ၦၤတီၦၤလိၤတဖၣ်အဝ့ၢ်
ဖဲနံၣ်ထီၣ်သီ ၂,၀၀၀ နံၣ် န့ၣ် ပဒိၣ်ပၦၢ်ခိၣ်နၢ်လၢ ဝ့ၢ်ဒံးထရွဲး(Detroit)တဖၣ် အိးထီၣ်တလါလၢ အသးအနံၣ်အလါအိၣ်လံ တကယၤတဖျၢၣ် လၢတၢ်ပလီၢ်သးအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတိၢ်ဂီၤတလါအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်အီၣ်ကုးအီၦဲၤအဂီၢ် တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢဝ့ၢ်ခိၣ်နၢ်တနီၤ မုၢ်လၢ်စံးကတိၤ ပာ်ဖျါဆိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဝ့ၢ်ခိၣ်အတၢ်ကစီၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲလၢကျဲလီၤဆီတဘိန့ၣ်လီၤ. အဝဲကွဲးပာ်ဖျါ, “မ်ပကဘၣ်တၢ်ပျဲၦၤလၢ ပကပာ်ဖျါတၢ်မုၢ်လၢ်တမံၤ ဂ့ၤန့ၢ်တၢ်ဂၤခဲလၢၥ် ... လၢအမ့ၢ် ပှၤခဲလၢာ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ထံကီၢ်တဘ့ၣ်, ၦၤကညီတဂၤ, ဒီးဝ့ၢ်တဝ့ၢ်, မ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်တီတၢ်လိၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢအစိၥ်ထီၣ်ထီ ထံကီၢ်, ဒီးၦၤကလုၥ်န့ၣ်လီၤ.”
အါန့ၢ်တၢ်မၤန့ၢ်မၤနၢၤ, တၢ်သူၣ်ခုသးခု, မ့တမ့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ပၢၤန့ၣ်, ဝ့ၢ်ခိၣ်ဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ခါဆူညါၦၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ် ကဒိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤ, ဒီးတၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢနီၢ်နီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဟံးန့ၢ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ် ဖျါဖဲ မးသဲ ၅:၆ အပူၤ, “ပှၤလၢတၢ်သၣ်ဝံၤအသးဒီး တၢ်သူအသးလၢတၢ်တီတၢ်လိၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲလီၤ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပဆိကမိၣ်ကစၢ်ယွၤအနီၣ်ထိၣ် အတၢ်လၢတၢ်ၦဲၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး တၢ်သးဟးဂီၤ ကဟဲအိၣ်ထီၣ်…
သးလၢအဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤ, တၢ်ထုကဖၣ်လၢအတီအလိၤတဖၣ်
၁၉၅၇ လါယနူၤအါရံၤ, တချုးသၢသီအကတီၢ် လၢမ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ်ပိၢ်ဖး, ဒီးမၤဟူးမၤဝးအဟံၣ်န့ၣ်, Dr. Martin Luther King Jr. ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်တမံၤ, တၢ်လၢအကဒုးသ့ၣ်နီၣ်အီၤတုၤ အသံတစုန့ၣ်လီၤ. ဒိးန့ၢ်ဝဲတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအတၢ်ကတိၤ ခီဖျိလၢကွဲၤဒီနၢ်ဝံၤ, ခ့ (King) ဆိကမိၣ်ထံ, တၢ်မၤပူၤမၤဖျဲးကျိၤကျဲလီၤဆီလၢ “ကမျၢၢ်ခွဲးယၥ်အဂီၢ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ” (Civil Rights Movement) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတမံၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် လၢအသးပူၤ တၢ်ထုကဖၣ်တဖၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ် ဒီးစံးဝဲ “တၢ်လၢယနၥ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢဂ့ၤဝဲဘၣ်ဝဲအဃိ ယဆၢထၢၣ်လၢတၢ်မၤအံၤအဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ် ခဲကနံၣ်အံၤ ယပျံၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မနုၤမးတအိၣ်တ့ၢ်ဒီးယၤလၢၤဘၣ်. အကတီၢ်အံၤန့ၣ် ယတုၤဆူတၢ်အပတီၢ် လၢယကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ထဲတဂၤဧိၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဃ့ထုကဖၣ်တၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး အသးကလၢၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်ကီၤအဂၢၢ်အကျၢၤန့ၣ်လီၤ. ခ့ ကွဲးနီၣ်ဝဲဒၣ် “ယတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတဖၣ်ခဲလၢၥ် စးထီၣ်ဟါမၢ်ကွံာ်သတူာ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. လၢယသးပူၤ တၢ်လၢအတလီၤတံၢ်တဖၣ် လီၤမၢ်ကွံၥ်ဝဲ, ဒီးယကတဲၥ်ကတီၤပၥ်ယသးလၢ ယကကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်တၢ် တမံၤလၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ဖဲယိၤဟၣ် ၁၂:၂၇ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤအသးလၢ, “ယသူၣ်ကိၢ်ယသးကိၢ်လီၤ” န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် တီဝဲလိၤဝဲဘၣ်ဆၣ်,…
တၢ်မူအခိၣ်သလုး
ပိၥ်မုၣ်တဆံခံနံၣ်မုၣ်ဖိ လံၤအဒံၣ်ဧၤနဲး ရိၣ်ဒရံၣ်ကဲး အဲး(စ)ပၤဒၤ (Lee Adianez Rodriguez – Espada) န့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်လၢ သၢမံးလၥ်တၢ်ဃ့ၢ်ဖးထီ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢ န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်န့ၣ်ဆှၢအီၤဆူ လၢတၢ်စးထီၣ်ဃ့ၢ် မၣ်ရသိၣ်တၢ်ဃ့ၢ်တဝၥ် (half-marathon) ဃုၥ်ဒီး ၦၤဃ့ၢ်တၢ်ဖိတနီၤ, ဒီးတၢ်ပြၢအံၤဘၣ်တၢ်စးထီၣ်ဆိ ၁၅ မံးနံး န့ၣ်လီၤ. လံၤအဒံၣ်ဧၤနဲး ဃ့ၢ်ပြၢလိၥ်သးဒီး ၦၤဃ့ၢ်တၢ်ဖိအဂၤတဖၣ်, အခီၣ်ခါတကါန့ၣ်ဆိန့ၢ် ၦၤဂၤတဖၣ် အခီၣ်ခါန့ၣ်လီၤ. ဃ့ၢ်ဝဲတုၤ လွံၢ်မံးလၥ်န့ၣ်ဒီး, တထံၣ်ဖီတၢၣ်အကျိၤဘၣ်အဃိ, သ့ၣ်ညါဝဲလၢ နုာ်လီၤဃ့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢလၢ အယံၤ,ဒီးကီခဲဒိၣ်န့ၢ်အါန့ၢ် တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢလၢညီနုာ်ဃ့ၢ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်, လၢတၢ်ဆိကတီၢ်တၢ်ဃ့ၢ်အလီၢ်န့ၣ်, ဃ့ၢ်ဝဲဆူညါတုၤအကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤဃ့ၢ်မၣ်ရသိၣ်တဝၥ် တၢ်ပြၢဖိတဂၤန့ၣ် လၢတၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ ဃ့ၢ်ဝံၤဝဲ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢ ၁၃.၁ မံးလၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤဃ့ၢ်ပြၢ တၢ်တုၤအကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤအိၣ် ၂,၁၁၁ ဂၤအကျါ ဒိးန့ၢ်ဝဲ ၁,၈၈၅ ဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်ပၥ်လီၤသးစွံကတုၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
နံၣ်ကယၤတၢၦၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ် ဖဲအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်…
တၢ်မၤလၢၦဲၤ ၦၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်လိၣ်တဖၣ်
ဖံးလ့း (Phillip) အပၢ်တူၢ်ဘၣ် သးအတၢ်ဆါ (တၢ်သးတမုၥ်) နးနးကလဲာ်အဃိဒီး, ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်, ဒီးအိၣ်ဆိးလၢ ကျဲခံကပိၥ်လိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲစ့ၣ်ဒံၢ် (Cyndi) ဒီးအဖိခွါဆံး ဖံးလ့း လူၤကွၢ်ဃုအီၤဒီတနံၤဝံၤန့ၣ်ဒီး, ဖံးလ့း န့ၣ် အပၢ်အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. အဝဲသံကွၢ်အမိၢ်လၢ အပၢ်, ဒီးၦၤဂုၤၦၤဂၤ လၢအဟံၣ်တအိၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ကအိၣ်ဘၣ်ဝဲ လၢၤလၢၤကစီဒီဧါအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤဆၢက့ၤတၢ်လိၣ်အံၤအဂီၢ်, အဝဲသ့ၣ်စးထီၣ် ထၢဖှိၣ် ပၥ်ဖှိၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤ ယၣ်လုးတဖၣ်, ဒီးပိးလီတဖၣ်လၢ ပှၤစူးကါလၢတၢ်ခုၣ်ခါကတီၢ်အဂီၢ်ဆူ ၦၤဟံၣ်တအိၣ်ဃီတအိၣ်, လၢလီၢ်ကဝီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယွၤမၤသ့ၣ်နီၣ်အီၤဘၣ်ဃးဒီးပှၤလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်မံလီၢ်လၢၤလၢၤအတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂီၢ်အဃိ, စ့ၣ်ဒံၢ် ဟ့ၣ်တၢ်လၤကပီၤဆူ အဖိခွါ, ဒီးကစၢ်ယွၤလၢအနာ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်တဂၤအအိၣ်, ဒီးပၥ်ဝဲတၢ်မၤအံၤ ဒ်အသးသမူတၢ်မၤ အသိး, လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်အါန့ၢ် အနံၣ် တဆံ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
လံၥ်စီဆှံသိၣ်လိတ့ၢ်ၦၤ ယံၥ်တ့ၢ်မးလံလၢ ပကမၤဆၢဘၣ်ၦၤဂၤအတၢ်လိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလံၥ် ၂ မိၤရှ့အပူၤ စီၤမိၤရှ့ ကွဲးနီၣ်ပာ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢ လၢကနဲၣ်လိ ပတၢ်ဘၣ်ထွဲလိၥ်သးဒီး ၦၤလၢအတၢ်တအိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပမၤလၢၦဲၤၦၤတဂၤဂၤ…
ယွၤအတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤသးသမူတဖၣ်
ၦၤဆှၢလံၥ်ဖိတဂၤ, ညီနုာ်အလဲၤဆှၢဝဲဒၢးတဖျၢၣ်န့ၣ် ထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လံၥ်ပရၢတဖၣ် အိၣ်ထီၣ်ပူၣ်အသး အဃိဒီး, ပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဝဲ, ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ သးၦၢ်မုၣ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤန့ၣ် ညီနုၢ်ဟဲဟံးန့ၢ် အလံာ်ပရၢကိးနံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤတၢ်ဖိအံၤ ဃုထၢမၤဝဲတၢ်မၤ လၢအပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့, ဒ်အမ့ၢ် ဒုးသ့ၣ်ညါအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢပိၥ်မုၣ်သးၦၢ်အံၤအဂီၢ် ဆူဟံၣ်ကပိၤကပၤ ၦၤတဂၤအအိၣ် န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါကဒီး ၦၤအိၣ်ဆိးလၢတၢ်အဃၢၤအဂၤတဂၤ, လၢအဟံးပာ်ဝဲ နီၣ်ဝံၥ်ခံ လၢပိၥ်မုၣ်သးၦၢ်အဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် နုၥ်လီၤသကိးဆူ အတံၤသကိး သးပှၢ်မုၣ်အဟံၣ်ပူၤ ဒီးထံၣ်ဝဲသးၦၢ်မုၣ်န့ၣ် အိၣ်မံလီၤအသး လၢဟံၣ်အဒါလိၤန့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံၥ်လွံၢ်သီန့ၣ် သးၦၢ်မုၣ်အံၤလီၤဃံၤဝဲ, ဒီးအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဝံၢ်ဆၢထၢၣ်အသး မ့ၢ်ဂ့ၤ ကိးတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ မၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. လံၥ်ပရၢအတၢး ၦၤဆှၢလံာ်ဖိ အတၢ်ကူၣ်သ့, တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်, ဒီးအတၢ်ဆၢတဲၥ်ဒီး အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ပိၥ်မုၣ်သးၦၢ် အသးသမူန့ၣ်လီၤ.
လံၥ်တၢ်ကတိၤဒိ ၁၁:၃၀ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ “ၦၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့န့ၣ် မၤန့ၢ်ၦၤအသးတဖၣ်လီၤ.” တၢ်သ့ပဲၥ်ဖးမၤတၢ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် အိၣ်ဟဲလၢ တၢ်မၤတၢ်လၢအဘၣ်, ဒီးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဒ်ယွၤအတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အဘျုးအဖှိၣ် ထဲလၢပကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်…
