မံၤခိၣ်သိၣ်လာ်တဖၣ် ကဘိၣ်ထီၣ်ဖီထီၣ်
လၢအပူၤကွံာ်နံၣ်တကယၤန့ၣ်, သ့ၣ်ပှၢ်လါဟ့ ကျၢၢ်ဘၢ အံၣ်သံၣ်ယိပံယါ (Ethiopia) ၄၀ မျးကယၤ ဃၣ်ဃၣ်ဘၣ်ဆၣ်, ခ့ခါအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ၄ မျးကယၤ အကပိာ်အကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤပျီသ့ၣ်ပှၢ် လၢတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအဂီၢ်, ဘၣ်ဆၣ်လၢတၢ်ဒီသဒၢ သ့ၣ်ပှၢ် တကပၤန့ၣ် လီၤတိၢ်အဃိ, တၢ်ဂ့ၢ်ကီအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်မူဘၣ်ထွဲပီညါ (ecological) န့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ပှၢ်လါဟ့အဟီၣ်ခိၣ်ကဝီၤ, လၢအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တဖၣ်အကျါ, အါတက့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲပၢၤဃာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ် ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ပှၤအံၣ်သံၣ်ယိပံယါ အီသဒီး ထွံၣ်ဟံဒိၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် (Ethiopian Orthodox Tewahido) ဒီတဒၢ ကဟုကယာ် တၢ်လီၢ်လါဟ့လၢ မံၤခိၣ်သိၣ်လာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်, ပှၤအိၣ်ဒိလၢမူကပိာ်လိၤ အတၢ်အိၣ်ဖျါန့ၣ်, နကထံၣ်ဘၣ်ကီးလါလါဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကဝီၤဃာ်လၢ မဲးအလွဲၢ်ဃးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် စံးဝဲလၢ တၢ်ကွၢ်ထွဲကဟုကယာ် သ့ၣ်အမုၢ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်စူၢ်ဒိကနၣ်ယွၤအကလုၢ် ဒ်တၢ်ဟံးဃာ်ပၢၤဃာ် ယွၤအစု တၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဝံယရှါယၤ ကွဲးန့ၢ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ, ပှၤတဖၣ်လၢအအိၣ်ဆိး ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဃ့စိၢ်ဃ့ထီ, မံၤခိၣ်သိၣ်လာ်လၢအလ့ၤ,…
ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး - ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်နီၢ်နီၢ်
လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၃၀, ၁၈၆၂ နံၣ်, ကီၢ်အမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်စၢဖှိၣ်, ဒီးကလံၤထံးသုးမုၢ်လၢထုးလီၤဖးအသး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ် သူၣ်လီၤဒဲ ဖဲကီၢ်စဲၣ်ထဲနစံၣ် (Tenessee), ထံကျိစတိ (Stone) တခီတကပၤ တခီတကပၤ, အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး အပျၢ်နွံကယၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဆူးမ့ၣ်အူလၢမုၢ်နၤ အကတီၢ်, သုးမုၢ်စၢဖှိၣ် အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသီတူၢ်တဖၣ် ဒီးတဃံၤတဖၣ်, ဒီးစးထီၣ်ဒ့ထီၣ်အူထီၣ်တၢ်သးဝံၣ် “Yankee Doodle” န့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ကလံၤထံးသုးမုၢ် အသုးဖိတဖၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဝံၣ် “Dixie”န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, သုးမုၢ်ခံကပၤလိာ် ပာ်ဖှိၣ်ဒ့သးဝံၣ်ဝဲ ဟံၣ်မုာ်ဟံၣ်ပၢၤ “Home Sweet Home” န့ၣ်လီၤ. သုးဖိခံဖု, ပာ်လီၤအသးလၢ ကဒုးတၢ်န့ၣ် ဒ့သးဝံၣ်သကိးတၢ်လၢ မုၢ်နၤအကတီၢ်, မ့ၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပနီၣ်လၢ တၢ်တဆိကမိၣ်ပာ်, တၢ်လၢအဖျါကဒုကယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဒ့တၢ်အူလၢ ဆိကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ မ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတဂီၤ န့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အံၤ…
တၢ်သးခုလၢခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤ
ဖဲ ၂၀၂၂ နံၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်, ဖျၢၣ်ထူတၢ်ပြၢလၢခံကတၢၢ်န့ၣ်, ဖြ့ၣ်စ့ၣ်ဒီးအၣ်ကၠ့ၣ်တံနါထံၣ်လိာ်သးဒီး တၢ်လိာ်ကွဲပြၢန့ၣ်ဂ့ၤဒိၣ်မးအဃိ, ပှၤအါဂၤစံးဝဲလၢ “စံၣ်စိၤနုာ် ဖျၢၣ်ထူတၢ်ပြၢအဒိၣ်ကတၢၢ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လိာ်ကွဲတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အါထီၣ် ဒၣ်လဲာ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ် ပှၤခံဖုလိာ် ဒိးန့ၢ်တခီ ၃ဖျၢၣ် စုာ်စုာ်အဃိ, လၢတၢ်ကမၤနၢၤတၢ် အဂီၢ်, ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်ထူနုာ် ပဲၣ်နဲ(လ်)တံၣ် န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲအၣ်ကၠ့ၣ်တံနါမၤနၢၤတၢ်ဝံၤ, အထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ် သူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအၣ်ကၠ့ၣ်တံနါဖိ အနီၢ်ဂံၢ် အါန့ၢ်ဒံးတကကွဲၢ်တဖၣ် ပှဲၤလုၢ်ကွံာ်လၢ ဝ့ၢ်ဘၠဲနိၣ်စဲရၢး(စ) အခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤမူအဘၣ်တၢ်ဒိဃာ်လၢ ကဟၣ်ယူၤ (drone) န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ရၤပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကိးပသူလၢ တၢ်အကလုၢ်ဖးဒိၣ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ခုသးခုအက့ၢ်အဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဘံၣ်ဘံၣ်စံၣ် တၢ်ကစီၣ်တယုၢ် ပာ်ဖျါထီၣ် ဝ့ၢ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ, ဒ်အမ့ၢ် “တၢ်သူၣ်ခုသးခု ပိာ်ဖးထီၣ်” န့ၣ်လီၤ.
ထီဘိန့ၣ် တၢ်သးခုမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အလီၤလးတမံၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်တၢ်ကတိၤဒိ ပာ်ဖျါထီၣ် ဝ့ၢ်တဝ့ၢ်, ပှၤတကလုာ်, လဲၤခီဖျိ တၢ်သးခု အဒိၣ်အယိာ်,…
တၢ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ
နံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အပူၤ မဲး ဒီနၢၣ် (McDonald) တၢ်အီၣ်ခီပနံၣ် အကိၣ်ဘၢၣ်ကၣ်, အတယၢၢ် အဃၢအိၣ် လွံၢ်အီၣ်စး (Quarter Pounder burger) န့ၣ် ဒိၣ်စိလုာ်ဘၢတ့ၢ် လၢတၢ်အီၣ်ညီ တဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၀ နံၣ်တဖၣ်အပူၤ, A&W ခီပနံၣ်တဖု လၢအပြၢလိာ်သးဒီး မဲးဒီနၢၣ်န့ၣ် ကူၣ်ထီၣ် ဖးလီၤတၢ်တမံၤလၢ ကသုးကွံာ် ခီပနံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. A&W မၤဆါဝဲ ကိၣ်ဘၢၣ်ကၣ်, အတယၢၢ်အဃၢအိၣ် ယဲၢ်အီၣ်စးဘျဲၣ် (Third Pound Burger), လၢအဒိၣ်န့ၣ် McDonald အဘၢၣ်ကၣ်, ဒီးဆါဝဲ အပှ့ၤဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, A&W အဘၢၣ်ကၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်အီၣ်ကွၢ်ခီဖျိတၢ်တပာ်ဖျါ အမံၤအသၣ်တဖၣ်ဒီး မၤနၢၤတၢ်ပြၢ အါဘျီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် A&W ဘၢၣ်ကၣ်အံၤ အတၢ်မၤတကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်. ပှၤတပှ့ၤအီၣ်နီတဂၤဘၣ်. အကတၢၢ်န့ၣ်, ကိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အီၣ်စရီအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃိထံက့ၤ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ကမၣ်ဝဲလၢ A&W…
တၢ်နာ်သန့ၤသးလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သူၣ်ခုသးခု
ပိာ်မုၣ်တဂၤ မၤပူၤဖျဲး ထွံၣ်ဖါဖိ ရူဒံၢ် (Rudy) လၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အတၢ်အိၣ်တဒၢအလီၢ်, တချုးဖဲနံၤသီ တဖၣ်လၢ ထွံၣ်ဖိကဘၣ်တၢ်ဆဲးသံအီၤလၢကသံၣ် ဒ်သိးအသုတတူၢ်ဘၣ်အဂီၢ်, ဒီးထွံၣ်ဖိအံၤ ကဲထီၣ် အတံၤသကိးလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အနံၣ်တဆံအတီၢ်ပူၤ ရူဒံၢ် မံလၢ လ့ဒၣ် (Linda) အလီၢ်မံအဃၢၤ မုာ်မုာ် ခုၣ်ခုၣ်ဘၣ်ဆၣ်, သတူၢ်ကလာ်န့ၣ် အဝဲစံၣ်ထီၣ်ဆူ လ့ဒၣ် အကပၤ ဒီးလ့ၣ်ဝဲအမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤ. လ့ဒၣ် ဒူဝဲထွံၣ်ဖိဘၣ်ဆၣ်, ရူဒံၢ် မၤဝဲအံၤ ကိးမုၢ်နံၤ, ကိးမုၢ်နၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. လ့ဒၣ် စံးဝဲ “တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, တုၤမ့ၢ် ယဆ့ၣ်နီၤလီၤ ကိးဘျီဒဲးန့ၣ်, အဝဲစံၣ်ထီၣ်ဆူ ယဟုးလာ်လိၤ, ဒီးလ့ၣ်ဝဲယမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤ.”
ဖဲ လ့ဒၣ် တိာ်ကျဲၤဝဲလၢ အကဆှၢ ရူဒံၣ် ဆူတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိ ထွံၣ်တဖၣ်အကၠိန့ၣ်, အဝဲစးထီၣ် ဆိကမိၣ်ထံသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ထီဘိန့ၣ် ရူဒံၣ် လ့ၣ်အီၤလၢတၢ်လီၢ်တတီၤဃီ ဖဲအခၣ်လာ်ဃံလိၤအဂ့ၢ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မဲာ်ဆှးတစဲးစဲးအပူၤ, လ့ဒၣ် လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်တဂၤ, ဒီးထံၣ်န့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ…
တၢ်စူးကါ တၢ်လၢကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ
လၢကီၢ်အီး(စ)တြ့လယါ “ဘရ့း(စ)ဘ့ ဝ့ၢ်ဘျီၣ်ရိဖှိၣ်” (Brisbane City Hall) န့ၣ်, မ့ၢ်ဝဲ ၁၉၂၀ နံၣ်တဖၣ်အပူၤ တၢ်တိာ်ကျဲၤအတၢ်မၤလၢ အဖျါကဟုကညီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢၢ်ဝါကံၣ်ဃ့ဃီသွါအဝါ ဖးထီတဖၣ်, ဒီးလၢၢ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ခူၣ်န့ၢ်အီၤလၢ တၢ်လီၢ်ဒ်သိးသိးဒီး မဲးခၢၣ်အဲကၠလိၣ် (Michelangelo) စူးကါဝဲလၢ အတၢ်ဂီၤစိးပျၤစီၤဒၤဝံးအက့ၢ်အဂီၤအလၢၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢးထီတဖျၢၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ St. Mark's Basilica တၢ်ဘါသရိာ် လၢဝ့ၢ်ဘဲန့း(စ) (Venice), ဒီးတိၢ်ဂီၤချံးကုအခိၣ်ဒုး မ့ၢ်တၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် ကလံၤထံးအဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတ့တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် ဆၢမၤဃံမၤလၤတၢ်ခိၣ်စိး လၢတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအကလူးဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်တမံၤ, မ့ၢ်ဝဲကျိာ်စ့တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖရဲး ကၠီစၢၣ် (Fred Johnson) လၢအမ့ၢ်ပှၤကျဲၤန့ၢ်ထံဧိၤနိဧိၤတဂၤန့ၣ် မၤစၢၤဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကတ့န့ၢ်တၢ်ကပီၤအဖျၢၣ် လၢအကုာ်ကျီၤထီၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢးထီအံၤ လၢအနံၣ်တကယၤဃၣ်ဃၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲစူးကါ တၢ်ဟးလီၢ်အထံကမါ, မ့ၣ်အူထူၣ်လီၢ်လံၤတထူၣ်, ဒီးစၢၣ်ထးဂာ်အက့အခီတနီၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ် ဖရဲး ကၠီစၢၣ် စူးကါဝဲ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤအသိး, တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် ပကမၤ…
တၢ်အိၣ်ဆိးတပူၤဃီန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်တၢ်အိၣ်ဆိးထဲတဂၤဧိၤ
စိရၢၣ် စီလ်ခၢၣ် (Søren Solkær) စူးကါတ့ၢ်ဝဲ နံၣ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ဒိတၢ်ဂီၤလၢ ထိၣ်ဆါရးအလွဲၢ်သူ တကလုာ် အတၢ်အိၣ်မူ လၢအလီၤကမၢကမၣ်, အကလုၢ်လၢကသွံဒံဖိသ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးထိၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ အဖုအကရၢ, အနီၢ်ဂံၢ်အိၣ်လၢ အကကွဲၢ်န့ၣ်, ဟူးဂဲၤ, ယူၤခီဂာ်ဝဲလၢမူခိၣ် လီၤဂာ်ဒ်ထံယွၤလီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခိးကွၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်အံၤ လီၤဂာ်ဒ်သိး ပဆ့ၣ်နီၤဖဲ ထံသဝံး အလပီ မ့တမ့ၢ် ပှၤတ့တၢ်ဂီၤတဂၤ အကသံၣ်ကျိၤလၢ အလွဲၢ်ခံး, တီၢ်, ဒီးဖျါဃံလၤ, နုာ်လီၤ ဆူယွၤခၣ်စိးအကျိဘိ, လၢအအိၣ်ဒီးက့ၢ်ဂီၤတဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ်သုးကျဲၤလီၤဆီအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤခီဖျိထံၣ်ဘၣ် ထိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်အသးအံၤ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ မုၢ်အလွဲၢ်သူ (Black Sun) လၢကီၢ်ဒဲမး (Denmark) န့ၣ်လီၤ. (စိရၢၣ်အတၢ်ဂီၤအလံာ် လၢအလီၤသးကတုၤ အခိၣ်တီစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်ဝဲ မုၢ်အလွဲၢ်သူန့ၣ်လီၤ). တၢ်လၢအလီၤပာ်သူၣ်ပာ်သး အဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်ဝဲထိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ယူၤပိာ်အတံၤသကိး အအိၣ်ဘူးကတၢၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒ်အတၢ်သ့ၣ်ညါဒၣ်ဝဲ ဒီးယူၤဝဲ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်, တုၤဒၣ်လဲာ် ထိၣ်တဘ့ၣ်ဘ့ၣ် ယူၤပိာ်ဝဲမ့ၢ်ကမၣ်န့ၣ်ဒီး…
တၢ်အက့အခီ ဆူ တၢ်အဃံအလၤ
ယမါ, မံးကၣ်(Miska) အိၣ်ဒီး ဖဲတဘိ ဒီးနၢ်ဒံးလၢအလီၤစဲၤလၢ အဟဲလၢ ကီၢ်အံၣ်သံၣ်ယိပံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဃံတၢ်လၤ ကဆှီဒီဖိန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် စုသ့အတၢ်မၤအမ့ၢ်အတီန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၤကမၢကမၣ် အဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ယၢကယဲပီးလီဖိတဖၣ်အံၤ အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်လီၤ. နံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အဆံအတီၢ်ပူၤ ထံကီၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်နးနးကျံးကျံး လၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ ကီၢ်အံၣ်သံၣ်ယိပံယါန့ၣ် အိၣ်ပှဲၤဒီး တၢ်ကမှံၤတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် မျိာ်သၣ်ဒၢ, ကျိချံတဖၣ် ဒီးညီပီၤအဒၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်မုၢ်လၢ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတမံၤအဂီၢ် ပှၤအံၣ်သံၣ်ယိပံယါဖိတဖၣ် ဃုခွဲးခွး မၤကဆှဲကဆှီ စုကဝဲၤအက့အခီ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤစုသ့တဖၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကယၢကယဲပီးလီ လၢကျိချံဒီးညီပီၤအဒၢတဖၣ် န့ၣ်လီၤ.
ဖဲယနၣ်ဟူဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်လၢအသီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ယနၢ်ပူၤ မ့ၢ်ဝဲ ဝံမံကၤစံးကတိၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒူဒူ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မံကၤ ၄:၃ အပူၤန့ၣ် ဝံ ဘိးဘၣ်ညါဝဲလၢ မုၢ်တနံၤန့ၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် က“ပိာ်က့ၤ အနးလၢ ထဲၣ်အကနၣ် ဒီးအဘီလၢ…
တၢ်ကွၢ်စူၣ်တထံၣ်ဃီ ထဲဒၣ်ဆူကစၢ်ယွၤ
ဖဲ နံၣ်ကယၤ ၁၉ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤစကီးတ့း(ရှ်)ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ထီမၢး ခၠါလ်မၣ် (Thomas Chalmers) တဘျီန့ၣ်စံးဝဲ အတၢ်လဲၤဒိးကသ့ၣ်လ့ၣ် လၢကစၢၢ်ကလိ, ဒီးတၢ်လဲၤကျဲတဖၣ် အိၣ်ပှဲၤဒီးတြီၤလာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကသ့ၣ်တဖၣ်လၢအထုးလ့ၣ်အကျါတဒုန့ၣ် ဖုးသံပျီၢ်သံဒီးစံၣ်ဖုး ဝဲအဃိ ပှၤနီၣ်ကသ့ၣ်လ့ၣ်တဂၤန့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် ကလီၤတဲာ်သံလၢတြီၤလာ် အဃိဒီး, ဖျ့တရံး, ဝံၤမၤသီၣ်အနီၣ်ဖျ့အကလုၢ်, တဘျီဘၣ်တဘျီ, တဘျီဘၣ်တဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် ပူၤဖျဲးလၢသးသမူတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်ဝံၤန့ၣ် ခၠါလ်မၣ် သံကွၢ်ပှၤနီၣ်ကသ့ၣ်လ့ၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဖျ့တရံး, ဝံၤမၤသီၣ်အနီၣ်ဖျ့အကလုၢ်လဲၣ်န့ၣ်ဒီး, စံးဆၢဝဲ “ဒ်သိးကသ့ၣ်တဖၣ် အသးတဒံဝ့ၤဒံဝီၤ, ဒီးကပာ်သူၣ်ပာ်သးဒၣ်ထဲလၢယၤအဂီၢ်, ယဘၣ်မၤဝဲဒ်သိးအံၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်လၢပအိၣ်ဆိးတဖျၢၣ်အံၤ, လၢပခိၣ်ဃၢၤဝးဝးန့ၣ် အိၣ်ပှဲၤဒီး တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးပှၤ, ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်လၢသးသမူအပူၤအဃိ, ပဝဲခဲလၢာ်ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်တမံၤမံၤ ဒ်သိးပကပာ် သူၣ်ပာ်သး, ဒီးကထုးန့ၢ်သူၣ်န့ၢ်သးပှၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်အါန့ၢ် တၢ်လၢကထုးန့ၢ် ပသးဆူတၢ်အဂၤတမံၤ- ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤဒံဝ့ၤဒံဝီၤပှၤလၢနီၢ်သးတကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်တၢ် အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပကဘၣ်မၤဃံး, စၢထီဃာ်ပသးလၢ တၢ်အမ့ၢ်အတီနီၢ်နီၢ်, တၢ်လၢအစိကမီၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…
ပှၤစီဆှံ နံး(ခ)
ပှၤတဂၤလၢ ပသ့ၣ်ညါအီၤ ဒ်ပှၤစီဆှံ နံးခလး(စ) (Saint Nicholas) န့ၣ် ဖဲခရံာ်နံၣ် ၂၇၀ အကပိာ်အကပၤန့ၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် လၢဟ့းလ့ၣ်ပှၤကဲဒိၣ်အဒူၣ်ဖိထၢဖိန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးအုးန့ၣ် အမိၢ်အပၢ်သံသဒၣ်အီၤ ဖဲအဝဲမ့ၢ် ဖိသၣ်ဖိတဂၤအကတီၢ်အဃိ, အဝဲဘၣ်အိၣ်ဒီး အဖါတံၢ် လၢအအဲၣ်ဘၣ်အီၤ ဒီးသိၣ်လိနဲၣ်လိအီၤလၢ ကပိာ်ယွၤအခံန့ၣ်လီၤ. ဖဲနံးခလး(စ) မ့ၢ် ပှၤသးစၢ်တဂၤအကတီၢ်န့ၣ်, တၢ်စံၣ်ဃဲၤပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အဝဲနၢ်ဟူဘၣ် ပှၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သၢဂၤ တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ကဖှီၣ်လီၤယာ်လီၤအဃိ, ကဖျီအသးန့ၣ်, ကဘၣ်ဟ့ၣ်တလးမူးပိာ်ခွါအဂီၢ် ကျိာ်စ့တအိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဲၣ်ဒိးအိၣ်မူမၤထွဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး သိၣ်လိတၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်အဃိ, အဝဲဟံးန့ၢ် အတၢ်န့ၢ်သါ ဒီးဟ့ၣ်လီၤ ထူဘ့ၣ်ကျိာ်စ့ တဂၤတထၢၣ်စုာ်စုာ် ဆူပှၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအနံၣ်တဖၣ်အပူၤ, အဝဲဟ့ၣ်လီၤကွံာ် ကျိာ်စ့အိၣ်တ့ၢ်တဖၣ် ခီဖျိတၢ်ဒုးအီၣ်ဒုးအီ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ်, ဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ ပှၤဂၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နံၣ်ကယၤတဖၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, နံခလၢး(စ) န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤ လၢအဟ့ၣ်တၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်အဃိ, ဒီးလၢတၢ်ထိၣ်ဂဲၤပှၤအသးအဂီၢ် အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ်ပှၤတဂၤဒီး, ပသ့ၣ်ညါအီၤ ဒ်အမ့ၢ်…