တၢ်ကစီၣ်လံာ်ပရၢ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢထွံၣ်ဖိ ပဲး(Pep)အ့ၣ်သံဝဲဒၣ် သၣ်မံယီၤလၢအမ့ၢ် ပှၤပၢတၢ်ဝ့ၢ်အခိၣ်ပဒိၣ်အမါအတၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပဲး န့ၣ်တမၤဝဲဒၣ်ဘၣ်. တၢ်တမံၤလၢထွံၣ်ဖိ ပဲး မၤကမၣ်တၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ဒၣ် အ့ၣ်ဟးဂီၤဝဲ လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤကပုာ်လၢ ပဒိၣ်အံၤ အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ထွံၣ်ဖိ ပဲးန့ၣ် တဘျီဘၣ်တၢ်ဘုၣ်အီၤ လၢကီၢ်စဲၣ်ပဲၤစၢၤဘ့နံယဲၤ (Pennsyl vania) ပဒိၣ်အခိၣ် က့းဖီး ပ့ရှိ (Gifford Pinchot) ဖဲ ၁၉၂၀ အနံၣ်န့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိအံၤ ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူ ကီၢ်စဲၣ်အဃိာ်လၢမုၢ်ထီၣ်တကပၤဒီး ပှၤဒိန့ၢ်တၢ်ဂီၤလၢ ပှၤဃိာ်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဒီး ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ် နၢ်ဟူဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်ဒီး ကွဲးဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ထွံၣ်မၤသံသၣ်မံယီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ကွဲး ဘၣ်တၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ တၢ်ကစီၣ်လံာ်ပရၢအပူၤအဃိ ပှၤအါဂၤနာ်ဝဲဒၣ်လၢ ပဲး မၤသံအ့ၣ်သံသၣ်မံယီၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤစီၤၡလိၤမိၤသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်ကစီၣ်လၢအကမၣ်တဖၣ် အစိကမီၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ကတိၤ ၁၈:၈ အပူၤ အဝဲကွဲးဝဲ “ပှၤလၢအသီၣ်ဝံသဲကလၤ အတၢ်ကတိၤန့ၣ် မၤအသးဒ် အတၢ်ကတိၤလိာ်ကွဲ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, လဲၤလီၤဝဲဆူပှၤအသးကံၢ်ပူၤလီၤ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအန့ဆၢၣ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ပအဲၣ်ဒိးနာ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢပှၤဂုၤပှၤဂၤအတၢ်အိၣ်သး, အတၢ်မၤသးသ့ၣ်တဖၣ် လၢအတၢ်တမ့ၢ်, တဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲပှၤအဂုာ်အဂၤတဖၣ် နာ်ဝဲဒၣ်လၢပတၢ်အိၣ်အသး, မၤအသးတဖၣ်လၢအတမ့ၢ်, အတဘၣ်တၢ်ဒၣ်လဲၣ် ကစၢ်ယွၤစူးကါပှၤသ့ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်တမံၤ လၢကီၢ်စဲၣ်ခိၣ်ပဒိၣ် လၢအဆှၢထွံၣ်ဖိ ပဲး လၢဃိာ်အပူၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢထွံၣ်ဖိအံၤ ကကဲထီၣ်လၢ ပှၤဃိာ်ဖိတဖၣ်အတံၤသကိး ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ထွံၣ်ဖိအဆိကတၢၢ်တဒုလၢ အယါဘျါပှၤဃိာ်ဖိတဖၣ် လၢနီၢ်သးတကပၤ အါနံၣ်အါလါအပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲပှၤအဂုၤအဂၤ ကစံးကတိၤဒီး ဆိကမိၣ်ဒၣ်ဝဲပှၤဘၣ်ဆၣ်, ယွၤအတၢ်ပညိၣ်လၢ ပဂီၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤဂၤကတိၤအၢသီပှၤ, ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ပှၤ အဆၢကတီၢ် ပကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်တၢ်လၢ ယွၤအတၢ်ထံၣ်ဆိကမိၣ်ပှၤ ဒီးအတၢ်အဲၣ်ပှၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
