အဝဲဘၣ် တၢ်အဲၣ်အီၤလၢ ပှၤကိးဂၤ – တၢ်ကတိၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်ကတိၤလၢ အပာ်ဖျါထီၣ် ဒီၣ် ဂူၣ်ဆၢးပံၣ် ဘၣ်ရၣ်ဒဲၣ်လံၣ် (Don Gusieppe Berardelli) လၢဝ့ၢ်ခဲးစနံၣ်ကိၣ် (Casnigo), ကီၢ်အံၣ်တလံၣ် (Italy) န့ၣ်လီၤ. ဒီၣ်, မ့ၢ်ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤတဂၤလၢအဒိးဝ့ၤဝီၤဝ့ၢ် လၢအလ့ၣ်မ့ၣ်ပီၤ အလီၢ်လံၤတခိၣ်, ဒီးဖဲဘၣ်သဂၢၢ်လိာ်သးဒီးပှၤတဂၤဂၤန့ၣ် ထီဘိန့ၣ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါဆိဝဲ “မ်သုကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢပှၤဂၤအတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ် မ့ၢ်ဘၣ်မၤတၢ်န့ၣ်တလီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲနီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအသးသမူအနံၣ် လၢခံအကတီၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ခီဖျိလၢ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခိၣ်ရိနၣ်တၢ်ဆါဒီး အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤ, နးထီၣ်အဃိ ပှၤလၢအဃၢၤသ့ၣ်တဖၣ် ပှ့ၤန့ၢ်အီၤ ကဟၣ်မၤစၢၤ တၢ်သါကလံၤ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤဆၢက့ၤအတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအတၢ်ဆါနးဒိၣ်ထီၣ်အကတီၢ်န့ၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကစူးကါ ကဟၣ်တၢ်သါ, ဒီးအလီၢ်န့ၣ် ဃုထၢဝဲလၢပှၤကစူးကါ ကဟၣ်တၢ်သါ ဆူသးစၢ်တဂၤဂၤလၢ အလိၣ်ဘၣ်ကဟၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤနၢ်ဟူအတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်တမံၤအံၤန့ၣ် တကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢ ပှၤနီတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်အံၤမ့ၢ် လုၢ်လၢ်သကဲးပဝာ်တမံၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပတြၢၤအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကတိၤ ဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤလၢ အဲၣ်တၢ်အဃိ, အံၤလၢအလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဒီတဘ့ၣ်ညါအပူၤ မ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ ဒ်တၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒီး သရိာ်ဒၢလွဲလၢအသီၣ်ထီၣ် မုၢ်နၤဒီးမုၢ်ဆါ, မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ မ့ၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ,ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲလံာ်ယိၤဟၣ် ၁၅ အပူၤန့ၣ်, တၢ်အဲၣ်တုၤဃီၤဆူ တၢ်လီၢ်အကစီၤထီၣ်ထီကတၢၢ်စံးတၢ်န့ၣ်, လၢစီၤယိၤဟၣ်တဲဖျါထီၣ်ဆှဲဆှဲလၢ အဆၢဖိ ၁၃ အပူၤ “ပှၤမ့ၢ်ဟ့ၣ်လီၤကွံာ် အသးသမူလၢအတံၤသကိးအဂီၢ်” အဃိ, တၢ်အဲၣ်လၢအဒိၣ်အထီကတၢၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤလၢပှၤကိးဂၤဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်အဲၣ်ပှၤကိးဂၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အဒိအတဲာ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်အဲၣ်အဒိၣ်အယိာ်, ဒီးတူၢ်ဆါအသးလၢပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤပှၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤအီၤ လၢကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်အဒိၣ်အထီန့ၣ်ဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်အဲၣ် မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ကဒုကယီၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဆၢဖိ ၁၂ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအတၢ်မၤလိာ်လၢအမ့ၢ် “သုကအဲၣ်လိာ်ကွံာ်လိာ် သုသးသကိးသကိး ဒ်ယအဲၣ်သုအသိး” လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်တၤတၢ်တမံၤန့ၣ် မ်နသုတလဲၤကပာ်ကွံာ်နဲတဂ့ၤ. မ့ၢ်လီၤ, အဲၣ်ပှၤကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်.
