လၢယွၤအဒံးဆ့ ကဒုဖီလာ်

လၢတၢးဖးထီပဟံၣ်ဒၢးအကပၤ ထံကမါအပူၤန့ၣ် ခဲနဒၣ်ထိၣ်တၤ (Canada goose) အဒူၣ်အထၢ တနီၤဃုာ်ဒီး ထိၣ်တၤဖိတဖၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဆူၣ်ထီၣ်သီ ထိၣ်တၤဆံးဆံးဖိတဖၣ်န့ၣ် ဖျါလီၤအဲၣ်လီၤကွံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤဟးမ့တမ့ၢ်ဃ့ၢ်တရံးကမါအကတီၢ်, ယတကွၢ်ဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ယအိၣ်တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယသ့ၣ်ညါလၢ ယတဘၣ်ကွၢ်စူၢ် ထိၣ်တၤအဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ထိၣ်တၤမိၢ်ပၢ်တဖၣ် လၢအဲၣ်ဒီတဒၢအဖိတဖၣ် ကဆိကမိၣ်လၢ ယကမၤဘၣ်ဒိဆါ အဖိတဖၣ်အဃိ ကမၤသီၣ်အကလုၢ်, ဒီးကလူၤတရီၣ်ယၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အက့ၢ်အဂီၤလၢ ထိၣ်တၤ ဒီတဒၢကဟုကယာ်အဖိဆံးအံၤ မ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ (စံး ၉၁:၄) ပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဒီတဒၢကဟုကယာ်, ဒီးအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢ အဖိတဖၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. စံး ၆၁ အပူၤ, ဒ်သိးစီၤဒၤဝံး ကလဲၤခီဖျိကလၢၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကဟုကယာ်အဂီၢ်, ဖျါလၢ အကစၢ်ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲလၢ ကျဲဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤဝံးလဲၤခီဖျိကလၢၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အဆၢဖိ ၃ ပာ်ဖျါ ဒ်အမ့ၢ် ‘တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်, ဒီးတၢးထီခၢၣ်သနၢၢ်’, ဘၣ်ဆၣ်, ခဲကနံၣ်အံၤ အဆၢဖိ…

စမး ကွဲၤဒီနၢ်အတၢ်သးကညီ

ပှၤဟဲစိာ်ဆှၢတၢ်အီၣ် လၢနမၤလိာ်ဟဲတုၤမ့ၢ်စဲၤခံဧါ. နကဟ့ၣ်အီၤလၢဆၣ်တဖျၢၣ်အပတီၢ်အဂီၢ် နစူးကါ နကွဲၤဒီနၢ်သ့န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ကျးကစၢ် မၤဘၣ်နၤအၢအၢသီသီဧါ. နကွဲးဖျါထီၣ် နတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၢ်သ့ဝဲလီၤ. ဖဲစမး ကွဲဒီနၢ် မၤစၢၤပှၤလၢပကပှ့ၤတၢ်, မၤစၢၤပှၤလၢပကအိၣ်ဒီးတံၤသကိး, ဒီးအါန့ၢ်အန့ၣ် ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပကပာ်ပနီၣ် ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤအပတီၢ် ဒ်သိးပှၤအါဂၤကသ့ၣ်ညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်မၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီတမံၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ်ပှၤဂၤ လၢပတသ့ၣ်ညါတၢ်အဂ့ၢ်အခၢးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအပူၤအဃိ တၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်အပတီၢ်လၢပှၤဂၤဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီန့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်အသးမၤအသးတဖၣ်လၢပၢၤဝဲတန့ၢ် အဃိ ပှၤဆှၢတၢ်အီၣ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢ တမၤတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢဘၣ်ကွၢ်အဖိဆံး, လၢအဆါတဂၤ ဒီနၤအဃိ ကျးကစၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအဂ့ၢ် လၢအတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ပနီၣ်ပှၤဂၤ အပတီၢ်လၢ တတီတလိၤဒီးအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ပကဟးဆှဲးဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

ခီဖျိလၢတၢ်ကွၢ်ဒိ ပကစၢ်ယွၤအသကဲာ်ပဝးန့ၣ်လီၤ. လၢလံာ် ၂ မိၤရှ့ ၃၄:၆-၇ အပူၤ, ကစၢ်ယွၤပာ်ဖျါ ထီၣ်အသး ဒ်ကစၢ်ယွၤလၢ ‘အသးကညီၤတၢ်, ဒီးအဘျုးအဖှိၣ်အါဝဲ’ တဂၤ- အခီပညီမ့ၢ် တၢ်အိၣ်အသး, မၤအသး မ့ၢ်တအိၣ်လီၤလီၤဆီဆီဘၣ်န့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤတစံၣ်ညီၣ် ပတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.…

နနာ်န့ၢ်ကစၢ်ယွၤသ့ဝဲ

ယသၣ်မံယီၤဖိမံးကံၣ် (Mickey) အမဲာ်ချံဆါအဃိ, ယဘၣ်တ့ၢ်နုာ်ကသံၣ်ထံလၢ အမဲာ်ချံပူၤကိးနံၤဒဲး န့ၣ်လီၤ. ဖဲယပာ်အီၤလၢ တၢ်လုၣ်ထံလီၢ်ဒၢး စီၣ်ဘံၣ်ခိၣ်လိၤန့ၣ်ဒီး, ဆ့ၣ်နီၤဝဲ ဒီးကွၢ်ထီၣ်ယမဲာ်လၢတၢ်ပျံၤ တၢ်ဖုးဒီး အိၣ်ဃိကလာ်လၢယကတ့ၢ်နုာ် ကသံၣ်ဖီၣ်ထံအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယကတိၤကသွံတၢ်ဒီးအီၤ ‘ပိာ်ခွါဖိလၢအနၢ်လိၤ’ န့ၣ်လီၤ. ယမၤအီၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတဃ့ၢ်စံၣ်ဖျိး မ့တမ့ၢ် တကွးမၤဆါယၤဘၣ်. လၢတၢ်အံၤအလီၢ်န့ၣ် အဝဲဟဲသုးဘူးအသးဆူယအိၣ်, ပှၤလၢအမၤကီ မၤခဲအီၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ညါဝဲလၢနာ်န့ၢ်ယၤသ့အဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲစီၤဒၤဝံးကွဲး ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉ န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အသးကလၢၢ်ဘၣ်တ့ၢ်လံ ယွၤအတၢ်အဲၣ်, ဒီးအတၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၃-၆ န့ၣ်စံးဝဲ, လၢတၢ်ကဒီတဒၢအီၤ လၢအဒုၣ်ဒါတဖၣ်, ဒီးယွၤကမၤ တၢ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်, အဝဲဃၣ်အသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢစီၤဒၤဝံးလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤ တဘျီလၢ်လၢ်, ကစၢ်ယွၤ တလဲၤကပာ်အီၤနီတစုဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စီၤဒၤဝံးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ကစၢ်လၢ အလၢပှဲၤဒီးအစိကမီၤ, ဒီးတီဝဲလိၤဝဲ, အဲၣ်တၢ်ကွံတၢ် ဒီးအကလုၢ်တီတဂၤအဃိ, စီၤဒၤဝံးနာ်န့ၢ်အီၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤဝံးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ကစၢ်လၢတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤသ့တဂၤန့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢမုၢ်တနၤ, ဖဲယထံၣ်န့ၢ်မံးကံၣ်ဖိ…

လုၢ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ထူ

ကျးလၢပှၤဆါတၢ်အလီၢ်လံၤတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်နကွၢ်ဃုပိးလီ လၢအပှ့ၤကလံၤဘၣ်ဘၣ်, ဒီးနမံမီၢ်နဲ လၢနကဒိးန့ၢ် တၢ်လၢအလုၢ်အပှ့ၤဒိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်ဧါ. ဖဲကီၢ်အမဲရကၤ, ကီၢ်စဲၣ်ခီၣ်နဲးတံးကး (Connecticut) န့ၣ် ပှၤပှ့ၤ တရူးဖီကိသလၢၣ်တဖျၢၣ်လၢပျၢၤ, ဖဲပှၤဆါတၢ်လီၢ်လံၤတဖၣ်အလီၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ဘၣ်ဝဲ ၃၅ ဒီလၣ်န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ဆါက့ၤအီၤ ဖဲ၂၀၂၁ နံၣ် လၢပှၤဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ် လၢကမျၢၢ်ကျါ ပှၤဟ့ၣ်အပှ့ၤကလံၤအအါကတၢၢ် (Auction), ဒီးဒိးန့ၢ် စ့ဒီလၣ် ၇၀၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ဖီကိသလၢၣ်အံၤ မ့ၢ်စံၣ်စိၤနုာ်ပိးလီ, လီၤလီၤဆီဆီလၢနံၣ်ကယၤတဆံယဲၢ်အကတီၢ်, ဒီးတၢ်လၢပှၤကဃုမၤန့ၢ်အီၤညီညီ တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အလုၢ်အပှ့ၤဆံးစှၤတဖၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လၢ အလုၢ်အပှ့ၤ အိၣ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဒုးဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်နာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်ညိကွံာ်အီၤလၢ ပှၤအါဂၤ လီၤန့ၣ် စီၤပ့းတရူးကွဲးဒုးသ့ၣ်ညါ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ အလီၤပြံလီၤပြါဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် န့ၣ်လီၤ. ပှၤယူဒၤဖိတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်အါဂၤ သးဟ့ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ဒီးရိမ့ၤပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်ပျၤထီအီၤ လၢထူၣ်စုညါအလိၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတမၤပှဲၤ ပှၤအါဂၤအတၢ်မုၢ်လၢ်, ဒီးအတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီၤ တၢ်တဖၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ကစၢ်ခရံာ်န့ၣ် ဖျါလၢအလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢပှၤအါဂၤ မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်…

စီၤပၤသၢဂၤ

တၢ်ဒုးနဲၣ်ခီဖျိတၢ်ဒ့သးဝံၣ် ဟါမ့တၢၣ် (Hamilton) အပူၤ, ကီၢ်အဲကလံး စီၤပၤ ကၠီးရှ် (George) သၢဂၤတဂၤန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤ လၢတၢ်ဂီၤကွံးကွးအလီၤနံၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤအၢပှၤသီ, ပှၤအသးတထံ တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ကွဲးအဝဲအသးသမူအဂ့ၢ်အသီတဘ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ စီၤပၤကၠီးရှ်န့ၣ် တမ့ၢ် စီၤပၤအၢသီတဂၤ ဒ် တၢ်ဒုးနဲၣ် “ဟါမ့တၢၣ်” မ့ၢ်ဂ့ၤ အမဲရကၤလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်သဘျ့ (America’s Declaration of Independence) မ့ၢ်ဂ့ၤ ပာ်ဖျါတ့ၢ်ဝဲအသိးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤအမဲရကၤဖိတဖၣ်စံးဝဲ အသိး စီၤပၤ ကၠီးရှ် မ့မ့ၢ် ပှၤအသူၣ်ကိၤသးကိၤ,ပှၤအၢသီန့ၣ်ဒီး အဝဲကမၤကတၢၢ်ကွံာ် ပှၤလၢအဂုၤကျဲးစၢး ထံသဘျ့ကီၢ်သဘျ့ ခီဖျိလၢတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး, ကမၤဟးဂီၤတၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအဝဲ အိၣ်ဒီး “တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လုၢ်လၢ်အဂ့ၢ်အဝါ” အဃိ စီၤပၤ ကၠီးရှ် ကီၤသူၣ်ကီၤသး, ဒီးပၢၤဃာ်အသး န့ၣ်လီၤ. စီၤပၤ ကၠီးရှ် သံထွဲဝဲလၢ တၢ်သးအုးသးဖှီၣ်အပူၤဧါ, အဝဲမ့ၢ်ပၢဆှၢ အထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ဆူၣ်ဆူၣ် ကိၤကိၤန့ၣ်ဒီး…