တၢ်အဲၣ်မ့ၢ်တအိၣ်, အဘျုးတအိၣ်

ယထုးထီၣ် စီၢ်နီၤခိၣ်လၢ ယမၤလိၥ်လီၤလီၤဆီဆီတဖျၢၣ် အကူၥ်အက့တဖၣ်လၢ တၢ်ဒၢအပူၤဒီး ရဲၣ်လီၤအီၤလၢ ယမဲၥ်ညါဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ယပၥ်သူၣ်ပၥ်သး တၢ်လၢအတဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤန့ၣ်လီၤ. စီၢ်နီၤခိၣ်အဖီခိၣ်အဒါလၢ အဃံလၤ ဒီးတၢ်အကူၣ်အက့အဂုၤအဂၤတဖၣ် အိၣ်ဝဲခဲလၢၥ်, ဘၣ်ဆၣ်ထဲအခီၣ်တခီဧိၤ တအိၣ်ဘၣ်. အခီၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ခဲလၢၥ်ဘၣ်န့ၣ်, ယဖှိၣ်ထီၣ်ဆီထီၣ် စီၢ်နီၤခိၣ်အံၤ တသ့ဘၣ်, ဒီးအဝဲကကဲထီၣ် တၢ်လၢအဘျုးတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တမ့ၢ်ထဲလၢ စီၢ်နီၤခိၣ်တဖၣ်ဧိၤ ကဲထီၣ်တၢ်လၢၦၤသူအီၤတသ့, ဖဲတၢ်အကူၣ်အခီ အကါဒိၣ်တကူၥ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်အခါဘၣ်. ဖဲ လံၥ် ၁ ကရံၣ်သူးအပူၤ, စီၤပီလူးမၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အၦၤဖးလံၥ်ဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီး တၢ်အကါဒိၣ်တမံၤဘၣ်. ၦၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီး နီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်အါမး, ဘၣ်ဆၣ် တအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဘၣ်.

စီၤပီလူးစူးကါဝဲ တၢ်ကတိၤလု (exaggerated language) ဒ်သိးအကမၤဆူၣ်ထီၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်, ဒီးကွဲးဝဲဒၣ်လၢ ၦၤဖးတၢ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါခဲလၢၥ်ဒၣ်လဲၥ်, အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဟ့ၣ်ကွံၥ်တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤ ကိးမံၤဒဲးဒၣ်လဲၥ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်သးဆူၣ်တူၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဒၣ်လဲၥ်, တၢ်အခီၣ်ထံး မိၢ်ၦၢ်လၢ အမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံမ့ၢ် တအိၣ်ဘၣ်ဒီး,…

ဒီဟံၣ်ညါ

ကၠ့(မ) (James) ကူကၤဃၥ်ဆ့ဖျီၣ်ခံတိၤပျ့, ဟးဒီးခီဃီၤ ဃိၥ်အတၢ်ဂဲၤလိၥ်နီၢ်ခိတၢ်ဟူးဂဲၤလီၢ် (Gym) ဒီးစံၣ်လီၤဆူရ့ၣ်ကီၣ်လၢ တၢ်စိၥ်ဆူအံၤဆူန့ၣ်န့ၢ်ဒီးညီအပူၤ, ဖဲၦၤဃိၥ်ဖိအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဘျၢအီထံအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠ့(မ) ဖဲအနၢ်ဟူဝဲလၢ အဖိမုၣ် ဘြ့းတနံၣ် (Brittany မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ၦၤဃိၥ်ဖိ) ဒိးဘျၢအသးလၢထံ တနံၤဃီ ဖဲရ့ၣ်ကီၣ်တခါအံၤအပူၤန့ၣ်, ကၠ့(မ) အတၢ်သးခုဒိၣ်ထီၣ်န့ၢ်အလီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒီဖိပၢ် ခံဂၤ သ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မၤအသးတဖၣ်န့ၣ်, ၦၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဃိၥ်ပူၤတဖၣ်ဒၣ်လဲၥ် အသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤထီၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်စံးဝဲ “ၦၤလၢအမဲၥ်ထံတယွၤန့ၣ် တအိၣ်ဝဲဘၣ်” လီၤ. အါနံၣ်အါလါလၢဃိၥ်အပူၤဂ့ၤ, အချၢဂ့ၤ ဘြ့းတနံၣ် ဒီးအပၢ် ခံဂၤလိၥ် အဲၣ်ဒိးယွၤအတၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်အိၣ်မူအသီ တဘျီဃီ ဒ်သိးသိးလီၤ.

လံၥ်စီဆှံ ပၥ်ဖျါတၢ်မၤသးလၢ ဃိၥ်ပူၤအဂၤတခါလီၤ. တဘျီအံၤ မ့ၢ် ၦၤပၢၤဃိၥ်တဂၤ, ဖဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ် ဆီတလဲဟံၣ်ဒူၣ်ဒီတဒူၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဟူး ဖးဒိၣ်တခါ တရုၤဃိၥ်ဝံၤန့ၣ် “ဃိၥ်အပဲတြီၤတဖၣ် အိးထီၣ်သး” စီၤပီလူးဒီး စီၤစံလၤ တဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ဘၣ်, အိၣ်ဒၣ်…

တၢ်မၤဖ့ၣ်ဆၢ တၢ်နၥ်အညၣ်ထူၣ်

ဖဲတၢ်လဲၤဟးကသုၣ်ကသီဆူ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိကရၢၢ်တခါအခါ, ယအိၣ်ဘှံးဖဲတၢ်ဒုးနဲၣ်ဖျါ “တဆ့ - sloth” အလီၢ်အကပၤလီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိန့ၣ် ဘျးလီၤစဲၤသးဘျံးကဒါ ခိၣ်ခံလီၤ. ဖျါလၢ အဝဲအိၣ်ဂၢၢ်တပၢၢ်န့ၢ် အလၢအၦဲၤအဃိ အသးမံဝဲလီၤ. ယသါသဖှိထီၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ကီတၢ်ခဲသတး ယကျဲးစၢးမၤနၢၤကွံၥ် တၢ်အိၣ်ဂၢၢ်တပၢၢ်ဒီး သးအိၣ်သုးယသးဆူညါ, ဒ်သိးယကမၤတၢ်တမံၤမံၤ, တၢ်တမံၤ ဂ့ၤတမံၤနီၢ်နီၢ်ကီၢ်ကီၢ်လီၤ. လၢတၢ်တူၢ် ယတၢ်တလၢတၦဲၤအံၤ တန့ၢ်တကဲအဃိ ယတၢ်ဆိကမိၣ်လီၤသးလၢ တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အံၤ ယသးအိၣ်ပၥ်တ့ၢ်ကွံၥ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယကွၢ်တဆ့တဒုအတၢ်ဂဲၤဒိအံၤ ယထံၣ်အဝဲထုးယူာ်ထီၣ်အစု ဒီးစှီၤဃၥ်သ့ၣ်ဒ့ ဖဲအကပၤတဒ့ ဒီးအိၣ်ကတီၢ်ကဒီးလီၤ. တၢ်ကအိၣ်ဂၢၢ်တပၢၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလီၤ. ယမ့ၢ်ဆၢဒိးန့ၢ်တၢ်သးမံလၢ တၢ်သုးသးကယီၤကယီၤ မ့တမ့ၢ် အိၣ်ဂၢၢ်တပၢၢ် ဒ်တဆ့အံၤအသိးန့ၣ်, ယလိၣ်ဘၣ် ညၣ်ထူၣ်စိကမီၤလၢ အဂ့ၤအဆူၣ် ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. တၢ်နၥ်ကစၢ်ယွၤလၢ ယဘၣ်တွံၢ်ယသးတၢ်အိၣ်မူပူၤအံၤ ယလိၣ်ဘၣ် တၢ်စိကမီၤလၢအဒိၣ်အထီန့ၢ်န့ဆၢၣ် (supernatural power) န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆ အပူၤ, ၦၤကွဲးလံၥ်တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဘၣ်,…

ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်

ၦၤကညီတဖၣ် နၥ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. ၦၤတနီၤစံးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မ့ၢ်သရၣ်လၢအဂ့ၤတဂၤ, ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ၦၤကညီပိၥ်ခွါ တဂၤလီၤ. ၦၤကွဲးလံၥ် စံၣ်.အဲး.လူဝံး(C. S. Lewis) ကွဲးဝဲ “ၦၤကညီပိၥ်ခွါအံၤ မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါဂ့ၤ, မ့တမ့ၢ်ပိၥ်ခွါအပျုၢ်ဂ့ၤ, မ့တမ့ၢ် တၢ်အၢန့ၢ်အဝဲန့ၣ်တမံၤမံၤဂ့ၤ အတွးတအိၣ်ဘၣ်. နမၢအဆိကတီၢ် ကတိၤတၢ်သ့, နထူးၦဲၥ်အီၤသ့ဒီး မၤသံအီၤဒ်တၢ်နါတဂၤသ့, မ့တမ့ၢ် နဃံၤလီၤလၢအခီၣ်ညါခိၣ်လိၤဒီးကိးအီၤ ကစၢ်ဒီးယွၤသ့ဝဲ, ဘၣ်ဆၣ် မ်ပသုတပၥ်ဆံး တၢ်ခီတအိၣ်ပညီတအိၣ် ဘၣ်ဃးအဝဲအတၢ်မ့ၢ်တၢ် တဂ့ၤ”. တၢ်ကတိၤၦၤအါဂၤသ့ၣ်ညါခဲအံၤတဖၣ် လၢတၢ်ကွဲး “Mere Christianity” ဟ့ၣ်ကူၣ်ဆှၢနုၥ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မ့ၢ်စံးကမၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအဃိန့ၣ် တမ့ၢ်ကမ့ၢ်ဝံဖးဒိၣ်တဂၤဘၣ်. တၢ်ဝဲန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်နၥ်လီၤဆီလၢ အတလီၤဂၥ်ဒီးၦၤဂၤအတၢ်နၥ်အဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ.

ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒီးအပျဲၢ်တဖၣ် ကတိၤလိၥ်သးတၢ် ဖဲအဟးကျဲလၢဒူသဝီတဖၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသံကွၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “ၦၤကညီတဖၣ်စံးဝဲလၢ ယမ့ၢ်မတၤတဂၤလဲၣ်” (မၢ်ကူး ၈:၂၇) န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်စံးဆၢပူၤ ပၣ်ဝဲ ဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ်, ဝံအ့ၤလံယၤ, ဒီးဝံတဂၤဂၤ…

သးတမံၤလၢသးအိၣ်ဒိးသိၣ်လိသး

တၢ်န့ၣ်, လၢလီၤသးအုးအပူၤ ကဲထီၣ်တမ့ၢ်ထဲတၢ်ကထီဒါ ၦၤဂၤအတၢ်ထံၣ်ဘၣ်, ထီဒါစ့ၢ်ကီး ၦၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်သိးန့ၣ် ညီနုၢ်ဝဲဒၣ်လံလီၤ. တၢ်ဒ်အံၤကဲထီၣ် တၢ်အမ့ၢ်အတီလၢတၢ်မၤလိ လံၥ်ဒိၣ်လံၥ်လဲၢ်ၦၤကရူၢ်အပူၤသ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ် ဒ်သိးအံၤအဃိ, ယဖုးပျီၢ်ဘၣ်ယသး ဖဲၦၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒီးၦၤမၤလိ ယွၤဂ့ၢ်ပီညါ ရ့းချဲး ဘံၣ်. ဟ့(စ) (Richard B. Hays) ကွဲးတၢ်ကွဲးဖုၣ်တယုၢ်လၢ အမၢဆူၣ်ၦၤကဟံးန့ၢ်မူဒါလၢ တၢ်မၤတခါလၢ အဝဲအနီၢ်ကစၢ်ကွဲး ဖဲအပူၤကွံၥ်နံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလံၥ် “Reading with the Grain of Scripture” လံၥ်အပူၤ ဟ့(စ) ပၥ်ဖျါတၢ်ဆီၣ်လီၤသးဖးဒိၣ် ခီဖျိ အဝဲမၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤ အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအပူၤကွံၥ်ခါလီၤ. မ့မ့ၢ်ခဲအံၤ နၢ်ပၢၢ်က့ၤ ၦၤဂၤအတၢ်ဆိကမိၣ် ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢၥ်လၢၥ်ဆ့ဆ့ လၢတၢ်မၤလိအပူၤ လၢတၢ်အိၣ်မူဒီကတီၢ်အပူၤဃိလီၤ.

ဖဲလံၥ်တၢ်ကတိၤဒိအဆၢအဆိတဖၣ်အပူၤ, စီၤပၤၡလိၤမိၤ ကွဲးရဲၣ်လီၤ ၦၤကူၣ်တၢ်သ့ အတၢ်ကတိၤအတၢ်ပၥ်ဖှိၣ်အံၤ အကလုၥ်ကလုၥ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢ တၢ်ကွၢ်စိတဖၣ်အပူၤ အဝဲမၤၦဲၤအါထီၣ် တၢ်တၤဒ်အံၤ, “မ်ၦၤကူၣ်တၢ်သ့ကနၣ်တက့ၢ်…” (ကတိၤ ၁:၁၅)…