အထူၣ်စုညါတၢ်ဃူတၢ်ဖိး
ၦၤဒၢး(ချ) ခ့ခါၦၤတ့တၢ်ဂီၤ အဲးဘၢးမီဒၢၣ်မဲ အတၢ်ဂီၤလၢ အတ့ဝဲ “ကူၤရ့ၤန့ ဖိစီၤၡံမိၣ်” တဂၤ ဒ်အဖျါလၢ တၢ်တ့ပူၤအသိး အမဲၥ်လီၤသၦၢ်လီၤ. စီၤၡံမိၣ်အမဲၥ်ချံတဖၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဝံဃၢလၢ အနီၢ်ခိဒီးအသး မ့ၢ်လၢမူဒါလၢ ဘၣ်မၤဝဲအဃိလီၤ. ဒ်လံၥ်စီဆှံအတၢ်ဂ့ၢ်ဖျါ ဖဲမၢ်ကူး ၁၅ အသိး ပမၤလိဘၣ်လၢ အဝဲအိၣ်လၢ ကမျၢၢ်ကွၢ်ကီတၢ် အကျါန့ၣ် တၢ်ကိးထီၣ်အီၤ ဒ်သိးကယိးဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအထူၣ်စုညါလီၤ.
စီၤမၢ်ကူး တဲဘၣ်ၦၤလၢ စီၤၡံမိၣ်ဟဲလၢ “ဝ့ၢ်ကူၤရ့ၤန့” , ဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အိၣ်လၢ ကီၢ်မိၢ်ၦၢ်အၤဖြၤကၤကလံၤစိး အိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဖိအနီၣ်ဂံၢ်အါမး ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢ အဝဲဟဲဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လၢ ကမၤဘူၣ်လဲၤကပၥ် ဖဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အိၣ်ဘၣ်လၢၦၤဂီၢ်မုၢ်လၢကူၣ်မၤသံယ့ၣ်ၡူးနၥ်သက့ အဝဲမၤစၢၤဘၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခီဖျိတၢ်မၤအဆံး ဘၣ်ဆၣ်အိၣ်ဒီး အခီပညီတမံၤလီၤ (မၢ်ကူး ၁၅:၂၁). လၢအဆိ ဖဲလံၥ်မၢ်ကူးအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး တဲဘၣ် ၦၤပိၥ်အခံတဖၣ်, “ဖဲဒၣ် ၦၤလၢတၢ်မိၣ်ဟဲပိၥ်အသးလၢယခံတဂၤဂၤန့ၣ်, မ်အညိကွံၥ်အသးဒၣ်ဝဲ,…
ဒီးမ့ၢ်လၢမုၢ်နၤလီၤ
လၢ အံၣ်လံၣ်ဝံစၢၣ် အလံၥ် “Night starkly” အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤသးအုး သၦီၤ ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်မၤလူၤကွံၥ် ၦၤကလုၥ် (Holocaust)လီၤ. အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ အတၢ်လဲၤခီဖျိ ဖဲနၣ်စံၣ်အတၢ်သံဒဲပတုၥ်န့ၣ် ဝံစၢၣ် ကွဲးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒုးထံၣ်ထီၣ်ၦၤ တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲ တၢ်ဟးထီၣ်ကွံၥ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလီၤ. ဖဲစီၤမိၤရှ့ဒီး အံၣ်စရ့လးဖိ တဖၣ် ထူၣ်ဖျဲးထီၣ် ဖဲဘူၣ်လဲၤကပၥ်အဆိကတၢၢ်တဘျီဝံၤ (၂ မိၤ ၁၂), ဒီး ဝံစၢၣ် တဲဝဲလၢ နၣ်စံၣ်တဖၣ် ဖီၣ်အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဖဲဘူၣ်လဲၤကပၥ် ဝံၤဝဲလီၤ.
ပကကတိၤအၢ ဝံစၢၣ်လၢ အတၢ်တဲစိၣ် စံးတၢ်လၢအံခးတကပၤလီၤ. ဒီးဆိကမိၣ်လၢ လံၥ်စီဆှံပၥ်ဖျါ တၢ်မၤအသးတမံၤအံၤ ခိၣ်ခံလိၥ်သးလီၤ. ဖဲဘူၣ် လဲၤကပၥ်အနၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကမၤထူၣ်ဖျဲးကွံၥ် ယွၤအၦၤဂီၢ်မုၢ် လၢတၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်အလီၢ်န့ၣ် အဝဲပျဲၦၤလၢကမၤသံအီၤတဖၣ် ကဖီၣ်အီၤလီၤ.
စီၤယိၤဟၣ် ဆှၢၦၤဆူ တၢ်ထံၣ်အစီအဆှံ တချုးဖဲတၢ်ဖီၣ်ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူး “အသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ” လၢ…
တၢ်စိာ်အီၤလၢတၢ်အဲၣ်
ယလံၤခွါဖိအိၣ်လွံၢ်နံၣ်တဂၤ ဆ့ၣ်နီၤလၢ ယကံၣ်လူၢ်ခိၣ် ဒီးဒဲယခိၣ်တလ့ၤ ဒီး ကွၢ်ထံတၢ်လၢတၢ်သးစဲလီၤႉ အ၀ဲသံကွၢ်၀ဲ‚ ‘‘ဖုဖု‚ နခိၣ်ဆူၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်ဒ်လဲၣ်’’ႉ ယနံၤဒီးတဲအီၤ ‘‘အိၣ်တဂ့ၤဘၣ်ႉ ယကဘၣ်ဟ့ၣ်နၤ ယခိၣ်ဆူၣ်တနီၤလီၤ’’ႉ
ယနံၤကမှံထီၣ် မ့ၢ်လၢ အ၀ဲသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ယၤအဃိ ဒီးယယူအီၤဆူ ယအိၣ်ဒီးဖိးဟုအီၤလီၤႉ ဖဲလၢယဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်အဲၣ်လၢယဂီၢ်န့ၣ် ယဆိကမိၣ်ထီၣ် ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်အဲၣ်လၢဂၢ်လီၤအသးလီၤႉ
ကၠံၣ်ခ့ၣ်ခၠဲးစဲထၢၣ်တၢၣ် ကွဲး၀ဲ ‘‘ပမၤတၢ်ဒဲးဘးဒီးပပှၢ်ထီၣ်လီၤ ဒီးပပၢ်ယွၤန့ၣ် စၢ်န့ၢ်ပှၤလီၤ’’ႉ ခီဖျိိတၢ်အံၤ အ၀ဲမိၣ်စံးသး၀ဲလၢ ‘‘တၢ်အိၣ်အကစၢၤအကစၢၤ လၢပျၢၤလံၤလံၤတဂၤ’’ (ဒၤ ၇း၉) န့ၣ် တဘၣ်ဘၣ် တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလၢ တၢ်ဒဲးဘး အတၢ်အုၣ်သံကျၣ်သံဘၣ်လီၤႉ ယွၤန့ၣ် အနံၣ်အလါအကတၢၢ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးအဲၣ်ပှၤဒီး တၢ်အဲၣ်လၢအဆူၣ်အကိၤဒိၣ်မး တအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်ဒီး တၢ်ဂုၤကဒါက့ၤ ဆူခံဘၣ်ႉ အ၀ဲလၢပှဲၤဒီးတၢ်သးဆူၣ်ဒီး မၤပှဲၤတၢ်လၢအၢၣ်လီၤ၀ဲထီဘိလၢ မၤတ့ၢ်၀ဲ ဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒ်ဖျါဖဲ ယ့ှှါယၤ ၄၆ ‘‘ဒီးယမ့ၢ်အ၀ဲဒၣ်တုၤလီၤလၢ သုသးပှၢ်‚ ဒီးတုၤ သုခိၣ်၀ါ‚ ယကစိာ်သုလီၤႉ ယဲဒၣ်…
ဒ်သိးပှၤဒီးလၢပဂီၢ်
ဒဲရၠာစးဲးပာ်သူၣ်ပာ်သး၀ဲလၢ အဖိခွါဖိတအဲၣ်ဒိးဘ့ၣ်လီၤကွံာ်အဆ့ ဖဲအလုၣ်ထံအခါ မ့ၢ်လၢ အ၀ဲပာ်သူၣ်ပာ်သးဒိၣ်မးလၢ ပှၤကထံၣ်အမဲာ်ဃးလၢ အိၣ်ဖဲအကနံၣ် ဒဲရၠာစးဲး ဘၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်ဆဲးကံၣ်အလိၤ ဒ်သိး ကလီၤဂာ်ဒီး အဖိခွါဖိ ဒီးတူၢ်ဘၣ် တၢ်ဆါဒိၣ်မးလီၤႉ
ဒဲရၠာစးဲးအတၢ်အဲၣ်အဖိခွါအံၤ ဆဲးဖျါ ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဖိခွါအဖိမုၣ် အဂီၢ် လီၤႉ မ့ၢ်လၢ ပ၀ဲ‚ ယွၤအဖိတဖၣ် ပဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ညၣ်ဒီးတၢ်သွံၣ် (ဧ့ၤ့ဘံၤ ၂း၁၄) ၢ်ပှၤကညီက့ၢ်ဂီၤဒီး ဟ့ၣ်ခီ ပှၤကညီ ဒီးမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ပှၤလၢတၢ်သံ (း၁၄) ‚ ဘၣ်တၢ်မၤကဲထီၣ်အီၤ ဒ်ပ၀ဲအသိး ဒ်ပှၤကညီနီၢ်နီၢ် လၢတၢ်ကိးမံၤ (း၁၇) ‚ ဒ်သိးကမၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးက့ၤပှၤဒီး ယွၤလီၤႉ
ဒဲရၠာစးဲး ဒ်သိးကမၤစၢၤက့ၤ အဖိခွါအတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂီၢ် ဆဲးကံၣ်အသး ဒ်သိး ကလီၤဂာ်ဒီးအဖိခွါလီၤႉ ကစၢ်ခရၠာစးံာ်မၤစၢၤပှၤ ပတၢ်ကီ ၣ်အန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ကဲကုၢ် ဆူတၢ်သံလီၤႉ အ၀ဲမၤနၢၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် လၢပဂီၢ် ခီဖျိမၤလီၤဂာ်ဒီးပဂီၢ်လီၤႉ ယ့ၣ့်ှှူး အတၢ်သးအိၣ်လၢ ကဟ့ၣ်နီၤလိာ် တၢ်အိၣ်မူ ဒ်ပှၤကညီအတၢ်အိၣ်မူအံၤ တမ့ၢ်ထဲ…
ဒုးကဲထီၣ်တၢ်ကတီၢ်ကိးကတီၢ်လၢတၢ်အကါဒိၣ်
ဖဲကလံၤစိးခဲရၠာစးိၣ်လဲန့ၣ် ဖၠၣ်စိမိၤအလံာ်ရၠာစးိဖှိၣ်ဒၢး ဖဲပှၤပာ်တၢ်လီၢ်လံၤလၢ ပျၢၤတဖၣ် န့ၣ် အိၣ်ဒီးနၣ်ရၠာစးၣ်ဖိလၢပျၢၤ ၀ံလၢထၢၣ်ပူၤလၢ အဘိတဖၣ် အိၣ်ပတုာ်အသး ဖဲ (၈) နၣ်ရၠာစးံၣ် (၁၉) မံးနံး ဒီး (၅၆) စဲးကီးလီၤႉ နၣ်ရၠာစးံၣ်အကစၢ်အၤလံၤ့ှှါမံးခၠဲး လီၤတဲာ်သံ ဖဲထံလီၤဆှူလၢ အိၣ်ဖဲ အဖလါစံၣ်ကစၢၢ်တဖၣ်အကျါ ဖဲအဆၢကတီၢ်နၣ်ရၠာစးံၣ်အ၀ဲန့ၣ် ဖဲလါယူၤ (၂၇) သီ ၁၈၅၇ နံၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဖၠၣ်စိမိၤသရၠာစးၣ် မဲးခၠဲးအံၤ ကျဲးစၢးဃုထံၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒ်သိးကဒုးသ့ၣ်ညါ ၀ဲလၢ အ၀ဲအတၢ်တဲလၢ ကစၢၢ်အခိၣ်ထိးအ၀ဲန့ၣ် မ့ၢ်ကစၢၢ်ထီကတၢၢ်လၢ မံးစံးစပံၣ် အမုၢ်ထီၣ်အံၤအဂီၢ်လီၤႉ ကစၢၢ်အံၤ တၢ်ကိးက့ၤလၢ အ၀ဲအမံၤ လၢကစၢၢ်မံးခၠဲးလီၤႉ အ၀ဲအလိၤ အိၣ်ဖဲကစၢၢ်အထီကတၢၢ်အလီၢ် ဖဲအ၀ဲလီၤတဲာ်အကပၤလီၤႉ ဖဲထီၣ် ကစၢၢ်အ၀ဲန့ၣ် တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဆိကမိၣ်ထီၣ် မံးခၠဲးအဂ့ၢ်ဒီး ယကဘၣ်သံ စ့ၢ်ကီး အဂ့ၢ်ဒီး ပတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဒံးဆူညါဆံးအါလဲၣ်လီၤႉ ယဆိကမိၣ်ထီၣ် ယ့ၣ့်ှှူး အတၢ် ကတိၤလၢ တဲဘၣ်အပျဲၢ်တဖၣ်…