သးလၢအမၤတၢ်ခ့တၢ်ၦၤအတၢ်မၤ

ဖဲယဖါတံၢ် အဲမိၣ်ရံၣ် (Emory) စူးကွံာ်သးအကတီၢ်, တၢ်ဟ့ၣ်လၤကပီၤအီၤတဖၣ် အိၣ်ဝဲအါမး, ဒီးအိၣ်ဝဲအကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၤကပီၤခဲလၢာ် အိၣ်ဒီးအခိၣ်တီတမံၤဃီလၢ အဲမိၣ်ရံၣ် ပာ်ဖျါဝဲအတၢ်အဲၣ်ယွၤ ခီဖျိလၢမၤတၢ်ခ့တၢ်ၦၤတၢ်မၤဆူၦၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီအကတီၢ်န့ၣ်, နုာ်လီၤမၤဝဲ ဒ်ၦၤမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်ကူစါယါဘျါတကပၤႇ ဒ်အမ့ၢ်ၦၤလဲၤဒုးတၢ်လၢအတစိာ်တၢ်စုကဝဲၤတဂၤအသိးန့ၣ်, တၢ်ဒိတဲာ်လၢအပာ်ဖျါဝဲအံၤ ပထံၣ်န့ၢ်တသ့လၢတၢ်လီၢ်အဂၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အတၢ်သူၣ်ဒူသးရၤအဃိ, အဲမိၣ်ရံၣ် ဒိးန့ၢ်ဝဲတၢ်လၤကပီၤအထီကတၢၢ်လၢသုးတကပၤဘၣ်ဆၣ်, အါတက့ၢ်န့ၣ်, တၢ်ဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်အီၤလၢ အတၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤအတၢ်မၤ လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအကတီၢ်, ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဝံၤအလီၤခံန့ၣ်လီၤ.

အဲမိၣ်ရံၣ် စူးကွံာ်ညိကွံာ်အသး, ဒီးအိၣ်မူဝဲ ဒ်စီၤပီလူးတၤဝဲ ၦၤကလၤတံဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ ကလၤ ၅:၁၃အပူၤ, “ပုၢ်သ့ၣ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢႇ တၢ်ကိးက့ၤသု ဆူတၢ်ထူၣ်ဖျဲးအပူၤလီၤ. ထဲတၢ်အံၤႇ သုတမၤသုတၢ်ထူၣ်ဖျဲးန့ၣ်လၢ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ပဖံး ပညၣ်အလီၢ်တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် မၤစၢၤလိာ်သုသးတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်. လၢပတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအပူၤ, တၢ်မၤဆိတၢ်လၢၦၤဂၤအဂီၢ်အလီၢ်န့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးမၤဆိတၢ်လၢပဂီၢ်အဃိ, တၢ်ညိကွံာ်သးလၢ အတမ့ၢ် ပန့ဆၢၣ်တမံၤအံၤ အိၣ်ဟဲဝဲဒၣ်ဖဲလဲၣ်.

ဖံးလံး ၂:၅ အပူၤန့ၣ်, စီၤပီလူး…

တၢ်အိၣ်သးကီခဲ ဒီးတၢ်နာ်ယိာ်ယိာ်

ဖဲမုၢ်ဘူၣ်နံၤဂီၤ တၢ်မၤလိသကိးလံာ်စီဆှံအကတီၢ်, ပှၤဟဲထီၣ်မၤလိတၢ်အကျါ, ပာ်တဂၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢ အဖိမုၣ်လၢအအဲၣ်ဝဲ, ဒီးလူၤဖဲအသးတဂၤ ဟဲက့ၤတုၤဆူဝ့ၢ်အဃိဒီး, ပၢ်တဂၤအံၤ အသးတမုာ်ဝဲဘၣ်, ခီဖျိလၢအဖိမုၣ်အတၢ်အိၣ်မူသကဲာ်ပဝးတဂ့ၤအဃိ, အဖိမုၣ်အိၣ်ဆိး လၢအဟံၣ်န့ၣ် အသးဘၣ်တံာ်တာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်ဟဲထီၣ်မၤလိတၢ်အကျါတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢဆါဆိးက့ ဖးယံာ်ဖးထၢ, ဒီးအတၢ်သးၦၢ်ထီၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိအနီၢ်ခိအဃိ, အနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဘၣ်အီၤတမုာ်တလၤန့ၣ်လီၤ. တဘျီဘၣ် တဘျီ အတၢ်လဲၤဒုးနဲၣ်ကူစါအသး လၢကသံၣ်သရၣ်တဘျုးဂၤအအိၣ်န့ၣ် အတၢ်ဆါဘျါဂ့ၤထီၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဆံးအစှၤအဃိ, အနီၢ်သးဂံၢ်ဘါ လီၤစၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်ဟဲလၢ ယွၤအတၢ်ကူၣ်အပူၤန့ၣ်, လံာ်စီဆှံတတီၤလၢ မုၢ်တနံၤအံၤ ပှၤမၤလိသကိး မ့ၢ်ဝဲ လံာ်မၢ်ကူး အဆၢဒိၣ် ၅ န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲတၢ်မၤလိကတၢၢ် န့ၣ်ဒီးႇ တၢ်မုၢ်လၢ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲ မၢ်ကူး ၅:၂၃ အပူၤန့ၣ်, စီၤယၤအ့ၤရူးႇ မ့ၢ်ပၢ်လၢအအိၣ်ဒီး ဖိလၢအဆါတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲႇ “ယဖိမုၣ်လၢ အနီၢ်ဆံးတဂၤ ကသံတ့ၢ်လီၤ.” ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်လဲၢကျဲဆူပိာ်မုၣ်ဖိသၣ်အအိၣ်န့ၣ်, မၤဘျါဝဲ ပိာ်မုၣ် လၢအဆါဆိးက့ယံာ်တ့ၢ်လံ, ဒီးအမံၤတၢ်တပာ်ဖျါထီၣ်အီၤတဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်…

ဆိးသီကွၢ်လၢ်ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟဲက့ၤ

ၦၤဘှီစဲးဖီကဟၣ်တဂၤကဟဲ, ဒီးဘှီဂ့ၤထီၣ်အတၢ်ခုၣ်ဒၢအဂီၢ် ယတံၤသကိး ပီလ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲအကတီၢ်န့ၣ်, ထံၣ်တၢ်ကစီၣ် ဟဲဖျါထီၣ်လၢ အလီတဲစိ ဘၣ်တၢ်ဆှၢန့ၢ်အီၤ လၢတၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်တၢ်အခီပနံာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကစီၣ် စံးဝဲႇ “ယ့ၣ်ၡူးဟဲဝဲလၢကျဲ, ဒီးတၢ်တယာ်လၢ ကတုၤဝဲဖဲ ဂီၤ ၁၁:၃၅ န့ၣ်လီၤ.” ပီလ် သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ ၦၤဘှီတၢ်တဂၤအံၤအမံၤ မ့ၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူး (ဟ့-စူးစ်- Jesus) နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, ယွၤအဖိခွါ, ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ကဟဲဝဲအကတီၢ်မတၤလဲၣ်န့ၣ် ပမုၢ်လၢ်ဘၣ်ကသ့ဧါ. အပူၤကွံာ် အနံၣ်ခံကထိ, ဖဲအဝဲဟဲဒ် ၦၤကညီအသိးႇ ဒီးဟ့ၣ်လီၤအသး, လၢပတၢ်ဒဲးဘးအဃိ တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဝံၤ, မး ၂၄:၃၆ အပူၤန့ၣ် စံးဝဲလၢ ကဟဲက့ၤဝဲဘၣ်ဆၣ် ထဲပၢ်ကစၢ်ယွၤတဂၤဧိၤ သ့ၣ်ညါဝဲ မုၢ်နံၤဒီးနၣ်ရံၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အတၢ်ဟဲက့ၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ် ယိၤ ၁၄:၁-၃ပာ်ဖျါဝဲအသိး, ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ် ကဟဲက့ၤဆူဟီၣ်ခီၣ်န့ၣ်ဒီး, တၢ်လီၤတိၢ်လီၤဆီမနုၤ ကအိၣ်ထီၣ်လၢ ကိးမုၢ်နံၤပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢပပာ်ဒိၣ်အီၤ တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လဲၣ်.…

ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်တ့ အဂ့ၤကတၢၢ်

ခိၣ်နူာ်မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ခိၣ်နူာ်စဲအ့ၣ်ပီညါ ဒုးသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ၦၤဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်ဘၣ်ဆၣ်, ၦၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲ, တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ခိၣ်နူာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်, အိၣ်ဒံးဒၣ် အခီၣ်ထံးအပတီၢ်သီသီန့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နူာ်အက့ၢ်အဂီၤ အတကွီၢ်, ခိၣ်နူာ်မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးခိၣ်နူာ်တၢ်လီၢ်ကဝီၤလၢ အစံးဆၢ, မၤဆၢခိၣ်ဃၢၤ တၢ်အိၣ်သးႇ တၢ်လၢအထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပစ့ၣ် (senses) တၢ်သ့ၣ်ညါတဖၣ်, တၢ်လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်, ဒီးပၢၤဃး သးအတၢ်ဟူးဂဲၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တုၤအကတီၢ်အံၤဒၣ်လဲာ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်ဘၣ်ထွဲခီဆၢလိာ်သးယၢ်ခီယၢ်ခီန့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သကဲးပဝာ်, တၢ်ထံၣ်သ့ၣ်ညါ, ဒီးတၢ်တိၢ်နီၣ်ဖံးဃာ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲဒံးဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ စုအတၢ်ဘၣ်တ့အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ အလီၤလး, ဒီးတၢ်ကနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်အီၤကီဒိၣ်မး, လၢအမ့ၢ် ၦၤကညီအံၤ ကဲဝဲတၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢအအိၣ်ခူသူၣ် တုၤခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤဒၤဝံး အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲ ၦၤကညီအနီၢ်ခိအတၢ်လီၤလးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စံး ၁၃၉:၁၃ အပူၤန့ၣ်, လၢတၢ်မၤလၤကပီၤ ယွၤအစိကမီၤအဂီၢ်, တၢ်အုၣ်အသးန့ၣ် ဟဲခီဖျိယွၤပၢဆှၢတၢ်အစိကမီၤ လၢန့ဆၢၣ်တၢ်မၤအသးခဲလၢာ်အဖီခိၣ်, ဒီးအဝဲစူးကါ တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဒိ, “နဒုးကဲထီၣ်ယၤလၢ ယမိၢ်အဟၢဖၢပူၤလီၤ” အံၤန့ၣ်လီၤ.အဆၢဖိ ၁၄…

စီၤၡၤဘနၤ အတၢ်သွၣ်ခိၣ်

ၦၤအါရံးၡ်ဖိ (Irish) ၦၤကွဲးထါ ယံး (ထ်စ်) (W. B. Yeats) သးအိၣ်လၢ ၦၤကခူၣ်လီၤအီၤဖဲ “ဘဲဘူလ်ဘဲ” ကစၢၢ်လၢအခိၣ်ပၢၤ အခီၣ်ထံး (Under Ben Bulben), ဒီးထါလၢအကွဲးဝဲ လၢခံကတၢၢ်အကျါတယုၢ်အခိၣ်တီန့ၣ် ယုၢ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်လီၢ်တတီၤအံၤအမံၤ န့ၣ်လီၤ. ထါအကတၢၢ်တကျိၤ- “တၢ်သးစဲတအိၣ် / လၢတၢ်မူႇ ဒီးလၢတၢ်သံ / ပမ့ၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဆၣ် သးသမူတဖၣ် ကမူဒံးဝဲဆူညါအါမး” အံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲး စိးပျၤပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အသွၣ်ခိၣ်လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကွဲးအခီပညီ ကမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် တၢ်တယၣ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် အိၣ်ထီၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်, ကမ့ၢ်ဝဲ ၦၤကွဲးထါ အတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် တၢ်မူဒီးတၢ်သံ ခံမံၤလိာ်အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ်, ယံး (ထ်စ်) အတၢ်ဆၢမိၣ်န့ၢ် လၢအမ့ၢ် တၢ်ကဘၣ်ခူၣ်လီၤအီၤဖဲလဲၣ်, ဒီးလၢအသွၣ်ခိၣ်လၢၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်ကွဲး မနုၤလဲၣ်န့ၣ် လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢအတမုာ်တလၤတခီ ပမ့ၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်ဆၣ်, ပလဲၤပူၤကွံာ်တၢ်အဂီၢ် တၢ်လီၤဆီတအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်,…