တၢ်စံးကတိၤသကိးတၢ် အဒၢး

ကီၢ်စပ့ၣ်(Spain)ကလံၤစိးတကပၤန့ၣ် ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် ကျိၤကျဲဃံလၤတမံၤ လၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်တၢ်ဒီး ရ့တံၤရ့သကိးတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒူသဝီၤလၢအအိၣ်ယံၤ ဒီးဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ပှဲၤဝဲဒီး လၢၢ်လ့အပူၤတဖၣ် လၢအဘၣ် တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်လၢစုန့ၣ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး ဖဲလၢပှၤကူးဘုဝံၤကတီၢ်န့ၣ် ပှၤထူစံၢ်ဖိတနီၤ ဟဲဆ့ၣ်နီၤလၢ ဒၢးတဖျၢၣ်အပူၤ, ဒီးဒၢးအံၤ ဘၣ်တၢ်ဘှီပာ်အီၤ လၢလၢၢ်လ့ပူၤတဖၣ်အဖီခိၣ် ဒီးပာ်ဖှိၣ်ဃာ်ဝဲ တၢ်အီၣ်အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်တဖၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲအသိးန့ၣ်, ဒၢးအံၤ ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ “တၢ်စံးကတိၤသကိးတၢ်အဒၢး”- တၢ်လီၢ်လၢတံၤသကိးတဖၣ်, ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီးစံးကတိၤ ဟ့ၣ်နီၤလီၤသကိး အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်, အတၢ်ဂ့ၢ်ခူသူၣ်တဖၣ် ဒီးအတၢ်ပညိၣ် တၢ်မံမီၢ်တဖၣ် လၢတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ် တံၤသကိးလၢ နကကနာ်န့ၢ်အီၤဒီး ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ်ဒီး နကဘၣ်လဲၤဃီၤဒၣ်ဆူ တၢ်စံးကတိၤသကိးတၢ်အဒၢးန့ၣ်လီၤ.

စီၤယိၤနၤသၣ်ဒီး စီၤဒၤဝံး မ့ၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤတ့ၢ်ဘၣ်လၢ ကီၢ်စပ့ၣ်-ကလံၤစိး တကပၤန့ၣ်ဒီး ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးအဒိၣ်အယိာ်တမံၤန့ၣ် ကနဲၣ်ဆှၢ အဝဲသ့ၣ်ဆူ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်စံးကတိၤသကိးတၢ်အဒၢးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပၤစီၤစီလူး သူၣ်က့ၣ်သးကါ စီၤဒၤဝံးန့ၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် အဲၣ်ဒိးမၤသံဝဲအဃိ,…

တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်

အပူၤကွံာ် တဘျုးနံၣ် ဆံဆဲၣ်တဖၣ်အတီၢ်ပူၤ, တၢ်ကတိၤအသီတဖျၢၣ်လၢ အမ့ၢ် “တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ-Reboot” န့ၣ်ဘၣ် တၢ်ထၢနုာ်အီၤဆူ တၢ်ဂီၤမူ အဝီၢ်သြဲပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤမူ ကျိာ်တၢ်ကတိၤတဖၣ်အပူၤ ရံၣ်ဘုး(Reboot) မ့ၢ် တၢ်ဟံးန့ၢ် တၢ်တဲပူလီၢ်လံၤတယုၢ် ဒိက့ၤတ့ဒုးအိၣ်က့ၤတၢ်ဂီၤမူအသီတထံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂီၤမူတနီၤန့ၣ် ဒုးနဲၣ်က့ၤဝဲ တၢ်ဂီၤမူတဖၣ် လၢညီနုာ် ပှၤသ့ၣ်ညါတ့ၢ်လံ, တၢ်ဂီၤမူဒ်သိး ပှၤဒူပှၤဃိၤ မ့တမ့ၢ် ပူမုာ်နၢ် တၢ်ဂီၤမူတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် တၢ်ဂီၤမူတနီၤ လၢဘၣ်တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤအီၤတဖၣ်န့ၣ် ဟံးန့ၢ်ဝဲ ပူလၢအမံၤတဟူကဲာ်ဆိးတဖၣ် ဒီးဒုးနဲၣ်ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ကျိၤကျဲအသီတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂီၤမူတမံၤဂ့ၤတမံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်ဒိက့ၤ တ့ဒုးထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂီၤမူခံဘျီတဘျီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်စးထီၣ်ကဒီးအသီတဘျီ, မ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ တၢ်ထၢနုာ်တၢ်အိၣ်မူအသီဆူ တၢ်အိၣ်မူအလီၢ်လံၤပူၤန့ၣ်လီၤ.

ပူအဂၤတယုၢ်လၢပကထံၣ်ဘၣ် “တၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ” တၢ်မၤအသးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပူတယုၢ်အံၤဖျါဖဲ ယိၤ ၁၀:၁၀ အပူၤ ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ကွဲမုာ်ပှၤလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ပျၢ်ပတၢ်ဒဲးဘး, ဃုာ်ဒီး…

တၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ် ယွၤအကလုၢ်

ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် ဃုနၢ်ပၢၢ်တၢ် အါနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲသ့ၣ် မၤလိန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ထွံၣ်မံၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအကလုၢ်လၢ အဟူဂ့ၤလီၤဆီတဖၣ် လၢအမၤစၢၤ အတၢ်ဆဲးကျိး လိာ်သး တဒုဒီးတဒုန့ၣ်လီၤ. ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဂၤ သူဝဲ တၢ်ပနီၣ်သနူလီၤလီၤဆီဆီ လၢတၢ်ပဲာ်ထံနီၤဖး တၢ်အကလုၢ်အဂီၢ်, ဒီးထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ထွံၣ်မံၤတဒု အတၢ်အိၣ်ယူၤ အသီၣ်ဒိၣ်သီၣ်ဆံး ဒီးအဃဲအပၢၤန့ၣ် မၤစၢၤ ထွံၣ်မံၤတဖၣ် လၢလီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢမျးကယၤ တကယၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အဒိအါမံၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအတၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ် အတၢ်ဘၣ်တ့ လၢအဝဲအဲၣ်အီၤတဖၣ် အကလုၢ်လီၤဆီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကိး စီၤမိၤရှ့လၢ အမံၤ ဒီးကတိၤတၢ်ဒီးအီၤ လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ (၂ မိၤ ၃:၄-၆). ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ စီၤဒၤဝံး စံးဝဲဒၣ် “ယကိးထီၣ် ယွၤလၢယကလုၢ်, ဒီးစံးဆၢယၤလၢ အကစၢၢ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ” (စံး ၃:၄). တၢ်မၢဖိစီၤပီလူးစ့ၢ်ကီး ပာ်လုာ်ပာ်ပှ့ၤ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ်ယွၤအကလုၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢအတၢ်ကတိၤဟးဖးဆူ အ့းဖ့းစူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အအိၣ်န့ၣ်, စီၤပီလူးစံးဝဲလၢ…

ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဘၣ်မၤတၢ်အံၤလဲၣ်

ဖဲယမၤစၢၤ ယလံၤခွါ လိၣ်ကၢၤ(Logan), ထီၣ်ဃုတီၤ ဘၣ်ထွဲဒီး အဲ(လ)ကၠံၢ်ဘြၢၣ် (algebra-type)တၢ်ဒွး လၢအကီလၢ ကဘၣ်မၤဝဲလၢ ဟံၣ်အဆၢကတီၢ်, အဝဲစံးဘၣ်ယၤ အတၢ်ပညိၣ်လၢ အအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤအဲၣ်ကၠံၣ်နံယၢၣ်(engineer)တဂၤန့ၣ်လီၤ. လၢခံ ပဒွး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်လၢ ‘x’s’ ဒီး ‘y’s’တၢ်ဒွးတဖၣ်, အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲ ကတိၤဖျါထီၣ် “တၢ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယကဘၣ်စူးကါအီၤ အကတီၢ်ဖဲလဲၣ်”န့ၣ်လီၤ.

ယနံၤကမှံထီၣ်ဒီး စံးဘၣ်အီၤ “လိၣ်ကၢၤဧၢ, နမ့ၢ်ကဲထီၣ် အဲၣ်ကၠံၣ်နယၢၣ် အဆၢကတီၢ် နကဘၣ်စူးကါတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ”. အဲ(လ)ကၠံၢ်ဘြၢၣ် တၢ်ဒွးဒီး ခါဆူညါအတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိတၢ် အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဘျးစဲ, တၢ်ဘၣ်ထွဲ အိၣ်ဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲတသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒ်ဘၣ်.

ဘၣ်တဘျီဘျီ ကစၢ်ယွၤ ကလုၢ်ကထါ လံာ်စီဆှံစ့ၢ်ကီး ပထံၣ်ဒၣ် ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. ဖဲပဒိကနၣ် တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်ဒီး ပဖးလံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤ အဆၢကတီၢ်, ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ, “တၢ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယကဘၣ်စူးကါအီၤ အကတီၢ်ဖဲလဲၣ်”န့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤဝံး လၢအမ့ၢ် ပှၤကွဲးထါ စံးထီၣ်ပတြၢၤ…

တၢ်ပျဲလၢ ကအိၣ်ဘှံးအဂီၢ်

ယတံၤသကိးမုၣ် စူစံၢ်(Soozi)ဒီးယၤ ပဆ့ၣ်နီၤလၢပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤ လၢၢ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်အလိၤ, ဒီးကွၢ်ကီ ပီၣ်လဲၣ်ထံသဘှဲ ပြိထီၣ်, ကွီၤထီၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. စူစံၢ် ကွၢ်ဝဲ လပီတဖျၢၣ် ဝံၤတဖျၢၣ် ဟဲနုာ်လီၤဒိတီၢ် လၢၢ်တဖၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယအဲၣ်ဘၣ် ပီၣ်လဲၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ” အဝဲဟဲသုးအသးတဘိယူၢ်ဃီအဃိ တလိၣ်ယသုးယသးဘၣ်”.

ပဝဲတနီၤ ပသးကလၢၢ်ဘၣ် ဒ်သိး ပလိၣ်ဘၣ် “တၢ်ပျဲ” လၢပဆိကတီၢ်တစိၢ် ဒီးအိၣ်ဘှံးလၢ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်မးလီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဒၣ် တၢ်လၢပယွၤလၢအဂ့ၤတဂၤ ဟ့ၣ်လၢ်ပှၤန့ၣ်လီၤ. ဃုနံၤဃုသီ, ယွၤဒုးတရံးဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးတ့လီၤတၢ်ကပီၤ, ခိ, တၢ်မဲတၢ်မါ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်, ဒီးပှၤကညီန့ၣ်လီၤ. အန့ၣ်ဝံၤဒီး လၢမုၢ်နွံနံၤ တနံၤန့ၣ်, ယွၤအိၣ်ဘှံးဝဲလီၤ (၁ မိၤ ၁:၃၁-၂:၂). လၢတၢ်မၤလိာ်အထံၣ်တဆံအပူၤ, ယွၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ် လၢတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၤ လၢအမၤလၤကပီၤအီၤအဂီၢ် ( ၂ မိၤ ၂၀:၃-၁၇), ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤလိာ်လၢတၢ်ကသ့ၣ်နီၣ် မုၣ်အိၣ်ဘှံးအနံၤ ဒ်မုၢ်နံၤလၢတၢ်အိၣ်ဘှံးအဂီၢ်အသိး (:၈-၁၁)န့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်အပူၤ, ပထံၣ်ဘၣ်…