တၢ်ကလုၢ်သီၣ်တဖၣ်လၢ ဒုးပလီၢ်ပှၤ

မ့ၢ်နဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး ဂုၢ်အၢလၢအမဲၢ်သီၣ်ရဲာ်ရဲာ် (Rattle Snake)န့ၣ်ဧါ. ဂုၢ်အၢအံၤ နမ့ၢ်လဲၤဘူးထီၣ်အကပၤဒီး အမဲၢ်ဒံးသီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်လီၤ. တၢ်ဃုထံလၢ စဲအ့ၣ်ကၠၢနၢၣ်(scientific journal) “ခ့ခါတၢ်မူပီညါ-Current Biology” ပာ်ဖျါဝဲလၢ ဂုၢ်အံၤ ဖဲတၢ်မၤပျံၤအီၤဟဲဘူးထီၣ်န့ၣ် အသီၣ်အါထီၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကလုၢ်သီၣ်ထီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲအဃိ ပှၤဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ဂုၢ်အၢန့ၣ် အိၣ်ဘူးဒီးပှၤနၢ်ဟူဘၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်ဃုထံဒုးနဲၣ်ဝဲ “ပှၤနၢ်ဟူတၢ်တဂၤ ထုးထီၣ်ကမၣ်တၢ်ဒ့စၢၤအဘူးအယံၤအံၤ, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဘၢၣ်စၢၤအဘံၣ်အဘၢ လၢဂုၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”.

ဘၣ်တဘျီဘျီ ပှၤကညီ ဖဲအဝဲသ့ၣ်အ့ၣ်လိာ်ဆိးက့လိာ်သး အဆၢကတီၢ် စူးကါတၢ်ကလုၢ်လၢအသီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးဒိၣ်တုၤလၢ တၢ်ကိးဃါတၢ်လီၤ. လၢဆၢကတီၢ်ဒ်သိးအံၤအဂီၢ် ပှၤကွဲးလံာ်ကတိၤဒိတဲဝဲ, လၢကတိၤဒိ ၁၅:၁ အပူၤ “စံးဆၢတၢ်မုာ်မုာ်န့ၣ် ဘိးဃၣ်ကွံာ် တၢ်သးထီၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်ကတိၤဆါန့ၣ် ထိၣ်ဂဲၤ တၢ်သးထီၣ်လီၤန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၄ ဒီး ၇ အပူၤ အဝဲစံးကဒီးဝဲ, “ယွၤအပှၤမၤမုာ်ထီၣ်တၢ်, တၢ်ကူၣ်သ့အတၢ်ကတိၤမ့ၢ် တၢ်မူအသ့ၣ်ဒီး ဖှံလီၤတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤ”.

မးသဲ ၅:၄၃-၄၅ အပူၤ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ…

တၢ်အီၣ် ကိၢ်ကိၢ်လၢလၢတမံၤ

ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် တၢ်ခုၣ်ဒိၣ်တနံၤန့ၣ် ပှၤဟံၣ်တအိၣ်ဃီတအိၣ် (၅၄) ဂၤ, ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်အဘိၣ် လၢပိာ်မုၣ်မၤနံၤအိၣ်ဖျဲၣ် (၅၄)နံၣ်တဂၤအအိၣ်လီၤ. တၢ်အီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဆီညၣ်ကၣ်ဃ့ (Barbecue chicken), တဘ့လါသံသိ(green beans), စပၣ်ကၣ်တံၣ် (spaghetti), ကိၣ်ထူတလံးဘိတဖၣ်(rolls)န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်အံၤဒီးအတံၤသကိးတဖၣ် စံၣ်ညီၣ်တဲာ်ဝဲလၢ အနံၤအိၣ်ဖျဲၣ်အံၤန့ၣ် တလဲၤဆူ တၢ်အီၣ်အကျးလၢၤဘၣ်, အလီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢကျဲလၢ ကဖီဒုးအီၣ်ဘၣ် ပှၤအိၣ်လၢ ခၠံၣ်ကၣ်ကိၣ်(Chicago)ကျဲလိၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢကမျၢၢ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်ကစီၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤတဖၣ် လၢကမၤ နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ခီဖျိ တၢ်သးကညီၤအတၢ်မၤဆူ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂ့ၢ်ဖိအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤ ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်ကတိၤဖဲ မးသဲ ၂၅:၄၀ အပူၤ, “ယစံးဘၣ်တဲဘၣ်သုတီတီအံၤ, သုမ့ၢ်မၤပှၤအဆံးကတၢၢ်တဂၤ လၢယဒီပုၢ်ဝဲၢ်အကျါအံၤ ဒီးမ့ၢ်သုမၤယၤလီၤ”. အဆၢဖိ ၃၃ ဒီး ၃၄ အပူၤ ဖဲအဝဲတဲဖျါထီၣ်အသိတဖၣ် ကဘၣ်တၢ်ကွဲအီၤ ဆူအဘီမုၢ်လီၤထူလီၤယိာ်အပူၤ လၢကဒိးန့ၢ်အတၢ်န့ၢ်သါဝံၤအလီၢ်ခံလီၤ အဝဲစံးကတိၤ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ(:၃၃-၃၄). အဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ယ့ၣ်ရှူးကအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢဒုးအီၣ်အီၤ, ဒုးကူဒုးသိးအီၤ…

လဲၤတၢ်ဒီးယၤ

စှၤနံၣ်ပူၤကွံာ်န့ၣ် တၢ်သးဝံၣ်မံၤဟူသၣ်ဖျါအိၣ်ဖျါလၢလီၢ်ကိးပူၤ, ဒီးတၢ်သးခုကစီၣ် ခွါယၢၣ်(choir) သးဝံၣ်ထွဲ ဖဲအခိးရၢး(စ)(chorus) “ယ့ၣ်ရှူးလဲၤဒီးယၤ” အိၣ်တယုၢ် ဒီးလၢထါတယုၢ်အံၤအလီၢ်ခံ အိၣ်ဒီးတၢ်တဲလၢအစိကမီၤဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ခွါယၢၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးဒုးအိၣ်ထီၣ်လၢပှၤဒ့ ကၠး(စ)(jazz)တၢ်သံကျံ ခၢထံး(စ) လၢဒ့ၢ်(Curtis Lundy) ဖဲအဝဲနုာ်လီၤ တၢ်မၤဘျါက့ၤ ခိၣ်ခ့(cocaine)ကသံၣ်မူၤဘှိးအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲအတံၤသကိးတဖၣ် လၢသူကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ် ဒီးဟံးန့ၢ်ဂံၢ်ဘါလၢတၢ်သးဝံၣ်လၢလံာ်သးဝံၣ်ကစၢ်ယွၤအပူၤဒီး အဝဲကွဲးတၢ်သးဝံၣ်ခိရၢး(စ) ဒ်တၢ်မုၢ်လၢ် အဂီၢ် ထါသးဝံၣ်ကစၢ်ယွၤတယုၢ်အသိး လၢပှၤသူကသံၣ်လၢကမၤဘျါအသးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသးဝံၣ်တၢ်တဂၤတဲဝဲ တၢ်သးဝံၣ်အဂ့ၢ်လၢ,“ပသးဝံၣ်အီၤလၢပတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်လီၤ”. ပဃ့ကညးကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလၢ ကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤပှၤ, မၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကပူၤဖျဲးလၢ ကသံၣ်မူၤဘှိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဂၤတဂၤစံးဝဲလၢ ဖဲအသးဝံၣ် တၢ်သးဝံၣ်အံၤန့ၣ် အတၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ် ဆံးလီၤစှၤလီၤ, လီၤကဆှၣ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ခွါယၢၣ်အံၤ တမ့ၢ်ထဲတၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်လၢ လံာ်က့ အဖီခိၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ကၢ်သးလီၤအတၢ်ထုကဖၣ်လၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါလၢ ပဖးမၤလိအီၤလၢတနံၤအံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ ဂ့ၤဂ့ၤကလဲာ်လီၤ. တံတူး ၂:၁၁ ပာ်ဖျါဝဲ ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ…

ဃံလၤဒိၣ်မး

ယမ့ၢ်ဒံးဒၣ် ပှၤသးစၢ်ဖိ ဖဲယစီၤကွၢ်တၢ်ဆူ တၢ်ဆါဟံၣ်အပဲတြီ ဒီးထံၣ်ဘၣ် ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီသီ အဆိကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်တပာ်သးအပူၤ ယသးဟးဂီၤလၢ ယထံၣ်ဘၣ်ဖိသၣ်ဆံးဆံးဖိ, ဖံးသွံးခီသွံး, အဆူၣ်တအိၣ် အိၣ်ဒီးအခိၣ်အဖျၢၣ်စူန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်အမိၢ်ဆၢထၢၣ်ဖဲ ပကပၤဒီး, ကွၢ်ဖဲ အကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ, သံကွၢ်ပှၤကိးဂၤ, လၢ“သုကွၢ် တလီၤအဲၣ်လီၤကွံဘၣ်န့ၣ်ဧါ”န့ၣ်လီၤ. ဖဲအကတီၢ်န့ၣ် ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ယကွၢ်ဘၣ်တၢ်ဂီၤမူ ပၢ်သးစၢ်တဂၤ သးဝံၣ်တၢ်သးဝံၣ်ကဖီလီ, “နဃံလၤဒိၣ်မး” လၢအဖိမုၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. ပၢ်လၢအသူၣ်မုာ်သးမုာ်ဒိၣ်နီၢ်မးတဂၤအဂီၢ်, “ဖိမုၣ်ဖိအံၤ တၢ်ဘၣ်တ့အကျါ မ့ၢ်တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”.

ကစၢ်ယွၤ ကွၢ်ပှၤဒီး ထံၣ်ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အ့းဖ့းစူး ၂:၁၀ စံးဝဲလၢ ပမ့ၢ် အ“တၢ်မၤလၢအတ့လီၤဝဲ” အစုအတၢ်မၤလီၤ. ဖဲပသးစဲဒၣ်ထဲလၢ ပတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ယွၤအဲၣ်ပှၤဒိၣ်မးန့ၣ် ကီလၢ ပကတူၢ်လိာ်အီၤ, ဒီးပလုၢ်ပပှ့ၤအိၣ်လၢအဂီၢ်ထီဘိန့ၣ် ကီခဲဒိၣ်မးလၢ ပကနာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဆၢဖိ ၃-၄ ပာ်ဖျါဝဲ ယွၤအဲၣ်ပှၤ တမ့ၢ်လၢပကၢကီၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်ပှၤဘၣ်. ၁ ယိၤ ၄:၈ အပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ်…

တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤသးလၢ အဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤ

“ပှၤကျိာ်တအိၣ်စ့တအိၣ်”(BROKE) မ့ၢ် ကြဲဒံၢ်(Grady)စံးဆၢအမံၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢကျဲခိၣ် ဒီးလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးဖျါစ့ၢ်ကီး လၢအသိလ့ၣ်လဲစ့ၣ် (license)ဘ့ၣ်ဘၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. လၢအသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤတကပၤစ့ၢ်ကီး တၢ်လီၤဆီ တအိၣ်အဃိ ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤတၤကျိာ်တၤစ့, ပှၤကလုာ်ကလိၤ, ဒီးပှၤလီအီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအသူၣ်ကၢ်သးလီၤဘှါ, အကျိာ်စ့တဖၣ် လၢာ်စီကွံာ်ဝဲ, ဒီးအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ယံၤဝဲဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. ကွၢ်ဖဲကမ့ၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဘၣ်မုၢ်တနံၤအဟါ လၢဟံၣ်ဒွဲ (hotel)ဒၢးပူၤန့ၣ် ဖဲယွၤအသးမုာ်စီဆှံ သိၣ်ဃီၣ်အီၤအဆၢကတီၢ် လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ အသးလဲလိာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးအမါလၢ “ယဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤလံ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဟါအံၤနံၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤအတၢ်ဒဲးဘးတဖၣ် (တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်လၢဆိကမိၣ်တ့ၢ်ဝဲလၢ ကပာ်သဒၢ တုၤအသံတစု) ဒီးဟဲဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအအိၣ် ဒ်သိးကပျၢ်အတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်လီၤအသး လၢတမ့ၢ်ကအိၣ်မူဘၣ်အါန့ၣ် အနံၣ် ၄၀ တဂၤအံၤ အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ အါထီၣ်ဘၣ်ဆူညါအနံၣ် ၃၀ ဒ်အမ့ၢ် ပှၤအသးသမူဆီတလဲအသးတဂၤအသိး ဒီးမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. လၢအသိလ့ၣ်လဲစ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤစ့ၢ်ကီး လၢ “ပှၤကျိာ်တအိၣ်စ့တအိၣ်” အလီၢ်ဆီတလဲကွံာ် “ပှၤပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး”န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး - မ့ၢ်တၢ်လၢ ကြဲၤဒံၢ်မၤတ့ၢ်ဝဲ ဒီးတၢ်လၢ ယွၤကိးထီၣ်အံၣ်စရ့လး…