တၢ်ပညိၣ်အသီ
ကၠ့ကီး ဒ့ၤဘ့းမ့ၢ်ပှၤဆးတၢ်ကံးညာ်တဂၤနှၣ်လီၤႉ အ၀ဲအိၣ်ဒီး အတၢ်ကီတၢ်ခဲတမံၤ / ၁၈၀၀ နံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတီၢ်ပူၤအခါ ကီၢ်အမဲရၠာစးၤကၤမုၢ်နုာ် လီၢ်က၀ီၤန့ၣ် ပှၤခူၣ်ထူ‚ ပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဖျီၣ်ခံလၢ အကူ၀ဲတၢ်မၤပူၤ ညၣ်ြပဲး၀ဲ
ခဲအံၤခဲအံၤ/ အ၀ဲမၤ၀ဲဒံးလဲၣ်ႉ အ၀ဲလဲၤဆူ လံၢ်ဘါ စထရၠာစးၢး အအိၣ်ဒီး
ပရၤ၀ဲ ဒဲတၢ်ကံးညၣ်လၢ ပှၤဘီယၣ်ဒဲ ဒီးဒုးကဲထီၣ်၀ဲ ဖျီၣ်ခံ လၢအဃၢ လၢအကျၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဖဲန့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲ ကၠံလါအဲး (အြပာ–ရၠာစးာင်ဂျင်း) ဖျီၣ်ခံတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဒံၢ်နၢၢ်ကၠံ ဒီး ဖျီၣ်ခံ ကံၠ အကလုာ်အါဂၤတဖၣ် ကဲထီၣ်၀ဲဒၣ် ပှၤအါဂၤဘၣ်အသး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ/ မ့ၢ်လၢ ဒဲတၢ်ကံးညာ် ဟ့ၣ်ထီၣ်၀ဲ တၢ်ပညိၣ်အသီတမံၤ အဃိ/
စီၤပ့းတ့ှူးဒီး အတံၤသကိးတဖၣ် ဖီၣ်ညၣ်လၢ
ပီၣ်လဲၣ်ကၤလံၤလါအပူၤ/ ဖဲန့ၣ် ကစၢ်#ခရၠာစးံာ်
ဟဲတုၤ၀ဲဒီး ကိးအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ပိာ်ယခံတက့ၢ်လီၤႉ ခရၠာစးံာ်ကစၢ်တဲဖျါ အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်ပညိၣ်
အသီတမံၤလီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ် တဘၣ်ဖီၣ်ညၣ်လၢဘၣ်ႉ…
တၢ်ပနီၣ်ဒီးတၢ်သးကလၢၤ
သးစၢ်ဖိလၢယသ့ၣ်ညါတဂၤ အ၀ဲမ့ၢ်ထုကဖၣ်တၢ်န့ၣ် ဃ့တၢ်ပနီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အအိၣ်
/ လၢအ၀ဲအတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤ အ၀ဲဆၢပလၢၢ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်သးကလၢၤ /
အ၀ဲဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ‚ ‘‘ကစၢ်ဧၢ‚ မ့ၢ်နသးအိၣ်လၢ ယကမၤတၢ် ထ နှၣ်ဒီး
မၤနှၣ်ယၤ ှ နှၣ်တက့ၢ်ႉ အနှၢ်ဒီး ယကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ နဘၣ်နသးလၢ ယကမၤ ထ အဂီၢ်/’’
တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်မၤတံာ်တာ်တၢ်/ ပှၤသးစၢ်အံၤ
ဃ့ထုကဖၣ်၀ဲဒ်အံၤဒီး နာ်၀ဲလၢ ကစၢ်ယွၤ စံးဆၢအီၤအဃိ အ၀ဲက့ၤက့ၤ၀ဲဒၣ်ဆူ အတၢ်အဲၣ်လီၢ်လံၤအအိၣ်/ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အတၢ်အဲၣ်လီၢ်လံၤတခီ ကဆိကမိၣ်
ထုကဖၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ တဘၣ်အသးလၢ ပှၤတဂၤ အံၤ ဘၣ်/
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်။းအစိၤတဖၣ် စ့ၢ်ကီး ဆၢထံၣ်ဘၣ်တၢ်လီၤလးလၢ ကစၢ်# အအိၣ်/ အ၀ဲသ့ၣ်တဃုထံၣ်
ကစၢ်#အတၢ်ပၢတၢ်ဆှၢဘၣ်ႉ အ၀ဲသ့ၣ် ဆၢထံၣ်၀ဲဒၣ်လၢ #မ့ၢ် မ့း့ှှံအၤနီၢ်နီၢ်
ဧါ / #စံးဆၢ၀ဲဒၣ်လၢ‚ ‘‘ပှၤလၢအအၢအသီဒီး အဲၣ်ဘၢဘၣ်တၢ်တစိၤအံၤ…
ပတသ့ၣ်ညါအဃိ
ပှၤမၤတၢ်ဖိ မုာ်သးမၤကလီၤတဖၣ် ဟ့ၣ်နီၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီဆူ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်/ ပိာ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤ သးခုဒိၣ်မးလၢ မၤနှၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီအဃိ/ အ၀ဲပာ်ဖျါတလါအလီၤဟိတဖျၢၣ် (ခကစဘသၠမိ) လၢပှၤပာ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးစံး၀ဲ သုမ့ၢ် ယတၢ်ထုကဖၣ်အတၢ်စံးဆၢ/
ပှၤမၤတၢ်ဖိ မုာ်သးမၤကလီၤတဖၣ် ဟဲက့ၤတုၤ ၀ဲဒၣ်ဆူ တၢ်ဘါယွၤသရၠာစးိာ်ဒီး ဖဲနှၣ်ပိာ်မုၣ်ဖိတဂၤ ဟီၣ်ဟ့သး ဒီးစံး၀ဲ ပိာ်မုၣ်သးပှၢ်အံၤမ့ၢ်၀ဲ ယသရၠာစးၣ်မုၣ်လၢ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤ တၢ်မၤလိအကၠိ (ှကညိၠပ ျခ့သသူ အနၠခ့နမ)
/ အ၀ဲဟဲဆူ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကိးနွံဒဲး ဘၣ်ဆၣ် ပတသ့ၣ်ညါလၢ အ၀ဲဘၣ်တၢ်သၣ်၀ံၤလီၤဒိနှၣ်ဘၣ်ႉ
ဒ်စီၤပီလူးကွဲး၀ဲလၢ ကလၤတံ ၆း၂ အသိး‚ ပှၤအိၣ်၀ဲဒၣ်တနီၤလၢ က၀ံလိာ်သကိး တၢ်၀ံတၢ်ဃၢလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်/ ဘၣ်ဆၣ် ဒ်ပိာ်မုၣ်သးပှၢ်အံၤအသိး ပှၤတနီၤပထံၣ်ဘၣ်အီၤကိးနွံဒဲးလၢ တၢ်ဘါသရၠာစးိာ်ပူၤ‚ ဘၣ်ဆၣ်ပတသ့ၣ်ညါလၢ
အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်၀ံတၢ်ဃၢဒီး လိၣ်ဘၣ်ပတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်နှၣ်ဘၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ကွၢ်စုာ်ပကပိာ်ကပၤ‚ ပှၤလၢအလိၣ် ပတၢ်မၤစၢၤ
သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်/ ဒ်စီၤပီလူးစံး၀ဲ အသိး‚…
တၢ်ကီတၢ်ခဲကစၢၢ်ဖးဒိၣ်
ဖဲပအိၣ်တၢ်လီၢ် ၀့ၢ်အဲၣ်ဒၣ်ဟိ‚ ကၠဲးဟဲၣ်ဒၣ်ကစၢၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်ဒီး ထံလီၤ
သကၤ နိၣ် / ဒ်သိးနကလဲၤတုၤလၢ နိၣ်အံၤအဂီၢ် နဘၣ်လဲၤခီဖျိ တၢ်လီၢ်ထီၣ်ထီ‚ လၢၢ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီးနကဘၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါနီၢ်နီၢ်/
ဖဲလၢနထီၣ်ကစၢၢ်သီသီန့ၣ် ထံကျိဖိလၢ အယွၤလီၤ၀ဲလၢပျီလါဟ့အလိၤ အိၣ်၀ဲ/ တချုးလၢနကထီၣ်ကစၢၢ်အခါ ့ကၢးနအီ ထံကျိထံဒီး မၤပှဲၤနဂံၢ်နဘၣ်လၢ ခါဆူညါတၢ်ထီၣ်ကစၢၢ်
အဂီၢ် /
လၢကၠီၢ် ဘၢၣ်ယဲၢ် အတၢ်ကွဲးပာ်ဖျါ ပှၤခရၠာစးံာ်ဖိ
အတၢ်လဲၤ‚ ‘T့န ာ်ငူါမငာဒျ ာ်မသါမနျျယ’ အပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲ
ဒ်အံၤလီၤႉ ပှၤခရၠာစးံာ်ဖိတဂၤလၢ အဟဲတုၤ၀ဲလၢ တၢ်ကီ တၢ်ခဲကစၢၢ်ဖးထီ အဖီလာ်န့ၣ်‚ ‘‘အီန့ၢ်ထံလၢ ထံကျိလၢ ကစၢၢ်အခီၣ်ထံး‚ ဒီးမၤအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဘါ ဒီးထီၣ်၀ဲဒၣ်ဆူကစၢၢ်ခိၣ်/’’
တၢ်ကီတၢ်ခဲကစၢၢ်ဒီခိၣ်လၢ နဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကမ့ၢ်၀ဲ ဖိလၢအထီဒါနၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါဖးဒိၣ်တမံၤလၢ နဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်သ့ၣ်
တဖၣ် န့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အသဟီၣ်ဆူၣ် နးနးကလဲာ် တုၤဒၣ်လဲၣ် နတူၢ်တကဲဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ…
တၢ်ဒီတဒၢအလီၢ်
ယပၣ် ပိာ်ခွါဖိတဂၤအိၣ်ဒီး အတၢ်ကီတၢ်ခဲ မ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီအိၣ်
လၢ ကဟးထီၣ်လၢဟံၣ်အချၢန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲတအဲၣ်ဒိး ရၠာစး့တံၤရၠာစး့သကိးလၢ ပှၤအဂၤ အဃိ မံ၀ဲဒီတနံၤညါ‚ ပၢၢ်ထီၣ်လၢမုၢ်နၤဒီး ကွၢ်ကွဲၤဟူဖျါဒီတနၤညါ
/ ဒီး အ၀ဲကဲထီၣ်၀ဲဒၣ် ဟံၢ်ကံၢ်ကိၢ်မိၢ်ရၠာစးံၣ် မ့ၢ် ခ့ခါတလးအ့သ့းတဂၤ န့ၣ်လီၤႉ မ့ၢ်လၢ အ၀ဲစးထီၣ် အိၣ်ကတီၢ်ကၠိ‚
မ့ၢ်လၢ အ၀ဲတၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်ဒိးစဲးအဂီၢ် တဂ့ၤအဃိလီၤႉ တဆီဘၣ်တဆီ အ၀ဲထုးဖးကွံာ်အသးဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်‚ တံၤသကိး‚ ဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ် အအိၣ်/ ဒ်သိး အ၀ဲ ကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ် ပှၤဆှၢအီၤဆူ အံၢ်ဘၤရၠာစးှီး သးစၢ်ကရၠာစးၢကရၠာစးိလၢ၀့ၢ်တိၢ်ကၠိၣ်/ တၢ်လီၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤသူၣ်ကၢ်
သးလီၤသ့ၣ်တဖၣ် မၤဘျါက့ၤအသးအလီၢ်/
ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်မ့မ့ၢ် ဒ်သိး
တၢ်လီၢ်လၢ အံၢ်ဘၤရၠာစးှီး သးစၢ်ကရၠာစးၢကရၠာစးိ (မ့) တၢ်လီၢ်လၢ ကဂ့ၢ်န့ၢ် တၢ်လီၢ်အံၤဒီး ကမၤသးဒ်လဲၣ်ႉ ပမ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ သူၣ်ကၢ်သးလီၤ လၢတၢ်ကရၠာစးၢကရၠာစးိအပူၤ/ ဖဲ
စီၤပီလူးကွဲးလံာ်ပရၠာစးၢ ဆူ၀့ၢ်ကရၠာစးံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ…
တၢ်အဲၣ်အတၢ်ဒုးနဲၣ်
‘‘မ့ၢ်ယကဘၣ်ဆÏၣ်နှၢ် နတၢ်ကူတၢ်ကၤတမံၤမံၤဧါ’’‚ ယသံကွၢ်ပှၤတမှံၤလၢ ဟဲဟးဆူ
ပဟံၣ်/ လၢတၢ်သးခုအပူၤ အ၀ဲတဲစ့ၢ်ကီးအဖိမုၣ်‚‘‘ ဖိမုၣ်ဧၢ‚ နသါဟဲစိာ် တၢ်ကူ တၢ်ကၤလၢ ကဘၣ်တၢ်ဆÏၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တဘီ‚ ဗာပ ကဆÏၣ်နှၢ်ပတၢ်ခဲအံၤလီၤႉ’’ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လံ‚ ယတၢ်ကတိၤဖိအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤဖးဒိၣ်လၢယဂီၢ်လံ/
ဖဲယဘျးလီၤစဲၤ အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ကူတၢ်ကၤအခါ လံာ်စီဆှံတဆၢ ဟဲနုာ်လၢယသးပူၤလၢအမ့ၢ်‚ ‘‘ႉႉႉမ့မ့ၢ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသုသးသတးဒီး‚ မ်ပှၤပာ်ပှၤဂၤ ဂ့ၢ်နှၢ် အကစၢ်ဒၣ်၀ဲတက့ၢ်’’ (ဖံ ၂း၃) ႉ ယဖးစီၤပီလူး အလံာ် တၢ်ကွဲးဆူ ပှၤဖံလံးပံၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ် ကအိၣ်မူ ဒ်ခရၠာစးံာ်အတၢ်ကိး ဒီးအိၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး အဂီၢ်/ ပှၤဖံလံးပံၤဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ် ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးသးအိၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဒီး သးတမံၤဃီ / စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ ပှၤမ့ၢ်အိၣ်လၢ တၢ်သးတဖျၢၣ်ဃီ‚ မၤစၢၤလိာ်သး ကဒဲကဒဲနှၣ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဆူၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ပစံးလၢပအဲၣ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသး‚ တအိၣ်ဒီး
တၢ်ဟူထီၣ်သါလီၤ‚ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး မ့ၢ်ပတပာ်ဖျါလၢပတၢ်မၤ‚…
ပှၤမၤနၢၤတၢ်လၢအဂံၢ်ဆူၣ်
ပ၀ဲဒၣ်အါဂၤ ပဆၢနှၢ်သးလီ ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်လၢ အဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပဟ့ၣ်တၢ်ဖး‚ ပဆှၢထီၣ်တၢ်ဒီး ကတိၤဆၢတၢ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤ‚ တၢ်လၢအ့ကၢး၀ဲဘၣ်၀ဲလၢ ပနာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်/ ဘၣ်ဆၣ် ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အထူသနူအံၤ ဆီတလဲ ပသးအခီၣ်ထံးတသ့၀ဲဒၣ်ဘၣ်ႉ
ကစၢ်ခရၠာစးံာ် အပျဲၢ်အဘီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အါတက့ၢ် ဆၢမုၢ်လၢ်၀ဲဒၣ် မ့း့ှှံအၤမ့ၢ် ပှၤတဂၤလၢ ကမၤပူၤမၤဖျဲး အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ရၠာစးိမ့ၤအတၢ်ပၢထံပၢကီၢ်အဖီလာ်/ လီၤဆီဒၣ်တၢ် စီၤပ့းတ့ှူး ဖဲပှၤဟဲဖီၣ် ကစၢ်ခရၠာစးံာ်အခါ အ၀ဲကျီတဲာ်ကွံာ် ရၠာစးိမ့ၤအသုးဖိအနၢ်နှၣ်လီၤႉ
ကစၢ်ခရၠာစးံာ် ဆိကတီၢ် စီၤပ့းတ့ှူးဒီးစံး၀ဲ‚ ‘‘ဖျီၣ်နုာ်
က့ၤနး ဆူအBတိးပူၤတက့ၢ်ႉ လီခီလၢ ယပၢ်ဟ့ၣ်ယၤနှၣ်‚
မ့ၢ်ယတဘၣ်အီဘၣ်ဧါ’’ (း၁၁) န့ၣ်လီၤႉ ဒီးပူၤကွံာ်အနၣ်ရၠာစးံၣ်တဖၣ်နှၣ်ဒီး # စံးကဒီး စီၤပံၤလး‚ ‘‘ယဘီယမုၢ်တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်ႉ ယဘီယမုၢ်မ့ၢ်
ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်အံၤဒီး ဒ်သိးယသုတလီၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိအစုပူၤတဂ့ၤဒီး‚ ယခ့ ယပှၤ ကဒုးတၢ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်ခဲကနံၤအံၤ ယဘီယမုၢ် တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဖဲအံၤဘၣ်’’
(း၃၆) န့ၣ်လီၤႉ
ဖဲပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ်…
ပၢဆှၢတၢ်လၢတၢ်အဲၣ်
ကၠ့ႉအီးစ၀ီးစဲဒၢ်ကွဲး၀ဲဒၣ်လၢ‘သးမုၢ်စီဆှံအတၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်’ အလံာ်ပူၤ‚ တၢ်မၤမုာ်က့ၤတၢ် ဒီးတၢ်သ့ရၠာစး့လိာ်ဘၣ်ထွဲမ့ၢ် တၢ်အရၠာစး့ဒိၣ် / အ၀ဲစံး၀ဲဒၣ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်လၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်ဒုၣ်ဒွဲဒီး တအိၣ်ဒီးတၢ်စၢဃာ်မ့ၢ်၀ဲ တၢ်ကတိၤခံဖျၢၣ်အံၤ အခီပညီ/
ဖဲစီၤပီလူး ဘၣ်တၢ်စၢဃာ်လၢ ၀့ၢ်ရၠာစးိမ့ၤအပူၤအခါ‚ အ၀ဲဘၣ်ရၠာစး့လိာ်ဘၣ်ထွဲ‚ ဟ့ၣ်ကူၣ်၀ဲဒၣ် စီၤအီးနှးစံမူးလၢ အမ့ၢ် စီၤဖံၤလ့မိၣ်အကုၢ် လၢဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢဟံၣ်
/ စီၤပီလူးကွဲးလီၤလံာ် ဆူကလီးစဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်
စီၤဖံၤလ့မိၣ်အအိၣ်‚ စံး၀ဲလၢ ကတူၢ်လိာ်က့ၤ စီၤအီးနှးစံမူး
ဒ်သိးဒီပုၢ်၀ဲၢ်တဂၤအသိး/ စီၤပီလူးစံး‚ ‘‘မၤသးဒ်နှၣ်
ဒီး‚ ဒ်သိးနကမၤတၢ်လၢ နဂ့ၤမၤအီၤဒီး ယပာ်ဆူၣ်ယသး
လၢခရၠာစးံာ်အပူၤ‚ ဒီးမၤလိာ်နၤသ့ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢတၢ်အဲၣ် တၢ်ကွံအဃိနှၣ်‚ ယၤ စီၤပီလူး လၢအသးပှၢ် ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ
ဘၣ်စၢဃာ်စ့ၢ်ကီး လၢခရၠာစးံာ်အဃိ‚ ယဃ့ကညးနၤလီၤ ႉႉႉ တမ့ၢ်လၢၤဘၣ်ဒ်ကုၢ်အသိးဘၣ်‚ မ့ၢ်လၢကုၢ်အဖီခိၣ် ဒီပုၢ်၀ဲၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်အဲၣ် အီၤ‚ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢယၤ‚ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢနၤဒိၣ်နှၢ်အနှၣ်တက့ၢ် ဆံးအါလဲၣ်‚ လၢဖံးလၢညၣ်အပူၤ‚…
ကွၢ်ပလီၢ်တၢ်ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်သးသဒ့ၣ်လၢအဂ့ၤတက့ၢ်
ယဖးလံာ်အလီၢ်အိၣ်ဘူးဒီး ပဲBတီလၢအထံၣ်ဘၣ် ယဟံၣ်ကပိာ်ကပၤ/ ခီဖျိ
တၢ်ကွၢ်ကီတၢ်အလီၢ်အံၤနှၣ် ယအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ယကကွၢ်ကီဘၣ်
ထိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အစီၣ်လီၤလၢသ့ၣ်အမုၢ်တဖၣ်အဖီခိၣ်/ ထိၣ်ဖိ တနီၤ
နီၤနှၣ် ဟဲဆူပဲBတီအအိၣ် ဒ်သိးကအီၣ်တၢ်အဃၢ်ဖိလၢ အအိၣ်၀ဲဖဲနှၣ်တဖၣ်လီၤႉ
ထိၣ်ဖိတဖၣ်နှၣ် ကွၢ်တၢ်၀း၀းလၢ အကပိာ်ကပၤ
ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ မ့ၢ်တၢ်တမံၤမံၤလၢ ကမၤအၢ အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဧါ/ တကးဒံးဘၣ် ကွၢ်တၢ်၀း၀းအခါ နှၣ် ကနၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး/ ဖဲဒၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် ဘၣ်အသးဒီး သ့ၣ်ညါလၢတၢ်ကမၤအၢအီၤ တအိၣ်နီတမံၤမံၤဒီး အ၀ဲသ့ၣ်စီၣ်လီၤ ဒ်သိးကအီၣ်တၢ် အဂီၢ်/ အ၀ဲသ့ၣ်အီၣ်တၢ်အခါဒၣ်လဲၣ် အိၣ်ကတီၢ်တစိၤဖိ ခဲအံၤခဲအံၤ ဒ်သိး
ကွၢ်ဟုၣ်အကပိာ်ကပၤ/
ထိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ကွၢ်ဟုးကွၢ်စုာ်တၢ်လၢ တၢ်အၢတၢ်သီအဂီၢ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ယၤလၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိလၢ ပ၀ဲပှၤခရၠာစးံာ်ဖိတဖၣ် ပကဘၣ်မၤလိ ဒ်သိး ပကကွၢ်ဟုးကွၢ်စုာ်ဒီးပလီၢ်ပသး/ ဟီၣ်ခိၣ်လၢပအိၣ်အံၤနှၣ် ပှဲၤမးဒီး
တၢ်လ့ပစီတဖၣ် ဒီးလိၣ်လၢပကဘၣ်အိၣ်ဒီး သးသဒ့ၣ်လၢအဂ့ၤ‚ ပလီၢ်ပသးဒီး ပသု
တသးပ့ၤနီၣ်တၢ်အၢလၢ အဟဲဘၣ်ပှၤသ့တဖၣ်/ အထုးနှၢ်ပသးတဖၣ်ဒီး ပဘၣ်တၢ်ဖီၣ်နှၢ်ပှၤညီကဒၣ်သ့…
ဟဲဃ့ၢ်ဆူယအိၣ်
ဖဲယၤဒီးယဖိတဖၣ် ပဟးလိာ်ကွဲလၢ ဖီကရၠာစးၢၢ်တခါအပူၤအခါနှၣ် ပထံၣ် ထွံၣ်ခံဒု
လၢ အကစၢ်ပျဲလီၤဃာ်အီၤ/ ဖဲနှၢ်အခါ ထွံၣ်ခံဒုအကျါ တဒုနှၣ် ဟဲဆူပအိၣ်
ဒ်သိးကမၤပျံၤ ယဖိခွါ/ ထွံၣ်အကစၢ်န့ၣ် တပာ်သူၣ်ပာ်သးတၢ်အံၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ ယဖိခွါဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးထွံၣ်တဒုအံၤ ကဟးထီၣ်ကွံာ်‚ ဘၣ်ဆၣ်ထွံၣ်တဒုအံၤ မၤတံာ်တာ်အါထီၣ် ယဖိခွါ/
လၢခံကတၢၢ်နှၣ် ယဖိခွါပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒိၣ်မး / ယဖိခွါ ဃ့ၢ်ကွံာ်ဖးယံၤဒီး ထွံၣ်တဒုအံၤ ဃ့ၢ်ပိာ်
အခံ/ ယကိးပသူထီၣ်ဆူ ယဖိခွါ‚ ‘‘ဟဲက့ၤဃ့ၢ် ဆူယအိၣ်’’ / ယဖိခွါ ဟဲက့ၤဃ့ၢ်တရၠာစးံးက့ၤ ဆူယအိၣ်ဒီး အိၣ်ဂၢၢ်က့ၤ/ ဖဲနှၣ်မးဒီး ထွံၣ်တဒုနှၣ်
အိၣ်ကတီၢ်ဒီး လၢခံကတၢၢ် ပာ်လီၤအသး လၢကလဲၤဆူ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ ဒီးမၤကီမၤခဲတၢ်နှၣ်လီၤႉ
လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤနှၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်အါမးလၢ ကစၢ်ယွၤကိးပှၤ ဒီးစံး‚ ‘‘ဟဲဃ့ၢ်ဆူယအိၣ်’’/ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကအိၣ်တမံၤမံၤလၢ အပိာ်ထွဲပခံဒီး အိၣ်ထီအသးလၢ ပခီၣ်နၢၢ်ခံအလိၤ/ ဖဲပဃ့ၢ်ခ့ျထီၣ်ဒီး ဃ့ၢ်ယံၤယံၤဒံးအါထီၣ်နှၣ် တၢ်အံၤပိာ်ထွဲပခံဒီး…