တၢ်အဲၣ်ခီဖျိ တၢ်ထုကဖၣ်
လၢနံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ကၠီ(န) (John) ကဲတ့ၢ်ဝဲတၢ်သးတံၢ်တာ်ဒိၣ်မးတမံၤ လၢပှၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အသူၣ်အၢသးသီ, လိၣ်ဘၣ်တၢ်အါမး, ဒီးတလီၢ်လီၢ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အရၢၢ်အစၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအ့စူၢ်အ့န့ ဘၣ်ထွဲဒီး ပှၤတဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်ဒုးအီအီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်, ဒီးစံးကတိၤ ဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲ ပှၤလၢအမၤ မုၢ်သးမၤကလီၤတၢ်တဖၣ်, ဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် တမၤလၢပှဲၤမူဒါဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဘၣ်စံးကတိၤတီတီန့ၣ်, အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ပကဘၣ်အဲၣ်အီၤအဂီၢ် ကီဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲယနၢ်ဟူ အဝဲတူၢ်ဘၣ် ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ (cancer)န့ၣ်ဒီး, ယကဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ် လၢအဂီၢ်, ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤတမုာ်တလၤတဖၣ် ဒီးအသကဲးပဝာ် တဆဲးတလၤတဖၣ် အိၣ်ပှဲၤလၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်ကိးပှၤ လၢပကဘၣ်အဲၣ်တၢ်အဃိ, ကိးမုၢ်နံၤန့ၣ် ယဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ကဆှီဒီဖိ လၢ ကၠီ(န) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်နံၤမုၢ်သီလဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, ယပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ဘၣ်ထွဲဒီး ကၠီ(န) အကံၢ်အစီတဖၣ် လၢအတဘၣ်သူၣ် ဘၣ်သးယၤ လၢယထံၣ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ယဆိကမိၣ်အဝဲကတူၢ်ဘၣ်တၢ် နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဆိကမိၣ်လၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤမၢ်နီၢ်နီၢ်လံန့ၣ်လီၤ.…
ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်မၤနၢၤ အဒိၣ်အထီကတၢၢ်
လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ခံဘျီတဘျီအကတီၢ်န့ၣ်, လၢကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ယူရပၤအပူၤ သုးမုၢ်သူၣ်ဒဲအလီၢ် တနီၤနီၤန့ၣ်, တၢ်မၤစၢၤလၢအတညီနုၢ်မၤအသး အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ်လၢသးသယုၢ် အဟံၣ်အဃီတဖၣ်အဂီၢ် တနၢ်ပှီၢ်စုတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢတ့ၢ်လီၤလၢ ကဘီယူၤန့ၣ်လီၤ. တနၢ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တ့လီၤဆီ, ပှၤစူးကါဂာ်ထး ထဲအမျးကယၤ တဆံ လၢပှၤညီနုၢ်ပှၤမၤဝဲ, ထံဒီး ပအူးတၢ်ဖိဃၢ် အသု တမၤဟးဂီၤအဂီၢ် ပှၤစူးကါ မ့ၤစဲ (glue) လီၤဆီန့ၣ်လီၤ. တနၢ်ပှီၢ်စုတဖၣ်အံၤ ကိၤဝဲကျၢၤဝဲ, ဖျါတဘျ့တဆှီ ဘၣ်ဆၣ်, ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်သးဖှံသးမုာ် ဒီးသးဂံၢ်ဘါ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဆူ ပှၤသုးဖိတဖၣ်လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး ဒ်သိးကသးဝံၣ်သကိးတၢ်သးဝံၣ် လၢအညီနုၢ်သးဝံၣ်ဝဲဒၣ် လၢအဟံၣ်အဃီန့ၣ်လီၤ.
တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ, လီၤဆီဒၣ် ထါသးဝံၣ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤတဖၣ်, မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးကျိၤကျဲတဘိလၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဃုထံၣ်န့ၢ် သးအတၢ်မုာ်တၢ်ဖိး လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၂ကွဲး ၂၀ အပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ် စီၤပၤယဟိရှၤဖး ထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတမံၤအံၤ ဖဲလၢအဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးဒုၣ်ဒါ အါအါဂီၢ်ဂီၢ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤ, အဆၢဖိ ၃-၄ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပၤကိးထီၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်…
တၢ်သ့ၣ်ညါပှၤကွၢ်သိအကလုၢ်
ဖဲယနီၢ်ဆံးယအိၣ်ဆိးလၢ ပှၤဘူၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကျီး လၢကီၣ်စဲၣ် ထဲနဲးစံၣ် (Tennessee) အဆၢကတီၢ် ယမၤလၢၢ် မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤဃံလၤဟါအကတီၢ် လၢတၢ်ဟးဝ့ၤဝီၤ ဒီးယတံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ပှၢ်တဖၣ်အပူၤ ပဟးလၢပခီၣ်, ပဒိးကသ့ၣ်ယီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်, လဲၤဟးကွၢ်ကီ ပှၤဒိးလိာ်ကွဲ ကသ့ၣ်, ဒီးကျီၢ် (Rodeo) တၢ်မၤမူးပွဲအလီၢ်, ဒီးပလဲၤနုာ်လီၤခူသူၣ် ဒီးကွၢ်ကီ ပှၤကွၢ်ကျီၢ်,ပနၢ်တဖၣ် သိၣ်လိဝဲ ကသ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တဘျီလၢ်လၢ် ဖဲယနၢ်ဟူယပၢ်ညိၣ်ကလံၤ န့ၣ်ဒီး, ယဆိကတီၢ်, ဒီးပၢ်လီၤတဲၢ်တ့ၢ် တၢ်မၤလၢယမၤ တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ, ဒီးက့ၤဆူဟံၣ်လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သီၣ်အပနီၣ်အံၤ ကမၣ်တသ့ဘၣ်. ဒီးယသ့ၣ်ညါလၢ ယပၢ်ကိးယၤလံန့ၣ်လီၤ. နံၣ်လၢအဆံတဖၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်, ယမးနီၣ်သ့ၣ်ညါဒံး တၢ်သီၣ်ကလုၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဲတ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲမ့ၢ် ပှၤကွၢ်သိ, ဒီးပှၤအပိာ်အခံတဖၣ် မ့ၢ်သိတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၀:၃ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲ “ဒီးအသိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကနၢ်အကလုၢ်,” “ဒီးကိးထီၣ် အဆိဒၣ်ဝဲလၢ အမံၤ, ဒီးဟးထီၣ်ယုၤအီၤလီၤ”. ဖဲခိၣ်နၣ်, ဒီးသရၣ်သမါအါဂၤ စံးကတိၤပာ်ဖျါတၢ်ဒူဒူ…
တၢ်လၢအမၤဟးဂီၤတၢ်, ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလံ
“ခဲဂီၤန့ၣ် ထိၣ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ် ကယူၤထီၣ်ဝဲလီၤ.” ထိၣ်ဆီဆ့ဖိတဒူၣ် ဘျးလီၤစဲၤအသွံလၢဟံၣ်မဲာ်ညါ စီၣ်ခိၣ်န့ၣ် အါထီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲအဃိ ယမါ, ကၤရံၣ် (Cari), သးခုသးမုၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲခိးကွၢ် ထိၣ်ဖိ တဖၣ်ကိးမုၢ်နံၤ, ဖဲလၢထိၣ်မိၢ်ပှၢ်ဟဲက့ၤစိာ်တၢ်အီၣ်ဆူထိၣ်အသွံအကတီၢ်, ဒိန့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢခံတနံၤဂီၤခီ, ကၤရံၣ် ပၢၢ်ထီၣ်ဂီၤဂီၤ ဒီးကွၢ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. အဝဲသုးကွံာ်ဝဲ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိအလါ တနီၤ လၢအမၤဘၢထီၣ်အသွံန့ၣ်ဒီး, ကဘၣ်ထံၣ်ဝဲထိၣ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဂုၢ်တဘိ အမဲာ်ချံအံၣ်အံၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဂုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤ စွါထီၣ်ဝဲလၢတၢ်အဒူၣ်ဂီၤပၤလိၤ, ဒီး လဲၤနုာ်ဝဲဆူထိၣ်အသွံပူၤ, ဒီး အီၣ်ကွံာ်ထိၣ်ဖိတဖၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
ကၤရံၣ် အသးဘၣ်ဒိ, ဒီးသူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးဝဲ ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. ယတအိၣ်လၢဟ့ၣ်အဃိဒီး ဒ်သိးကသုးကွံာ်ဂုၢ်အဂီၢ် ဘၣ်ကိးတံၤသကိးတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ထိၣ်ဖိတဖၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
လံာ်စီဆှံစံးဘၣ်ပှၤ ဘၣ်ထွဲဒီး ဂုၢ်ဖးဒိၣ်အဂၤတဘိ လၢအပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ် တၢ်ဟးဂုၢ်ဟးဂီၤလၢ အတၢ်လဲၤကျဲန့ၣ်လီၤ. ၁ မိၤရှ့ ၃:၄-၅ အပူၤ ဘၣ်ထွဲဒီး သ့ၣ်ထူၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ပလီၢ်တ့ၢ်အီၤ, ဒ်သိးအသုတအီၣ်တဂ့ၤန့ၣ်, ဂုၢ်ဖးဒိၣ်လၢဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်လီၢ် လံာ်လီန့ၢ်…
ကိၣ် Pizza လၢ အတလီၤဘှံးလီၤတီၤ
အံၣ်ဘရၣ်ဟ့ၤ (Ibrahim) အိၣ်ဟဲဝဲလၢအဲးဖရ့းကၣ်မုၢ်နုာ် ဒီးဆူ ကီၢ်အံးတလံၣ်န့ၣ် အသးအိၣ်ဒံးဒၣ် တဆံခံနံၣ်, ဒီးကတိၤပှၤအကျိာ်တဘၣ် လၢအုးတုးအးတးအပူၤ ဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်ပှၢ် ဒီးတူၢ်ဘၣ် ခီၣ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံး ခီဖျိပှၤလၢအထီဒါ ပှၤသုးလီၢ်သုးကျဲ, ဒီးဟဲနုာ်လီၤအိၣ်ဆိးလၢကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤ အပူၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်အံၤ ဆိကတီၢ်ကွံာ် ပှၤသးစၢ် လၢအဂုာ်ကျဲးစၢၤမၤတၢ်တဂၤအံၤ တန့ၢ်ဘၣ်အဃိ, ဖဲအသးအိၣ်ခံဆံဘျဲၣ်ဘျဲၣ်န့ၣ်, သူၣ်ထီၣ်ဝဲ ကိၣ်ပံၣ်စၢ် (Pizza) အကျး ဖဲဝ့ၢ် ထရဲၤထိၣ် (Trento), ကီၢ်အံးတလံၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ အဆံးဖိအံၤ မၤနၢၤပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ်, ဒီးဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပံၣ်စၢ် အကျး အဂ့ၤကတၢၢ် ယဲၢ်ဆံအကျါန့ၣ်လီၤ.
တုၤဃီၤအဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ဒီးအဝဲမုၢ်လၢ်ဝဲ ဒ်သိးကမၤစၢၤ ဒုးအီၣ် ဖိသၣ်အိၣ်ဆိးလၢကျဲခိၣ်တဖၣ် လၢကီၢ်အံးတလံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲစးထီၣ်မၤ ပံၣ်စၢ် အတၢ်အဲၣ်မၤစၢၤ “pizza charity” တၢ်တိာ်ကျဲၤ, ခီဖျိမၤလဲၢ်ထီၣ် ပှၤန့ၣ်ပဲၣ်ဖိတဖၣ် (Neapolitan) အလုၢ်လၢ်- လၢအမ့ၢ် ပှၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်တဖၣ် ပှ့ၤအါထီၣ် ခီဖံၣ်တခွး…