ဖဲ ၁၈၀၀ အနံၣ်, နံၣ်အဆိတဖၣ်အပူၤ, လၢဝ့ၢ်လိဒိၣ် ပိာ်မုၣ်အဃိာ်တဖျၢၣ်အပူၤ တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်, မၤဖုးမၤပျီၢ် အဲလံၤစဘဲး ဖရဲ (Elizabeth Fry) ဒိၣ်ဒိၣ် ကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤပိာ်မုၣ်တဖၣ်ဒီးအဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်အိၣ်ဆိးပှဲၤကတံာ်, ဒီးဘၣ်မံဖှိၣ်ဝဲလၢ လၢၢ်ဖုဒါအခုၣ်တဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ လီၢ်မံလီၢ်ဒါအပိးအလီတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ် သံးတကလုာ် (gin) န့ၣ် ဟဲယွၤလီၤဝဲ လၢထံပီၤအနိးတတီၤန့ၣ်လီၤ. အဲလံစဘဲး ဖရဲ လဲၤအိၣ်သကိး ဃိာ်အံၤလၢ အါနံၣ်အါလါ အတီၢ်ပူၤ, ဒီးစးထီၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လဲလိာ်, ခီဖျိလၢတၢ်ဟ့ၣ် တၢ်ကူတၢ်သိးတဖၣ်, တၢ်အိးထီၣ်ကၠိတဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်သိၣ်လိလံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအါဒံအါဂၤ ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်လုၢ်ဘၢတၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အတၢ်အဲၣ်လဲၤအိၣ်သကိး အဝဲသ့ၣ်, ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်ကစီၣ်လၢ အဖျါဆှံမးတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်, အဝဲအိၣ်မူမၤထွဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်ကွဲမုာ်လၢ တၢ်မၤတၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤဆူ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မး ၂၅:၄၆ အပူၤန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်တၢ်အဒိ, လၢကစၢၢ်သ့ၣ်စၤယံးအလိၤ, ဖဲကစၢ်ခရံာ်စံးကတိၤပာ်ဖျါဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အစိၤအကတၢၢ် တၢ်ကမၤအသးတဖၣ်အကျါ ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်, “ပှၤအတီအလိၤတဖၣ်န့ၣ်, ဆူတၢ်မူအထူအယိာ်” အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤ အသးအံၤအပူၤန့ၣ်, အဆၢဖိ ၂၅-၂၆ ပာ်ဖျါဝဲ, စီၤပၤ စံးဘၣ်ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ဒုးအီအီၤလၢထံ, တူၢ်လိာ်မုာ်အီၤ, ဒီးအိၣ်သကိးဒီးအီၤလၢဃိာ်ပူၤ န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါနီၣ် တၢ်လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်ဒီး, အဆၢဖိ ၄၀ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤပၤအတၢ်စံးဆၢ, “မ့ၢ်သုမၤပှၤအဆံးကတၢၢ်တဂၤလၢ ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်အကျါအံၤဒီး, မ့ၢ်သုမၤယၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ.
ခီဖျိလၢသးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤအပူၤ, ဖဲပမၤတၢ်ခ့တၢ်ပှၤအတၢ်မၤ လၢပှၤဂၤအဂီၢ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤတၢ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂီၢ်အဃိ, တၢ်အံၤ ကမ့ၢ်တၢ်လီၤလိၣ် လီၤလး လၢပဂီၢ်ဆံးဒိၣ်လဲၣ်. ပအိၣ်မူမၤထွဲ အဲလံၤစဘဲး ဖရဲ အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်သ့, ဒီးခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဆှၢလီၤတၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါမ့ၢ်ဂ့ၤ ဖဲပအိၣ်လၢဟံၣ်လၢဃီ, ပမၤတၢ်သ့စ့ၢ်ကီးလၢပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး တူၢ်လိာ်မုာ်ပှၤလၢ ပကအဲၣ်အီၤ, ခီဖျိတၢ်စူးကါပနီၢ်သးအတၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးတၤလၣ်တဖၣ် လၢပကတိစၢၤမၤစၢၤပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
