တၢ်စူးကွံာ်ညိကွံာ် နီၢ်ခိအတၢ်သးကွံ

အီကၢးစတံ(Augustine) ကွဲးလံာ်လၢ အနီၣ်ကစၢ်အုၣ်အသးအဂ့ၢ်တဖၣ်အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ အတၢ်လဲၤဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်န့ၣ် ယံၤဝဲ, ယံာ်ဝဲဒီး တမ့ၢ်တၢ်လဲၤ လိၤလိၤဘျၢဘျၢဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးတဘျီ ဖဲအလဲၤဆူနုၢ်ဧိၤနီဧိၤ ဒ်သိးအကလဲၤစံးကတိၤ မၤသူၣ်ဖှံသးညီ စီၤပၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲထံၣ် ပှၤဃ့အီၣ်တၢ်တဂၤလၢ အီသံးမူၤတဂၤန့ၣ် ကတိၤနံၤတၢ်ဒီး နံၤဒၣ်အတၢ်အဆၢကတီၢ် အဝဲအသးဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီလၢ အတၢ်ကတိၤ လံၢ်အီၣ်လီအီၣ်တၢ်တဖၣ်လၢ ပှၤဒဲစု ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤအီသံးမူၤတၢ်တဂၤအံၤ လၢအတဂုာ်ကျဲးစၢၤဘၣ်တၢ် အါမးဒၣ်လဲၣ်, အိၣ်ဒီးကယဲၢ် တၢ်မၤလီၤနံၤ ပှၤဂၤလၢအမၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အီကၢးစတံ ဆိကတီၢ် အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုဒိးန့ၢ် တၢ်အိၣ်မူတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမ့ၢ်ဒ်ဒၣ်ပှၤလၢအသးကွံ နီၢ်ခိအတၢ်မုာ်တၢ်လၤ အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ အပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်တစူးကွံာ်ညိကွံာ်တၢ်ဒဲးဘးဘၣ်ဒီး သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ လဲၤဃီၤဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအိၣ် တသ့ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢ မုၣ်ခွါအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးအဖၢမုၣ်အဃိ ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ “မၤကဆှီလၢ်ဘၣ်ယၤ န့ၣ်တက့ၢ်, ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်ခဲအံၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. အီးကၢးစတံသးသမူအတၢ်လဲၤ လၢနီၢ်သးတကပၤလီၤဃံၤဝဲဒၣ် လၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဒီး တၢ်ဒဲးဘးအဘၢၣ်စၢၤ တုၤဒၣ်လဲၣ်…

ပျံၤဖုၣ်တလၢကဲၣ်ဆိး, လၢတၢ်ကဘၣ်စူးကါအီၤ

မုၢ်ဂၢ်မါကရဲး(Margaret)န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအသူတၢ် ထံထံဆးဆးဒီး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲလဲၤပူၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဝံၤ အဖိဒိၣ်မုၣ်န့ၣ် လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်အီၤဒီး လၢတၢ်သးအုးအပူၤ ဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤ အမုၢ်ဂၢ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢဆွဲအၣ်အတလါပူၤ ပလးစတ့းထၢၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်လီၤလၢ အကျိၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်ဒီး အပူၤန့ၣ် ပျံၤအဖုၣ်ဖိတဖၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ထၢၣ်အလိၤဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ” ပျံၤဖုၣ်တလၢကဲၣ်ဆိးလၢ တၢ်ကဘၣ်စူးကါအီၤ”န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မနုၤတမံၤ ကသဆၣ်ထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ ကပာ်ဃာ်ဒီးရဲၣ်ကျဲၤလၢအလီၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လၢပှၤဆိးကါတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤဒ်သိးအသ့ၣ်ညါတ့ၢ်လံလၢ တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်နးနးဒိၣ်ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်ပူၤဖျဲးလၢအဲၤကူပတူး တၢ်မၢကဲကုၢ်ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢအနးဒီး အကီခဲန့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်လၢတၢ်လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်သးပ့ၣ်နီၣ်ကွံာ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလီၤလးတဖၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ်လၢ တၢ်မၢကဲကုၢ်အလီၢ်ဒီး စးထီၣ်ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်လၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီတလၢတပှဲၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ကနာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢန့ၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကအိၣ်ဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် ကိၣ်မၤနၤဒီး၂မိၤ၁၆:၄ အပူၤကစၢ်ယွၤစံးဘၣ်စီၤမိၤရှ့ “ကွၢ်ကွၢ် ယကဒုးဟဲစူၤကိၣ်လၢမူခိၣ်လၢသုဂီၢ်, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ကလဲၤထၢထီၣ် တနံၤအတၢ်အီၣ်လၢအဂီၢ်ဒၣ်ဝဲ, တနံၤလၢအဂီၢ်ဒၣ်ဝဲ” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၅ ဒီး ၂၅ အပူၤစ့ၢ်ကီး စံးဝဲ “ဒီးဃုနံၤတနံၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ…

တၢ်အဲၣ်လၢလီၤဂာ်လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ်

လၢကီၢ်စဲၣ်ကၠီၣ်ကၠံၤယၤ(Georgia), ဝ့ၢ်အဲးတလဲတၢ်(Atlanta) လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့အပူၤ, ပှၤပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ကူသိးတဃာ်ဝဲ ဖျီၣ်ခံထီဒီး ဆ့ကၤၡၢး(Shirt) ဆ့ၣ်နီၤခိးဝဲ လ့ၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဂုာ်ကျဲးစၢၤသိးထီၣ် နဲးကထၢ(Neck-tie)အဆၢကတီၢ် ပိာ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤမၢအဝၤလဲၤမၤစၢၤ ပှၤသးစၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤသးပှၢ်အံၤ ဒုးနဲၣ်ပှၤသးစၢ်လၢတၢ်ကသိးထီၣ်နဲးကထၢ ဒ်လဲၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤတဂၤဒိန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သၢဂၤတၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤအံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရၤလီၤဒုးနဲၣ်လၢ အ့ထၢၣ်နဲး (Internet) အပူၤ ဒီးပှၤကွၢ်တၢ်ဒီဒုၣ်ကွဲးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အတၢ်မၤစၢၤအဂ့ၢ် အိၣ်ကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်တဆိကမိၣ်တၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဒ်သိးပဝဲနၤယၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ပတၢ်အဲၣ် သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်ဆူပှၤဂၤ မ့ၢ်တၢ်ကပီၤကဒါထီၣ်က့ၤ တၢ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး သးအိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒီး ၁ ယိၤ ၃:၁၁ အပူၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အိၣ်မူပိာ်ထွဲ “ဒ်သိးပကအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်ပသး”အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၅ အပူၤ စီၤယိၤဟၣ်မၤဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ်အံၤ လၢ“ကယဲၢ်ပှၤလၢအသးဟ့ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤမၤသံပှၤကညီ”န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ၁၆န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါကဒါက့ၤဝဲ ကစၢ်ခရံာ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အဒိလၢ ပကသ့ၣ်ညါ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.…

သးဂံၢ်ဘါတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ တၢ်ပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ်

ပနၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်ပာ်ဖျါ ဖဲ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဖိ (၁၇) ဂၤ ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်စိာ်န့ၣ်ဆူၣ်လၢ ပှၤအၢပှၤသီတဖုန့ၣ်လီၤ. ကျိာ်စ့လၢအဝဲသ့ၣ်ဃ့ဝဲ မ့ၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဒီး စံးကတိၤ မၤပျံၤမၤဖုးဝဲ လၢကမၤသံပှၤလၢအဖီၣ်ဃာ်တဖၣ် ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကမၢကမၣ်အပူၤ ပှၤမ့းရှ့ၣ်နရံၣ်ဖိတဖၣ် ပူၤဖျဲးထီၣ်က့ၤလၢ တၢ်စိာ်ဖီၣ်ဆူၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလဲၤတုၤဆူတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအလီၢ်န့ၣ်ဒီး ဆှၢလီၤတၢ်ကစီၣ်ဆူ ပှၤလၢအဖီၣ်စိာ်ဆူၣ် အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကစီၣ်အပူၤစံးဝဲ “ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး သိၣ်လိတ့ၢ်ပှၤလၢ အတၢ်ကတိၤဒီး အနီၣ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အိၣ်မူဟ့ၣ်ဒိပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်လၢအပျၢ် ပှၤဂၤအတၢ်ဒဲးဘး အစိကမီၤန့ၣ် အဂံၢ်ဆူၣ်အါန့ၣ် တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတၢ်လၢ တၢ်သးက့ၣ်သးဟ့တၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပဆှၢမၤလဲၣ်ထီၣ် ပတၢ်ပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ဒဲးဘးဆူ သုအိၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမၤလီၤတံၢ်ဝဲလၢ တၢ်ပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် အိၣ်ဒီးအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ်လၢ မး ၆:၁၄ အပူၤ “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုမ့ၢ်ပျၢ်ကွံာ် ပှၤကညီအလီၤကမၣ်တၢ်ဒီး,သုပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် ကျၢ်ကွံာ်စ့ၢ်ကီးသုလိၤကမၣ်တၢ်လီၤ”န့ၣ်လီၤ. လၢခံဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး စံးဆၢဝဲ စီၤပ့းတရူးအတၢ်သံကွၢ် လၢအမ့ၢ်ပကဘၣ်ပျၢ်ပှၤဂၤအတၢ်ဒဲးဘး ပှဲၤစု (ပှဲၤဘျီ)လဲၣ်န့ၣ်ဒီး “ယတစံးဘၣ် တုၤအပှဲၤထီၣ်နွံစုဘၣ်, မ့ၢ်တုၤ အပှဲၤထီၣ်…

တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့

လၢကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ယူၤရ့ၡါ(Eurasian)အထံကီၢ်တဘ့ၣ် လၢအမ့ၢ် ကီၢ်ကၠီၣ်ကၠံၣ်ယၤ(Georgia)အပူၤ, ကရူၢ်ဘံၤရၣ်-ဘိၣ်ရိၤညၣ်(Krubera-Voronja)န့ၣ်, လၢဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်အံၤ, မ့ၢ်လၢလၢၢ်လ့ကအိအပူၤတဖၣ်အါမး အကျါ မ့ၢ်တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢလၢၢ်လ့ကအိအပူၤအယိာ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဃုထံၣ် သ့ၣ်ညါတၢ်တဖု ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ တၢ်အယိာ်ဆူဟီၣ်ခိၣ်လာ်အိၣ်ဝဲ ၂,၁၉၇ မံထၢၣ် (၇,၂၀၈ ခီၣ်ယီၢ်ပ့ၣ်)န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လၢၢ်လ့ပူၤ ဒ်သိးအံၤ အိၣ် ၄၀၀ ဃၣ်ဃၣ်ဒီး ဘၣ်တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ်အါထီၣ် ကိးဆၢကတီၢ်ဃုာ်ဒီးတၢ်အယိာ် အသီတဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်တ့လၢ အိၣ်ခူသူၣ်အသးတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးနဲၣ်အိၣ်ဖျါထီၣ်ရူၢ်ရူၢ် ဒီးမၤအါထီၣ် ပတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ် ဘၣ်ဃး ကယဲၢ်တၢ်ဘၣ်တ့တမံၤလၢ်လၢ် ဃုာ်ဒီး တၢ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့, အစုအတၢ်မၤတဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ဒီး ၁မိၤ၁:၂၆-၂၈ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပကဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအံးထွဲကွၢ်ထွဲကဟုကယၢ် တၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤအခၢၣ်စးန့ၣ်လီၤ. စံး၉၅:၁ အပူၤ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ကွဲမုာ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် “ဟဲ, သးဝံၣ်သကိးယွၤတက့ၢ်. သးခုဒီး ကိးထီၣ်သကိးယွၤ” လၢအတၢ်မၤအဒိၣ်အယိာ်တဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၆ ပာ်ဖျါဝဲ “ကယဲၢ်တၢ်ကိးမံၤလၢ တၢ်ဘၣ်တ့အပူၤ-ပဃုထံၣ်တ့ၢ်လံမ့ၢ်ဂ့ၤ တထံၣ်ဒ်ဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အလီၢ်အိၣ်လၢပကတီၤလီၤ,…