တၢ်လဲလိၥ်သး ခီဖျိလၢသးစီဆှံ

နံလ် ဒီးကလဲးစ် ကလဲၤဝဲဆူ ကီၢ် အၤရလဲ(န) (Ireland) အဂီၢ်, ဒိးထီၣ်ဝဲဒၣ် ကဘီယူၤအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ၦၤလဲၤတၢ်ဖိအဂၤတဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်လၢ အခးဆ့ၣ်နီၤအဃိ, ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးတမံၤအံၤအဂီၢ်, အဝဲစးထီၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၦၤလဲၤတၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်ဒီး, နံလ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိာ် အသးဒီးအီၤတဂၤ မဲၥ်သကိးမဲၥ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလဲၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဖဲအထံၣ်ဝဲဒၣ် ၦၤလၢအမဲာ်သၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးခံဂၤ ဒိသကိးတၢ်ဂီၤ ဆဲ(လ)ဖံၣ် (selfie) န့ၣ်ဒီး, နံၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ, ထံၣ်လိၥ်ကဒီးအသး, ဖဲလဲၤအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ သမှံၤဟံၣ်ဒွဲ (hotel) တဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးထံၣ်လိာ်ကဒီးအသး သၢဘျီတဘျီလၢ တၢ်အီသံးအကျးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအမဲၥ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂီၤန့ၣ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤ (social media) အလိၤန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲဒၣ် လၢခံတဂီၤန့ၣ်လီၤ.

ပတမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတဃံၥ်ဒၣ်လဲာ်, ပမဲာ်သၣ်လီၤဂၥ်လိၥ်သးဒီးၦၤအဂၤတဂၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, လံၥ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲယွၤအခံန့ၣ်ဒီး, ပကလီၤဂၥ်အါထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်

အ့ၣ်မံၣ် (Amy), ဒီး အဲလဲ(န) (Alan) အဖိမုၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီဖိ ကၠဲ(မ) (Jam) တဂၤ, အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဃုာ်ဒီး trisomy-၁၈ အတၢ်ဆါ, ဒီးပှၤဆိကမိၣ်လၢ ကသံဝဲဒၣ် စှၤသီ, စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤတအိၣ်အပူၤ, ကသံၣ်သရၣ် စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ကကူစါအီၤအဂီၢ်, ကကျိၤကျဲတအိၣ်လၢၤဘၣ်,” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အမိၢ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ, “ယအိၣ်ဒီးတၢ်မံမီၢ်ကွၢ်စိဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်က့ၤကိး ကၠဲ(မ) ဖိဆူဟံၣ်, ဒီးအဲၣ်ကဟုကယၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကၠဲ(မ) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုနံၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤ, လၢ ကၠဲ(မ) အနီၢ်ကစၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အချံအဂံၢ်ဖးဒိၣ်, လၢအကဘၣ်ကွဲးထုးထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအပူၤကွံာ်, ကသံၣ်သရၣ်လၢ အကူစါတ့ၢ်အီၤတဂၤ ဟဲနုၥ်လီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢ “သုကထံၣ်ဆိမိၣ်ယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါယဲဘၣ်ဆၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ သုကဟ့ၣ်ယၤခွဲးယၥ်ခံဘျီတဘျီ” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ကၠဲ(မ) န့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ အတၢ်ကမၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်,…

တၢ်လၢနပၢ်အသးအိၣ်

စတံး (Steve) ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် ထးသွဲနီၣ်ဘူးကဟၣ် (chainsaw), ဒီးလဲၤနုၥ်ဆူ ၦၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အကတီၢ်ဖဲန့ၣ်, နၢ်ဟူဝဲဒၣ် အဖိခွါ ပှၤယဲၢ်နံၣ်ဖိ အီကၢး(စ) အကလုၢ်, “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယအဲၣ်ဒိးလဲၤပိၥ်နခံလီၤ.” ဖီၣ်တဃာ်ဝဲ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိ, ဖျီၣ်တဃာ်ဝဲစုဖျီၣ်,ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဘၢနၢ်, ဒီးပိၥ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် စတံး အခံန့ၣ်လီၤ. လၢအဖိခွါအဂီၢ်, စတံး ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် သ့ၣ်တကျီၣ်, ခံကျီၣ်, ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အမံးနံး တဆံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အီကၢး(စ) လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီၣ်တဲၥ် သ့ၣ်ဖုတဖၣ်လၢ အတၢ်လိၣ်ကွဲ နီၣ်ဘူးကဟၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအကီအခဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢအမၤစၢၤဘၣ် အပၢ် အဃိ, အသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်, ဒီးအပၢ်စ့ၢ်ကီး, မ့ၢ်လၢမၤလၢၥ်ဘၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဖိခွါဖိအဃိ, မုၥ်လၤသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်သိးအံၤ တမံၤဃီတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ်ပကဆိကမိၣ်လၢ ပကမၤစၢၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်. “ပါပၢ်ဧၢ, အိၣ်ခိးယၤ. ယကလဲၤဟံးန့ၢ် ယနီၣ်ဘူးကဟၣ်ဒံး.” ဘၣ်ဆၣ်, ပနီၣ်ဘူးကဟၣ်န့ၣ်…

အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢတၢ်စူၢ်တၢ်နၥ်အပူၤ

နံၣ်လၢအပူၤကွံၥ်တဖၣ်န့ၣ်, ဖဲယလဲၤဆူတၢ်မၤလီၢ်, ဒ်သိးဒီးယကချုးန့ၢ်လ့ၣ်မ့ၣ်အူအဂီၢ်, ယဘၣ်လဲၤဟးလၢယခီၣ်န့ၣ်ဒီး, ယထံၣ် ပိၥ်မုၣ်တဂၤ,ဃုၥ်ဒီးအထွံၣ်အၢသီတဒု ဟဲဆူယအိၣ်လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. ယဒိၣ်ထီၣ်ညီနုၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဘုၣ်လိာ်ကွဲထွံၣ်ဖိတဖၣ်လၢ ဟံၣ်ခိၣ်ဟံၣ်ဃၢၤအဃိ, တံၤသကိးလၢအဆူၣ်အိၣ်ကပုၥ်လုးဖိတဖၣ်န့ၣ် ယတပျံၤယဲ ဘၣ်ဆၣ်, ထွံၣ်တဒုအံၤ ဖျါလီၤပျံၤလီၤဖုးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်တဒုအံၤ ဖဲအဟဲဘူးဒီး ယၤအကတီၢ်န့ၣ်, မီၤယၤအဃိ, လၢတၢ်နံၤတၢ်အ့အပူၤန့ၣ် ယဂုာ်ကျဲးစၢးလၢယတကနၣ်ဃုာ်အီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ထွံၣ်တဒုအံၤ ကစံၣ်ဖုအ့ၣ်ယၤအဃိ, ယကိးပသူယဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်တဒုအံၤ မၤဘၣ်ဒိယၤတန့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်လၢအကစံၣ်ဖုဆူယအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်တတုၤဃီၤဝဲဒၣ်အဃိ, ယစံးဘျုးကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်အကစၢ်န့ၣ် ဖီၣ်ဟံးဃၥ် ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီး အထွံၣ်ပျံၤ လၢအစုဃံးဃံးအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပမ့ၢ် ၦၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ်အသိး, တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်လီၤပျံၤလီၤဖုးတမံၤအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်က့ၤယၤလၢ တၢ်ဖီၣ်ဟံးဃၥ်မုၣ်ကီၤလံၢ်လၢပျံၤ ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်သိးကမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးၦၤအဂီၢ်, အိၣ်ခိးဝဲဒၣ်လၢ ပဟ့ၣ်အီၤခွဲးယၥ်န့ၣ်လီၤ. ၁ ပ့း ၅:၈ အပူၤန့ၣ်, ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပ့းတရူး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ၦၤလၢ, “ဒ်ခ့ယုၢ်ကညီၤရုၢ်ရုၢ်အသိးန့ၣ်, သုဒုၣ်သုဒါမုၣ်ကီၤလံၢ်ဟးဝ့ၤဝီၤဃုၦၤလၢအကယူၢ်လီၤဝဲ” န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကဂုာ်ကျဲးစၢးမၤပျံၤမၤဖုးၦၤ, ဒီးကဒုးသံပှၤတခီပၤ, လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤအဂီၢ်, မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် ကညီၤတၢ်, ဒီးကစံၣ်ဖုအ့ၣ်ဖှီပှၤဘၣ်ဆၣ်,…

သးလၢ အဟ့ၣ်တၢ်ညီ

ၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူစဲၣ်နီၤ စၣ်ဒံၣ်ယိၣ် မၣ်န့ (Sadio Mane’) လၢကီၢ် ဆဲ(န)နံၣ်ကီၤ (Senegal) တဂၤန့ၣ် လိၥ်ကွဲဝဲဒၣ် လ့းဘၣ်ပူ (Liverpool) ဖျၢၣ်ထူကျးအဂီၢ်, လၢ English Premier League န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ၦၤအၤဖရံးကၤဖိ ၦၤလိၥ်ကွဲဖျၢၣ်ထူတဂၤ ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤဒိးန့ၢ်စ့အအါကတၢၢ်အကျါတဂၤ, ဒီးတနံၣ်န့ၣ်, ဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ်ဒီလၣ်, လၢအကကွဲၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် အတၢ်ဂီၤဖိလၢ အဖီၣ်ဃၥ် (iPhone) အကွဲၤဒီနၢ်တဖျၢၣ် လၢအမဲၥ်သၣ် တဲၤဖးအသးန့ၣ်ဒီး, မ့ၢ်လၢအစူးကါဝဲဒၣ် ပိးလီဖိလၢ အဟးဂီၤတမံၤအဃိ, တၢ်နံၤဘၣ်ဖၣ်လဲအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဆၢဝဲဒၣ် လၢတၢ်ပာ်သးအမုာ်အခုၣ်အပူၤ, ဒီးသံကွၢ်ဝဲဒၣ်, “ဘၣ်မနုၤအဃိ, ယကဘၣ်သးလီ ဖၣ်ရၤရံၣ်(စ) (Ferraris) သိလ့ၣ် အခိၣ် ၁၀, နၣ်ရံၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် အဖျၢၣ် ၂၀, ဒီးကဘီယူၢ် ခံဆိ န့ၣ်လဲၣ်.” “ယသၣ်ဝံၣ်လီၤဒိ, ယဘၣ်မၤတၢ်လၢစံၣ်ပျီအပူၤ, ယလိၥ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ လၢယခီၣ်ဘ့ၣ်ဆ့, ဒီးယတထီၣ်ဘၣ်ကၠိစ့ၢ်ကီးဘၣ်. အခဲအံၤ,…

ထီဘိတၢ်အိၣ်ကတဲၥ်ကတီၤသး

ဘဲးထံၣ် (Betty) အိၣ်ကတဲၥ်ကတီၤပာ်အသးလံ. ဖဲဘဲးထံၣ် အသးစၢ်လံၤလံၤန့ၣ် စးထီၣ်ပိၥ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံ, ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးဟံးန့ၢ် ခွဲးယၥ်တဖၣ်လၢ အသးသမူဒီတစိၤ, ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်, ဒီးကမၤမံမၤမုၥ်ယွၤအသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်သိၣ်လိ လံၥ်စီဆှံတဖၣ်, တၢ်ဘါတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်ထုကဖၣ်ကရၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘဲးထံၣ် သိၣ်လိဝဲဒၣ် လံၥ်စီဆှံ, လဲၤဟးအိၣ်သကိး တၢ်သးခုကစီၣ်အပျီတဖၣ်, ဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢ တီၤဘျီကၠိ, မၤသဃဲၤတၢ်ဒီးအဝၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်, ဒီးဖဲအဒိးန့ၢ်ဝဲဒၣ် ခွဲးယၥ်တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် အသးအိၣ်ဖံးသကိးမၤသကိးတၢ်ဒီးယွၤအၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤဆီတမံၤန့ၣ် ဘဲးထံၣ် အသးအနံၣ်အလါ အိၣ်ဝဲဒၣ် ၁၀၂ နံၣ်လံ, ဒီးထီဘိန့ၣ် အိၣ်ကတဲၥ်ကတီၤပာ်အသးလၢ ကမၤတၢ်တမံၤလၢ်လၢ်, ဒ်သိးကမၤမံမၤမုၥ် ကစၢ်ယွၤအသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်နံၤတဖၣ်လၢ ၦၤအါဂၤ အတအဲၣ်ဒိး ထံၣ်လိၥ်ရ့လိာ်အသးဒီး ၦၤစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤတၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ်ဖဲ တၢ်ဘါသရိာ်အခါ, ဘဲးထံၣ် ကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤလၢ
အထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤအဝဲသ့ၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, ဘဲးထံၣ် ကအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲန့ၣ်, ဒီးယကဘၣ်လဲၤယဲဖဲန့ၣ်သၦၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ဘဲးထံၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤဝဲလၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်, ဒီးကအိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ…