ဂံၢ်ဘါဆူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အဃိ
ဖဲယကွၢ်က့ၤလံာ်ပရၢတဖၣ်ဒီး ယထံၣ်ဘၣ် လံာ်က့စဲ လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးပာ်စၢၤ “ယလဲၤမၤကွၢ်ယမဲာ်ချံ ဝံၤလံ” န့ၣ်, ယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ယဘၣ်လဲၤခီဖျိတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်မှံက့ၤယဖိခွါ ဖဲအသးအိၣ်လွံၢ်နံၣ်အခါ သိးထီၣ် လံာ်က့စဲတခါအံၤ လၢတၢ်ပာ်ကဖၢလၢသးအပူၤ ဖဲအတူၢ်ဘၣ်မဲာ်ချံ အတၢ်ဆါဝံၤ (ဖဲၦၤဒၢနုာ်န့ၢ်အီၤ မဲာ်ချံကသံၣ်ထံ) ဝံၤအခါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ မဲာ်ချံညၣ်ထူၣ်တဖၣ် ဂံၢ်ဘါစၢ်ဝဲအဃိ မဲာ်ချံလၢအဂ့ၤတဖျၢၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘၢဃာ်အီၤ တဘျုးနၣ်ရံၣ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ဒ်သိးမဲာ်ချံလၢအဂံၢ်စၢ်တခီ ကဂ့ၤထီၣ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ကွဲးစ့ၢ်ကီးအမဲာ်ချံလီၤ. အဝဲလဲၤခီဖျိတ့ၢ် တၢ်တၤတဖၣ်အံၤ တခါဘၣ်တခါ ဒီးကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူပအိၣ် ဒ်အမိၢ်အပၢ်အသိး ဒ်သိး ကမၤမုာ်က့ၤအီၤ ဒီးသန့ၤထီၣ်အသးလၢယွၤ ဒ်ဖိသၣ်အတၢ်နာ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်မုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ခီဖျိတၢ်တၤ, တၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ် ဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်န့ၣ် အါဘျီဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလၢ တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ၦၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး စံးအါထီၣ်ဝဲ, “ပကဘၣ်သးခုလၢ ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ”, မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဝံသးစူၤအဃိလီၤ. တၢ်ဝံသးစူၤန့ၣ်မၤအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤကွၢ်အတၢ်အိၣ်အသး ဒီးတၢ်မၤကွၢ်အတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ (ရိမ့ၤ ၅:၃-၄). စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါ သၦၢ်ကတၢၢ်…
တၢ်အဲၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်
ဖဲ ၂ဝ၁ဝနံၣ်အပူၤ စူၤနးမံၣ်ပီၣ်လဲၣ်အလပီဖးဒိၣ်(Tsunami) လၢအဟဲဘၣ်ကီၢ်အဲးဒိၣ်နံၡါအကီး စူးမးထွၤ(Sumatra), န့ၣ် ၦၤသံအဂၤ ၄ဝဝ ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စဲးပိးလီသနူ လၢအကဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး စူၤနးမံၣ်ပီၣ်လဲၣ်အလပီဖးဒိၣ်အံၤ မ့ၢ်မၤတ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဒီတဒၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤဆံးလီၤစှၤလီၤ တၢ်သံအနီၣ်ဂံၢ် ကသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ကလံၤပီၤ(buoys) ပှၢ်ဘျးစဲတဖၣ်လၢ တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဆိ စူၤနးမံၣ်အဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဖှူလီၤထွံလၢ ပီၣ်လဲၣ်ပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဟ့ၣ်ပလီၢ်လိာ်သးကဒဲကဒဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဒိတၢ်လၢသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ အကစၢ်တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မး ၁၈:၁၅ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ရဲၣ်လီၤပာ်ဖျါဝဲ တၢ်အပတီၢ်တဖၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်အီၤ ဒီးလၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး, ထံၣ်လိာ်သးထဲတဂၤဧိၤ, ဒီးလၢတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤန့ၣ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ပှၤလၢ အမၤကမၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်သးအံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးက့ၤ ဒီးတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးအဂ့ၤ ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဘၣ်န့ၣ်ဒီး…
တၢ်လီၢ်တဖၣ်လၢ မၤမုာ်ပသး
တၢ်ဟးကသုၣ်ကသီ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ, လၢခံ တဘျီ နမ့ၢ်လဲၤဟး ဆူဝ့ၢ်မ့းဒ့းတၢၣ်(Middleton), ကီၢ်စဲၣ်ဝ့းကိၤစၢၣ်(Wiscosin) န့ၣ် နကြၢးလဲၤဟးဆူ ကမျၢၢ်ဘျီၣ်ဒုးနဲၣ်သဘၣ်ချံန့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤ လၢအဆိကမိၣ်ဝဲ ထဲသဘၣ်တကလုာ်ဒၣ်လဲာ်လၢပှဲၤလံန့ၣ်, ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်လီၢ်အံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်ကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ဒုးနဲၣ်ဝဲ သဘၣ်အကလုာ် ၆၀၉၀ လၢ ပှၤဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢဝ့ၢ်မဲးကလံ(McLean) ကီၢ်စဲၣ်တဲးကစဲး(Texas)န့ၣ် နမ့ၢ်လဲၤထံၣ်ဘၣ် ဘျီၣ်ဒုးနဲၣ်ထးသွဲအကလုာ်, အကလုာ် (Barbed Wire Museum) န့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ကမၢကမၣ်လၢနဂီၢ်, မ့ၢ်လၢ ပှၤအိၣ်ဒီး တၢ်သးစဲလီၤလီၤဆီဆီ လၢ တၢ်ဒူၣ်ကရၢၢ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ ပဃုထၢတၢ်တမံၤမံၤ လၢပပာ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ် တၢ်လၢ ပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကွဲးလံာ်တဂၤ စံးဝဲဒၣ်, နမၤတၢ်နးန့ၢ်အၢန့ၢ် နလဲၤမၤလၢာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ဘျီၣ်ဒုးနဲၣ်တကွံသၣ်တဖၣ်န့ၣ် သ့ဝဲဒၣ်လီၤ. ပဘၣ်သးတူၢ်လိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤတတူၢ်လိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လီၤနံၤအဂီၢ်အိၣ်ဘၣ်ဆၣ်,…
တၢ်အကတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်
တၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယထံၣ်န့ၣ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်လၢ အကဲဘျုးလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဂိၢ်ကတီၢ် တၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ” န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဂိၢ်အကတီၢ်န့ၣ် န့ဆၢၣ် တၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ် အါတက့ၢ် တၢ်အိၣ်အသး မၤသးတဖၣ် ဃၢလီၤဒီး တမၤအသးချ့ချ့ ဒ်ညီနုၢ်အသိး, အဃိဒီး ပှၤကွဲးလံာ် ခဲးသရံမ့ၤ စူးကါ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ လၢ တၢ်အိၣ်မူအိၣ်အိၣ်ဂဲၤ ကီခဲဝဲ လၢတၢ်ဂိၢ်အကတီၢ်အံၤန့ၣ် ပလိၣ်ဘၣ်လၢ ပကအိၣ်ဘှံး ဒီးမၤပှဲၤက့ၤ ပဂံၢ်ပဘါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢယဂီၢ် ဖဲယပၢ်သံဝဲလၢခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအဃိ, ယဂံၢ်ယဘါ ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲလၢ တဘျုးလါအတီၢ်ပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်ယၤ တမုာ်လၢ ယတၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် ဃၢလီၤ, စှၤလီၤအဃိ, ယဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢ တၢ်ဂိၢ်အကတီၢ် ဒီးထုကဖၣ် လၢတၢ်အိၣ်မူလၢ တၢ်ကိၢ်ခါအကတီၢ် ကဟဲက့ၤကဒါက့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယကဘၣ် မၤလိန့ၢ်တၢ်အိၣ်အါမးဒံးန့ၣ်လီၤ.
ဒ်ၦၤအါဂၤသ့ၣ်ညါအသိး စံၣ်တဲၤတဲ ၃:၁-၄ အပူၤ အၦၤပှၤကွဲးလံာ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ “အဆၢအကတီၢ်လၢ…
တၢ်သးဒူလၢ ကဆၢထၢၣ်လၢခရံာ်အဂီၢ်
ဖဲခရံာ်နံၣ် ၁၅၅ န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပၢ်အဆိကတၢၢ်အကျါတဂၤ, ဖီလံခး (Polycarp) ဘၣ်တၢ်မၤပျံၤအီၤ လၢကဘၣ်တၢ်ဃိသံအီၤ လၢမ့ၣ်အူ, မ့ၢ်လၢအနာ်ခရံာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဆၢဝဲ “ယကဲတ့ၢ်လံ ခရံာ်အခ့အၦၤ အိၣ်လံ ၈၆ နံၣ်လံ. အဝဲတမၤကမၣ်ယၤ နီတမံၤဘၣ်. ဒီးအခဲအံၤ ယကဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢယစီၤပၤ ဒီးယကစၢ် လၢအအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤဒ်လဲၣ်. ဖီလံခး အတၢ်စံးဆၢအံၤ ကြၢးကဲထီၣ်တၢ်လၢသဆၣ်ထီၣ်ၦၤဒီးဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ပသး ဖဲပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်ပှၤအနးကတၢၢ်, မ့ၢ်လၢပစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်, လၢအမ့ၢ်ပစီၤပၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
တချုးစှၤနၣ်ရံၣ် ဖဲခရံာ်အတၢ်ဒိးသံသးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ယိၤ ၁၃:၃၇ အပူၤ ၦၤတၢ်မၢဖိ စီၤပ့းတရူး ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲဒူဒူလၢ အတၢ်ဘၣ်ထွဲသးတီဒီးခရံာ် ဒီးစံးဝဲ, “ယကပာ်လီၤကွံာ်ယသးသမူလၢနဂီၢ်လီၤ”. အဆၢဖိ ၃၈ ပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်, လၢအသ့ၣ်ညါစီၤပ့းတရူးအါန့ၢ် စီၤပ့းတရူးသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤအသးတဂၤ စံးဆၢဝဲဒၣ်, “ယစံးဘၣ်တဲဘၣ်နၤတီတီလိၤလိၤ, ဆီဖါတချုးအိၣ်အိထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး နကသမၢယၤသၢဘျီလီၤ”. ဘၣ်ဆၣ် ယိၤ ၂၁:၁၆-၁၉ စံးဘၣ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရူးခရံာ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံႇ ၦၤလၢအသမၢတ့ၢ်အီၤတဂၤအံၤ ကဲထီၣ်က့ၤ ၦၤလၢအမၤခရံာ်အတၢ်မၤ…
