တၢ်ထံၣ်စိပှၤလၢ ပဃၢၤတဖၣ်အခါဆူညါ
ဖဲနံၣ်ယိၣ်ဒဲရှါ (Neodesha)ဝ့ၢ်ဖိ, ကီၢ်စဲၣ်ခဲစး(Kansas) ကၠိတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်တဘျီ တီၤထီဒီးတီၤခၢၣ်သးကၠိဖိသၢကယၤအဘျဲၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးဖှိၣ်အီၤသတူၢ်ကလၥ်ဆူ ကၠိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးအဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဆ့ၣ်နီၤဝံၤ တၢ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသး ဖဲကၠိဖိတဖၣ် အနၢ်ဟူဝဲဒၣ် နီၢ်ဒီမိၤဝၤခံဂၤလၢ အတၢ်ဘၣ်ထွဲအိၣ်ဒီးအဝ့ၢ်ဖိန့ၣ် ပာ်လီၤအသး လၢကဟ့ၣ်ဝ့ၢ်နံၣ်ယိၣ်ဒဲရှါ ကၠိဖိတဖၣ်အဂီၢ် ခီလ့ၣ်ကၠိအဘူးအလဲ ဆူမဲာ်ညါ ၂၅ နံၣ်အတီၢ်ပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ်အသးကမၢကမၣ်, သးလီၤကတုၤဝဲ, သးခုဒိၣ်မး ဒီးမဲၥ်ထံမဲၥ်နိလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
နံၣ်ယိၣ်ဒဲရှါဝ့ၢ်ဖိအံၤ မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွၥ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးအဃိ ဒူၣ်ဖိထၢဖိအါမး ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီဝဲဒၣ်ဒီး ခီလ့ၣ်ကၠိအတၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လဲလိၥ်ကွံၥ် ဝ့ၢ်ဖိအံၤတၢ်အိၣ်အသးဆူ တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် လၢပှၤတစိၤဘၣ်တစိၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤမၤဘူၣ်တၢ်တဖၣ် မုၢ်လၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အံၤ ကမၤဘျုးမၤဖှိၣ် ခ့ခါဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ်အဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် ကကွဲန့ၢ်ဒီး, ကကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ ပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ် ဒ်သိးကဟဲအိၣ်ဟဲဆိးဝဲလၢဝ့ၢ်ဖိအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်စိဝဲဒၣ် လၢအတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်အံၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအသီတဖၣ်, ဂံၢ်ဘါဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤအသီတဖၣ်, ခါဆူညါတၢ်လီၤဆီလၢဝ့ၢ်ဖိအံၤအဂီၢ်လီၤ.
ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိး အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢကအိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ညီတၢ်, တမ့ၢ်ထဲလၢ ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲလီၤ အတၢ်လိၣ်ဒၣ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီ ကထံၣ်စိစ့ၢ်ကီးခါဆူညါသီသံၣ်ဘှဲလၢ ပှၤလၢအဃၢၤလၢအဘၣ်ဂဲၤလိၥ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.ကစၢ်ယွၤအတၢ်နဲၣ်ကျဲ မ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါဆှံဆှံ လၢ…
သူၣ်အုးသးအုးဒီး စံးဘျုးစံးဖှိၣ်
ဖဲယမိၢ်သံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အသကိးပှၤတူၢ်ဘၣ်ခဲစၢၣ် တၢ်ဆါအကျါတဂၤ ဟဲသုးဘူးအသးဆူယအိၣ် ဒီးစံးဝဲ “နမိဂ့ၤလၢယဖီခိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ,” ဟီၣ်သါတကူးဒီးစံးဝဲ “ယကဘၣ်သံအလီၢ်န့ၣ် အဝဲသံအဃိ ယသးအုးဒိၣ်မးလီၤ “ယစံးဆၢက့ၤအီၤ, “ယမိအဲၣ်နၤလီၤ.” “ပဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကပျဲထံၣ်နၤလၢ နဖိခွါဖိတဖၣ်ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.” ယဖီၣ်ဃးအစု, ယဟီၣ်ဃုၥ်ဒီးအီၤ ဒီးဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤအီၤ လၢအတၢ်သူၣ်အုးသးအုး လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယစံးဘျုးစ့ၢ်ကီးကစၢ်ယွၤလၢ အဝဲအတၢ်ဆါလီၤစၢ်အဃိ အိၣ်မူဘၣ်ဒံးဒီးအဝၤ ဃုာ်ဒီးအဖိခွါဖိခံဂၤ လၢအဒိၣ်တတုၥ်ဒံးတဖၣ် လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤန့ၣ်လီၤ.
လံၥ်စီဆှံအပူၤ လံာ်ယိၤဘး ၁:၂၀ ပၥ်ဖျါထီၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအဒိၣ်အမုၢ် လၢပကနၢ်ပၢၢ်အီၤကီခဲ ဖဲစီၤယိၤဘးလီၤမၢ်ကွံၥ်တၢ်ခဲလၢၥ်, ပၣ်ဃုၥ်ဒီးအဖိအလံၤတဖၣ်လီၤ. စီၤယိၤဘးသူၣ်အုးသးအုးဒီး “ထိၣ်လီၤပှီၤအသးလၢဟီၣ်ခိၣ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လီၤ”. လၢတၢ်သူၣ်ကၢ်သးလီၤအပူၤ ဒီးလၢတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအသးလၢၥ်လၢၥ်ဆ့ဆ့အပူၤ, ဘၣ်ဆၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲစံးဝဲ ဖဲ ယိၤဘး ၁:၂၁ အပူၤ “ယွၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်, ဒီးယွၤဟံးထီၣ်ကွံၥ်တၢ်, မ်ယွၤအမံၤဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအီၤတက့ၢ်”. ဖဲလၢစီၤယိၤဘးကဘၣ်ဂဲၤလိၥ်ဝဲသပှၢ်ပှၢ် လၢအဝဲကကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအံၤဒီးကစၢ်ယွၤသူၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူအခါ, အဝဲတူၢ်လိၥ်ဒီးသးခုဒၣ်လဲၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အိၣ်စိအိၣ်ကမီၤလၢ တၢ်အိၣ်အသးအဂ့ၤအအၢခဲလၢၥ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယွၤနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒၣ်လၢ…
ဟံၣ်အမ့ၢ်အတီလၢ ပသးအဂီၢ်
ထွံၣ်လီၤလးဖိ ဘီးဘံၣ် (Bobbie the Wonder Dog) မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကီၢ်ကၠၢမၢၣ်အထွံၣ်ဖိတကလုၥ်လၢအကွၢ်ထွဲစၢၤသိဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကိၢ်ခါပှၤဟးကသူၣ်အဆၢကတီၢ် ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအယံၤဝဲဒီးဟံၣ် မံးလၥ် ၂,၂၀၀ အခါန့ၣ် ထွံၣ်ဖိအံၤလီၤဖးဝဲဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်လၢ အဘူၣ်ဃးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဃုအီၤလၢ တၢ်လီၢ်ကိးတီၤဒဲး ဘၣ်ဆၣ်တထံၣ်ဝဲအဃိ ဘၣ်ဟဲက့ၤဝဲလၢသးသ့ၣ်ဖးအပူၤလီၤ.
ဃုလါပူၤကွံၥ်အလီၢ်ခံ တၢ်ဂိၢ်ခါဘူးကလၢၥ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ထွံၣ်ဖိဘီၣ်ဘံၣ်လၢ အဆူၣ်အရူတရိး, ဃဲၤသံကျိသံဖိအံၤ ဟဲက့ၤတုၤဝဲဒၣ်လၢဟံၣ်အတြဲၤ ဖဲဝ့ၢ်စ့လဘၢၣ်ထိ(Silverton), ကီၢ်စဲၣ်အီရံကိၤ(Oregon)န့ၣ်လီၤ. ဘီၣ်ဘံၣ်ဖိ ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်လဲၤကျဲလၢ အယံၤဝဲဒီးလီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ်, ဘၣ်ခီဝဲထံကျိတဖၣ်, မဲးမုၢ်ခိၣ်ဒီးကစၢၢ်ကလိ လၢဘှ့ၣ်ဘၢဃးတဖၣ် ဒ်သိးကဃုထံၣ်က့ၤဟံၣ်ဒီး ပှၤလၢအအဲၣ်ဝဲတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘီၣ်ဘံၣ်ဖိအတၢ်ဃုထံၣ်က့ၤ အဟံၣ်ဖိအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤလၢ အခူအဝ့ၢ်ဂီၢ်ဒီး ဘၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါအီၤလၢလံၥ်လဲၢ်, တၢ်ဂီၤမူဒီး ကျဲကပၤတၢ်ဒူၣ်လိၤ တၢ်ဂီၤတ့ခဲၣ်တဖၣ်အပူၤလီၤ. အတၢ်အဲၣ်အဟံၣ်ဖိဃိဖိတဖၣ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ပှၤအါဂၤ အတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးဒီး အသးကလၢၢ်ဘၣ်တဖၣ်, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤဒၢနုၥ်ဃၥ် တၢ်သးဆၢန့ၢ် ယိၥ်ယိၥ်လၢ ပသးဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢပျၢၤ ပှၤကူၣ်သ့ယွၤဂ့ၢ်ပီညါ အီကၢးစတံ (Augustine) စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ. “နတ့လီၤပှၤလၢနဂီၢ်ဒၣ်နဲ,…
မဲၥ်ထံကလၤအတၢ်မၤကွၢ်
“လၢမဲၥ်ထံကလၤအပူၤန့ၣ်မ့ၢ်မတၤတဂၤလဲၣ်” တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်သံကွၢ်တခါလၢ သးဂ့ၢ်ပီညါပှၤကူၣ်သ့တဖၣ်လၢ အသမံသမိးသံကွၢ်ဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါတိၢ်နီၣ်လီၤ အသးဘၣ်, တဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်လၢအသးအိၣ် တဆံဃိးလါဒီးအဖီလၥ်တဖၣ်န့ၣ် ညီနုၢ်တိၢ်နီၣ်မၤဘၣ်ထွဲအသးဒီးအက့ၢ်အဂီၤ လၢအဖျါလၢမဲၥ်ထံကလၤအပူၤတန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲအဒိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်, ဖိသၣ်တဖၣ်နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကွၢ်လီၤဒၣ်အသးလၢမဲၥ်ထံကလၤအပူၤလီၤ. တၢ်သ့ၣ်ညါထံလီၤသးအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဒီးတၢ်ဒိၣ်တုၥ်ခိၣ်ပှဲၤ လၢတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အပူၤအပနီၣ် လၢအကါဒိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်စ့ၢ်ကီး လၢပှၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤခရံၥ်တဖၣ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. စီၤယၤကိၥ်ပၥ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်အတကွီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး မဲၥ်ထံကလၤအတၢ်မၤကွၢ်န့ၣ်လီၤ. မဲၥ်ထံကလၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲယွၤအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကလုၢ်လီၤ(ယၤကိၥ် ၁:၁၈) . ဖဲပဖးလံၥ်စီဆှံအခါပထံၣ်တၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဖဲလံၥ်စီဆှံပၥ်ဖျါ တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအခါ မ့ၢ်ပထံၣ်လီၤက့ၤပသးဧါ. ဖဲလၢပဖးဘၣ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤမၢပှၤတဖၣ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်ပထံၣ်လီၤက့ၤ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်ဧါ. ဖဲပကွၢ်လီၤက့ၤပသးဒီး သမံသမိးက့ၤပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အခါန့ၣ် လံၥ်စီဆှံမၤစၢၤဒုးထံၣ်သ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤပလိၥ်ဝဲဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိးလၢပဂီၢ်ဧါ. မ့တမ့ၢ်, မ့ၢ်ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤပသးဒီး လဲလိၥ်က့ၤပသးန့ၣ်ဧါ.
အဆၢဖိ ၂၂ အပူၤ စီၤယၤကိၥ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဒ်သိး ပသုတမ့ၢ်ပှၤလၢအဖးလံၥ်စီဆှံဝံၤ ဒီးဟးထီၣ်, ပှၤလီလီၤအသး, ဒီးသးပ့ၤနီၣ်ကွံၥ်တၢ်လၢပထံၣ်, ပဖးတဖၣ်န့ၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လံၥ်စီဆှံဟ့ၣ်ပှၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤအတၢ်နဲၣ်ကျဲဒ်သိး ဒီးပကအိၣ်မူလၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ဒ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်အသးအသိးန့ၣ်လီၤ.ဖဲလၢပဖးလံၥ်စီဆှံ, မုၥ်လၤဆိကမိၣ်အီၤဒီး မၤနၢ်ပၢၢ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အခါန့ၣ် ပဃ့ကစၢ်ယွၤလၢကဟ့ၣ်…
ယွၤအဘျုးအဖှိၣ် လၢအပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ
“တဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီခဲလၢၥ်, ဘၣ်ဆၣ် တဲလီၤတစွၤအီၤတက့ၢ်.” တၢ်အံၤမ့ၢ် ပှၤကွဲးထါ အဲမလ့ၣ် ဒံးကစၢၣ် (Emily Dickinson) အတၢ်ကွဲး, အဲၣ်ဒိးပၥ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီးအလၤကပီၤန့ၣ် ကပြူၢ်ကပြီၤဒိၣ်မးလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးညီတဖၣ် လၢကနၢ်ပၢၢ်ဒီးတူၢ်လိၥ်ဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢပဂီၢ်မ့ၢ်ဝဲ ကတူၢ်လိၥ်ဒီးနီၤဟ့ၣ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအလီၤတစွၤတစဲး, ဒ်ပစံးတၢ်အသိး လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ,ဒီးတမ့ၢ်ဒ်ကျဲလိၤတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီကဘၣ်ဆဲးကပြူၢ်လီၤဝဲ ကယီကယီ တဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲးအမဲၥ်ကဘျီၣ်ဝဲလီၤ.
တၢ်မၢဖိစီၤပီလူးစံးတၢ်ဒ်သိးအံၤစ့ၢ်ကီး ဖဲ အ့းဖ့းစူး ၄:၂ အပူၤ ဖဲအဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးကယဲၢ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသုသး , ဒီးသူၣ်စူၤသးစူၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤဃဲးဃဲး, ဒီးကီၤသုသးသကိးသကိး လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. စီၤပီလူးဒုးနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ တၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်တဖၣ် အတၢ်ဝံသးစူၤဒီး တၢ်မၤဘျုးမၤဖှိၣ်လိၥ်သးကဒဲကဒဲအံၤ မ့ၢ်လၢကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်ဝံသးစူၤပှၤအဃိလီၤ. လၢတၢ်ဟံးန့ၢ်ပှၤကညီက့ၢ်ဂီၤန့ၣ်, (:၉-၁၀) ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ တၢ်ဘှ့ၣ်တၢ်ဘှီၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤအပူၤ လၢပှၤကညီလိၣ်ဘၣ်ဝဲဒ်သိးပှၤကနၥ်ဒီးတူၢ်လိၥ်အီၤလီၤ.
အဝဲ အခဲအံၤ ပၥ်ဖျါထီၣ်အသးစ့ၢ်ကီးဒံးလၢ တၢ်ဝံသးစူၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအကျဲတဖၣ် ခီဖျိဟ့ၣ်ဝဲ, ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢတၢ်သးစူၤဒီးတၢ်အဲၣ် ဒ်သိးဒီးကဒိၣ်ထီၣ်ဒီးဒိၣ်တုၥ်ခိၣ်ပှဲၤဝဲအဂီၢ်…