မ့ၢ်ယ့ကၢးပျၢ်ပှၤဂၤတၢ်ကမၣ်ဧါ
ယလဲၤဆူ တၢ်ဘါသရၠာစးိာ်ဆိဆိ ဒ်သိးကမၤကဆှဲကဆှီ‚ ရၠာစးဲၣ်ကျဲၤတၢ်တဆံးတက့ၢ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤႉ ဖဲနှၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ ဆ့ၣ်နီၤဟီၣ်လၢသရၠာစးိာ်ပူၤ/ ပိာ်မုၣ်အံၤမ့ၢ်တ့ၢ် ပှၤတဂၤလၢ ကတိၤတဲယဂ့ၢ်လၢယလီၢ်ခံ‚ မၤဆါယသးတဂၤလီၤႉ ယလဲၤကပာ်အီၤ ဒီးအိးထီၣ်လီကဟၣ်ပိးလီ မၤကဆှီတၢ် ဒ်သိး ယတနၢ်ဟူဘၣ် အတၢ်ဟီၣ်ကလုၢ်/ ဘၣ်မနုၤယကဘၣ်ကနၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤတဂၤ လၢမၤကမၣ်ယၤနှၣ်လဲၣ်ႉ
ဖဲသးစီဆှံကစၢ် ဒုးပလီၢ်ယၤလၢ ယွၤပျၢ်တ့ၢ်လံ ယတၢ်ကမၣ်ထဲလဲၣ်အခါနှၣ်ဒီး ယလဲၤဆူအအိၣ်/ အ၀ဲတဲယၤလၢ အဖိတဂၤဘၣ်ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ် အိၣ်လၢ အလါတဖၣ်အလါလံ/ ပဟီၣ်သကိး ဖိးဟုလိာ်သး ဒီးထုကဖၣ်တၢ်လၢအဖိမုၣ်အဂီၢ်/ ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီ တၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ‚ အခဲအံၤပ၀ဲခံဂၤ ပကဲထီၣ် တံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဖၣ်/
ဖဲ လံာ်မးသဲ ၁၈ နှၣ် ကစၢ်#ပာ်ဖျါ မူခိၣ်ဘီမုၢ်
ဒ်စီၤပၤတဂၤ လၢပျၢ်အခ့အပှၤတဂၤ အဒ့ၣ်ကမၢ် / အခ့အပှၤလၢအဒ့ၣ်ကမၢ်အိၣ်၀ဲ စ့အကကွဲၢ်တဖၣ်ကကွဲၢ်တဂၤ ဃ့ကညးစီၤပၤ လၢတၢ်သးကညီၤ အဂီၢ်/ စီၤပၤသးကညီၤအီၤဒီး ပျၢ်ကွံာ်စ့လၢ အဒ့ၣ်ကမၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတဂၤအံၤ တတူၢ်လိာ်ပျၢ်က့ၤအသကိး…
တၢ်မၤလၢ ဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်
ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး‚ တၢ်ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်လီၤသး‚ ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီ မ့ၢ်လၢပတၢ်လဲၤ ခီဖျိ လၢတၢ်လီၤမၢ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဟးဂီၤသးဟးဂီၤတဖၣ်အဃိလီၤႉ ခီဖျိပတၢ်ဃုထၢသ့ၣ်တဖၣ် ကးတံာ်က့ၤ့တဲၤ လၢတက့ၤအိးထီၣ်အသးနီတဘျီမ့ၢ်ဂ့ၤ‚ ပတၢ်ကမၣ်ဒၣ်၀ဲ တမ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လီၤသးအုးဟဲနုာ်လီၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူအဃိမ့ၢ်ဂ့ၤ‚ တၢ်အစၢအိၣ် ထီၣ် ဒ် အီးစ်၀ီခၠ့ဘၢၣ်စံး ‘‘တၢ်သးအုးဖးဒိၣ်လၢ တၢ့်ကၢးမၤအသးဒ်အံၤ’’ န့ၣ်လီၤႉ ပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဟးမၢ်ကွံာ် ပတၢ်သ့ၣ် နီၣ်လၢ အမၤဆါပှၤ ဘၣ်ဆၣ်ပထံၣ်လၢ ပမၤဟးမၢ်ကွံာ်တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ခၠ့ဘၢၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲစံး ‘‘တဘၣ်ပျံၤ တၢ်ဂ့ၢ် လၢယွၤဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤ တၢ်လၢအပူၤကွံာ်တဂ့ၤႉ ပျဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ် အိၣ်ဒၣ်တက့ၢ်ႉ တၢ်အံၤမ့ၢ် ယွၤအတၢ်မၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤ တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ကမၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်အုး သးအုးလီၤႉ ကစၢ်ယွၤ ကဘိးဃၣ်က့ၤ တၢ့်ကၢးမၤအသး ဒ်အံၤ ဆူတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လီၤလိၣ်လီၤလး လၢဆူညါအဂီၢ်လီၤႉ’’
လၢလံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤအမုၢ်နံၤတဖၣ် အတီၢ်ပူၤန့ၣ်‚ ယွၤပျဲအပှၤဂီၢ်မုၣ်ကလီၤဆူ ကီၢ်ဘၤဘူလိၣ် အတၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်ဒီး စံးဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ် လၢကကဲထီၣ်ကုၢ် လၢပှၤတခီဘီမုၢ်အအိၣ် ဒီးဒိၣ်ထီၣ်လၢ…
၅ မံးနံး - အတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢ
ယဖးဘၣ်မိၢ်တဂၤ ‘၅ မံးနံး-အတၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢ’ လၢအမၤ၀ဲလၢအဖိတဖၣ်အဂီၢ် လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသး လၢကလဲၤကၠိအဂီၢ် ၀ံၤပာ်ဖှိၣ် ထီၣ်အသး ၅ မံးနံး ကိးမုၢ်နံၤဒဲး တချုးအလဲၤဆူကၠိန့ၣ်လီၤႉ
အ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး လၢမိၢ်တဂၤအဃၢၤ ဒီးမိၢ်တဂၤဃ့ဘါထုကဖၣ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်တဂၤဘၣ်တဂၤအဂီၢ် ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ လၢယွၤအအိၣ် လၢအမံၤဒၣ်၀ဲစုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤႉ ၀ံၤဒီးအ၀ဲနၢမူအဖိတဖၣ် ဒီးအလဲၤပျဲဆူကၠိန့ၣ်လီၤႉ ဖိသၣ်တ ဖၣ် လၢဟံၣ်ဘူးတံၢ်တဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ဘၣ်တၢ်ဃ့န့ၢ်အဂီၢ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲနုာ် ဖဲအဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ နံၣ်တဖၣ်ပူၤကွံာ်ဒီး ဖိသၣ်တဖၣ်အကျါတဂၤ စံး၀ဲလၢ အ၀ဲမၤလိ န့ၢ်ဘၣ် တၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ မုၢ်တနံၤ အဂီၢ် ခီဖျိလၢ တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤန့ၣ်လီၤႉ
ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤ ၁၀၂ တဂၤ သ့ၣ်ညါ၀ဲ တၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် အကါဒိၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤႉ ထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤ၀ဲအံၤ အခိၣ်တီမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် တုၤအဘၣ်တၢ်လုၣ်ဘၢအီၤဒီး‚ လူလီၤအတၢ်မိၣ်တၢ်မးလၢ ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်အဘါထုကဖၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲကိးထီၣ်ယွၤ ‘‘ယွၤဧၢ‚ ဒိကနၣ်ယတၢ်ထုကဖၣ် ႉႉႉ…
ထဲတဂၤဧိၤလၢ တၢ်လီၢ်လီၤဟိအပူၤ
အဲလ်၀ၢးဒၢၢ် မ့ၢ်ပှၤလၢအဒိးထဟး၀့ၤ၀ီၤ ခီဖျိအပိၣ်လိၣ်-၁၅ လၢအမ့ၢ်မူပျီကဟၣ်ယူၤ ဒ်သိးကဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ လါအဂ့ၢ်နှၣ်လီၤႉ ဖဲအ၀ဲအိၣ်ယံၤထလါ အဆၢကတီၢ်အခါ တၢ်တူၢ်ဘၣ်မ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်နှၣ် အဲလ်၀ၢးဒၢၢ်သ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်နှၣ်လီၤႉ ဖဲ ၁၉၇၁ နံၣ်နှၣ် အ၀ဲယူၤ၀့ၤ၀ီၤထဲတဂၤဧိၤ လၢ ၃ သီအတီၢ်ပူၤထ ဂုာ်ကျဲးစၢး၀ဲဒၣ်ဆူၣ်ဆူၣ် ဖဲအတံၤသကိးအဂၤ ၂ ဂၤ မၤသကိးတၢ်ဖဲ လါ (ာသသည) အပူၤ လၢအစီၤစုၤထအီၤ လၢအမံၤလာ်အကထိတဖၣ် အကထိနှၣ်လီၤႉ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ အကပၤတဖၣ်နှၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ဆၣ်လၢအခိၣ်ဖီခိၣ်တဖၣ်ထ သ့ၣ်နီၣ်၀ဲ ဒ်လၢဆၣ်တဖၣ်အံၤအါမး၀ဲ တုၤဒၣ်လဲာ်မၤသးဒ်အဘိၣ်ဘံဃၣ်အီၤ လၢတၢ်ကပီၤအကဘျံးအပူၤနှၣ်လီၤႉ
လၢလံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤပူၤ ပထံၣ်ဘၣ် ဖဲစီၤယၤကိာ် အိၣ်ယံၤထဟံၣ် အဆိကတၢၢ်တနၤထ မုၢ်လီၤနုာ်အခါနှၣ် အ၀ဲစ့ၢ်ကီး အိၣ်ထဲ တဂၤဧိၤနှၣ်လီၤႉ အ၀ဲဘၣ် ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢအ၀ဲၢ် လၢအအဲၣ်ဒိး မၤသံအီၤ မ့ၢ်လၢစီၤယၤကိာ် ဟုၣ်နှၢ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢညီနုၢ်နှၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်၀ဲလၢ ဖိ၀ဲၢ်ကိနှၣ်လီၤႉ ဖဲဲစီၤယၤကိာ် မံဘၣ်အသးအခါနှၣ် မံမီၢ်၀ဲလၢ ဃီတဆိ အိၣ်ဆၢထၢၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ‚ ထအခိၣ်ထီၣ်ဘးလၢမူခိၣ်လီၤႉ…
ထဲတၢ်ထိးဘၣ်တဘီ
ခံၣ်လ့တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢ ကလဲၤ၀ဲဆူတၢ်လီၢ် လၢအယံၤတတီၤ လၢအအိၣ် လၢကီၢ်အၣ်ဖရၠာစးံးကၤမုၢ်ထီၣ်တခီ ဒ်သိးကမၤစၢၤ၀ဲဒၣ် ပှၤမၤတၢ်သးခု ကစီၣ် ခီဖျိတၢ်ကူစါယါဘျါတဖုအဂီၢ်နှၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ၀ဲဒၣ် မ့ၢ်လၢ အ၀ဲတအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢကသံၣ်ကသီတကပၤအဃိလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲဟ့ၣ်၀ဲဒၣ် တၢ်ကဟုကယာ် မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတဖၣ် သ့၀ဲနှၣ်လီၤႉ
ဖဲအ၀ဲလဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်အံၤအခါနှၣ် ထံၣ်လိာ်သးဒီး ပိာ်မုၣ်တဂၤ လၢအတၢ်ဆါနး‚ ဘၣ်ဆၣ်အတၢ်ဆါနှၣ် ဘၣ်တၢ်ယါဘျါသ့ဒံးနှၣ်လီၤႉ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ အခီၣ်လၢအက့ၢ်အဂီၤက့ၣ်ကူအံၤ အဃိ ခံၣ်လ့အဲၣ်ဒိး ဟးထီၣ်ကွံာ်ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်လၢ ကဘၣ်မၤတၢ် တမံၤမံၤနှၣ်လီၤႉ အ၀ဲမၤကဆှဲကဆှီဒီး ဘိၣ်ဘံနှၢ် ပှၤဆါတဂၤအံၤအခီၣ်အခါ ပှၤဆါအံၤ စးထီၣ်ဟီၣ်၀ဲဒၣ်နှၣ်လီၤႉ ခံၣ်လ့ သံကွၢ်အီၤလၢ မ့ၢ်အမၤဘၣ်ဒိဘၣ်အီၤ အဃိ ဟီၣ်၀ဲဒၣ်ဧါနှၣ် ပှၤဆါတဂၤအံၤ တဲဘၣ်အီၤလၢ ‘‘တမ့ၢ်ဒ်နှၣ်ဘၣ်ႉ လၢခွံနံၣ် အတီၢ်ပူၤနှၣ် ပှၤဟဲထိးဘၣ်ယခီၣ်အံၤနှၣ် မ့ၢ်အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီအဃိလီၤ’’ႉ
တၢ်လိၤတဂ့ၤတၢ်ဆါနှၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆါအၢတခါလၢ အဒုးကဲထီၣ် ပှၤလၢ အတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါတဂၤ လၢကဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကပာ်ကွံာ်အီၤနှၣ်လီၤႉ ပှၤယူဒၤဖိ လၢပျၢၤတဖၣ်နှၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအဃံး…
