ်လီၢ်တတီၤလၢပဂီၢ်
ပဟံၣ်ဖိဃီဖိအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်လီၤသး ဒ်သိးကဘုၣ်ထွံၣ်ဖိတဒုအဃိၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်ညါ ထံွၣ်ကဘၣ်အီၣ်တၢ်အီၣ်မနုၤ ဒီးတၢ်ကဘၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါထွံၣ်ဖိအံၤလၢ ပဟံၣ်အသီအံၤဒ်လဲၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီး ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အဂုၤအဂၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤႉ
အ၀ဲတဲဘၣ်ယၤလၢၣ် တၢ်အံၤ ကဒုးကဲထီၣ် ထွံၣ်ဖိတဖၣ်လၢ အနၢ်လိၤန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ ပကတဲာ်ကတီၤ ဒၢးဖိတဖျၢၣ်လၢ ထွံၣ်ဖိအံၤအဂီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လီၤႉ တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ် ကဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒံး ဖဲပဘုၣ်ထွံၣ်အသီဖိအံၤ ဘၣ်ဆၣ်‚ ယဖိမုၣ် အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤလၢတၢ်သးခု‚ တမ့ၢ်တၢ်လၢ တလၢတပှဲၤဒံးဘၣ်လီၤႉ
တၢ်သးဆူၣ်အတၢ်မၤသကိးလၢ ယဖိမုၣ်အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤ တၢ်လၢ ထွံၣ်ဖိအံၤ‚ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤလၢ ကစၢ်ခရၠာစးံာ် သးအိၣ်နီၤဟ့ၣ်တၢ်အိၣ်မူလၢ အတၢ် အၢၣ်လီၤအီလီၤၣ်လီၤႉ ဖဲအ၀ဲအတၢ်မၤတၢ်သးခုကစီၣ် ဘူးကတၢၢ်‚ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးစံးဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ ကစူၢ်အီၤနာ်အီၤၣ် (သု) ကအိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ’’ (း၃) ႉ
တယံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ၣ်လီၤႉ
ယမၤစၢၤမ့ၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်‚ သးခုထွဲယဲလၢ တၢ်ကတဲာ်ကတီၤ လီၤတံၢ် လီၤဆဲးလၢ အဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ ယဖိမုၣ်ဖိၣ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်ၣ်လီၤ (း၂) ႉ