ခရံာ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်

လၢတၢ်ဂီၤမူ “ခရံာ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်” (The Passion of the Christ) အပူၤ, တချုးလၢ ကၠ့(မ) ကၣ်ပံစၢၣ် (Jim Caviezel) ဂဲၤဒိဝဲ ဒ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအလီၢ်န့ၣ် ပှၤနဲၣ်တၢ် မဲ(လ) က့းပစၢၣ် (Mel Gibson) ဟ့ၣ်ပလီၢ်အီၤလၢ တၢ်ဂဲၤဒိအသနၢၣ်အံၤ ကကီခဲဒိၣ်မး, ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တၢ်ဂဲၤဒိအတၢ်မၤလၢ ဟီလံဝူး (Hollywood) န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ကၣ်ပံစၢၣ် ဟံးထီၣ်ဂဲၤဒိဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအလီၢ် ဒီးစံးဝဲ “တၢ်မၤအံၤမ့ၢ်ကီခဲဒၣ်လဲာ် ယဆိကမိၣ်လၢ ပကဘၣ်မၤအီၤ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူ အကတီၢ်န့ၣ်, လီဖျးဘၣ် ကၣ်ပံၤစၢၣ် ဒီးအနီၢ်ခိအတယၢၢ် စှၤလီၤ (၄၅) ပီၣ်, ဒီးဖဲပှၤဒိတၢ်ဂီၤမူ ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်တီၢ်ဖျ့အီၤလၢနီၣ်ဖျ့အကတီၢ်, လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ် ပှၤဖျ့ဘၣ်အီၤနီၢ်နီၢ် လၢနီၣ်ဖျ့န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢခံန့ၣ် ကၣ်ပံၤစၢၣ် စံးကတိၤပာ်ဖျါက့ၤဝဲဒၣ်လၢ, “ယတဘၣ်သး ပှၤကွၢ်တၢ်ဂီၤမူတဖၣ် ကထံၣ်ယၤဘၣ်.…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ပှၤလၢအနုာ်လီၤပလီၢ်

ပှၤသးစၢ်လၢအကဲဒိၣ် ဒီးအသးအိၣ် အနံၣ်ခံဆံတဂၤန့ၣ် နီၣ်ပြၢသိလ့ၣ်ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ် အကတီၢ်, လဲၤဘျၢၣ်ဘၣ် ပှၤလဲၤတၢ်လၢကျဲတဂၤဒီး ပှၤတဂၤအံၤ သံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသးစၢ်အံၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလၢ ကဘၣ်လီၤဃိာ်သၢနံၣ်ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤတနီၤနီၤ နာ်ဝဲလၢ ပှၤဟဲပာ်ဖျါထီၣ်အသး လၢကွီၢ်ဘျီၣ်အပူၤ (ဒီးလၢခံ လဲၤနုာ်လီၤဆူဃိာ်ပူၤ ဒ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အသိး) န့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ငါန့ၢ်အီၤ, လၢပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်သးစၢ် လၢအမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအခၢၣ်စးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိးလဲပှၤအဂၤ တဂၤအလီၢ်, ဒ်သိးကဟးဆှဲး အတၢ်ကမၣ်အဘူးအလဲအဂီၢ် ဒ်သိးအံၤန့ၣ် မၤတ့ၢ်အသးလၢထံကီၢ် တဘျုးဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤအသးတမံၤလၢ တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤတသ့ ဒီးတၢ်မၤတရီတပါတၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လၢအပူၤကွံာ် အါန့ၢ်အနံၣ်ခံကထိအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ကဲထီၣ်ပှၤနုာ်လီၤလၢပလီၢ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ၁ ပ့း ၃:၁၈ ပာ်ဖျါဝဲ “ဒိးစ့ၢ်ကီးတဘျီလၢ တၢ်ဒဲးဘးအဃိ, ပှၤတီပှၤလိၤ လၢပှၤတတီတလိၤ အဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. လံာ်ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၁၀ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ကယဲၢ်ပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤတဖၣ်အဂီၢ် ကစၢ်ခရံာ်တူၢ်ခီၣ်ဝဲဒီးသံဝဲ, ထဲတဘျီဧိၤအဝံၤ, ဒ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်မူစီဆှံလၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်ဒဲးဘးအသိးန့ၣ်လီၤ.…

ကအဲၣ်တၢ်အဂီၢ် တၢ်မၤလိာ်အသီတထံၣ်

လုၢ်လၢ်ထူသနုၤတမံၤ လၢအစးထီၣ်အိၣ်အဆိကတၢၢ် ဖဲနံၣ်ကယၤတဆံသၢအပူၤန့ၣ်, ကီၢ်အဲကလံး အစီၤလိၣ်စီၤပၤအပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်ဆူ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဖဲမုၢ်လ့ၤဧိၤ အနံၤ (Maundy Thursday), တချုးဖဲပှၤပျၤထီ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢမုၢ်ဖီဖးအနံၤ (Good Friday) န့ၣ်လီၤ. လုၢ်လၢ်အံၤ အဂံၢ်အိၣ်ဟဲလီၤစဲၤသးလၢ တၢ်ကတိၤအခီပညီ ‘မီဒ့ၣ်’ (maundy), ဒီးအိၣ်ဟဲဝဲလၢ လဲးတ့ၣ်ကျိာ် မဲ(န)ဒၤတၤ(မ) (mandatum), အခီပညီ မ့ၢ်ဝဲ ‘တၢ်မၤလိာ်’ န့ၣ်လီၤ. ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မၤလိာ်အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်တၢ်မၤလိာ် အသီတထံၣ်, ဖဲမုၢ်နၤလၢတချုးသံန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲအတံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးစံးဝဲ “အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ် သုသးသကိးသကိး, ဒ်ယအဲၣ်သုအသိး, ဒ်သိးသုကအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်သုသးသကိးသကိးလီၤ” န့ၣ်လီၤ.

အဆၢဖိ ၅ ပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မ့ၢ်ခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ အဟံးထီၣ် တၢ်ခ့တၢ်ပှၤအလီၢ်အလၤ, ဖဲသ့စီဝဲအတံၤသကိးတဖၣ်အခီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၅ န့ၣ် မၤလိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤတၢ်တမံၤဃီ ဒ်အမၤဝဲဒီးစံးဝဲ…

ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခရံာ်လၢ အသၣ်ထီၣ်တၢ်

စ့တံၢ် (Cindy) မၤန့ၢ်ဝဲတၢ်မၤအသီ လၢခီပနံၣ်တဖျၢၣ်လၢ အတဃုတၢ်န့ၢ်ဘျုးန့ၢ်ဖှိၣ်ဘၣ်အဃိ အသူၣ်ပိၢ်အသးဝးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကမ့ၢ်ခွဲးယာ်ဖးဒိၣ်လၢ အကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကဲဘျုးလီၤဆီ န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, စ့တံၢ် ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်သးဆူၣ် တမံၤဃီ ဒ်သိးအီၤန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် တပးကဲ ခီပနံၣ်အမူဒါတၢ်မၤတဖၣ်, ဒီးကတိၤပူၤဖျဲးအသး လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤမူဒါ လၢမၤဝဲတထီၣ်ဘးတဖၣ်, ဒီးဃုန့ၢ်လီၢ်လၤ, အတၢ်န့ၢ်ဘျုးအါ လၢတၢ်လီၢ်အဂၤ န့ၣ်လီၤ. စ့တံၢ် ဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ မ့ၢ်တပတံထီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤအံၤ နီတဘျီန့ၣ် ကဂ့ၢ်ဒိၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖျါဂ့ၤဒိၣ်မးလၢ တၢ်အယံၤန့ၣ်, ဖဲအိၣ်ဘူးဒီးနၤအကတီၢ် ကဲထီၣ်တၢ်လီၤသးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအသးဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဘၣ်ထွဲဒီး ချၢၣ်ဒၢတထူၣ်လၢ မုၢ်တနံၤအံၤ အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ, ဖျါဖဲ မၢ်ကူး ၁၁:၁၃ န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်လၢအဆိန့ၣ်, ချၢၣ်ဒၢတထူၣ်အံၤ အလၣ် တဖၣ် ဟ့ၣ်ပနီၣ်ဝဲလၢ တၤသၣ်ဆိတဖၣ် ကအိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ဘၣ်ဆၣ် တသၣ်ထီၣ်ဝဲဘၣ်. ချၢၣ်ဒၢ အလၣ်တဖၣ် ဟဲစိးထီၣ်လံဘၣ်ဆၣ်, တသၣ်ထီၣ်ဝဲဒံးဘၣ်. အဆၢဖိ ၁၄…

တၢ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ

နံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အပူၤ မဲး ဒီနၢၣ် (McDonald) တၢ်အီၣ်ခီပနံၣ် အကိၣ်ဘၢၣ်ကၣ်, အတယၢၢ် အဃၢအိၣ် လွံၢ်အီၣ်စး (Quarter Pounder burger) န့ၣ် ဒိၣ်စိလုာ်ဘၢတ့ၢ် လၢတၢ်အီၣ်ညီ တဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၀ နံၣ်တဖၣ်အပူၤ, A&W ခီပနံၣ်တဖု လၢအပြၢလိာ်သးဒီး မဲးဒီနၢၣ်န့ၣ် ကူၣ်ထီၣ် ဖးလီၤတၢ်တမံၤလၢ ကသုးကွံာ် ခီပနံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. A&W မၤဆါဝဲ ကိၣ်ဘၢၣ်ကၣ်, အတယၢၢ်အဃၢအိၣ် ယဲၢ်အီၣ်စးဘျဲၣ် (Third Pound Burger), လၢအဒိၣ်န့ၣ် McDonald အဘၢၣ်ကၣ်, ဒီးဆါဝဲ အပှ့ၤဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, A&W အဘၢၣ်ကၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်အီၣ်ကွၢ်ခီဖျိတၢ်တပာ်ဖျါ အမံၤအသၣ်တဖၣ်ဒီး မၤနၢၤတၢ်ပြၢ အါဘျီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် A&W ဘၢၣ်ကၣ်အံၤ အတၢ်မၤတကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်. ပှၤတပှ့ၤအီၣ်နီတဂၤဘၣ်. အကတၢၢ်န့ၣ်, ကိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အီၣ်စရီအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံက့ၤ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ကမၣ်ဝဲလၢ A&W…

အဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ခီဖျိလၢတၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤ

အဲၣ်ဘၣ် (Alba) ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ် လဲၤခီဖျိဘၣ်ဝဲ တၢ်လၢအတညီနုၢ်မၤအသး ခီဖျိလၢဖိအတဃံာ် လီၤဂာ်လိာ်သးခံစူၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်စီၤစုၤဒၣ် တဆံသၢလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ကသုးကျဲၤဖံးမၤ မိၢ်ပၢ်အမူအဒါတဖၣ်, ဒီးအနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. အတံၤသကိးတဖၣ် ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဘၣ်နုာ်လီၤမၤစၢၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ဆါခီအကတီၢ်န့ၣ် ခံခီယၢ်ဘးဖံဖုတဖၣ် ကွၢ်ထွဲစၢၤတဃံာ်ဖိ တခီတစူၣ် စုာ်စုာ်, ဒ်သိးမိၢ်ပၢ်ခံဂၤ ကမၤဘၣ်တၢ်ဒီးဟ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ စ့အုၣ်ကီၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီပနံၣ်တခါ ဟ့ၣ်မၤစၢၤ တၢ်ဘိၣ်ဘံဖိသၣ်ခံလၢ တနံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲ အနီၢ်ကစၢ် တၢ်မၤခွဲးလၢအိၣ်တမုာ်ဆိးက့ တဖၣ်ဆူ နီၢ်ဒီမါဝၤခံဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤဝဲလၢ “မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ပပှၤတဝၢတဖၣ်အဃိန့ၣ်, ပမၤတၢ်အံၤတမ့ၢ်ကန့ၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤသံကွၢ်သမံ သမိးတၢ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူ, ဒီးရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်တဘျီဃီအကတီၢ်, အပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ခိၣ်စၢၤတဂၤ ဘၣ်သုးကွံာ် တၢ်ကလုၢ်ဒၢ ဒီးဘၣ်ဃ့ၢ်လူၤပိာ် ဖိသၣ်ဟးသ့ထီၣ်သီဖိ လၢအဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်တဂၤအခံ, ဒီးပပှၤ တဝၢဖိအတၢ်နုာ်လီၤမၤစၢၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်မးသဲ ၂၅:၃၁-၄၆ အပူၤ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဒိတမံၤ ဒ်သိးပကထံၣ်…

တၢ်မူထီၣ်ဂဲၤထီၣ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအပူၤ

ပသ့ၣ်ညါ လံၣ်ယိၣ်နၣ်ဒိၣ် ဒၣ်ဘၢၣ်ခၠံၣ် (Leonardo da Vinci) ဒ်အမ့ၢ်ပှၤမၤမူထီၣ်ဂဲၤထီၣ် ဒွဲလၤလံာ်လဲၢ်ဒီးစဲအ့ၣ်ပီညါတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်စဲၣ်နီၤန့ၣ် နဲၣ်ဆှၢဝဲဒၣ် တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်လၢ တၢ်မၤလိမၤဒိး, ဒီးဒွဲလၤကူၣ်သ့ အပျီအါမးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢ တနံၤဘၣ်တနံၤအတၢ်ကွဲးနီၣ်တၢ်, လၢအမ့ၢ် “ပမုၢ်နံၤလၢ အတမုာ်တလၤဒိၣ်မးတဖၣ်” အပူၤန့ၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ တုၤပသံန့ၣ် “ပတပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ် ပနီၢ်ကစၢ်အတၢ်သ့ၣ်နီၣ် နီတမံၤ လၢပှၤတဖၣ်အသးပူၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

လံၣ်ယိၣ်နၣ်ဒိၣ် စံးဝဲဒၣ် “ယဆိကမိၣ် ယမၤလိတၢ်လၢ ယကဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒ်လဲၣ် ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်ယမၤလိတၢ်လၢ ယကဘၣ်သံဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.” အတၢ်ကတိၤအံၤ ဘူးဒီးတၢ်မ့ၢ် တၢ်တီ အါန့ၢ်ဒံးတၢ်လၢအသ့ၣ်ညါဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢကဘၣ်သံဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ကျဲဆူ တၢ်မူန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်မၤနၢၤအတၢ်လဲၤဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤရှလ့ၣ် (ခ့ခါအဆၢကတီၢ် ပှၤခရံာ်ဖိ တနီၤမၤဝဲ ဒ်ထီလၣ်အမုၢ်နံၤအသိး, ဖျါဖဲ ယိၤဟၣ် ၁၂:၁၂-၁၉) ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲ ဖဲအဆၢဖိ ၂၄ န့ၣ်, “ဘုချံတဖျၢၣ်မ့ၢ်တလီၤတဲာ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီး အုၣ်သံဘၣ်ဒီး အိၣ်ဒၣ်အတၢ်…

တၢ်အဲၣ်လၢအလဲၤတလၢကွံာ်တၢ်

ဘၣ်တဘျီ ယတၢ်လဲၤတၢ်လၢကဘီယူၤအကတီၢ်, ပိာ်မုၣ်ဆ့ၣ်နီၤလၢယကပၤတဂၤန့ၣ် တဲယၤလၢ အဝဲမ့ၢ် ပှၤလၢအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသုးလီၢ်သုးကျဲဟဲအိၣ်ဆိး လၢဝ့ၢ်ဖိတဝ့ၢ် လၢပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဆိးဝဲအါမးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲတဲဖျါထီၣ် ပှၤအိၣ်လၢ အဟံၣ်ဃၢၤအါဂၤ လဲၤထီၣ်သရိာ်န့ၣ်ဒီး, ယသံကွၢ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်အံၤစံးဝဲဒၣ်လၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်အဂီၢ်, အဝဲကဟ့ၣ်ဆၢက့ၤတၢ် တန့ၢ်နီတဘျီ လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဟဲက့ၤကိးအပၢ်လၢ အဟးထီၣ်က့ၤလီၤ တသ့ဘၣ်တဂၤ ဆူထံကီၢ်အသီ တဘ့ၣ်အံၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢအဟံၣ်အဃၢၤတဖၣ် ဘှီန့ၢ် တၢ်လီၤတစွၤလၢ တၢ်လဲၤခီထီၣ်ခီလီၤ ဆူအဟံၣ်ကညီဒီးကမုာ်ဝဲလၢအပၢ်အဂီၢ်, ဒီးဟ့ၣ်မၤဘူၣ် တၢ်ဆါဟံၣ်လီၢ်မံခးတဖျၢၣ်, ဒီးကသံၣ်ကသီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “တၢ်ကဲခရံာ်ဖိတဂၤ မ့မ့ၢ်ပှၤသူၣ်ဂ့ၤသးဝါ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်ဒီး, ပှၤကိးဂၤဒဲး ကြၢးကဲဝဲဒၣ်ပှၤခရံာ်ဖိန့ၣ်လီၤ.”

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး မုၢ်လၢ်တၢ်တမံၤဃီ ဒ်ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ စံးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲလံာ်မးသဲ ၅:၁၆ န့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး စံးဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “သုတၢ်ကပီၤန့ၣ် ဒုးကပီၤထီၣ်အီၤလၢ ပှၤကညီအမဲာ်ညါ ဒ်သိးအကထံၣ်ဘၣ်သုမၤတၢ်ဂ့ၤ, ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤ သုပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. စီၤပ့းတရူးနၢ်ဟူ ခရံာ်အတၢ်မၤလိာ်အံၤ ဒီးဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ…

တၢ်အဲၣ်အခီၣ်ကါ လၢခံတကါ

တၢ်မနုၤတမံၤ ကဒုးမၤပှၤတဂၤလၢ အကမၤစၢၤ ပှၤပြၢလိာ်သးဒီးအီၤတဂၤန့ၣ်လဲၣ်. တၢ်အီၣ်ကျးကစၢ် တဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ်ဝဲ အဒီၣ်ဖိၣ် (Adolfo) အိၣ်ဆိးဝဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ် ဝ့းစကိစ့ၣ် (Wisconsin) အဂီၢ်, တၢ်အံၤ မ့ၢ်ခွဲးယာ်တမံၤလၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လီၢ်ကဝီၤ တၢ်အီၣ်ကျးကစၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် လၢအဘၣ်ဂဲၤပျုၢ် ဂဲၤဆှး လၢတၢ်မၤ ဘၣ်ဘျိးဘၣ်ဒါ ကိၣ်ဘံး (Covid) အတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဆါ သတြိာ်အကတီၢ်, အဒီၣ်ဖိၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်လာ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ တၢ်တၤတဖၣ် လၢတၢ်မၤပနံာ် တၢ်ကၤအတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတ့ၢ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ပနံာ်ကၤတၢ်မၤအဂၤ တဖု အတၢ်သးအိၣ် ဟ့ၣ်မၤစၢၤအီၤလံအဃိဒီး, အဒီၣ်ဖိၣ် စူးကါအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအစ့ အါန့ၢ်ဒီလၣ် ခံကထိ လၢတၢ်ပှၤတၢ်ဟ့ၣ်လံာ်က့ဖိတဖၣ် (gift cards) အဂီၢ်, ဒီးဟ့ၣ်လီၤဝဲဆူ ပှၤဟဲပှ့ၤအီၣ်တၢ်လၢအအိၣ် တဖၣ်, ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကစူးကါဝဲလၢ တၢ်အီၣ်ကျးအဂၤတဖၣ် လၢအပှၤတဝၢပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်, တမ့ၢ်ထဲလၢ…

မၤစၢၤတၢ် ဒ်ယွၤမၤစၢၤပှၤအသိး

အိၣ်လံၤ ခဲးစီ (Ole Kassow) မ့ၢ်ပှၤအဲၣ် တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ခီၣ် ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ကိၣ်ပဲၣ်ဟ့ၣ်ဂဲၤ Copenhagen) အဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဂီၤ, ဖဲအထံၣ်ဘၣ် ပှၤသးပှၢ်ပိာ်ခွါတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤထဲတဂၤဧိၤဒီး အထးကွီၤ ဟးစၢၤတၢ် (walker) လၢကမျၢၢ်ဖီကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဆိကမိၣ်ယိယိဖိတမံၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤ- အတၢ်ဆိကမိၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲလၢကဟ့ၣ်ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီဒီးတၢ်သဘျ့ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒိး လ့ၣ်ယီၢ်ခီၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲမူခိၣ်ကဆှီအမုၢ်တနံၤန့ၣ်, အဝဲပာ်ကတီၢ် လ့ၣ်ယီၢ်ခီၣ်လၢ ဒိးလဲဝဲ (အပၣ်အိၣ်သၢခါတခိၣ်) ဖဲတၢ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤသးပှၢ်အဟံၣ်, ဒီးကွဲမုာ်ဝဲ ကယဲၢ်ပှၤတဂၤလၢ်လၢ် လၢအသးအိၣ်ဒိးတဖၣ် ကဒိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမုာ်လၤသးခုဝဲ ဖဲပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ, ဒီးပှၤသးပှၢ်တဂၤ ကဲထီၣ်ပှၤဒိးတၢ်အဆိကတၢၢ်ခံဂၤလၢ “တၢ်ဒိးလ့ၣ်ယီၢ်ကရၢလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ် သးအနံၣ်” (Cycling Without Age) န့ၣ်လီၤ.

ခဲကနံၣ်အံၤ, ယံာ်တ့ၢ်လံအနံၣ်ခံဆံပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ပှၤသးပှၢ် ၅၇၅,၀၀၀ ဂၤန့ၣ်, ဒိးဘၣ်ဝဲ အဘျီ ၂.၅ ကကွဲၢ် အဃိ အိၣ်လံၤ အတၢ်မံမီၢ်လၢ…