နိၣ်ကံၣ်ယၣ် (Nokia) ကဲထီၣ်ကွဲၤဒီနၢ်ခီပနံၣ်လၢ အဆါဘၣ်တၢ်အါကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဖဲ ၁၉၉၈ အနံၣ်ဒီး စ့ဟဲနုာ်အတၢ်ကဲဘျုးထီၣ်ဘးဆူ ဒီလၣ်အကကွဲၢ် ၄၀၀၀ ဖဲ ၁၉၉၉ အနံၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တုၤဃီၤဆူ ၂ဝ၁၁ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤတဖၣ် ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲအဃိ နိၣ်ကံၣ်ယၣ် ကွဲၤဒီနၢ်ခီပနံၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ပှ့ၤန့ၢ်က့ၤလၢ မဲၣ်ခရိၣ်စီး (Microsoft) လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤလၢ နိၣ်ကံၣ်ယၣ် ကွဲၤဒီနၢ်အတၢ်မၤပူၤ တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတအိၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်သးလၢအပျံၤတၢ်ဒီး, တၢ်ပျံၤတၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဆၢတဲာ် လၢကမၤဟးဂီၤ တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ပျံၤဝဲဘၣ်ယိၣ်ဝဲဒၣ် လၢပှၤကထုးထီၣ် ဆိကတီၢ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အဃိ မဲန့ၣ်ကၠဲၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူ လၢကတဲဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးဒီး နိၣ်ကံၣ်ယၣ်ကွဲၤဒီနၢ်အတၢ်မၤသနူ လၢအတီၤ အပတီၢ်ဖုၣ်, ကွဲၤဒီနၢ်အက့ၢ်အဂီၤဒီး အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ, အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ယရှါ ၇:၂ ပာ်ဖျါဝဲ လၢစီၤပၤအၤဃးဒီး အပှၤတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး-“ဝးဝဲဒ်သ့ၣ်လၢပှၢ်လၢ်ကျါ လၢကလံၤအမဲာ်ညါအသိး” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၅-၆ အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ စ့ၢ်ကီး လၢအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤ မၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီးစူၤရံ ဒီးပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် အသုးမုၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကဟဲဒုးန့ၢ်ယူဒၤကီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၇ န့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၢ ဝံယၡါယၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစီၤအၤဃးလၢ အဒုၣ်ဒါတဖၣ်အတၢ်ကူၣ်ကျဲၤတကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ၂ စီၤ ၁၆:၇-၈အပူၤ, ခိၣ်နၢ်လၢအသးတဆးအံၤ ဃုထၢမၤဃူမၤဖိးသးဒီးအၤရှုၢ် လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အပူၤ ဒီးအးလီၤသးလၢ စီၤပၤဂံၢ်ဆူၣ်အစုပူၤန့ၣ်လီၤ. ယရှါ ၇:၉ အပူၤ ကစၢ်ယွၤ စံးဝဲ “သုမ့ၢ်တနာ်ဘၣ်ဒီးသုတအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဘၣ်” ဒီး စီၤပၤအၤဃးန့ၣ် တနာ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤလၢအစံးအီၤတၢ်တဂၤန့ၣ်ဘၣ်လီၤ.
တၢ်လၢမုၢ်တနံၤအံၤ ပှၤကွဲးလံာ်ဧ့ၤဘြံၤ မၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကဆိကမိၣ်ထံတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ လၢတၢ်နာ်အပူၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်. ဧ့ၤဘြံၤ ၁ဝး၂၃ အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ “မ်ပဟံးဃာ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤလၢအစံးပာ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအကလုၢ်တီလီၤ”. ဒ်သးစီဆှံဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤပှၤ လၢပကနာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဒီး ပကလဲၤတၢ်ဆူညါ လၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အပူၤ ဒီး ဒ်ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၃၉ စံးဝဲအသိး, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ“ပဂုၤက့ၤသးဆူ လီၢ်ခံဘၣ်”န့ၣ်လီၤ.
