တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီ

ဖဲယထီၣ်ခီလ့ၣ်ကၠိခံနံၣ်တနံၣ်ဝံၤ တၢ်ကိၢ်ခါအကတီၢ်, ယတံၤသကိးလၢအမၤလိတၢ်ဒီးယၤ တတီၤဃီတဂၤ သံလၢတၢ်တမုၢ်လၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်အီၤ လၢအပူၤကွံာ်အသီတဖၣ် ဒီးအဝဲဖျါအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ. ယတံၤသကိးတဖၣ်ဒီး ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ ပဆိကမိၣ်လၢ ပသးစၢ်ဒံး ဒီးသးစၢ်ကတီၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ ပသးသမူအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢကၠိတၢ်ကရၢကရိစုာ်စုာ်န့ၣ် ပမၤသကိး ရ့လိာ်ဘၣ်သး တုၤဒၣ်လဲာ် ပကဲထီၣ် ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အသိးဒၣ် ခဲအံၤဒံးလီၤန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယသကိးတဂၤအတၢ်သံန့ၣ် တၢ်လၢယသ့ၣ်နီၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်ဝဲ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ပသကိးတဖၣ် လၢအသးဒ်သိးလိာ်သးတဖၣ် အိၣ်မူထီၣ်ဘး “တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီ” ဒ်သိးတၢ်လၢ တၢ်မၢဖိစီၤယၤကိာ်တဲဝဲန့ၣ်လီၤ (ယၤကိာ် ၁:၂၇). ၦၤကၠိဖိပိာ်ခွါကရၢအကျါ ပိာ်ခွါတဖၣ် ကဲထီၣ်ဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢအဝဲၢ်သံတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ သံဝံအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်လဲၤဝဲ အတၢ်ဖျီဒီး လဲၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အဖိအိၣ်ဖျဲၣ်အမူးန့ၣ်လီၤ. ၦၤတဂၤဟ့ၣ်အီၤ ကွဲၤဒီနၢ်တဖျၢၣ် လၢကဆဲးကျိးအီၤ ဖဲလိၣ်ဘၣ်တၢ်အဆၢကတီၢ်တခါခါ ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီ, ဒ်စီၤယၤကိာ်ပာ်ဖျါဝဲအသိး, မ့ၢ်ဝဲ “တၢ်အိၣ်သကိးၦၤဖိၣ်ဃဲဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အပူၤ”န့ၣ်လီၤ (:၂၇). ယသကိး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ တမ့ၢ်ဖိၣ်ဃဲနီၢ်နီၢ်…

အိၣ်မူလၢ တၢ်သဘျ့

ဖဲလါယူၤ(၁၉)သီ တုၤဃီၤဝဲကိးဘျီဒဲးန့ၣ် လၢထဲးကစဲးကီၢ်စဲၣ်(Texas) တၢ်လီၢ်လၢယဒိၣ်ထီၣ်အလီၢ်, ဖဲပှၤသူဖံးဖိအိၣ်တၢ်အကရူၢ်အကရၢအပူၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သုးကျဲၤ မၤမူးလီၤဆီ ဒီးတၢ်လဲၤဟးကသုၣ် ဒီးအိၣ်သကိးအီသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ ယအိၣ်ဆံဆဲၣ်နံၣ်အဘျဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါ Juneteenth လၢအမ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ် “June ဒီး nineteenth” ဒ်အမ့ၢ်တၢ်သးဘၣ်ဒိအမူး လၢဘၣ်တၢ်သုးကျဲၤမၤအီၤ အတၢ်အဂ့ၢ်လီၤဆီန့ၣ်ဘၣ်. Juneteenth မ့ၢ်တၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် မုၢ်နံၤတနံၤ လၢ ၁၈၆၅ နံၣ် ဖဲ ကုၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်ပှ့ၤန့ၣ်အီၤလၢစ့ လၢထဲးကစဲးကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမဲရကၣ်ကီၢ်ခိၣ် အ့ၣ်ဘြဟၣ် လ့ကၢၣ် (President Abraham Lincoln) ဆဲးလီၤအမံၤလၢ ပဒိၣ်အတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်အကါဒိၣ် ဆူကမျၢၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်မၤပူၤဖျဲး လၢအဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်သဘျ့ လၢအပူၤကွံာ် ခံနံၣ်တခီန့ၣ်လီၤ. ၦၤဘၣ်တၢ်မၢကဲကုၢ်လၢ ထဲးကစဲးကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဘၣ်တၢ်မၤထူၣ်ဖျဲးအီၤလံအဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးသ့ဝဲ လၢပဘၣ်တၢ်မၤထူၣ်ဖျဲးၦၤသနာ်က့ ပအိၣ်မူဒ်ကုၢ်ၦၤအသိးန့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်ကလၤတံအပူၤ, စီၤပီလူးကွဲးဝဲဘၣ်ဃး တၢ်ကဲကုၢ်အဂၤတမံၤ - တၢ်အိၣ်မူလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတၢ်ဘျၢ လၢအဆီၣ်တံၢ်ၦၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.…

တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢ

ဟံၣ်လၢယအိၣ်ဆိးဖဲ ယနီၢ်ဆံးအဆၢကတီၢ်, တၢ်ပာ်သိလ့ၣ်လီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်နီၣ်တဖၣ် အါမးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢမုၢ်ဘူၣ်နံၤ ဂီၤအဆၢကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ် ယပၢ်တလ့ၣ်လီၤပသိလ့ၣ်ဆူ သိလ့ၣ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်တၢ်အကျဲ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးတၢ်လီၢ်လီၤဟိ လၢပကဘှီဂ့ၤထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢတခိၣ်ဒီး တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ ယအဲၣ်ဒိးမၤ အဒိၣ်ကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သိလ့ၣ် အလီၢ်ဒါလိၤန့ၣ် ပဆီတလဲက့ၤ သိလ့ၣ်ပြၢအပၣ်(Wheels)တဖၣ်ဒီး ပလးစတ့း မဲာ်ထံကလၤလၢအဒီတဒၢ ကလံၤဝံၤ ယပၢ်ခိးကွၢ်န့ၢ်ယၤ သိလ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်လဲၤက့ၤအဆၢကတီၢ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤ ယနီၣ်ဟးထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢဖိဆူကျဲခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဒီး တၢ်မၤအသးတဖၣ် လၢပှၤပာ်သိလ့ၣ်အလီၢ်အံၤအပူၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်မၤအသးထဲ တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢအံၤန့ၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအသးအိၣ်အါမးအကျါ တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်တမံၤမ့ၢ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါဖိတဂၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဘှီဂ့ၤကတဲာ်ကတီၤအီၤလၢ အပၢ်ဒီး လၢတၢ်မၤအသးအံၤအပူၤ အဝဲထံၣ်တဖျဲးဝဲ ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ.

၁ မိၤ ၁:၂၇-၂၈ အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ “ပှၤကညီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ဒုးထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအန့ဆၢၣ်, အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.” တၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢ ပှၤကညီတဖၣ် ကွၢ်ထွဲ ပၢဆှၢလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီဖိတဖၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ဝဲလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. အ့ဖ့း ၃:၁၄-၁၅ ပာ်ဖျါဝဲလၢ…

တၢ်ကလုၢ်အစိကမီၤ

လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ တၢ်ကတိၤလီၤတၢ်ဆူကမျၢၢ်အအိၣ် လၢအစိကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်ဝဲခိၣ်နၢ်တဖၣ်လၢ အသူဝဲဒၣ်အကလုၢ်လၢ ကဟဲစိာ် တၢ်လဲလိာ် လၢအဂ့ၤတကပၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖရဲးဒရ့း ဒီးကလဲးစ် (Fredreick Douglass), မ့ၢ်ၦၤလၢအကတိၤတၢ် ဘၣ်ဃး တၢ်မၤကတၢၢ် တၢ်မၢကဲကုၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢတၢ်သဘျ့အဂ့ၢ် လၢအဒုးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ လၢကမၤစၢၤမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်မၢကဲကုၢ်လၢကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲမ့ၢ်ဃုထၢလၢ ကအိၣ်ဘှ့ၣ်ဝဲန့ၣ် တၢ်ကမၤသးဒ်လဲၣ်. ပဝဲကိးဂၤ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပကသူပကလုၢ်လၢ ကဒုးထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်သးသဟီၣ် ဒီးမၤစၢၤၦၤဂၤ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး လၢပကဘၣ် ကတိၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် တၢ်မၤအသးဒ်တၢ်စှီၤတံၢ်ဃးပှၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအံၤ ဒိၣ်ဘၢၦၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ပကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူယွၤအိၣ်သ့, လၢအမ့ၢ် ပဂံၢ်ထံးလၢတၢ်ကူၣ်သ့ဒီး ကဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါန့ၣ်လီၤ.

ဖဲကစၢ်ယွၤကိး ဝံယံးရမံယၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် ဝံတဂၤ လၢထံကီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်အခါ, အဝဲအသးဒ့ဒီသတူၢ်ကလာ် လၢအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကိးပသူထီၣ်, “ယကတိၤတၢ်တသ့ဘၣ်. ယမ့ၢ်ဖိသၣ်တဂၤလီၤ” (ယံး ၁:၆). ဘၣ်ဆၣ် ယွၤတပျဲ ဝံယံးရမံယၤအတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး…

ယွၤအတၢ်တိၢ်နီၣ်ဖံးဃာ်တၢ်န့ၣ် တလီၤတုာ်လီၤကာ်ဘၣ်

ၦၤတဂၤအိၣ်ဒီး အ့ထၢၣ်နဲးကျိာ်စ့ ဘ့းကွဲ(န) (Bitcoin) လၢ အလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်ဒီး ဒီလၣ်အကကွဲၢ် ၄၀၀ ဘျဲၣ် ဘၣ်ဆၣ် သူဝဲ တန့ၢ်အဃိ ကဲထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဒၣ် ကျိာ်တၢ်ကတိၤခူသူၣ်(password) လၢကနုာ်ဆူ စဲးဖီကဟၣ်လၢအကျိာ်စ့ ပာ်ဖှိၣ်အိၣ်တၢ်အပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲဆှၢလီၤဝဲ ကျိာ်တၢ်ကတိၤခူသူၣ် တုၤအဘျီတဆံ မ့ၢ်တဘၣ်ဘၣ်ဒီး စဲးတဖျၢၣ်အံၤ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ကျိာ်စ့အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်ခဲလၢာ်အဃိ အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ် ကလီၤမၣ်ကွံာ်ဝဲတစိၤသးန့ၣ်လီၤ. အနံၣ်တဆံအတီၢ်ပူၤ တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤဘၣ်အီၤ ဒ်သိးကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ကျိာ်တၢ်ကတိၤခူသူၣ်အံၤ, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်လၢပာ်ဖှိၣ်ဃာ်ဝဲဒီး တၢ်လၢ ကဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢၤ မၤဝဲကျိာ်တၢ်ကတိၤခူသူၣ် ၈ ဘျီ ဝံၤလံ ဒီးအတၢ်ကမၣ်ဝဲ ကိးဘျီဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် အဝဲကအုကစွါဝဲလၢ တချုးအကျိာ်စ့တဖၣ် ကလီၤမၢ် ဒ်မ့ၣ်အူလုၢ်အသိးဘၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ကျဲးစၢၤ ဃုသ့ၣ်ညါ ကျိာ်တၢ်ကတိၤခူသူၣ်အဂီၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ခံဘျီဧိၤန့ၣ်လီၤ.

ပမ့ၢ် ပှၤလၢအသးပ့ၤနီၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီ ပသးပ့ၤနီၣ်တၢ်အဆံးဖိတဖၣ် (မ့ၢ်…