တၢ်ရ့လိာ်သးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီးကစၢ်ယွၤ

ရ့ ပရံးခၠၢး (Ray Pritchard) ကွဲးဝဲဒၣ် အလံာ် "ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးအလၤကပီၤ" (Man of Honor) အပူၤန့ၣ်, ဟ့ၣ်ခီနီၤဝဲဒၣ် အတၢ်လဲၤဟးကသုၣ်လၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အလီၢ်တတီၤ, ဒီးထံၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤတဂၤအသွၣ်ခိၣ်အတၢ်ပနီၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤတဂၤအံၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် လၢတၢ်ကတိၤအါဖျၢၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢခံထံၣ်ဝဲဒၣ် အဝဲကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ပှၤတဂၤအံၤ အဖိခွါ အတၢ်သွၣ်ခိၣ်အလၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤမ့ၢ်ထံၣ်ဒီးကပာ်သူၣ်ပာ်သးညီဝဲဒၣ်, ဒီးလၢအလိၤန့ၣ်တၢ်စိးပျၤဃာ်ဝဲ "ပှၤအတီအလိၤနီၢ်နီၢ်တဂၤ" (A man of unquestioned integrity) န့ၣ်လီၤ. ပရံးခၠၢး ကွဲးပာ်ဖျါဝဲဒၣ် “တၢ်ကတိၤယဲၢ်ဖျၢၣ်လၢ အတဲဖျါ သးသမူဒီစိၤအဂ့ၢ် လၢတၢ်ကတိၤစှၤဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် သးသမူအတၢ်လဲၤခီဖျိ အနံၣ်ဃုဆံဘျဲၣ်န့ၣ် လၢတၢ်ကတိၤ ယဲၢ်ဖျၢၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်အတဲဖျါထီၣ် တၢ်အမ့ၢ်အတီမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.”

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁ အပူၤန့ၣ်, ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်သံကွၢ်တဖၣ် လၢအသံကွၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤအိၣ်လီၤဆီ တကလုာ်အဂ့ၢ်, “ယွၤဧၢ, မ့ၢ်မတၤကအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လၢနဒဲပူၤတဂၤလဲၣ်, မ့ၢ်မတၤ…

တၢ်လဲၤနုာ်ဘၣ် ခီဖျိလၢကစၢ်ခရံာ်

ဒ်ပှၤသးစၢ်တဂၤလၢ အထၢဖှိၣ်ကွဲးပာ်ဖျါ တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အသိး, "ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ် အလံာ်က့အုၣ်ခီၣ်သး" (press pass) အစိကမီၤ ယမၤလိန့ၢ်ဝဲဒၣ်ချ့ချ့န့ၣ်လီၤ. လံာ်က့အုၣ်ခီၣ်သးဖိလၢ အပာ်ဖျါထီၣ် ယမံၤ, ယတၢ်ဂီၤ, ဒီးတၢ်ကစီၣ်ကရၢန့ၣ် ဟ့ၣ်ယၤခွဲးယာ်, တချုးလၢ တၢ်လိာ်ကွဲပြၢစးထီၣ်, (မ့) ဝံၤဝဲအလီၢ်ခံန့ၣ် ဒ်သိးယကနုာ်လီၤထံၣ်, ဒီးသံကွၢ်သံဒိး ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဖၣ် (မ့) ပှၤမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲယတူၢ်လိာ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဒ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ်အသိးန့ၣ်ဒီး, ယထံၣ်သ့ၣ်ညါက့ၤယဲလၢ တၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲ, ဒီးယတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်တဖၣ် လၢယတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယလူၤပိာ် ယွၤအတၢ်ကိး လၢတၢ်လီၢ် အဂၤန့ၣ်ဒီး, ယလီၤမၢ် ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ် အလံာ်က့အုၣ်ခီၣ်သးဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်တူၢ်သံအသး, ဒီးအတၢ်ဂဲၤထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ, ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခွဲးယာ်, ဒ်သိးဒီးယကလဲၤနုာ်ဆူ ကစၢ်ယွၤ မူခိၣ်အလီၢ်ပစိာ်ဒၢး ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤကွဲးလံာ်ဧ့ၤဘြံၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အကျါ, တၢ်ဃုထၢပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်, လီဆီဒၣ်တၢ် လၢစီၤအၤဟရိၣ် အစၢၤအသွဲၣ်အကျါတဂၤ, ဒီးကဘၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်အခၢၣ်စး လၢယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.…

ပှၤလၢအတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤမၢ်တဂၤ အတၢ်ထုကဖၣ်

ခၠါ(စ) အိၣ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်အသးဘၣ်ဆၣ်, အသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ဘၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်ထဲတဂၤဧိၤအဃိ, အသးလီၤသယၢၣ်ဆူ တၢ်သးဟးဂီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ် "တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်န့ၣ် သးအတၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ် ဒိၣ်ထီၣ် အါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဃိ, ယသးသမူဒၣ်လဲာ်, ယအဲၣ်ဒိးမၤကတၢၢ်ကွံာ်ယဲန့ၣ်လီၤ." တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်, ခၠါ(စ) မီရ့း(စ) (Charles Morris) တဂၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးခိၣ်နၢ်လၢ အပၢဆှၢ ပှၤခရံာ်ဖိ တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.”

အတံၤသကိး ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်တဂၤ တဲဘၣ်အီၤလၢ, ဖဲအဝဲဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး နီၢ်သးအတၢ်ဆီၣ်သနံးအကတီၢ်န့ၣ်, “ဂ့ၤလၢပမၤပှဲၤပသးဒီး ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ခၠါ(စ) မၤနၢၤလဲၤခီဖျိန့ၢ် အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢာ်, နီၢ်သးအတၢ်ဆီၣ်သနံးအကတီၢ်, ခီဖျိတၢ်ဖးလံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ် လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိ, တၢ်ဒိးကူစါယါဘျါအသး, တၢ်ဟံးန့ၢ်ကသံၣ်ကသီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.

ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တမုာ်တလၤတဖၣ်လိၤလိၤဘျၢဘျၢတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအ့စရၤဃးဖိ စီၤဟ့မၣ် ကွဲးဝဲဒၣ် ထါအခၣ်ကတၢၢ်တဖၣ်အကျါတယုၢ်န့ၣ်လီၤ. ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၈ အပူၤန့ၣ်, ပကထံၣ်န့ၢ် တၢ်မုၢ်လၢ် ဖဲအဆိကတၢၢ်တကျိၤ, “ယွၤ, တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤအကစၢ်” (၈၈:၁)…

တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် အတၢ်တဲပူ

လၢတၢ်ဂီၤမူကၢစိၤ စ့းတံၢ်စၢၣ် က့ (Citizen Kane) အပူၤန့ၣ်, ခၠါ(စ) ဖီးစတၣ် က့(န) (Charles Foster Kane) ဟံးဃာ်ပာ်ဖှိၣ် တၢ်ထူးတၢ်တီၤ, ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒိၣ်ဒိၣ်အါအါ, ခီဖျိလၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပရၢပစၢၢ် ပနံာ်တၢ်ကၤကရၢဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. က့(န) မုာ်လၤသးခုဝဲဒၣ် ကယဲၢ်တၢ်လၢအမၤမုာ်မၤမံအသးတဖၣ်, ဒီးဘှီထီၣ်တိာ်ထီတဖျၢၣ်, အိၣ်ဒီးတၤသၣ်လီၢ်လီၤဘီလီၤမုၢ်တဖၣ်လၢ အပှဲၤဒီးဒွဲလၤကူၣ်သ့အတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤ လံာ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၂:၄-၁၁ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပှၤထူးပှၤတီၤဖးဒိၣ်တဖၣ်အသိး, တၢ်လၢ က့(န) မိၣ်န့ၢ်သးလီဝဲနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ယူးဃီၣ်ပးကဲအီၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဟ့ၣ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲ ကျိာ်စ့တဖၣ်ဆူ အနီၢ် ကစၢ် ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, ဒီးဖဲတၢ်မၤမ့ၢ်တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ဒ်သိး ကဟးဆှဲး တၢ်လီၤမဲာ်ဆှးအဂီၢ်န့ၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးတဖၣ် တတီတလိၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကမျၢၢ်တဖၣ် ကထံၣ်ဂ့ၤအီၤအဂီၢ်, အဝဲတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ် အီးပြၢၢ်ဘျီၣ်မုာ်တဖျၢၣ်လၢအမါအဂီၢ်, ဒီးမၢဆူၣ်မၤဆူၣ်အမါလၢ ကကဲထီၣ် ပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိတဂၤ, တၢ်မၤတမံၤလၢ အတကြၢးတဘၣ်ဒီးအမါအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအံၤစ့ၢ်ကီး, က့(န) အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်…

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်မၤ

ဖဲ ၁၉၉၇ နံၣ်န့ၣ်, အဲၣ်အိၣ်ဝၣ် (Iowa) ကီၢ်စဲၣ်ဖၠၣ်ဖိမိၤ ယုၢ်န့ၢ် အတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူပျီ တၢ်သူၣ်ထီၣ်အမံၤလၢ ကၠဲး ထရဲး(စ) (Jack Trice), ပှၤသူဖံးကၠိဖိလၢ အလိာ်ကွဲ ဖျၢၣ်ထူအဆိကတၢၢ်တဂၤအမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤသးအုးတမံၤန့ၣ် ထရဲး(စ) တလိာ်ကွဲဘၣ်ဝဲနီတဘျီလၢ ဝ့ၢ်ဒိၣ် အဲ(မ)(စ) (Ames), လၢကီၢ်စဲၣ် အဲၣ်အိၣ်ဝၣ် န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသံဝဲဒၣ်, ခီဖျိလၢအနီၢ်ခိအလဲပူၤ အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, ဖဲအလိာ်ကွဲ ခီလ့ၣ်ကၠိ အတၢ်လိာ်ကွဲပြၢခံဘျီတဘျီ ဖဲဝ့ၢ် မ့နံၣ်အၤပိၣ်လ့း(စ) (Minneapolis), လၢကီၢ်စဲၣ် မ့နံၣ်စိတၤ (Minnesota), ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် (၆) သီ, ၁၉၂၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

တချုးတၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူအနၤန့ၣ်, ထရဲး(စ) ကွဲးဝဲဒၣ် လံာ်ဖုၣ်ဖိတဘ့ၣ်ဆူ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်, အုၣ်အသးလၢ အတၢ်ပာ်လီၤသးကျၢၤမုဆှုအဂ့ၢ် - “ယပှၤကလုာ်, ယဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ဒီးယနီၢ်ကစၢ် အတၢ်လၤကပီၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသးလၢ ယတၢ်တိာ်တၢ်မၤတမံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤကိးဂၤဒဲး မုၢ်လၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ယကမၤတၢ်အဒိၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.…