လံာ်အမံၤ နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ပာ်ခူသူၣ်အီၤ (Hidden Figures) ပာ်ဖျါဝဲ ကၠီ(န) ကလဲ(န) (John Glenn) အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢ တၢ်ယူၤဆူမူဒီပျီအဂီၢ်လီၤ. ခီၣ်ဖၠူထၢၣ် တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤသီသီ ဖဲ ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ကမၣ်အဆံးအစှၤ အိၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) တနာ်ဝဲခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ဘၣ်, ဒီးဘၣ်ယိၣ်ဝဲ အတၢ်လဲၤအဂီၢ် တၢ်ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါ ပိာ်မုၣ်စဲၣ်နီၤတဂၤလၢ တၢ်လီၢ်ခံဒၢးတဒၢးန့ၣ် သ့ဝဲနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနာ်န့ၢ် ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ, ဒီးစံးဝဲ, “အဝဲမ့ၢ်စံးလၢ နီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးတဖၣ်ဂ့ၤလံ, ဘၣ်လံမးဒီး ယတၢ်လဲၤအဂီၢ် ယလဲၤသ့လံ” န့ၣ်လီၤ.
ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်လၢ အဖိအိၣ်သၢဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒီးမၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ခဲးသရံလၢ ခိၣ်နူာ်လၢ အပ့ၢ်ဆှါလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၅၀ နံၣ် လီၢ်ခံတဖၣ်အပူၤ, အမဲရကၤ တၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီကရၢ (NASA) ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်လဲၤမူဒီပျီ အတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ကလဲ(န) အ “ပိာ်မုၣ်လၢခိၣ်နူာ်ဂ့ၤ” တဂၤ, ဒီးမ့ၢ် “ပှၤကညီခီၣ်ဖၠူထၢၣ်”အါဂၤအကျါတဂၤ, လၢအဘၣ်တၢ်ဒိးလဲအီၤ ဖဲစိၤဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.
တမ့ၢ်လၢ ပကဘၣ်တၢ်ကိးပှၤ ဒ်ပှၤသ့တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွး စဲၣ်နီၤတဂၤဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤကိးပှၤလၢ ပကမၤတၢ်အဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်, အ့ဖ့း ၄:၇ စံးဘၣ်ပှၤ “ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ဒ်ခရံာ်အတၢ်ဃီၣ်ဟ့ၣ်တၢ်အသိးန့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ် ပဝဲဒၣ်ကိးဂၤဒဲးလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လီၤ.” အဆၢဖိ ၁ န့ၣ် ပကဘၣ် “လဲၤဒ်အကြၢးဒီး တၢ်ကိးလၢ တၢ်ကိးက့ၤပှၤအသိး” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၆ စံးဘၣ်ပှၤ ဒ်ပမ့ၢ်က့ၢ်ဂီၤလၢ နီၢ်တဂၤဃီအသိး, ပကဘၣ် “မၤစၢၤတၢ်ဒ် အဂီၤတမံၤဒီးတမံၤမၤဝဲအသိး” န့ၣ်လီၤ.
ခဲးသရံ ကၠီစၢၣ်(န) ထိၣ်ဒွးတၢ်န့ၣ် မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်လဲၤမူဒီပျီကျဲန့ၣ်လီၤ. ကလဲ(န) အတၢ်လဲၤဆူမူဒီပျီအံၤ လီၤဂာ်ဒီး တၢ်အဘၣ်လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ ခဲးသရံ အဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ကမၤတၢ်အါမံၤအကျါတမံၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်နီၣ်လၢ အဝဲဘၣ်တၢ်ကိးစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ ကဘၣ်ကဲမိၢ်, သရၣ်မုၣ်, ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤဆံးမ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသး, ကစၢ်ယွၤကိးပှၤလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်အဆၢဖိ ၁ ပာ်ဖျါဝဲအသိး, မ့ၢ်ပ “ကတဲာ်ကတီၤပသး လၢပကလဲၤ,” ဒီး အိၣ်မူလၢကစၢ်အတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ် ဒီးအိၣ်မူဒ်အ “ကြၢးဒီးတၢ်ကိးပှၤ” အသိးန့ၣ်တက့ၢ်.
