တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢ
လၢ‘NFL’ ထံကီၢ်ဖျၢၣ်ထူကရၢအပူၤ ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဖၣ် လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ အဆၢကတီၢ်အါတက့ၢ် ဖုၣ်ဝဲလီၤ. ဒ်တၢ်ဃုထံတၢ်အကရၢ အတၢ်ကွဲးနီၣ် အိၣ်အသိး အါတက့ၢ် အတၢ်ထိၣ်ဃူ(average) အိၣ်ဝဲ ၃.၃ န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၢ် ‘NFL’ အပှၤလိာ်ကွဲဖိထီဘရဲးဒံၢ်(Tom Brady), ပှၤလိာ်ကွဲလၢလီၢ်ခံတခီအိၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် အဝဲနုာ်လီၤလိာ်ကွဲက့ၤ ဖျၢၣ်ထူ ဖဲအတၢ်လိာ်ကွဲနံၣ် အဝီ(၂၂)ဝီတဝီ ဖဲအသးအိၣ်(၄၄)နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ လိာ်ကွဲဝဲကဲလဲၣ်. ကမ့ၢ်လၢ အဝဲကတီၤအသးလၢ အတၢ်အီၣ်တၢ်အီအဖီခိၣ် ဒီးမၤဝဲနီၢ်ခိအတၢ်ဂဲၤလိာ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် လၢဒုးကဲထီၣ်အီၤ ပှၤလိာ်ကွဲပြၢတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ဘရဲးဒံၢ်မၤန့ၢ် Super Bowl ခိၣ်ဖး ၇ ဘျီအဃိ အဝဲဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤ မံၤလၤကပီၤ (G.O.A.T- greatest of all time) ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိလၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢ‘NFL’ ကရၢအကျါန့ၣ်လီၤ. အတၢ်သးစဲလၢ တၢ်သ့လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ထဲတမံၤဧိၤအံၤ ဘှီအတၢ်အိၣ်မူခဲလၢာ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်လၢ အဝဲလူၤတၢ်လိာ်ကွဲတခါအံၤ လၢတၢ်သးစဲဘၣ်ဒီး မံၤလၤသၣ်ကပီၤ…
ယွၤပှ့ၤက့ၤပတၢ်ဆါ
အီလ့း(Olive)ကွၢ်ဝဲ အတံၤသကိးပာ်ထီၣ် တၢ်ထဲးမဲအပီးအလီတဖၣ်ဆူ အသိလ့ၣ်ပူၤလီၤ. ဒ်မဲကသံၣ်သရၣ်(dentist)တဂၤအသိး အဝဲပှ့ၤတ့ၢ်ဝဲ တၢ်အပီးအလီသီသံၣ်ဘှဲ တဖၣ် ဒီးတၢ်ကဲထီၣ် မဲကသံၣ်သရၣ်မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲအတၢ်မံမီၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲအဖိခွါ “ခဲၣ်” အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲအိၣ်ဒီး ခိၣ်နူာ်ထူၣ်ပျၢ်အဂံၢ်စၢ်တၢ်ဆါန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကဘၣ်ဆိကတီၢ်အတၢ်မၤဒ်သိးကကွၢ်အဖိခွါလီၤ.
ယသကိးတဲဘၣ်ယၤ“ယမ့ၢ်အိၣ်ဒီးသးသမူအဘျီအကကွဲၢ်န့ၣ် ယကဃုထၢဒၣ် တၢ်တမံၤဃီအံၤလီၤ”န့ၣ်လီၤ. “ဘၣ်ဆၣ် ယဘၣ်ပျဲကွံာ် မဲကသံၣ်သရၣ်အတၢ်မၤအံၤ ကီဒိၣ်မးလီၤ” မ့ၢ်လၢယတၢ်မံမီၢ်လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.
ယလဲၤခီဖျိဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢပတနၢ်ပၢၢ်အီၤခဲအံၤခဲအံၤလီၤ. လၢအီလ့းအဂီၢ်, အဖိခွါအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ အတၢ်အိၣ်သးလၢတၢ်တဆိကမိၣ်တၢ်အပူၤ ဒီးတၢ်ဘၣ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်အတၢ်သးစဲလၢတၢ်တမုၢ်လၢ်တၢ်အပူၤအံၤ ကဲထီၣ် တၢ်ခိၣ်ဆါလၢအဂီၢ်လီၤ. လၢနီၢ်နၤဧမံ အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိခဲလၢာ်လီၤမၢ်ကွံာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ခိၣ်ဆါလၢအဂီၢ်လီၤ. ဖဲရူၤသး ၁:၂၁ န့ၣ် အဝဲယၢၤထီၣ်ဝဲ, “တၢ်သ့တၢ်လၢာ်မၤအၢယၤလီၤ”
ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်နၤဧမံအတၢ်တဲအါထီၣ်ဒံး ဖဲအထံၣ်ဘၣ်ဝဲလီၤ. ယွၤတညိကွံာ်အီၤဘၣ်, ယွၤဟ့ၣ်က့ၤအီၤတၢ်မူထီၣ်ခီဖျိဟ့ၣ်အီၤ အလံၤခွါဖိစီၤဧိၤဘ့းလီၤ (ရူးသး ၄:၁၇). စီၤဧိၤဘ့းတမ့ၢ်ထဲအစိာ် နီၢ်နၤဧမံအဝၤဒီး အဖိခွါအမံၤဘၣ် မ့မ့ၢ်အဝဲကဲထီၣ် စီၤဘိၤဧးအဒူၣ်ဖိထၢဖိလၢအလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်လီၤ(မး ၁:၅,၁၆).
ယွၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ(ပှ့ၤက့ၤ) နီၢ်နၤဧမံအတၢ်ဆါလီၤ. အဝဲပှ့ၤက့ၤစ့ၢ်ကီး…
ဒိကနၣ်ခရံာ်, ကနၣ် တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်တဂ့ၤ
ပိာ်ခွါသးပှၢ်တဂၤ တုၤကွၢ်ကွဲၤထံၣ်ဟူအတၢ်ကစီၣ်အါနၣ်ရံၣ်လၢတနွံအတီၢ်ပူၤဝံၤန့ၣ် အဝဲအသးတံာ်တာ်ဒီးသးဟူးဂဲၤထီၣ်ဒီးကိၢ်ဂီၤဝဲဒၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ လီၤပှီၢ်ကွံာ်ဒီးအဝဲအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. အဖိမုၣ်ဖိလၢဒိၣ်ထီၣ်လံတဂၤ ဃ့ကညးအီၤ “ဝံသးစူၤဆိကတီၢ်ကွံာ် (ပိတ်)အီၤတဘီ,” “ကနၣ်လၢၤတဂ့ၤ” ဘၣ်ဆၣ် ပှၤသးပှၢ်အဝဲန့ၣ် မၤလၢာ်အါထီၣ် အဆၢကတီၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ကွၢ်ကမျၢၢ်အတၢ်ကစီၣ် ဒီးတၢ်ကစီၣ်အကျိၤအကလုာ်
ကလုာ်လီၤ.
တၢ်လၢပဒိကနၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢပဂီၢ်လီၤ. ပထံၣ်တၢ်အံၤ ဖဲယ့ၣ်ရှူးဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးပီၣ်တံၤပံၤလးလီၤ. ဒ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအခိၣ်နၢ်တဖၣ် အတၢ်ဆှိးထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ထီဒါ ယ့ၣ်ရှူးအသိး အဝဲစံၣ်ညီၣ်တဲာ်အီၤ ဒီးစံး, “နမ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိအစီၤပၤဧါ” လီၤ (ယိၤ ၁၈:၃၃). ယ့ၣ်ရှူးစံးဆၢ ဒီးတၢ်သံကွၢ်, “ ဖဲနသးဒၣ်နဲ မ့ၢ်နစံးတၢ်အံၤဧါ... မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ပှၤဂၤစံးဘၣ်နၤလၢယဂ့ၢ်လဲၣ်” (:၃၄).
တၢ်သံကွၢ်တထံၣ်အံၤ မၤကွၢ်ပှၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ပှဲၤဒီး တၢ်ပျံၤနါစိၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပဒိကနၣ်တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်ဧါ ပဒိကနၣ်ခရံာ်ဧါ. ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲ,“ယသိတဖၣ်ဒိကနၣ် ယကလုၢ်ဒီးယသ့ၣ်ညါအီၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ပိာ်ယခံလီၤ (၁၀:၂၇). ယ့ၣ်ရှူးစူးကါတၢ်ကတိၤဒိအံၤ ဒ်သိးကတဲနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအခိၣ်အနၢ်တဖၣ် လၢအသးဒ့ဒီအဝဲဒၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲ, “ဒီးသိန့ၣ် ပိာ်ထီၣ်အခံလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ သ့ၣ်ညါအကလုၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤတမှံၤအခံန့ၣ် တပိာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. မ့ၢ်အဃ့ၢ်ကွံာ်လၢအအိၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ…
စှီၤတံၢ် ယွၤအကလုၢ်ကထါ
ထးကိၤကနံအကွီၤလီၢ်လံၤလၢ တၢ်စၢလီၤစဲၤအီၤ ဖဲယတံတံၢ်ဖးဒိၣ်အပဲတြီဖးဒိၣ်အလိၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ် ကီၢ်စဲၣ်မဲးနံၣ်စိထၣ်(Minnesota) အတၢ်ခုၣ်ကတီၢ်န့ၢ်ဝဲလီၤ. ဖဲလၢစီၤစုၤခီၣ်ယီၢ်တကယၤန့ၣ် ထးကွီအဂၤတခါ ဘၣ်တၢ်စၢဃာ်အီၤကျၢၤကျၢၤ ဖဲပှၤမၤကျီၢ်နူၢ်ထံ အဘုဖီကပၤလီၤ. ဖဲဘှ့ၣ်ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ် လီၤအကတီၢ်န့ၣ် ယတံတံၢ်စၢပျံၤလၢထးကွီၤခံ ကဝီၤအဘၢၣ်စၢၤ ဒ်သိးအဝဲကလဲၤဘၣ်ကျဲလၢဟံၣ်ဒီးဘုဖီအဘၢၣ်စၢၤလီၤ. ခီဖျိ ဖီၣ်ဃာ်ပျံၤဃံးဃံးဒီး လဲၤဝဲန့ၣ် အကျဲတကမၣ်လၢၤဘၣ်.
ယတံတံၢ်စူးကါပျံၤလၢဆှၢအီၤဘၣ်ဘၣ် ဖဲဘှ့ၣ်ကလံၤမုၢ်အကတီၢ်အံၤန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ယၤ လၢစီၤဒၤဝံး စူးကါဧ့ၤဘြံၤအထါတဖၣ် ဒ်သိးယွၤအတၢ်ကူၣ်သ့ကနဲၣ်အီၤ ကျဲထီဒါတၢ်ဒဲးဘးဒီးတၢ်မၤကမၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. စံး ၁၉:၉-၁၁ “ယွၤအတၢ်စံၣ်ညီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အမ့ၢ်အတီဒီးလိၤဝဲတီဝဲခဲလၢာ်လီၤ. ပသးကွံအီၤအလီၢ်အိၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ထူ, ဒီးဒိၣ်န့ၢ်ထူအစီထံလၢအအါန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ. မ့ၢ်အဆၢန့ၢ် ကနဲစီ, ဒီးကနဲစီလၢအလီၤစီၤလၢကနဲအခိၣ်ထံအလိၤန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ.
တၢ်စှီၤဃာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢယွၤကလုၢ်ကထါ လၢယွၤအသးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲန့ၣ် ကပၢၤဃာ်ပှၤ လၢပကျဲကမၣ်ဒီး မၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကဆၢတဲာ်တၢ်လၢ ဒုးလၤကပီၤယွၤ ဒီးပှၤဂၤတဖၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ဒုးပလီၢ်ပှၤ ဒ်သိးပသုတဟးယံၤထီၣ်ဒီးယွၤ ဒီးဆှၢပှၤကျဲဆူဟံၣ်လီၤ. တဲပှၤကစၢ်လၢအုၣ်ခီၣ်က့ၤပှၤ အတၢ်အဲၣ်လၢပတဟ့ၣ်ဘၣ်အပှ့ၤ ဒီးတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်လၢအိၣ်ခိးပာ်ပှၤလၢ ကပာ်လီၤအတၢ်နာ်လၢခရံာ်အပူၤလီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါ မ့ၢ်ပသးသမူအပျံၤန့ၣ်လီၤ. မ်ယွၤမၤစၢၤပှၤ လၢပကဖိးဃာ်ပျံၤအံၤ တထံၣ်ဃီတက့ၢ်.
ဂ့ၤအါထီၣ်သကိး ဒ်သိးသိး
မၣ်ရံၣ်(Marie), မ့ၢ်မိၢ်လၢအဝၤတအိၣ်ဘၣ်တဂၤ တနါစိၤလီၤတိၢ်လၢတၢ်လဲၤဆူသရိာ် ဒီးမၤလိလံာ်စီဆှံဘၣ်, အဝဲလဲၤဆူသရိာ်ကိးနွံဒဲး ဃုာ်ဒီးအဖိယဲၢ်ဂၤ ဒီးမၤန့ၢ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လိၣ်ဒီး မၤကဆှဲကဆှီအဝဲသ့ၣ်လီၤ.
တနံၤန့ၣ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဲဘၣ် မၣ်ရံၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတနီၤအိၣ်ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်လၢအပှၤဟံၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. ပှၤဒီမိဝၤခံဂၤ ကျဲၤန့ၢ်အီၤဟံၣ်လၢအပှ့ၤဘၣ်ဘၣ်ဖိလီၤ. ပှၤအဂၤတဒူၣ် ဟ့ၣ်အီၤတၢ်မၤ ဖဲအခီဖံၣ်ကျးဒီးကဲဘျုးဝဲလီၤ. ပှၤသးစၢ်တဂၤ ဟ့ၣ်အီၤလၢ သိလ့ၣ်လၢအဘှီက့ၤဝဲတခိၣ် ဒီးအၢၣ်လီၤအီၤလၢကဘှီန့ၢ်အီၤ ဖဲဟးဂီၤတဘျီဘျီလီၤ. မၣ်ရံၣ်စံးဘျုးယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးခု မ့ၢ်လၢအိၣ်ဘၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤ လၢပှၤမၤယွၤအတၢ်မၤဒီး မၤစၢၤလိာ်သးကဒဲကဒဲလီၤ.
ပဟ့ၣ်တၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒ်မၣ်ရံၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်သနာ်က့ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် တၢ်တ့လီၤပာ်လီၤအီၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤလိာ်အသးလီၤ. ပှၤကွဲးတၢ်သးခုကစီၣ် စီၤလူၤကၣ် ပာ်ဖျါပှၤနာ်ခရံာ်တဖၣ် “အိၣ်ဝဲတဘိယူၢ်ဃီ လၢတၢ်မၢဖိအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ ဒီးလၢတၢ်ရ့လိာ်, ဒီးတၢ်စိၢ်ဘျဲးကိၣ်, ဒီးတၢ်ဘါထုကဖၣ်အပူၤ”လီၤ (မၤတၢ် ၂:၄၂). ဖဲပပာ်ဖှိၣ် ပတၢ်ပိးလီဂံၢ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် ပမၤသကိးတၢ်ဒ်သိးသိး လၢပကမၤစၢၤပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ် ဒ်ပှၤနာ်ခရံာ်လၢအဆိတဖၣ် မၤဝဲအသိးလီၤ (:၄၄-၄၅). ဖဲပဒိၣ်ထီၣ်ဘူးထီၣ်ဒီးယွၤ ဒီးပှၤဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပကဟုကယာ်လိာ်ပသးကဒဲကဒဲသ့ဝဲလီၤ. တၢ်အုၣ်ပသးလၢယွၤ အတၢ်အဲၣ်ခီဖျိ ပဒုးနဲၣ်ဖျါ ယွၤအဖိအတၢ်အိၣ်မူဖံးမၤအဒိအတဲာ်အံၤ ကဆှၢပှၤဂၤဆူ အတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်ဒီးယ့ၣ်ရှူး…