ဃုထၢတၢ်ဃုထၢတဖၣ်လၢအကူၣ်သ့
ယမိၢ်လၢ အလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ အဟံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယကဘၣ်ဆါလီၤကွံာ်ဧါ. ဖဲယမိၢ်မုၣ်ကမဲ လၢယအဲၣ်ဒိၣ်မး လဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် တၢ်ဃုထၢပာ်လီၤသးတမံၤအံၤ မၤဃၢ ယသးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ယတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဟီထီၣ်ကွံာ် ယသးကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီးယၤ ပဟံးန့ၣ် ဆၢကတီၢ် လၢတၢ်မၤကဆှဲ ကဆှီ ဟံၣ် ဒီးဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤ, ဒီးဃုထၢလၢပကဆါအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဖဲ ၂၀၀၈ နံၣ်, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ပနံာ်တၢ်ကၤ အတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤအဃိ ပှၤပှ့ၤဟံၣ်တအိၣ်ဘၣ်. ပမၤစှၤလီၤ အပှ့ၤဘၣ်ဆၣ် ပှၤတပှ့ၤအီၤဘၣ်. မၤကဒီး ဘၣ်ဖဲမုၢ်တဂီၤ ဖဲယဖးလံာ်စီဆှံန့ၣ်, လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ထုးန့ၢ်ယသးလီၤ. “ဖဲဂီၤဖံး တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် အီၣ်ဆၣ်အကျိးအိၣ်ဝဲ ကဆှဲကဆှီလီၤ. မ့မ့ၢ် တၢ်အါထီၣ်အါထီၣ် အိၣ်ဝဲလၢ ဂီၤဖံးအဂံၢ်အဘါလီၤ” (ကတိၤ ၁၄:၄).
ပှၤကွဲးလံာ်ကတိၤဒိ စံးတၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤစံၣ်ဧိၤပျီဧိၤ ဘၣ်ဆၣ် ယဘၣ်တၢ်ထုးန့ၢ်ယၤလၢ အတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျီၢ်တဲကူလၢ ဂီၤဖံးတအိၣ်ဝဲန့ၣ် ကဆှဲကဆှီ, ဘၣ်ဆၣ်ထဲဒၣ်လၢ ဂီၤဖံး“အတၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီတဖၣ်” အဃိ ကဟ့ၣ်ထီၣ်…
တၢ်သ့ၣ်ဆၢဖးအကတီၢ်
ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၂ သီ, ၁၉၆၃ နံၣ်န့ၣ်, အမဲရကၤ ကီၢ်ခိၣ် ကၠီ အဲးဖ် ခဲနဒံၣ် (John. F Kennedy), ပှၤသ့ဆိကမိၣ်တၢ်ဒီးပှၤကွဲးလံာ် အဲလ်ဒါးစ် ဟၢးစလံၣ် (Aldous Huxley), ဒီးခရံာ်အပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ် စံၣ် အဲးစ် လူဝ့းစ် (C.S. Lewis) သ့ၣ်တဖၣ်စူးကွံာ်အသးကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ပှၤမံၤဒိၣ်သၣ်ဖျါ သၢဂၤအံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢ အလီၤဆီလိာ်သးဒိၣ်မး ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်လီၤ. ဟၢးစလံၣ် န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအတနာ် ကစၢ်ယွၤအိၣ်တဂၤအံၤ အတၢ်မၤအါဝဲဒၣ်လၢ ကီၢ်မုၢ်ထီၣ် အတၢ်ကူၣ်သ့လၢ အလီၤဆီလီၤလးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ခိၣ် ခဲနဒံၣ် မ့ၢ် ပှၤရိမ့ၤ ကဲးသလ့းဖိ (Roman Catholic)ဘၣ်ဆၣ် ဟံးဃာ်ဝဲ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အပာ်ပှၤကညီ မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီး လူဝ့းစ် တဘျီမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ ပှၤလၢအတနာ်ကစၢ်ယွၤ တဂၤ, ဒီးလၢခံန့ၣ် ဒ်အမ့ၢ် ပှၤအဲန်ကလံၣ်ကၣ် ခရံာ်ဖိတဂၤအသိး(Anglican), ကဲထီၣ် ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး…
စံးဘၣ်တဲဘၣ် ပှၤကလုာ်တဖၣ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်
မၤ ၂၁:၂၆ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပီလူးလဲၤဆူ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဖဲပှၤယူဒၤဖိအတၢ်မၤကဆှီထီၣ်အမူးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဆၢဖိ ၃၁ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပှၤမၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်တဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ စီၤပီလူး သိၣ်သီတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ထီဒါတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ ဃုမၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ. ရိမ့ၤပှၤသုးဖိတဖၣ် ဘၣ်နုာ်လီၤ, ဒီးဟံးဃာ်ဖီၣ်ဃာ် စီၤပီလူး,ဘၣ်တၢ်စၢဃာ်အီၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်စိာ်ဟးထီၣ်အီၤလၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်- ဒီးအဆၢဖိ ၃၆ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤကညီဂီၢ်မုၢ်လူၤပိာ်ထွဲထီၣ်အခံ, ဒီးကိးထီၣ်ဝဲ, “မၤသံအီၤတက့ၢ်” (ခ့ခါ) န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး ကမၤဆၢဝဲ တၢ်မၤလီၤပျံၤလီၤဖုးအီၤဒ်လဲၣ်. အဆၢဖိ ၃၉ န့ၣ် အဝဲဃ့တၢ်ပျဲလၢ သုးမုၢ်တဖုအံၤအခိၣ်, ဒ်သိး “ကစံးကတိၤတၢ်ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်” ကသ့ဧၣ်န့ၣ်လီၤ. မၤ ၂၂:၁-၁၆ ပာ်ဖျါဝဲ, ဖဲရိမ့ၤအသုးခိၣ် ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ပျဲန့ၣ်ဒီး, လၢတၢ်သွံၣ်, ဒီးတၢ်ထီၣ်လုးထီၣ်လါတဖၣ်အပူၤ, စီၤပီလူး ဃၣ်အသးဆူ ပှၤကညီဂီၢ်မုၢ်လၢအသူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးအီၤတဖၣ်အအိၣ်, ဒီးနီၢ်ဟ့ၣ်လီၤအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်လၢအပူၤကွံာ်အနံၣ် ၂၀၀၀- လံာ်စီဆှံအတၢ်ဂ့ၢ် ယံာ်တ့ၢ်လံလၢ ပကနၢ်ပၢၢ်အီၤ ကီဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်,…
တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဂၢၢ်အကျၢၤ လၢခရံာ်အပူၤ
ပှၤဃ့ၣ်တၢ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်လိဒိၣ် မၤရသိၣ် (London Marathon) ဒိးန့ၢ် တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်အကါဒိၣ်ဝဲလၢ တဘၣ်ဃ့ၣ် တၢ်ဃ့ၣ်ပြၢဖးဒိၣ်ထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. တဘျုးလါအတီၢ်ပူၤ ဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤသးနးနးကလဲာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ပှၤတဂၤအံၤ အဲၣ်ဒိးဃ့ၣ်ဝဲ တၢ်ပြၢတုၤအကတၢၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲဃ့ၣ် တချုးတုၤဖီတၢၣ်န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤဒိၣ်မးအဃိ, ဃ့ၣ်ဝဲလၢတၢ်ကနိးကရဲာ်, ဒီးဘူးတ့ၢ်မးလၢကလီၤဃံၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးအလီၤဃံၤဆူဟီၣ်ခိၣ်လိၤန့ၣ်, ပှၤဃ့ၣ်သကိးတၢ်ဒီးအီၤခံဂၤ, လၢစုစ့ၣ်တဂၤ, ဒီးလၢစုထွဲတဂၤန့ၣ် ဟံးဖီၣ်ထီၣ်အစု- ဒီးမၤစၢၤ ပှၤလၢအဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢၤဃ့ၣ်တၢ်တဂၤ ကဃ့ၣ်ဝဲတုၤအကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်ပှၤဃ့ၣ်တၢ်တဂၤအံၤအသိး, ဖဲလၢပဃ့ၣ်သးသမူ အတၢ်ဃ့ၣ်အကတီၢ်, ပှၤကွဲးလံာ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးပှၤဃ့ၣ်သကိးတၢ်ဒီးပှၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢအကါဒိၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲတဘျုးထံၣ်န့ၣ်လီၤ. စံၣ်တဲၤတဲ ၉:၄ န့ၣ်, စီၤရှလိၤမိၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘျၢ လၢအမ့ၢ် “ပှၤခံဂၤဂ့ၤန့ၣ် ပှၤတဂၤတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ဖျါအါထီၣ် တၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်, ဒီးတၢ်ကျဲးစၢၤ, မၤစၢၤလိာ်သးကဒဲကဒဲ အဘျုးအဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၉ န့ၣ် ကွဲးပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်န့ၣ် နဲၣ်ဆှၢပှၤဆူ “အဘူးအလဲဂ့ၤ…
တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဃုထၢတမံၤန့ၣ်လီၤ
အါတက့ၢ်, တၢ်ဂိၢ်အကတီၢ် လၢကီၢ်နဲၣ်သၣ်လဲၣ် (Netherlands) န့ၣ် မူခိၣ်ဖီတလီၤ အါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ခုၣ်တုၤဒၣ်လဲာ် ထံကျိၤလၢပှၤခုၣ်န့ၢ်ဝဲ (canal) အပူၤန့ၣ် ထံလီၤသကၤကွံာ် သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢယဝၤ ထီ(မ) (Tom) ဒိၣ်ထီၣ်လၢ ကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤအကတီၢ်, အမိၢ်အပၢ် ပာ်လီၤဝဲတၢ်ဘျၢလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. “ထံလီၤသကၤ မ့ၢ်တတီၣ်ဝဲတုၤဒၣ်လဲာ် အတူၢ်န့ၢ်ကသ့ၣ်တဒု အတယၢၣ်န့ၣ်ဒီး, သုကဘၣ်အိၣ်ယံၤဒီးအီၤ” န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ကသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ညီနုာ်ပာ်လီၤတ့ၢ်ဝဲ တၢ်အုၣ်အသးလၢအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်အဃိ, ထီ(မ) ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ် ပာ်လီၤ အသးလၢ ကလဲၤဃုန့ၢ် ကသ့ၣ်အ့ၣ်တဖၣ်လၢကျဲ, ဒီးကွံာ်လီၤ ကသ့ၣ်အ့ၣ် လၢထံလီၤသကၤဘူဘူဖိအလိၤ, ဒီးလဲၤဂဲၤလိာ်ကွဲလၢထံလီၤသကၤ အမဲာ်ဖံးအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်အံၤန့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါထွဲဘၣ်ဆၣ်,အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဝဲသ့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဒိကနၣ်စံးတၢ်န့ၣ် တဟဲညီနုာ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲဘၣ်. တၢ်ဃုထၢ တၢ်ဒိကနၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်တဒိကနၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဟဲကဲထီၣ် ခီဖျိသးလၢအသ့ၣ်ညါမူဒါ မ့တမ့ၢ် တၢ်ပျံၤဘၣ်ယိၣ်လၢအကဘၣ်တၢ်သိၣ်ဃီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်,…
