တၢ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးလၢ ဆီကဆီအတၢ်ဖျးပှၤ
ဆီကဆီမံၤ(wild turkey)ခံဘ့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢယမဲာ်ညါ ဖဲပှၢ်ပူၤကျဲဖိလၢ ယဃ့ၢ်လၢယနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဟူးတၢ်ဝးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဆိကမိၣ်ထီၣ် လၢယလဲၤတၢ်အဘူးကတၢၢ်ဒီးဆီကဆီတဖၣ်န့ၣ် ကန့ၢ်ထဲလဲၣ်. ယဃ့ၢ်ဃၢလီၤယသးဒီးယဟး ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ် ယအိၣ်ပတုာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် အဆၢကတီၢ် ဆီကဆီမံၤခံဘ့ၣ် ဟဲဃ့ၢ်ဝဲလိၤလိၤဆူ ယအိၣ်ဒီး ဖျးဝဲယယီၢ်ဒ့ဒီးယချၢန့ၣ်လီၤ. ဆီကဆီအနိာ်န့ၣ် အ့ၣ်ဒီးဖျးဘၣ်ပှၤဆါဝဲဒိၣ်မးအဃိ ယဘၣ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်လူၤယၤ တုၤဒၣ်လဲၣ် လူၤယၤတန့ၢ် အဆၢကတီၢ် ဒီးအိၣ်ပတုာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လိာ်ကွဲအပျီအံၤ ဘျံးကဒါက့ၤအသးဒ်လဲၣ်. ဖဲဆီကဆီစးထီၣ် မၤဒၢၣ်တၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢဃုလူၤခးအီၣ်တၢ်မံၤလာ် ဘၣ်တၢ်လူၤကဒါက့ၤအီၤလၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတၢ်မံၤလာ်န့ၣ်လီၤ. ယမၤယသး ဒ်ပှၤအသးတထံ ဒီးယသးဆိကမိၣ်လၢ ယကမၤပျံၤမၤဖုး ဆီကဆီ ဒ်သိးကဃ့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးဘူးတ့ၢ်မးလၢ တၢ်ကမၤဘၣ်ဒိဆါယၤအဃိ ယဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးယသးလၢ ဆီကဆီမံၤန့ၣ်လီၤ.
စီၤကၤလယးအဂီၢ် စီၤဒၤဝံးန့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်တအိၣ်အဃိ ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲဒီး မၢအဟဲသုးဘူးဆူအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ၁ ရှမူၤအ့လး ၁၇:၄၄ ပာ်ဖျါဝဲ, “ဟဲဆူ ယအိၣ်တက့ၢ်, ဒီးယကဟ့ၣ်နဖံးနညၣ် လၢထိၣ်ဧိၤလံာ်ဧိၤလၢမူကပိာ်လိၤ, ဒီးလၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢတၢ်ပျီပူၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤဝံးဆီတလဲကွံာ် တၢ်အိၣ်အသးစးထီၣ်ဝဲ…
ယွၤအကလုၢ်ကထါ အစိအကမီၤ
စတံဖၢၣ် (Stephen) မ့ၢ်ပှၤမၤမဲၥ်မုၥ်သးဖှံတၢ်တဂၤလၢ စးထီၣ်အမံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤလီၤ. ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ အသူကျိာ်စ့ ဒီးမၤလၢၥ်ဂီၤတၢ်တဂၤလီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ခရံၥ်ဖိဒူၣ်ဖိထၢဖိအပူၤဘၣ်ဆၣ် ဖဲအပၢ်ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခံဂၤသံဝဲလၢ ကဘီယူၤဟးဂီၤလီၤတဲၥ်အခါန့ၣ်ဒီး အဝဲဘၣ်ဂဲၤလိၥ်ဒီး တၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးခံဆံဘျဲၣ်ဘျဲၣ်ဖိန့ၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နၥ်လီၤမၢ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်တနၤ ဖဲဝ့ၢ်ခၠံၣ်ခါကိၣ်(Chicago)လၢ တၢ်ခုၣ်ဒိၣ်မးအဆၢကတီၢ်လၢကျဲဖီခိၣ်န့ၣ် ထံၣ်လိၥ်သးဒီးပှၤလၢအတသ့ၣ်ညါ(ပှၤစီစၣ်)တဂၤ ဟ့ၣ်အီၤလံၥ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်အဆံးဖိတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. စတံဖၢၣ် အိးထီၣ်ကွၢ်ဝဲဒၣ် လံၥ်ကဘျံးပၤတဖၣ်ဒီး လၢလံၥ်ရဲၣ်ထံးအပူၤ ပၥ်ဖျါဝဲလၢပှၤလၢ အဂဲၤလိၥ်ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ် ကြၢးဖးဝဲ မးသဲ ၆:၂၇-၃၄ လၢကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢကစၢၢ်ဒီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. စတံဖၢၣ်အိးထီၣ်ဖးဝဲဒီး ကစၢ်ကလုၢ်ကထါထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤအီၤလီၤ. အဝဲဆိကမိၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးစံးဝဲဒၣ် “ယသးကပီၤထီၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤသတူၢ်ကလၥ်လီၤ.လၢတၢ်ခုၣ်ကျါ ယဆၢထၢၣ်လၢကျဲအသနၢၣ် ဒီးယဖးတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဒီးယတၢ်အိၣ်မူလဲလိၥ်အသးတီနံန့ၣ်လီၤ”.
အအံၤမ့ၢ်ကစၢ်အကလုၢ်ကထါအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. လံၥ်စီဆှံမ့ၢ်လံၥ်လၢအမူဝဲအဃိ တလီၤဂၥ်ဒီးလံၥ်အဂၤတဖၣ်ဘၣ်. တမ့ၢ်ထဲပဖးလံၥ်စီဆှံဘၣ်, လံၥ်စီဆှံဖးပှၤလီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၄:၁၂ ပာ်ဖျါဝဲ “ယွၤအကလုၢ်န့ၣ်အကနၣ်အ့ၣ်တၢ် ဂ့ၤန့ၢ်နးတဘ့ၣ်လၢအကနၣ်ခံခီလိၥ်, ဒီးဆဲးဖျိတုၤအနီၤဖးပတၢ်မူဒီးပသး... ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအသ့ၣ်ညါပသး အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး အကူၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ”.
ယွၤကလုၢ်ကထါဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်အသဟီၣ်လၢအစိကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤအပူၤလီၤ. မ့ၢ်တၢ်အသဟီၣ်လၢ အလဲလိၥ်ပှၤဒီးနဲၣ်ပှၤ ဆူသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤအတၢ်ဒိၣ်တုၥ်ခိၣ်ပှဲၤအပူၤလီၤ.…
ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်
သးသမူအတၢ်မၤဒီစိၤဒ်ပှၤကွဲးတၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲအဂ့ၢ်စဲၣ်နီၤတဂၤအသိး, ဒ့း(ဘ)ခ့ဒရဲး (Dave Kindred) ကွဲးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ကစီၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲ တၢ်ပြၢမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်ဒီး ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိစဲၣ်နီၤတဖၣ် အတၢ်သတြီၤတဖၣ်အဂ့ၢ်ဒီး မုၢ်ဟဲ(မ)မဲးအလံၣ် (Muhammad Ali) အသးသမူအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအအိၣ်ဘှံးက့ၤလၢတၢ်မၤအခါ, အဝဲအိၣ်တၢ်ကၢၣ်ထီၣ်အသးဃိ, စးထီၣ်လဲၤဝဲဆူ ပိာ်မုၣ်ဖိတဖၣ် အဖျၢၣ်သွ့တၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ် လၢလီၢ်ကဝီၤ ကၠိတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ တယံာ်ဘၣ်ဒီး အဝဲစးထီၣ်ကွဲး တၢ်ပြၢကိးဘျီဒဲးအဂ့ၢ်ဒီး တီၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ Online န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲ ဒ့း(ဘ)အမိၢ်ဒီးအလံၤခွါဖိသံဝံၤအလီၢ်ခံဒီး အမါသးဘိတူၢ်ဘၣ် တၢ်သံတခီပၤ လၢအမၤလီၤဘှံးလီၤတီၤအီၤအခါ, ပှၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်သွ့တဖုလၢ အဝဲကွဲးအဂ့ၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အီၤ သးလၢအဘၣ်ထွဲဒီး ပှၤတဝၢဖိဒီး တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ပညိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲလိၣ်ဘၣ် ပှၤတဝၢဖိတဖၣ် ထဲသိးသိးဒီး အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး လိၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ခါရဲး စံးဝဲဒၣ် “ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဖုအံၤ အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤလီၤ. ယတၢ်အိၣ်မူခံးသူလီၤဝဲလီၤ (ဒီး) အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ကပီၤန့ၣ်လီၤ”.
ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ်တဂၤလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်မးအံၤ ဟဲသန့ၤထီၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤလိၣ်ဘိဖိတဖုဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်အသိး, အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ စီၤပီလူး, တၢ်မၢဖိလၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤ လၢအသန့ၤထီၣ်တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤတဝၢဖိတဖၣ်လၢအဝဲထံၣ်လိာ်အသးလၢ…
တၢ်မၤအသးဒီး ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ်
မဲၣ်ခၢၣ်(Michael)ယူၤထံလၢ တၢ်ဃုန့ၢ်ပီၣ်လဲၣ်သဒီၣ်ကိၤ(lobster)အခါ လဲၤစဲထီဃာ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (ညၣ်တီသွ့- humpback whale)အကိာ်ပူၤလီၤ. ညၣ်မိၢ်ပှၢ်အညၣ်ထူၣ်တဖၣ် ဆီၣ်နုာ်အီၤအခါ အဝဲဆီၣ်ကဒါဆၢက့ၤသး ဆူတၢ်လီၢ်ခံ လၢတၢ်ခံးကၠိၢ်ကလာ်အပူၤလီၤ. အဝဲဆိကမိၣ်လီၤသးလၢ အဝဲတမူလၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်, ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ်န့ၣ် တသးအိၣ်အီၣ် ပှၤဃုသဒီၣ်ကိၤဘၣ်, ဒီးစဲးကီး ၃၀ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ညၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ ဘှိးဖျိးကွံာ် မဲၣ်ခၢၣ် လၢကလံၤကျါလီၤ. မဲၣ်ခၢၣ်အဃံတကၢ်နီတဘိဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လီၤ. ထဲဒၣ် တၢ်လုးလါပိာ်ဃံာ်ပိာ်ဃ့လီၢ်ဖးလဲၢ်အိၣ်ထီၣ် ဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ် ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ်တၢ်တဲဖိတခါန့ၣ်လီၤ.
အဝဲတမ့ၢ်ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤဘၣ်. စီၤယိၤနါ ဘၣ်တၢ်ယူၢ်လီၤလၢညၣ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ် (ယိၤနါ ၁:၁၇), ဒီးအဝဲအိၣ်ဘၣ်လၢညၣ်အဟၢဖၢပူၤ တချုးဘၣ်တၢ်ဘှိးထီၣ်ဆူခိ ၃ သီညါလီၤ (၁:၁၇, ၂:၁၀). တမ့ၢ်ဒ်မဲၣ်ခၢၣ် ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ် ဘၣ်ဆၢၣ်ဘၣ်တီၤဘၣ်, စီၤယိၤနါ ဘၣ်တၢ်ယူၢ်လီၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢအသးဟ့ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအဒုၣ်ဒါတဖၣ်ဒီး တအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤနံၤနဝ့ဖိတဖၣ် ကပီၢ်ယၢ်လီၤသးဘၣ်. ဖဲကစၢ်ယွၤစံးဘၣ်စီၤယိၤနါလၢ ကလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူ ဝ့ၢ်နံၤနဝ့န့ၣ်, စီၤယိၤနါဒိးထီၣ်ကဘီတဘ့ၣ် ဒီးလဲၤဆူကျဲအဂၤတဘိလီၤ. အဃိ, ကစၢ်ယွၤဆှၢလီၤ ညၣ်ဖးဒိၣ်…
ဖဲတၢ်ကူၣ်သ့သ့ၣ်ညါတၢ်ကဲထီၣ် လၢတၢ်မၤဘၣ်ဒိဆါၦၤ
စဲးအဲ(လ)ဒၣ်(Zach Elder)ဒီးအသကိးတဖၣ် လဲၤခီဂၥ်ဝဲဒၣ် ဂရဲကဲနယၢၣ်အထံကျိ(Grand Canyon)လၢ ထိ ၂၅ သီအတီၢ်ပူၤဝံၤဒီး မၤကတၢၢ်ဝဲအတၢ်လဲၤဒီးအိၣ်ကတီၢ်ဝဲဒၣ် အထိလၢထံကျိကၢၢ်ပၤနံၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤလၢ အဟဲအိၣ်ခိးသဂၢၢ်အီၤတဂၤ စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ကိၣ်ဘ့း-၁၉ အတၢ်ဆါအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢၦၤဟဲကတိၤနံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဟးထီၣ်လၢ ကဲနယၢၣ်အတၢ်လီၢ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ် အကွဲၤဒီနၢ်တဖၣ် အကလုၢ်သီၣ်အိၣ်ၦဲၤဒီးလံၥ်ပရၢတၢ်ကစီၣ်လၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ်ဆှၢန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အဃိ စဲးဒီးအသကိးတဖၣ်ကဲထီၣ် တၢ်သးကတုၤ, သံတယူာ်ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကက့ၤကဒါဆူ ထံကျိဒ်သိးကပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲတၢ်လၢသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ် ခဲကနံၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤမ့ၢ်လၢတၢ်လၢတၢ်ၦဲၤတအိၣ်အဃိ တၢ်ကူၣ်သ့ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်တဖၣ် ဟဲစိၥ်န့ၢ်ၦၤ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတၢ်သးအုးန့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၁:၁၈ အပူၤ သရၣ်လၢအိၣ် ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် ဃုထံၣ်တိၢ်နီၣ်ဝဲ လၢတၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤအိၣ်အါမးလၢတၢ်ကူၣ်သ့အါအပူၤန့ၣ်, “ၦၤလၢအမၤအါထီၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါန့ၣ် မၤအါထီၣ်အတၢ်သူၣ်အုးသးအုးလီၤ”န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မတၤလၢအသူၣ်က့ၣ်အသးကါတအိၣ်ဘၣ်လၢ ဖိသၣ်လၢအိၣ်ၦဲၤဒီး တၢ်သးခုသးမုၥ်နီၢ်နီၢ် ဒ်အမ့ၢ်ဖိသၣ်လၢတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်တအိၣ်န့ၣ်လဲၣ်. ဖိသၣ်မုၣ်ဖိအံၤ အတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် တၢ်တအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်နီၤဖးမုၣ်ဒီးခွါ, ၦၤတကလုၥ်ဒီး တကလုၥ်အဒုၣ်အဆၢ, တၢ်မၤအၢမၤဆူၣ်မၤစိးတၢ်ဒီး တၢ်ဆါခဲစၢၢ်န့ၣ်ဘၣ်. တချုး ပဃုမၤလိထံၣ်န့ၢ်ဘၣ် ပဟံၣ်ဒူၣ်ဃီထၢအတၢ်ခူသူၣ် ဒ်တၢ်လၢအမ့ၢ်…
အိၣ်မူဒ် နဘၣ်တၢ်မၤဘျါလံ
ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖိခံဂၤ လၢကီၢ်အ့ဒယၢၣ်န့ၣ် အမဲၥ်တထံၣ်တၢ်လၢ အအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. အပၢ်မ့ၢ် ၦၤမၤတၢ်ဆူၣ်တဂၤလၢ အအံးကွၢ်မၤစၢၤတၢ်, ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကွဲးတၢ်ကါလၢ အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်က့ၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်, အဝဲတူၢ်တၢ်အပှ့ၤတန့ၢ်နီတဘျီဘၣ်. ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ ကသံၣ်သရၣ်တဖု ဟဲဆူအဝဲသ့ၣ်အိၣ်တၢ်ဟီၣ်ကဝီၤလၢ ကကူစါယါဘျါန့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်အဖုၣ်တကတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. မုၢ်ဂီၤဖဲ တၢ်ကွဲးတၢ်ကါဝံၤအလီၢ်ခံ, ဖဲသရၣ်မုၣ်ကွၢ်ၦၤဆါ ဘ့ၣ်လီၤန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အယၣ်ပျ့ဘံလၢအမဲၥ်လိၤအခါ, ဖိသၣ်မုၣ်ဖိတဖၣ် နံၤကမှံထီၣ်ဖးလဲၢ်လီၤ. တဂၤကိးပသူထီၣ်ဝဲ “မိမိၢ်ဧၢ, ယထံၣ်တၢ်လံ. ယထံၣ်တၢ်လံ” န့ၣ်လီၤ.
ၦၤဟးတသ့လၢ အအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လံၤလံၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤအိၣ်လၢတၢ်လီၢ် ဖဲအညီနုၢ်ဆ့ၣ်နီၤဝဲလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အတြဲၤ, ဒီးဃ့တၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပ့းတရူးတဲဘၣ်အီၤလၢ တိၢ်စ့တအိၣ်ဒီးအီၤဘၣ်, မ့မ့ၢ် အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်လၢအဂ့ၤန့ၢ်စ့န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံး “လၢၦၤနစၤရ့းဖိယ့ၣ်ၡူးခရံၥ်အမံၤန့ၣ်, ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဒီးဟးတက့ၢ်” (မၤတၢ် ၃:၆). ၦၤတဂၤအံၤ “စံၣ်ထီၣ်, ဒီးဆၢထၢၣ်, ဒီးဟးဝဲ, ဒီးလဲၤနုၥ်... ဒီးစံၣ်ထီၣ်, ဒီးသးဝံၣ်ထီၣ်ယွၤလီၤ” (:၈).
ၦၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖိတဖၣ် ဒီးၦၤခီၣ်စၢ်တဂၤအံၤ ပၥ်လုၢ်ပၥ်ပှ့ၤအမဲၥ်ချံ ဒီးအခီၣ်တဖၣ်, အါန့ၢ်ၦၤလၢအမဲၥ်တဘျီၣ်, အခီၣ်တစၢ်နီတဘျီဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤပိၥ်မုၣ်ဖိခံဂၤအံၤလၢ တၢ်ကမၢကမၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤ…
တၢ်ထၢနုၥ်စ့ပၥ်ဖှိၣ်မၤတၢ်လၢ ၦၤဂၤအအိၣ်
ဖဲၦၤဆါတၢ်အီၣ်တၢ်အီအကရၢတဖု, ၦၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ၦၤအီၣ်အီအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အီၣ် အစှၤကတၢၢ် အခါတဆံန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးလၢ ကလဲၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤ မံးလၥ်တကထိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ၦၤတဂၤထံၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်အီၣ်အပှ့ၤအစှၤကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဆါဝဲန့ၣ် ခၠီးကလဲးပူၣ်ဒ့(chocolate pudding)န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤန့ၣ် ပှ့ၤဝဲအခါ တကလးခံကထိ လီၤလဲ ဒီလၣ် ၃၀၀၀ ဒီးအဝဲမၤန့ၢ်ဝဲ ထူအပတီၢ်ဃုၥ်ဒီးတစိၤသး အဝဲဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ်တၢ်လဲၤတၢ်လၢ ကဘီယူၤအကလီန့ၣ်လီၤ. အဝဲဟ့ၣ်မၤဘူၣ်ဒုးအီၣ်ပူၣ်ဒ့တဖၣ် ဆူကရၢဟ့ၣ်နီၤလီၤတၢ်အဃိ မၤန့ၢ်ဃုၥ်ဝဲတၢ်အခိအသွဲအဂီၢ် ဒီလၣ် ၈၀၀ ဘၣ်တၢ်မၤစှၤလီၤထုးကွံၥ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ကတိၤပၥ်ဖျါဝဲ တၢ်တဲဟ့ၣ်ဒိဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၢဖိအခိၣ်လၢအၢသီဝဲတဂၤလၢ ၦၤထုးထီၣ်ကွံၥ်အီၤလၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအခါ အဝဲဒၣ်ကိးဖှိၣ်ဝဲ, ၦၤလၢအဒ့ၣ်ကမၢ်အိၣ်ဒီး အကစၢ်တဖၣ်ဒီး ဘှီစှၤလီၤဝဲ ၦၤတဖၣ်အဒ့ၣ်ကမၢ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်တနံၤအတၢ်မၤအံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ ခါဆူညါအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတမ့ၢ် ပတြၢၤဝဲ တၢ်မၢခိၣ်တဂၤအံၤ လၢအမၤဝဲတၢ်တတီတလိၤအဖီခိၣ်ဘၣ်. ဒ်သိးပကမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်သ့ကူၣ်ဒုးကဲထီၣ်ကျဲအသီ အါဘိလၢအတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲ “စုလီၢ်, တတီခီၣ်ခိၣ်တလိၤဘၣ်န့ၣ်,…
အဲၣ်ဒ်သိးမိမိၢ်
ကၠူၢ်နံထၣ်(Juanita) တဲန့ၢ်အဖိဒိၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ “မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွၢ်တၢ်အိၣ်သးတဂ့ၤ အကတီၢ်ဖးဒိၣ်”(the Great Depression) အဆၢကတီၢ်ခါအဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိဘၣ်အီၣ်ဒၣ် ဖီသၣ်, ဒီးတၢ်မံၤလၥ်လၢၦၢ်လၢ်ကျါတမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤ လၢအပၢ်ခးန့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီလၢ်လၢ် ဖဲအပၢ်ဖီၣ်န့ၢ်လံၣ်ပအီ လၢဟါတၢ်အီၣ် အဂီၢ်န့ၣ် အမိၢ်စံးဝဲလၢ ဟ့ၣ်ယၤလၢလံၣ်ပအီန့ၣ်အခိၣ်, ယအဲၣ်ဒိးအီၣ်ဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ညၣ်အကျါ အဘဲကတၢၢ်တက့ၢ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်တဖၣ်ပူၤကွံၥ်ဝဲန့ၣ် ကၠူၢ်နံထၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲလံၣ်ပအီအခိၣ်န့ၣ် တၢ်အညၣ်မနုၤမးတအိၣ်ဘၣ်. အမိၢ်တအီၣ်တၢ်န့ၢ်ဘၣ်. အမိၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အထိၣ်မၤသးလၢ တၢ်အခိၣ်မ့ၢ်တၢ်ဝံၣ်အဃိ “ပဝဲဖိတဖၣ် ပကအီၣ်ဘၣ်အါဒီး မ့မ့ၢ်ပဝဲ ပတဘၣ်ယိာ်တၢ်လၢ အဂီၢ်လၢၤဘၣ် အဂီၢ်လီၤ”.
ပကမၤလၤကပီၤမိၢ်အမုၢ်နံၤ ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်န့ၣ် မ်ပကဂံၢ်ဒွးထီၣ်က့ၤ ပမိၢ်တဖၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသး အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်တက့ၢ်. ပစံးဘျုးကစၢ်ယွၤလၢ ပမိၢ်တဖၣ်အဃိ, ဒီးကျဲးစၢး ဒ်သိးပကအဲၣ်အါထီၣ်တၢ် ဒ်မိၢ်တဖၣ်တက့ၢ်.
စီၤပီလူးမၤတၢ်ဒ်တၢ်ခ့တၢ်ၦၤ လၢသ့းစၤလနံတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် “ဒ်ၦၤကွၢ်ဖိ အံးက့ၤကွၢ်က့ၤအဖိဒၣ် ဝဲအသိး”လီၤ (၁ သ့း ၂: ၇). အဝဲအဲၣ်တၢ်ဒူဒူ, တြီဆၢတၢ်လၢ “ အထီဒုၣ်ထီဒါတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်” ဒ်သိးကတဲန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်လၢယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ် ဒီးဒ်သိးကဟ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢအသးသမူဒၢ်လဲၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ…
တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤအပၢ်
ကယီၤကယီၤန့ၣ် ဘ့းထၢၣ်ထုးက့ၤအသးလၢ တၢ်ကွၢ်တၢ်ဘ့ၣ်ဆ့တၢ်ဂီၤ တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. အတံၤသကိးအါဂၤ ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူဘၣ်အၢဘၣ်သီတဖၣ်, ဘ့းထၢၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ကၢၣ် အသးအဃိ ကွၢ်ပိၥ်ဃုၥ်အသးကိးတဖၣ်အခံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ, တၢ်မၤအံၤ ကမၣ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ် ဘ့းထၢၣ်နၢ်ပၢၢ်လံ - အဝဲမၤကမၣ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤလံ - မၤဟးဂီၤ မၤသဘှံအမါအသးလံ. အဝဲဆီၣ်လီၤက့ၤအသးလၢ ကပၢၤဃၥ်က့ၤအတၢ်အိၣ်မူ ဒီးတကွၢ်တၢ်ဘၣ်အၢတဖၣ်န့ၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲပျံၤတၢ်လၢ တၢ်အံၤမ့ၢ်စဲၤခံ ဝဲလံဧါ. အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဘၣ်ကမုၥ်ဒံးလၢၤဧါ. အဝဲကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ဝဲထီဘိဒီး ဒိးန့ၢ် တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်အလၢအၦဲၤစ့ၢ်ဧါ.
ပဒုၣ်ပဒါမုၢ်ကီၤလံၢ် လ့ပစီတၢ်န့ၣ် မၤသးဒ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအကီကဲၣ်ဆိးဘၣ်. အဝဲစံး, ‘ၦၤကိးဂၤမၤတၢ်ဒ်န့ၣ်ကစီဒီ, တၢ်ဘၣ်ဒိဆါမနုၤကအိၣ်လဲၣ်.’ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပစဲဘူးလၢအတၢ်ကူၣ် အကျဲတစိၢ်အပူၤ အဝဲစးထီၣ်မၤတၢ် ဒီးစံးဝဲ, “စဲၤခံဒိၣ်မးလံ. နလဲၤပူၤကွံၥ် ဖးယံၤမးလံ. ခဲအံၤနတၢ်မုၢ်လၢ်ဟါမၢ်လံ”န့ၣ်လီၤ.
ဒ်ပအိၣ်လၢနီၢ်သးတၢ်ဒုးပူၤအသိး, ဒုၣ်ဒါန့ၣ် ဒ်သိးကမၤဟးဂီၤၦၤအဂီၢ် တၢ်လၢအမိၣ်မၤသးန့ၣ် မနုၤဂ့ၤ မနုၤဂ့ၤ ကတဲၦၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲ, “အဝဲန့ၣ် လၢသီလံၤလံၤ မ့ၢ်ၦၤလၢအမၤသံၦၤကညီ, ဒီးတဆၢထၢၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အပူၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ,…
တၢ်သ့နီၤဖးသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤအတၢ်ဆါ
ယမံၤၦၢ်အချံကဖုလၥ် (pancreas) ဘၣ်တၢ်မၤဆံးလီၤအီၤ ခီဖျိတၢ်ကၣ်အီၤ (ဓာတ်ကင်) ဒီးလီယဲၤ(Chemotherapy) ဒီးကိညၣ်ထီၣ် ဘၣ်ဆၣ်တုၤလၢ မၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်လီၤ. တၢ်ဆါအလိၣ်အံၤ ဒိၣ်ထီၣ်က့ၤကဒီး တုၤလၢတၢ်သံဒီး တၢ်မူအဘၢၣ်စၢၤလီၤ. အဝဲသံကွၢ်ကသံၣ်သရၣ်, “မ့ၢ်ယကဘၣ်မၤအါထီၣ် တၢ်ကၣ်အီၤ ဒီးလီယဲၤလၢယသးအံၤဧါ မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်အဂၤတမံၤဘၣ်ဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကသံၣ်ဖီၣ်အဂၤ ဒီးလီယဲၤအဂၤမၤစၢၤယၤကသ့လီၤ”.
ယူဒၤအၦၤကညီတဖၣ် အိၣ်ဖဲတၢ်အကတီၢ်လၢ ကမူဧါကသံဧါလီၤ. သးလီၤ ဘှံးလၢၥ်လံလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးတၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိတဖၣ်အဃိလီၤ. ဆိကမိၣ်ဝဲ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲဒိၣ်ဝဲလၢ လူၤတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်အါကဲၣ်ဆိးဧါ. မ့တမ့ၢ်တလၢ မၤဒံးန့ၣ်ဧါလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤကတၢၢ်ဝဲလၢ ကလုၢ်ထီၣ်တၢ်အါထီၣ်ဆူ ကစၢ်ကမၣ်တဖၣ်
ဒီးခိးကွၢ်ဝဲမ့ၢ်ကဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ် ဒီးကမၤဘီၣ်ညီထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဧါလီၤ (ယံး ၄၄:၁၇).
ဝံယံးရမံယၤ စံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်လၢတၢ်မၤအသးအဖီခိၣ်န့ၣ် ထုးထီၣ်တၢ် အစၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲ တမ့ၢ်ဟ့ၣ်လီၤ အသးဆူ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ် ကစၢ်ကမၣ်တဖၣ်ဘၣ်, အတၢ်ကီတၢ်ခဲနီၢ်နီၢ် မ့ၢ်ဘါတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်တဖၣ်တခီလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ် ဝံ, “တၢ်ကတိၤလၢ နစံးဘၣ်တဲဘၣ် ၦၤလၢယွၤအမံၤန့ၣ် ပတကနၣ်…