ယူၣ်ကရ့ (Ukrainian) ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ် လၢအကထိတဖၣ်အကထိ, ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, ဒီးဟဲတုၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်ဘၢ်လ့ၣ် (Berlin) အလ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် တမံၤ – ၦၤကၠၢမနံၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒူၣ်ထၢတဖၣ်ဖီၣ်ဃာ်, နီၢ်ကစၢ်မၤတၢ်ပနီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၢ်အိၣ်ကဒုလၢ အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပနီၣ်တခါပာ်ဖျါဃာ် “တူၢ်လိာ်ၦၤခံဂၤသ့”လီၤ. မ့မ့ၢ်အဂၤတထံၣ်န့ၣ် တၢ်ကွဲးအသး “ဒၢးဖးဒိၣ်ဒိးန့ၢ်သ့” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအထံၣ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်တူၢ်တံၤတူၢ်တမှံၤဒ်သိးန့ၣ်လဲၣ်ဒီး, ပိာ်မုၣ်တဂၤစံးဆၢဝဲ ဖဲအမိၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ်ဃ့ၢ် ပူၤဖျဲးအသးလၢ နၣ်စံၢ်(Nazis)အဆၢကတီၢ်, အမိၢ်န့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်အဃိ, အဝဲ သးအိၣ်မၤစၢၤၦၤဂၤ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ.

လံာ် ၅ မိၤရှ့အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၢၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲၦၤလၢ အအိၣ်ယံၤဒီး အဟံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ၅မိၤ ၁ဝး၁၈ ပာ်ဖျါဝဲ ယွၤမ့ၢ်တၢ်ဒီသဒၢလၢ ဖိၣ်ဃဲတဖၣ်, မုၣ်ကမဲတဖၣ်, ဒီးၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၉ အပူၤ စံးဘၣ်ပှၤလၢ “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤႇ သုမ့ၢ်တ့ၢ်ၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိ လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ” အဃိ, ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါတ့ၢ် တၢ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ဒီတဒၢန့ၣ် မၤသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသး ကဘၣ်ထိၣ်ဟူး ထိၣ်ဂဲၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အသးလၢ တၢ်ကဟုကယာ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်, လၢအဂၤတကပၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသးအိၣ်ဝဲတမံၤန့ၣ်လီၤ. ၁စီၤပၤ ၁၇:၉-၂၄ ပာ်ဖျါဝဲ မုၣ်ကမဲလၢစၤရဖၤသး တူၢ်လိာ်မုာ်ၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိ ဝံအ့ၤလံယၤ, လၢအဟံၣ်န့ၣ်, အနီၢ်ကစၢ် ဒၣ်ဝဲကဲထီၣ်ၦၤလၢအဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဂၤ, ဒီး ၁မိၤရှ့ ၁၈:၁-၁၅ စ့ၢ်ကီးပာ်ဖျါဝဲလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒိးန့ၢ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ခီဖျိၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိသၢဂၤအဃိ အသိးန့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ထဲပှၤတမှံၤတဖၣ်ဧိၤန့ၣ်ဘၣ်, ၦၤလၢအတူၢ်လိာ်မုာ်တၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဆိၣ်ဂ့ၤဝဲအဂီၢ် ကစၢ်ယွၤစူးကါ တၢ်တူၢ်တံၤတူၢ်တမှံၤ အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်ၦၤလၢပတသ့ၣ်ညါတဖၣ် လၢပဟံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကီဘၣ်ဆၣ် ကၠၢမဲအဟံၣ်ဒူၣ်တဖၣ် ကမ့ၢ်ၦၤလၢအန့ၢ်သါဘၣ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဝဲတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လၢယွၤအတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးအပူၤန့ၣ် ပမ့ၢ်စံးဆၢမၤဆၢတၢ်ဆူ ၦၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီတဒၢန့ၣ်ဒီး ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်လၢ အကဟဲခီဖျိအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.