တၢ်သးခုလၢ ဟ့ၣ်တၢ်အပူၤ
ခဲရံၣ် (Keri) အဖိခွါအဆံး, မ့ၢ်လၢအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤ, အိၣ်ဒီးအညၣ်ထူၣ်ဂံၢ်ဘါစၢ်လီၤ တစဲးဘၣ်တစဲးတၢ်ဆါအဃိ, ဘၣ်တၢ်ကွဲးကါကူဆါကဒီးတဘျီန့ၣ်ဒီး, အဝဲအဲၣ်ဒိး ဃၣ်ကပၤတၢ်သးဘၣ်ဆဲး လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်အိၣ်အသး ခီဖျိလၢကမၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ ပှၤအဂၤတဂၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အဖိခွါ အခီၣ်ဖံး ရှူ (shoes) လၢအဒိးဝဲတဘၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးဂ့ၤဒံးအဖၢမုၢ်တဖၣ်, ဒီးဟ့ၣ်မၤဘူၣ်ဝဲ ဆူတၢ်သးခုကစီၣ် အကရၢကရိတခါန့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဟ့ၣ်အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤ အတံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် ပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤသ့ၣ်တဖၣ်, လၢတၢ်ကမၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤအဂီၢ်, ဒီးတယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ခီၣ်ဖံးအစူၣ်ခံကယၤဘျဲၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘူၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဟ့ၣ်မၤဘူၣ် ခီၣ်ဖံးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ အတၢ်ပညိၣ် မ့ၢ်ဝဲလၢပှၤဂုၤပှၤဂၤ ကဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ခဲရံၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါန့ၢ် ပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. “တၢ်လဲၤခီဖျိတဘျီအံၤ စိာ်ကဖီထီၣ်ပသူၣ်ပသး နီၢ်နီၢ်, ဒီးမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပကပညိၣ်တၢ်ဆူတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ”.
ပှၤပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်ညီတၢ်န့ၣ် အကါဒိၣ်ဝဲဆံးဒိၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤပီလူး နၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအတၢ်လဲၤဆူဝ့ၢ်ယရူၤရှလ့ၣ်န့ၣ်, ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး နုာ်လီၤအိၣ်သကိးဝဲ အ့းဖ့းစူးအဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ,…
စံးဘျုးကစၢ်ယွၤ
ယတံၤသကိးမုၣ်တဂၤ ဟဲက့ၤဆူဟံၣ်ချ့ချ့, လၢတၢ်ဆါဟံၣ်အတၢ်မၤလီၢ်, တၢ်မၤလၢအပှဲၤဒီး သးအတၢ်ဆီၣ်သနံးန့ၣ်, လၢအသးပူၤဆိကမိၣ်ဝဲ, အဝၤလၢအတၢ်မၤအါဒ်သိးသိးဒီးအီၤ တချုးဟဲက့ၤတုၤဟံၣ်န့ၣ်, လၢဟါတၢ်အီၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ကဘၣ် ကတဲာ်ကတီၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢမုၢ်ဒဲးအနံၤန့ၣ် အဝဲဖီအီၣ် ဆီညၣ်ကသူ ဒီးတၢ်လၢအအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်န့ၣ် အီၣ်ကဒီးဝဲလၢမုၢ်ဆၣ်အနံၤန့ၣ်လီၤ. လၢခံတနံၤစ့ၢ်ကီး ဆီညၣ်ကဒီးန့ၣ်လီၤ, ဘၣ်ဆၣ်တဘျီအံၤ ကၣ်အီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထံၣ် ညၣ်ခံကူာ်လၢ ထံခုၣ်လီၤသကၤထးဒၢ (Freezer) ပူၤ, ဘၣ်ဆၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝၤ တအဲၣ်ဒိးအီၣ် ညၣ်လၢပှၤထုးထီၣ်ဃာ်အဃံအံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသုးကျဲၤတၢ်အီၣ် လၢစှၤမံးနံးအတီၢ်ပူၤအဂီၢ် ဃုဝဲတၢ်အဂၤတအိၣ်နီတမံၤအဃိ, ပာ်လီၤ အသးလၢ ကကတဲာ်ကတီၤဝဲဒၣ်ညၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပာ်လီၤ ညၣ်ကသူလၢ စီၢ်နီၤခိၣ်ဝံၤ, စံးဘၣ်အဝၤ လၢအဟဲက့ၤတုၤဆူဟံၣ် သီသီဖိ, လၢတၢ်ဃ့ဝံသးစူၤအပူၤ, “နတအဲၣ်ဒိးအီၣ် ညၣ်ကသူန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါ” န့ၣ်လီၤ. အဝၤကွၢ်ထီၣ်အီၤ ဒီးစံးဆၢဝဲ, “ယမါဧၢ, ယသးခုတ့ၢ်မးလံလၢ ပအိၣ်ဒီး တၢ်အီၣ်လၢ စီၢ်နီၤခိၣ်အဖီခိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”
တမံၤဂ့ၤတမံဂ့ၤန့ၣ်, အဝၤအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤလၢ, တၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်, ဒီးတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်…
တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဒီး တၢ်အဲၣ်ဘၣ်လၢယွၤ
“တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး” (like)- နသ့ၣ်ညါ တၢ်ပနီၣ်ဆံးလၢအမ့ၢ် စုမုၢ်ကျၢၢ်ဖိ အထီၣ်ဆူ တၢ်ဖီခိၣ်လၢ Facebook အံၤ ပသးကလၢၢ်ဘၣ် ဒ်သိးအိၣ်ဒီးပှၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ပနီၣ်လၢ အမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, အၢၣ်လီၤ တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအံၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒၣ် ၂၀၀၉ နံၣ်အကပိာ်ကပၤန့ၣ်လီၤ.
ကၠဲးစတ့ၣ် ရိၣ်စဲၤစတ့ (Justin Rosenstein) လၢအမ့ၢ် ပှၤတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်အပနီၣ် “တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး” အံၤစံးဝဲလၢ, အအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤ တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် “ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ကမ့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ, လၢပှၤကညီကဒဲကဒဲ မၤဟးဂီၤလိာ်သးအလီၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤကညီတဖၣ် မၤဂ့ၤထီၣ်လိာ်သး အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢအတၢ်ကူၣ်တမံၤအံၤ ဒုးကဲထီၣ် ပှၤစူးကါတၢ်တဖၣ် တၢ်သးစဲထီ စိၣ်ရှဲၣ် မံၤဒယၣ် လၢအမၤကီခဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဃိ ရိၣ်စဲၤစတ့ အသးဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ယဆိကမိၣ် ရိၣ်စဲၣ်တ့ အတၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်တမံၤအံၤ စံးကတိၤဝဲ တၢ်လၢ ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ, ဒီးတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး စးထီၣ်လၢ ပအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဂၤတဖၣ်သ့ၣ်ညါပှၤ,…
တၢ်သးသူထံ, ဒီးတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤတၢ်
ယၤဒီးယတံၤသကိးခံဂၤ, တချုးလၢပသံန့ၣ် တၢ်လၢပအဲၣ်ဒိးမၤတဖၣ်အကျါ ပထုးသံကွံာ် တၢ်လၢပမၤဝံၤဝဲတမံၤ လၢအမ့ၢ် တၢ်လဲၤဟးလၢခီၣ် ဖဲ ကရဲ ခဲညဲၤ (Grand Canyon) တြီၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပစးထီၣ်လဲၤတၢ်န့ၣ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်ဟဲထီၣ်လၢ ပသးပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ပအိၣ်ဒီး ထံအီလၢလၢလီၢ်လီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ချ့သဒံးအပူၤ, ထံအီလၢပဟဲစိာ်တဖၣ်လၢာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်လဲၤဟးကျဲ တုၤဆူတြီၤအကနူၤန့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဝဲ ဖးယံၤဒံးဘၣ်ဆၣ်, ထံအီလၢပဟဲစိာ်န့ၣ် လၢာ်စီကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဃ့ဘါထုကဖၣ် လၢတၢ်သါထီၣ်သါလီၤနးနးကျံးကျံးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပလဲၤဟးတရံးခီဂာ် တၢ်သနၢၢ်တတီၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်လၢပပာ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်လီၤလးတမံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. လၢလၢၢ်သ့ၣ်ဖးအကဆူးန့ၣ် ပထံၣ်စိ ထံအီသၢပလီ ဘၣ်တၢ်ဆွံနုာ်ဃာ်အီၤ, အိၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ကွဲးဖိ, “ပသ့ၣ်ညါတ့ၢ်လၢ နကလိၣ်ဘၣ်ထံအီအဃိ, ဟံးန့ၢ်အီဘၣ် တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်တနာ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်အပူၤ, ပကွၢ်လိာ်သကိးပသး တဂၤအမဲာ်တဂၤအမဲာ်, ပစံးဘျုးယွၤ လၢတၢ်ကလုၢ်ကသွံဒံ, ဒီးပအီထံ လၢပလိၣ်ဘၣ်သပှၢ်တၢၢ် တံၤန့ၣ်ဒီး, ပလဲၤကဒီး ပတၢ်လဲၤအကတၢၢ် တပတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢယတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, ယသးသူထံ ထဲသိးအံၤ, ဒီးယစံးဘျုးယွၤ ထဲသိးအံၤန့ၣ် တအိၣ်နီတဘျီလၢၤဘၣ်.…
ဘၣ်တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤလၢ ခရံာ်
တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်လဲၤဖုၣ်ကိာ် လၢယလဲၤဘၣ်အဆိကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤတ့ထီၣ် သရိာ်တဖျၢၣ် ဖဲထံကျိကပၤ, လၢကီၢ်ဘရၣ်စံ (Brazil), အမ့ၣ်စိၣ် (Amazon) အပှၢ်လၢ်ကျါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤတနံၤန့ၣ်, လၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤဟံၣ်စှၤဖျၢၣ်အကျါ ပလဲၤဟးအိၣ်သကိးဟံၣ်တဖျၢၣ်, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပှံၢ်ထံ အတၢ်ပိးတၢ်လီန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဟံၣ်ကစၢ် လူလီၤထံပူၤထံ လၢအဒုသကျုာ်လၢ ကပံာ်န့ၣ်ဆူ တၢ်ပှံၢ်ထံအပိးအလီ လၢအလီၤကမၢကမၣ်အံၤအပူၤဝံၤ လၢစှၤမံးနံး အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်လၢအတကဆှီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤပျီကွံာ်, ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ထံအီလၢအဆှံဒီးအကဆှီန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်လီၢ် လၢပှၤတဂၤအံၤအဒၢးပူၤန့ၣ် ယထံၣ်ဘၣ်လၢ “ဘၣ်တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤလၢခရံာ်” တၢ်ကတိၤအခီပညီ မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢသီန့ၣ်, ပဟဲဆူကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ် ဃုာ်ဒီးပတၢ်ဒဲးဘးဒီးပတၢ်မဲာ်ဆှး, ဒီးပဃ့ကညးအီၤလၢ ကပျၢ်ပတၢ်ဒဲးဘး, ဒီးတူၢ်လိာ်အီၤ ဒ်ပတၢ်အုၣ်ခီၣ်ကစၢ် အသိး, ဒီးလၢပတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်အဂီၢ် ကမၤကဆှီထီၣ်က့ၤပှၤ, ဒီးမၤသီထီၣ်က့ၤပှၤန့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်တၢ်မၤကဆှီက့ၤပှၤ ဒ်ထံလၢအဒု, အဘၣ်အၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲ ဆူထံအီလၢအကဆှီန့ၣ်လီၤ. ၂ ကရံၣ်သူး ၅:၂၁ စံးဘၣ်ပှၤ, တၢ်သ့ၣ်ညါ ခီဖျိလၢကစၢ်ခရံာ် တူၢ်သံအသးအဃိ, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးအဂ့ၤအဝါဒီးကစၢ်ယွၤ, ဒီး စံး…
တၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်ညီတၢ်, ဒီးနီၤလီၤဟ့ၣ်ညီတၢ်
ယမါ ခါရံၣ် (Cari) ဒီးယၤ ဖဲပထီၣ် ပတီၢ်ထီကူၣ်သ့ တၢ်မၤလိဝံၤန့ၣ်ဒီး, ပအိၣ်ဒီးဒ့ၣ်ကမၢ် ဒီလၣ်လၢအကထိတဖၣ်အဃိ, အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဃ့လိၣ်ကျိၣ်စ့ လၢစ့အအ့ၣ်စှၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဃ့လိၣ်ကျိာ်စ့လၢ စ့တၢး အဂီၢ်န့ၣ်, ပပတံထီၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢပအိၣ်ဆိး, ဒီးဖံးတၢ်မၤတၢ် ဖဲဝ့ၢ်ဖိအံၤန့ၣ် တယံာ်ဒံးဘၣ်အဃိ တၢ်တတူၢ်လိာ်ပှၤဘၣ်. စှၤသီလဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်, ယကတိၤသကိးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ ယတံၤသကိး မ့ (Ming), လၢအမ့ၢ်ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပဟးထီၣ် တၢ်ဘါသရိာ်အတြဲၤဖးဒိၣ်အကတီၢ်န့ၣ်, အဝဲစံးဘၣ်ယၤ “တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ယအဲၣ်ဒိးဒုးသ့ၣ်ညါ ယမါန့ၣ်လီၤ.”
နၣ်ရံၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်တနီၤ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ကွဲၤဒီနၢ် သီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဒၣ် မ့ ဒီး, လၢတၢ်သးအိၣ်အပူၤ စံးဘၣ်ယၤ, “ကျိာ်စ့လၢ နလိၣ်ဘၣ်န့ၣ် အဲ (န) ဒီးယၤ, ပအဲၣ်ဒိးဒုးလိၣ်နၤ, ဒီးစ့အအ့ၣ်န့ၣ်တလိၣ်နဟ့ၣ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ယကဘၣ်ကတိၤဆၢက့ၤအီၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယဆိကမိၣ်တထီၣ်ဘးလၢၤဘၣ် အဃိ, ယစံးဆၢအီၤဒၣ်လၢ “ယဃ့ကျိာ်စ့လၢနအိၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်.” မ့ စံးဆၢက့ၤဝဲဒၣ်လၢ တၢ်သူၣ်မုာ်သးမုာ်အပူၤ “တမ့ၢ်နဃ့ဘၣ်”…
လၢတၢ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိဆူ တၢ်စီတၢ်ဆှံ
ဒ်ဖိသၣ်တဂၤအသိး, ဖဲမုၢ်ဆါခီတၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ် ယဖိမုၣ် အဲၣ်ဒိးလိာ်ကွဲဝဲဒီး တၢ်နုၢ်ထံလီၤသကၤ (cheese) လၢအအိၣ်ဒီးအပူၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထီထီၣ် ခၠံး(စ) ဘ့ၣ်ဘၣ် အလွဲၢ်အဘီစၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမဲာ်သၣ်လိၤ ဒ်သိးတၢ်ကးဘၢမဲာ်ဒီးစံးဝဲလၢ, “မိမိၢ် ကွၢ်ယၤ” ဃုာ်ဒီး အမဲာ်ချံဖိတဖၣ်လၢအိၣ်ပှဲၤဒီး တၢ်သးဖှံသးဂဲၤ လၢအကွၢ်ခူသူၣ် ခီဖျိတၢ်ပူၤခံပူၤလၢ တၢ်နုၢ်ထံလီၤသကၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်မိၢ်သးစၢ်တဂၤအသိး, တၢ်နုၢ်ထံလီၤသကၤ တၢ်ကျးဘၢမဲာ်အံၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲ ယသးတူၢ်ဘၣ် ခီၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်, လၢအဘၣ်ထွဲဒီးယတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးတဖၣ်, ဒီးယဟ့ၣ်တၢ်လၢ တၢ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်, လၢအပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်, ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်လီၤတိၢ်လီၤကာ်ဒိၣ်ဒိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤဖျဲၣ်လီၤဟိ, ဒီးတမ့ၢ်တၢ်စီဆှံဘၣ်.
မ့ၢ်ပအဲၣ်ဒိးအိၣ်မူတၢ်အိၣ်မူလၢအစီဆှံဆံးအါညါလဲၣ်. တၢ်ပာ်လီၤဆီတၢ်အိၣ်မူ လၢယွၤအဂီၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်နဲၣ်ဖျါထီၣ် အသကဲးပဝးလၢ အလီၤဂာ်ဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တနံၤဘၣ်တနံၤန့ၣ်, ဖျါလၢ ပတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်တထီၣ်ဘးဆူ တၢ်စီဆှံ န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်စီဆှံအလီၢ်န့ၣ်, အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၂ တံၤမသ့း ၁:၆-၇ အပူၤ, စီၤပီလူး ကွဲးလံာ်ဆူ စီၤတံၤမသ့းအအိၣ်, အပျဲၢ်လၢအံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ ဒီးသဆၣ်ထီၣ်အခံ…
တၢ်သးကညီၤ အိၣ်ဟဲခီဖျိ ကိၣ်ပံၣ်စၢ်
ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ် ဟါရိၣ် (Harold) ဒီးအမါသးဘိ ပဲ(မ) (Pam) ကွဲမုာ်ယၤလၢ ဟါတၢ်အီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ယသူၣ်ခုယသးခု, ဘၣ်ဆၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢယဂီၢ် စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ယလဲၤထီၣ် ခီလ့ၣ်ကၠိ တၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံကရူၢ်ဖိ တကရူၢ် လၢအသိၣ်လိ တၢ်ထံၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်လၢ အထီဒါလိာ်သးဒီး လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်လိသီလိတနီၤအဃိ ယဆိကမိၣ်လၢ ယသးပူၤ, “မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ကသိၣ်သီယၤ လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိဧါ”န့ၣ်လီၤ.
ဖဲပအီၣ်ကိၣ်ပံၣ်စၢ်အကတီၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ် စံးကတိၤနီၤဟ့ၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အဂ့ၢ်, ဒီးသံကွၢ်ယဂ့ၢ်ယကျိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယစံးကတိၤပာ်ဖျါ လံာ်လၢယဘၣ်မၤလၢဟံၣ်အဂ့ၢ်, ယထွံၣ်ဖိ ဘူၣ်ခၠံၣ် (Buchi) အဂ့ၢ်, ဒီးပှၤပိာ်ခွါ လၢယအဲၣ်ခူသူၣ်ဘၣ်တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် ခိးကနၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အကတၢၢ်န့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်ကတိၤကပုာ်လုးအပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ယၤ ဘၣ်ထွဲဒီး ကရူၢ်လၢ ယလဲၤထီၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးတဲနၢ်ပၢၢ် အတၢ်သိၣ်လိသီလိလၢ အကမၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ် ထုးယံၤက့ၤယၤလၢ တၢ်သိၣ်ကမၣ်သီကမၣ်တဖၣ်, လၢအဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤ ဖဲတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ, ဒီးတၢ်မၤဘူးထီၣ်က့ၤယၤဆူ…
တၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ် ပသူၣ်ပသး
နကစူးကွံာ်ညိကွံာ် တၢ်ကတိၤအၢသီ အရၢၢ်အစၢၢ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. တီၤထီကၠိတဖၣ် ဃုထၢ ပာ်လီၤဝဲလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် သနိတမံၤ, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ အသုတစံးကတိၤ "တၢ်ကတိၤအၢသီ, အရၢၢ်အစၢၢ်" ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ် ဆိၣ်လီၤအၢၣ်လီၤ, ဒီးဘၣ်စံးဝဲ “လၢတၢ်သညူးသပှၢ်အပူၤ ယအၢၣ်လီၤယဲလၢ ယတစံးကတိၤ ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢစံးသီတၢ်တမံၤလၢ်လၢ်ဘၣ်လၢ ပကၠိကရၢၢ်ပူၤ, ဒီးတကွဲးဘၣ်အၢတၢ်လၢ ကၠိပီးလီတဖၣ်အလိၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ”. တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်ကျဲးစၢးလၢ အဂ့ၤ, ဒီးအပတီၢ်ထီတမံၤဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲလၢ, တၢ်ကတိၤအၢသီအစိ, အတၢ်နၢတၢ်နွါန့ၣ် တၢ်မၤဘံၣ်မၤဘၢ, မၤဟါမၢ်လၢတၢ်သနိ မ့တမ့ၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အဖျါထဲလၢခိဧိၤ တသ့နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤပျီမၤစီကွံာ် ပထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤ အတၢ်နၢတၢ်နွါတဖၣ်အစိန့ၣ် စးထီၣ်လၢ တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ ပသူၣ်ပသးန့ၣ်လီၤ. လူၤ ၆:၄၃-၄၄ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲလၢ ဒ်ပှၤသ့ၣ်ညါသ့ၣ်တထံး ခီဖျိလၢအသၣ်ဒၣ်ဝဲအသိး, ပတၢ်ကတိၤတဖၣ် မ့ၢ်နီၣ်ထိၣ်လၢ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့, ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မ့ၢ်ပနီၢ်သးဘၣ်လိာ်ဖိးမံလိာ်သးဒီး ယွၤအကျဲတဖၣ်ဧါ, တဘၣ်လိာ်ဖိးမံလိာ်သးဘၣ်ဧါန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၄၅ ပာ်ဖျါဝဲ…
ပှၤသးပှၢ်တဂၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်
“မ့ၢ်ယပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤယသးလၢ တၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်.” တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်သံကွၢ်တထံၣ်လၢ New York Times တၢ်ကစီၣ်အလံာ်ပရၢ အပှၤကွဲးလံာ်လၢ အဆါဘၣ်အအါကတၢၢ် ကၠီး စီဒၢၣ် (George Saunders) စံးဆၢဝဲ, ဖဲအတၢ်ကတိၤလီၤတၢ်ဆူ ၂၀၂၃ နံၣ် ပှၤဖျိကၠိတဖၣ် ဖဲစံၣ်ရၣ်ကၠူး (Syracuse) ဖၠၣ်စိမိၤန့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤကျိၤကျဲမ့ၢ်ဝဲ ခီဖျိလၢပှၤသးပှၢ် စီဒၢၣ် တဂၤ ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ အတၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤသး တမံၤ ခံမံၤလၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ဆူပှၤသးစၢ်တဖၣ် (ဖျိကၠိတဖၣ်) ဒ်သိးအကမၤလိန့ၢ် တၢ်တမံၤမံၤ, ခီဖျိလၢ အတၢ်ဟ့ၣ်ဒိတဖၣ်အပူၤ ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲရဲၣ်လီၤတၢ်ဂ့ၢ်စှၤထံၣ်, လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ်, ဒီးဘၣ်မၤတၢ်မၤကီခဲတမုာ်တလၤတဖၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤကဆိကမိၣ် တၢ်လၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီဒၢၣ် စံးဝဲ လၢတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိ အဝဲတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးနီတစဲးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် တၢ်လၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး, ဒီးအသူၣ်တမုာ်သးတမုာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အတၢ်လီၤတိၢ်ဝဲလၢ ကမၤဂ့ၤမၤဘျုးတၢ်အဂီၢ်- အဝဲဒုးလဲၤပူၤကွံာ် တၢ်အခွဲးအယာ်တဖၣ်လၢ အကဘၣ်မၤဂ့ၤမၤဘျုးတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး ကွဲးလီၤလံာ်…