ဟဲစိာ်တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးနၤ
‘‘လၢၢ်ကိၢ်လိၣ်အခီျထံ’’ မ့ၢ်တၢ်တဲမုၢ်နၢ်လၢပျၢၤတယုၢ်‚ ဃုာ်ဒီးလံာ်အါဘ့ၣ်လၢ အတဲဖျါတၢ်လၢ ပှၤလၢအသၣ်၀ံၤတဂၤ ဟဲနုာ်လီၤဆူသ၀ီတဖျၢၣ်အပူၤလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤနီတဂၤ တဟ့ၣ်အီၤတၢ်အီၣ်ဘၣ်ႉ အ၀ဲတ့ၢ်နုာ်လီၤလၢၢ်ကိၢ်လိၣ်တဖျၢၣ်လၢ ထံချီကိၢ်ကိၢ်အပူၤလီၤႉ ဖဲအ၀ဲမၤတၢ်အံၤလၢတၢ်ကူၣ်‚ ပှၤသ၀ီဖိတဖၣ်ကွၢ်အီၤဒီး အ၀ဲခွဲးခွး ‘‘အလၢၢ်ကိၢ်လိၣ်အချီ’’ အံၤလီၤႉ လၢခံန့ၣ် ပှၤတဂၤဟဲစိာ် သဘၣ်ဘီတံၢ်စှၤတံၢ်လီၤႉ ပှၤအဂၤတဂၤ တ့ၢ်နုာ်ပသၢဂီၤတဖျၢၣ်‚ ပှၤအဂုၤအဂၤတဂၤ တ့ၢ်နုာ်ဘုမုယီၤတစှီၤလီၤႉ ပှၤထူစံာ်ဖိတဂၤ ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်လီၤ တၢ်နုာ်ထံတနီၤလီၤႉ လၢခံကတၢၢ်‚ ‘‘လၢၢ်ကိၢ်လိၣ်အချီထံ’’ ကဲထီၣ်မးတၢ်အချီပံာ်ပံာ် လၢ အ၀ံာ်အဘဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်တဲဖိအံၤ‚ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်နီၤဟ့ၣ်တၢ်အလုၢ်အပရၤန့ၣ်လီၤႉ ဒီးတၢ်အံၤ ဒုးပလီၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ ပကဘၣ်ဟဲစိာ်တၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးပှၤ‚ ဖဲလၢမ့ၢ်ဖျါ၀ဲဒၣ်လဲာ်လၢ အကါမ့ၢ်တဒိၣ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢလံာ်ယိၤဟၣ် ၆း၁-၁၄ အပူၤ‚ ပဖးဘၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါဖိတဂၤလၢ အဟဲဖျါထီၣ်လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အကျါ ဒ်ဖိသၣ်ဖိထဲတဂၤဧိၤလၢ အဟဲစိာ် တၢ်အီၣ်န့ၣ်လီၤႉ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် စူးကါဖိသၣ်အံၤ အတၢ်အီၣ်လၢ အမ့ၢ်ကိၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ်ဒီးညၣ်ခံဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအဟ့ၣ်လီၤအးလီၤတၢ်အီၣ်အံၤဒီး ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး မၤအါထီၣ်ဒီး ဒုးအီၣ်ဘၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂၤယဲၢ်ကထိ လၢအသူၣ်၀ံၤသးစ့ၤန့ၣ်လီၤႉ
တဘျီယနၢ်ဟူဘၣ်…
လဲၤတၢ်ဒီးယွၤအသးစီဆှံ
အနၣ်ရၠာစးံၣ်တကလး တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အယံာ်အထၢလၢ ပှၤကွဲးလံာ် မဲလ်ကၢၣ် ကလဲး၀ဲလ် ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ တၢ်ကဘၣ်စူးကါအီၤ ဒ်သိးတၢ်ကကဲထီၣ် ပှၤလၢအသ့အဘၣ် လၢတၢ်စုသ့တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤႉ ပှၤသ့တ့ဆဲးလၤစိးပျၤတၢ်လၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါ ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး အတၤလၣ်လၢအလီၤဘီလီၤမုၢ်တဖၣ် ဒၣ်လဲာ်‚ တမ့ၢ်တၢ်လၢ အလၢပှဲၤဆူတၢ်ကမၤကဲထီၣ် လိၣ်ထီၣ်တၢ်အပတီၢ်ဂ့ၤဂ့ၤကလဲာ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် ကမၤန့ၢ်၀ဲ လၢခံကတၢၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ အ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဘျုးလီၤအသးလၢ အတၢ်ကူၣ်သ့လီၤဆီအံၤအပူၤကိးနံၤန့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်လၢအဖျါလီၤဆီ ဒ်တၢ်အံၤအသိး‚ ပလိၣ် ဘၣ်စ့ၢ်ကီး သးဒ်သိးအံၤ တမံၤ‚ ဖဲတၢ်အကတီၢ်မ့ၢ်တုၤလၢ တၢ်ကမၤလိတၢ်အိၣ်မူလၢ သးစီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤႉ လၢ လံာ်ကလၤတံအပူၤ‚ စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ တၢ် အိၣ်ဖိှၣ်လၢ တၢ်ကပာ်လီၤသးလၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ စီၤပီလူးမၤဖျါ စ့ၢ်ကီးလၢ‚ တၢ်အံၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ကသ့ ခီဖျိထဲဒၣ်လၢ တၢ်စူၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢတၢ်ပာ်လီၤတ့ၢ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအလီၢ်‚ ပဘၣ်တၢ်ကိးပှၤဆူပကလဲၤတၢ် ဃုာ်ဒီးယွၤအသးစီဆှံလီၤႉ ဟ့းလ့ၣ်တၢ်ကတိၤလၢ စီၤပီလူး စူးကါလၢ ‘‘တၢ်လဲၤ’’အဂီၢ်‚ လၢကလၤတံ ၅း၁၆ အပူၤ‚ အခီပညီ မ့ၢ်လၢတၢ်ကလဲၤတရၠာစးံးတၢ်က၀ီၤက၀ီၤ မ့တမ့ၢ်…
တၢ်မၤစၢ်လီၤ တၢ်သဟီၣ်အကတီၢ်
တၢ်ဆီတလဲအိၣ်ထီၣ်အါမးတမံၤ စးထီၣ်ဖဲလီမ့ၣ်နၣ်ရၠာစးံၣ်ဘၣ်တၢ်တ့အီၤ ဖဲ ၁၈၄၀ နံၣ်လီၤႉ အခဲအံၤ ပစူးကါဘၣ်နၣ်ရၠာစးံၣ်‚ ကွဲၤဒီနၢ် ဒီးခီၣ်ဖၠူထၢၣ်စိာ်စု (လဲးပ်ထီး) တဖၣ်လီၤႉ ဖျါလၢတၢ်အိၣ်မူဒီတခါ ခ@ထီၣ်‚ တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ ပမၤတၢ်ကယီကယီသ့ၣ်တဖၣ်ခ@ထီၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ မ့ၢ်၀ဲတီ၀ဲလၢ ခူဒိၣ်၀့ၢ်ဃၢၤတဖၣ် ဒီးဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ခ@ တကပၤလီၤႉ သရၠာစးၣ်ဒိၣ်စိ ရၠာစးံးခၠၢး ၀ဲးစ်မဲန် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ ‘‘ပဟူးဂဲၤခ@ထီၣ်ခ@ထီၣ် ဒီးပလဲၤတုၤဆူ ပှၤဂုၤပှၤဂၤအအိၣ်တသ့ဖဲအသ့ခ@ထီၣ်လၢ တၢ်အံၤအဃိ‚ တၢ်အံၤနီၣ်ပှၤဆူ တၢ်ကဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ကိးမံၤကဲထီၣ်အသးတဘျီဃီသ့၀ဲန့ၣ်လီၤ’’ႉ
လံာ်စီဆှံအပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါတ့ၢ်အီၤ အယံာ်ကတၢၢ် မ့ၢ်၀ဲလံာ်ထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤအပူၤန့ၣ် စီၤမိၤဒီး ပာ်ဖျါ ထီၣ်တၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်လီၤႉ အ၀ဲဒုးပလီၢ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤပၢၤဃာ်သးသမူ အတယူာ်န့ၣ်လီၤႉ ‘‘အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ‚ လၢနမဲာ်ညါန့ၣ် အနံၣ်တကထိမၤသးဒ် မုၢ်ဟါတနံၤ ဖဲအပူၤကွံာ်အသိး‚ ဒီးဒ်တၢ်ဆိးသီတတီၤလၢ မုၢ်နၤအသိးန့ၣ်လီၤ’’ (စံး ၉၀း၄) ႉ
လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ လၢတၢ်ကပၢၤဃာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဒ်သိးပသုတလဲၤတၢ် ခ@တလၢ မ့တမ့ၢ်ဃၢကဲၣ်ဆိးန့ၣ်ဘၣ်‚…
ပှၤကိးဂၤလိၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ်
ဖဲကၠဲးဖ် ကဲထီၣ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအသီ‚ ဒီးခီလ့ၣ်ကၠိ၀ံၤ၀ဲသီသီတဂၤအကတီၢ်န့ၣ် အ၀ဲနုာ်လီၤမၤတၢ်လၢ ရၠာစး့ၣ်နီၣ်သိခီပနံၣ်အဒိၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဒ်အမ့ၢ် ပှၤဆါတၢ်ဖိ အသိး‚ အ၀ဲဘၣ်လဲၤဘၣ်က့ၤဒီး ဖဲအလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်န့ၣ် အ၀ဲနၢ်ဟူဘၣ်ပှၤအါဒံအါဂၤ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်သးလီၤဘှံးလီၤတီၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်စဲးသိဘၣ် မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ်လီၤႉ အ၀ဲ သ့ၣ် လိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤလီၤႉ တၢ်အံၤဆှၢ ကၠဲးဖ်ဆူ ကလဲၤထီၣ် လံာ်စီဆှံကၠိ ဒ်သိးတၢ်ကမၤလိအါထီၣ် တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး ယွၤအသူၣ်အသးဒီး လၢခံန့ၣ် အ၀ဲကဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ် တဂၤန့ၣ်လီၤႉ
ကၠဲးဖ် အတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ် အဂံၢ်ထံးန့ၣ် အိၣ်၀ဲ လၢ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအပူၤန့ၣ်လီၤႉ လၢလံာ်မးသဲ ၉း၂၇-၃၃အပူၤ‚ ပထံၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး အတၢ်သးအိၣ်လၢ အတၢ်ယါဘျါ ပှၤမဲာ်ဘျီၣ်ခံဂၤဒီး ပှၤတဂၤလၢ တၢ်နါအိၣ်လၢအလိၤလီၤႉ လၢအဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ် ဒီတကတီၢ်‚ အ၀ဲလဲၤတၢ်က့ၤတၢ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုကစီၣ် ဒီးတၢ်ယါဘျါတၢ်လၢ ‘‘ကိးခူကိး၀့ၢ် ဒီးကိးဒူကိးသ၀ီ’’ (း၃၅) န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်မနုၤအဃိ လဲၣ်ႉ ဖဲအ၀ဲထံၣ်ဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်‚ အ၀ဲအသးအိၣ်ဘၣ်အီၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်…
တၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤအကျိၤကျဲတမံၤ လၢအသ့စံးထီၣ်ပ့တၢၤတၢ်
၀ီလ်လံးစ်စတဲးနၢၣ် အမိၢ်စူးကွံာ်သး ဖဲအသးအိၣ်အနံၣ်ယဲၢ်ဆံန့ၣ်လီၤႉ ဖဲ၀ီလ်လံး အသးအိၣ်အနံၣ်ဃိးဆံ‚ အ၀ဲကွဲးတၢ်ကွဲးဖုၣ်ကိာ်တခါလၢ အဘၣ်ထွဲဒီးအမိၢ် ‘‘လံာ်ပရၠာစးၢလၢအစဲၤခံဒိၣ်မး’’ လၢအဘၣ်ထွဲဒီး အ၀ဲစံးပ့တၢၤပိာ်မုၣ်တဂၤလၢ အဒိၣ်ထီၣ်လၢ လုၢ်လၢ်အဂ့ၤအ၀ါ‚ ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီးလုၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ် ဖိခွါခံဂၤကီကီခဲခဲလၢ ကီၢ်မုၢ်နုာ် အမဲရၠာစးကၤလၢ တၢ်ကတီၢ်လၢ အဆိတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉအ၀ဲမ့ၢ်မါဒီး မိၢ်လၢ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်တဂၤ‚ ဆူပှၤတအဲၣ်ဒိး ဆၢန့ၢ်အီၤတဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤႉ ၀ီလ်လံးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အမိၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်လၢ အကလုၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲကွဲးဖျါ ထီၣ်၀ဲလၢ ‘‘နတပျဲဖျဲး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် နီတစု ဆူနကသး၀ံၣ် တၢ်ဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်’’ႉ အ၀ဲအသးသမူတစိၤ‚ မိၢ်အံၤ သူၣ်၀ံၣ် သးဆၢတၢ်‚ စံးဘျုးက့ၤကစၢ်ယွၤလၢ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒိၣ်ဂ့ၤဆံးဂ့ၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ပှၤကွဲးထါစံးပ့တၢၤစ့ၢ်ကီး ဟံးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကသး၀ံၣ်စံးထီၣ်ပ့တၢၤ ယွၤလီၤႉ အ၀ဲသး၀ံၣ်ထီၣ်ယွၤ ဖဲအဘၣ်မုာ်ဂ့ၤဖှီၣ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်သး၀ံၣ်တဖၣ် တမ့ၢ် တၢ်မၤဆူၣ်တၢ်ဘၣ်ႉ မ့မ့ၢ် တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်မၤဆၢက့ၤတၢ်အန့ဆၢၣ်လၢ ‘‘ပှၤလၢ အတ့ လီၤမူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ် (၁၄၆း၆) ဒီး အ၀ဲ ‘‘ဟ့ၣ်လီၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ…