တၢ်နာ် အတၢ်စံၣ်ခီ

ဖဲယကတဲာ်ကတီၤယသးလၢ ယကဒိးပျံၤမူဖးဖီပျံၤ(Zip Line) လၢအအိၣ်ဖဲ ကီး စ့းလူးစံယၤ (St. Lucia) လၢ ပီၣ်လဲၣ်ခါရ့းဘံၣ်ယၢၣ်(Caribbean) တၢ်ကိၢ်လီၢ်ကဝီၤ တၢ်စူၤသ့ၣ်ၦၢ်အခါ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအိၣ်ၦဲၤလၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ. တချုးယစံၣ်လီၤလၢစိၤမိၤခိၣ်အခါ တၢ်သ့ၣ်ညါလၢ တၢ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတဖၣ်ကဲထီၣ်သ့ဝဲန့ၣ် ဟဲပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢယသးပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢယကဃာ်ကဒါက့ၤယသးအဂီၢ် ကျဲၤစှၤဝဲဒၣ်အဃိ ယထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ ဒီးယပျဲၤလီၤယသးန့ၣ်လီၤ. ယလီၤတဲာ်လၢ သ့ၣ်ၦၢ်အစိးနါ, ဒီးယပလၢၢ်ဘၣ်လၢယလဲၤတၢ်လၢ ကလံၤကျါချ့သဒံး, လဲၤခီဖျိသ့ၣ်ထူၣ်လါဟ့သ့ၣ်တဖၣ် အကဆူး, ကလံၤအူဘၣ် ယခိၣ်သူအဘိတဖၣ်အခါန့ၣ် ယတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ် စှၤလီၤကယီကယီန့ၣ်လီၤ. ဖဲယပျဲလီၤယသးလၢ ကလံၤကျါ ဒီးပျဲဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထုးဃၢစိာ်ဆှၢယၤအခါ, ယထံၣ်ဘၣ်စိၤမိၤခိၣ် လၢယကဘၣ်လဲၤတုၤဝဲန့ၣ် ဖျါဂ့ၤထီၣ်တစဲးဘၣ်တစဲး ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ပတုာ်ကဖီလီအပူၤ ယသ့ၣ်ညါလၢ ယလဲၤတုၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဆၢကတီၢ်လၢယအိၣ်လၢ မူဖးဖီပျံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် ဒုးထံၣ်မှံယၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢကစၢ်ယွၤ မၢပမၤတၢ်မၤႇ တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအသီလၢအတၤၦၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါသိၣ်လိၦၤ ဒ်သိးပကနာ်ယွၤဒီး ဖဲ ကတိၤ ၃:၅ စံးဘၣ်ပှၤလၢ “ပသုတသန့ၤပသးလၢ ပတၢ်ကူၣ် တၢ်ဆးဒၣ်ဝဲတဂ့ၤ”, ဖဲလၢ ပသးဒ့ဒီဒီး ပတသ့ၣ်ညါ တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအခါန့ၣ်လီၤ.…

လီၢ်ပူၤဖျဲးလၢပဂီၢ်

ဒဲးဘံၣ် စတံဖၢၣ် ဘရီးဒၢၣ်(Debbie Stephens Browder) မ့ၢ်ကၠိသရၣ်မုၣ်သိၣ်လိတၢ် လၢအိၣ်ဘှံးက့ၤလၢ ပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဂၤလီၤ. အခဲအံၤ အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢးသဆၣ်ထီၣ် ၦၤအါဂၤလၢ ကသူၣ်သ့ၣ်ထူၣ်တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ် တသ့ဖဲအသ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်အဂ့ၢ်အခၢးတခီမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကိၢ်ဆူၣ်အဃိလီၤ. လၢကီၢ်အမဲရကၤအပူၤ တၢ်ကိၢ်ဆူၣ်ဒိၣ်မးအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်တဘီ လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သံတၢ်ၦၢ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီး မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကဘှါစါက့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဂီၢ် အဝဲစံးဝဲ “ယစးထီၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်လီၤသ့ၣ်မုၢ်ဝၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” သ့ၣ်ဖးထီအကဒုတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ကျဲအကါဒိၣ်တဘိလၢ အကဒီသဒၢ ၦၤတဝၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. “တၢ်မၤအဝဲအံၤ တမ့ၢ်ထဲတၢ်မၤဃံမၤလၤ ၦၤတဝၢဒီး တၢ်ဘၣ်တ့အဘၢၣ်ကဝီၤဘၣ်, မ့ၢ်တၢ်ဃုထၢတၢ်သံ မ့တမ့ၢ် တၢ်မူန့ၣ်လီၤ”

တၢ်အကဒုန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲတၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ တၢ်အဂီၢ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်တခီ မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤမူထီၣ်က့ၤတၢ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ၦၤကွဲးထါ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၁, ကသ့ၣ်ညါတ့ၢ်ဝဲဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. လၢလီၢ်ခၢၢၣ်သးမုၢ်ထီၣ်ကဝီၤန့ၣ် တၢ်ကိၢ်ကျီတၢ်ဆါအံၤဘၣ်ၦၤသ့ထီဘိလီၤ. တၢ်အမ့ၢ်အတီတခါအံၤ မၤယိာ်ထီၣ်အါထီၣ် ၦၤကွဲးထါအတၢ်ဒုးနဲၣ်ယွၤႇ ဒ်အမ့ၢ်ပတၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးစံးဝဲ အဝဲမ့ၢ်ယွၤလၢအအံးထီၣ်ကွၢ်လီၤၦၤ ဒီး “မုၢ်တမၤဆါဘၣ်ၦၤလၢမုၢ်ဆါခီဘၣ်, ဒီးလါန့ၣ်လၢမုၢ်နၤဘၣ်”(:၆).

လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ တစံးဝဲလၢ…

ဂံၢ်ဘါဆူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အဃိ

ဖဲယကွၢ်က့ၤလံာ်ပရၢတဖၣ်ဒီး ယထံၣ်ဘၣ် လံာ်က့စဲ လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးပာ်စၢၤ “ယလဲၤမၤကွၢ်ယမဲာ်ချံ ဝံၤလံ” န့ၣ်, ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယဘၣ်လဲၤခီဖျိတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်မှံက့ၤယဖိခွါ ဖဲအသးအိၣ်လွံၢ်နံၣ်အခါ သိးထီၣ် လံာ်က့စဲတခါအံၤ လၢတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသးအပူၤ ဖဲအတူၢ်ဘၣ်မဲာ်ချံ အတၢ်ဆါဝံၤ (ဖဲၦၤဒၢနုာ်န့ၢ်အီၤ မဲာ်ချံကသံၣ်ထံ) ဝံၤအခါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ မဲာ်ချံညၣ်ထူၣ်တဖၣ် ဂံၢ်ဘါစၢ်ဝဲအဃိ မဲာ်ချံလၢအဂ့ၤတဖျၢၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘၢဃာ်အီၤ တဘျုးနၣ်ရံၣ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ဒ်သိးမဲာ်ချံလၢအဂံၢ်စၢ်တခီ ကဂ့ၤထီၣ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကွဲးစ့ၢ်ကီးအမဲာ်ချံလီၤ. အဝဲလဲၤခီဖျိတ့ၢ် တၢ်တၤတဖၣ်အံၤ တခါဘၣ်တခါ ဒီးကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူပအိၣ် ဒ်အမိၢ်အပၢ်အသိး ဒ်သိး ကမၤမုာ်က့ၤအီၤ ဒီးသန့ၤထီၣ်အသးလၢယွၤ ဒ်ဖိသၣ်အတၢ်နာ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်မုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ခီဖျိတၢ်တၤ, တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ် ဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်န့ၣ် အါဘျီဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလၢ တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ၦၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး စံးအါထီၣ်ဝဲ, “ပကဘၣ်သးခုလၢ ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ”, မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဝံသးစူၤအဃိလီၤ. တၢ်ဝံသးစူၤန့ၣ်မၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အတၢ်အိၣ်အသး ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ (ရိမ့ၤ ၅:၃-၄). စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါ သၦၢ်ကတၢၢ်…

တၢ်အဲၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်

ဖဲ ၂ဝ၁ဝနံၣ်အပူၤ စူၤနးမံၣ်ပီၣ်လဲၣ်အလပီဖးဒိၣ်(Tsunami) လၢအဟဲဘၣ်ကီၢ်အဲးဒိၣ်နံၡါအကီး စူးမးထွၤ(Sumatra), န့ၣ် ၦၤသံအဂၤ ၄ဝဝ ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စဲးပိးလီသနူ လၢအကဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး စူၤနးမံၣ်ပီၣ်လဲၣ်အလပီဖးဒိၣ်အံၤ မ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဒီတဒၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤဆံးလီၤစှၤလီၤ တၢ်သံအနီၣ်ဂံၢ် ကသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ကလံၤပီၤ(buoys) ပှၢ်ဘျးစဲတဖၣ်လၢ တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဆိ စူၤနးမံၣ်အဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဖှူလီၤထွံလၢ ပီၣ်လဲၣ်ပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဟ့ၣ်ပလီၢ်လိာ်သးကဒဲကဒဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဒိတၢ်လၢသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ အကစၢ်တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မး ၁၈:၁၅ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ရဲၣ်လီၤပာ်ဖျါဝဲ တၢ်အပတီၢ်တဖၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်အီၤ ဒီးလၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး, ထံၣ်လိာ်သးထဲတဂၤဧိၤ, ဒီးလၢတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤန့ၣ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ပှၤလၢ အမၤကမၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်သးအံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးက့ၤ ဒီးတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးအဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဘၣ်န့ၣ်ဒီး…

တၢ်လီၢ်တဖၣ်လၢ မၤမုာ်ပသး

တၢ်ဟးကသုၣ်ကသီ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ, လၢခံ တဘျီ နမ့ၢ်လဲၤဟး ဆူဝ့ၢ်မ့းဒ့းတၢၣ်(Middleton), ကီၢ်စဲၣ်ဝ့းကိၤစၢၣ်(Wiscosin) န့ၣ် နကြၢးလဲၤဟးဆူ ကမျၢၢ်ဘျီၣ်ဒုးနဲၣ်သဘၣ်ချံန့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤ လၢအဆိကမိၣ်ဝဲ ထဲသဘၣ်တကလုာ်ဒၣ်လဲာ်လၢပှဲၤလံန့ၣ်, ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်လီၢ်အံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်ကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ဒုးနဲၣ်ဝဲ သဘၣ်အကလုာ် ၆၀၉၀ လၢ ပှၤဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢဝ့ၢ်မဲးကလံ(McLean) ကီၢ်စဲၣ်တဲးကစဲး(Texas)န့ၣ် နမ့ၢ်လဲၤထံၣ်ဘၣ် ဘျီၣ်ဒုးနဲၣ်ထးသွဲအကလုာ်, အကလုာ် (Barbed Wire Museum) န့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ကမၢကမၣ်လၢနဂီၢ်, မ့ၢ်လၢ ပှၤအိၣ်ဒီး တၢ်သးစဲလီၤလီၤဆီဆီ လၢ တၢ်ဒူၣ်ကရၢၢ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်တဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ ပဃုထၢတၢ်တမံၤမံၤ လၢပပာ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ် တၢ်လၢ ပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်, နမၤတၢ်နးန့ၢ်အၢန့ၢ် နလဲၤမၤလၢာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ဘျီၣ်ဒုးနဲၣ်တကွံသၣ်တဖၣ်န့ၣ် သ့ဝဲဒၣ်လီၤ. ပဘၣ်သးတူၢ်လိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤတတူၢ်လိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်လီၤနံၤအဂီၢ်အိၣ်ဘၣ်ဆၣ်,…