ကစၢ်ယွၤထံၣ်တၢ်, နၢ်ပၢၢ်တၢ်, ဒီးသးအိၣ်တၢ်
တဘျီတခီၣ် တၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဆါ လၢစဲဘူးဃာ်ယံာ်ထၢဒီး ယလီၤဘှံးလီၤဘှါအဃိ လၢဟံၣ်ပူၤ ယတရ့ဒီးပှၤနီတဂၤ, ယအိၣ်ထဲတဂၤဒီး ယအိၣ်သယုၤယဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယတူၢ်ဘၣ်ဒ် ကစၢ်ယွၤဒီး ပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ် တထံၣ်ယၤ ဒီးမၤသးဒ်အဝဲသ့ၣ်လဲၤသဒၣ်ယၤန့ၣ်လီၤ. လၢမုၢ်ဂီၤန့ၣ် ယဟးဒီး ယထွံၣ်ဖိ ဒီးယဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်အခါ လၢယသးပူၤ ယဂဲၤလိာ်ဒီး တၢ်သးတမုာ် လၢယတူၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယထံၣ်စိ မ့ၣ်ပီယူၤ(hot-air balloon) အိၣ်လၢတၢ်အယံၤတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အဒိးမ့ၣ်ပီၤယူၤတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ် လီၢ်ဘၢၣ်ကဝီၤ တၢ်အိၣ်သးမၤသးတဖၣ်, ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ယၤ နီၢ်နီၢ်တသ့ဘၣ်. ဖဲယဟးကျဲလၢဟ့ၣ်ကပိာ်ကပၤအခါ ယသါသဖှိထီၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ လၢဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ ပှၤအီၣ်လၢပဲတြီကးဃာ်သးလီၢ်ခံ, ဒီးတဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ, ဒီးတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ကအိၣ်အါထဲလဲၣ်ညါလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယတၢ်ဟးကျဲဝံၤဝဲန့ၣ် ယဃ့ယွၤလၢ ကဟ့ၣ်ယၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒ်သိးယကဒုးသ့ၣ်ညါဘၣ် ပှၤအိၣ်လၢ ယကပိာ်ကပၤတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါလၢ ယထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးသးအိၣ်အဝဲသ့ၣ်, ဒီးကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီး သ့ၣ်ညါဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကစၢ်ယွၤတ့လီၤပာ် ဆၣ်တဖၣ် လၢအထးခိၣ်တၢ်ကတိၤ…
တၢ်အဲၣ်လၢလီၤဂာ်လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ်
လၢကီၢ်စဲၣ်ကၠီၣ်ကၠံၤယၤ(Georgia), ဝ့ၢ်အဲးတလဲတၢ်(Atlanta) လ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့အပူၤ, ပှၤပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ကူသိးတဃာ်ဝဲ ဖျီၣ်ခံထီဒီး ဆ့ကၤၡၢး(Shirt) ဆ့ၣ်နီၤခိးဝဲ လ့ၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဂုာ်ကျဲးစၢၤသိးထီၣ် နဲးကထၢ(Neck-tie)အဆၢကတီၢ် ပိာ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤမၢအဝၤလဲၤမၤစၢၤ ပှၤသးစၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤသးပှၢ်အံၤ ဒုးနဲၣ်ပှၤသးစၢ်လၢတၢ်ကသိးထီၣ်နဲးကထၢ ဒ်လဲၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤတဂၤဒိန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သၢဂၤတၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤအံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရၤလီၤဒုးနဲၣ်လၢ အ့ထၢၣ်နဲး (Internet) အပူၤ ဒီးပှၤကွၢ်တၢ်ဒီဒုၣ်ကွဲးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အတၢ်မၤစၢၤအဂ့ၢ် အိၣ်ကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်တဆိကမိၣ်တၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဒ်သိးပဝဲနၤယၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ပတၢ်အဲၣ် သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်ဆူပှၤဂၤ မ့ၢ်တၢ်ကပီၤကဒါထီၣ်က့ၤ တၢ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး သးအိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအပာ်ဖျါ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒီး ၁ ယိၤ ၃:၁၁ အပူၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အိၣ်မူပိာ်ထွဲ “ဒ်သိးပကအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်ပသး”အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၅ အပူၤ စီၤယိၤဟၣ်မၤဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ်အံၤ လၢ“ကယဲၢ်ပှၤလၢအသးဟ့ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤမၤသံပှၤကညီ”န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ၁၆န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါကဒါက့ၤဝဲ ကစၢ်ခရံာ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အဒိလၢ ပကသ့ၣ်ညါ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.…
တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အမဲာ်ထံတဖၣ်
လၢအပူၤကွံာ်နံၣ်တဖၣ်န့ၣ်, ယကဟုကယာ် ယမိၢ်လၢထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်လီၤ. ယစံးဘျုးယွၤလၢအပျဲ ယမ့ၢ်ပှၤကဟုကယာ်တၢ်ဒီး ဒ်ယဃ့တ့ၢ်အီၤန့ၣ် အဝဲမၤစၢၤယၤလၢ ယတၢ်သးအုးအကတီၢ်တဖၣ်လီၤ. ယဘၣ်ဂုာ်မၤတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ ဖဲလၢယအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤအါကလုာ်ခံၣ်ခူၣ်ယၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယမိၢ်အတၢ်သါ လၢခံကတၢၢ်ကတီၢ်န့ၣ် ယဟီၣ်လၢတၢ်ကီၤသူၣ်ပၢၤသးတန့ၢ်ဘၣ်အပူၤ ယတဲကသွံဒံႇ “ဟါလ့ၤလူယၤ”လီၤ. ဖဲယစံးထီၣ်ပတြၢၤတၢ်ဒ်န့ၣ်ကတီၢ် ယပလၢၢ်ဘၣ်လၢ ယတၢ်ကမၣ်အိၣ် တုၤလၢနံၣ်တဖၣ် လၢပိာ်ထွဲထီၣ်အခံ ဖဲယဃုကွၢ်ထံ ထါစံးထီၣ် ပတြၢၤအယုၢ် (၃ဝ) လီၤ.
လၢစီၤဒၤဝံးအထါ “တၢ်ပာ်စီဆှံတၢ်လုၢ်ဟံၣ်” (တၢ်မၤဘူၣ်အဟံၣ်)န့ၣ် အဝဲဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ လၢအတၢ်တီတၢ်လိၤအဃိဒီး အတၢ်သးကညီၤအဃိလီၤ (:၁-၃). စီၤဒၤဝံးဃုထံၣ်ဝဲလၢ ယွၤမိၤဃါဃုာ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး တၢ်မုၢ်လၢ် လၢပခီဖျိဘၣ်လီၤ (:၅). အဝဲ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုးဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခုကတီၢ်, တၢ်ပလၢၢ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဘံၣ်အိၣ်ဘၢဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးကာ်အကတီၢ်တဖၣ်လီၤ (:၆-၇). အတၢ်ကိးထီၣ်လၢတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် အိၣ်ဖျါဃံလၤလၢအတၢ်နာ်န့ၢ်ယွၤအပူၤလီၤ (:၇-၁ဝ). အတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဖျါက့ၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ လၢတၢ်ဟီၣ်ကိးပသူထီၣ်ဒီး တၢ်ဂဲၤကလံၣ်, လၢတၢ်သးအုးဒီးတၢ်သးခုတဖၣ်အပူၤလီၤ (:၁၁). ဒီးဒ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ယွၤအတၢ်ခူသူၣ် လၢအဃါဃုာ်သးလၢ…
တၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ် ယွၤအကလုၢ်
ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် ဃုနၢ်ပၢၢ်တၢ် အါနံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲသ့ၣ် မၤလိန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ထွံၣ်မံၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအကလုၢ်လၢ အဟူဂ့ၤလီၤဆီတဖၣ် လၢအမၤစၢၤ အတၢ်ဆဲးကျိး လိာ်သး တဒုဒီးတဒုန့ၣ်လီၤ. ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဂၤ သူဝဲ တၢ်ပနီၣ်သနူလီၤလီၤဆီဆီ လၢတၢ်ပဲာ်ထံနီၤဖး တၢ်အကလုၢ်အဂီၢ်, ဒီးထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ထွံၣ်မံၤတဒု အတၢ်အိၣ်ယူၤ အသီၣ်ဒိၣ်သီၣ်ဆံး ဒီးအဃဲအပၢၤန့ၣ် မၤစၢၤ ထွံၣ်မံၤတဖၣ် လၢလီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢမျးကယၤ တကယၤန့ၣ်လီၤ.
လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်အဒိအါမံၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအတၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ် အတၢ်ဘၣ်တ့ လၢအဝဲအဲၣ်အီၤတဖၣ် အကလုၢ်လီၤဆီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကိး စီၤမိၤရှ့လၢ အမံၤ ဒီးကတိၤတၢ်ဒီးအီၤ လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ (၂ မိၤ ၃:၄-၆). ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ စီၤဒၤဝံး စံးဝဲဒၣ် “ယကိးထီၣ် ယွၤလၢယကလုၢ်, ဒီးစံးဆၢယၤလၢ အကစၢၢ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ” (စံး ၃:၄). တၢ်မၢဖိစီၤပီလူးစ့ၢ်ကီး ပာ်လုာ်ပာ်ပှ့ၤ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါနီၣ်ယွၤအကလုၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢအတၢ်ကတိၤဟးဖးဆူ အ့းဖ့းစူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အအိၣ်န့ၣ်, စီၤပီလူးစံးဝဲလၢ…
တၢ်ပဲာ်ပျီကွံာ် တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်
ဖဲယပာ်သူၣ်ပာ်သး သ့ၣ်ဒ့ဖိတဒ့ ဆှိးထီၣ်လၢ ပဖီကရၢၢ်အထံဖှိးဘိအဃၢၤ ဖဲပပဲတြီအခိၣ်ဒီအကပၤအခါ, ယတကနၣ်ဃုာ် တၢ်ဆါမဲာ်ဆါနါဖိအံၤ လၢအတဖျါ မၤဟးဂီၤတၢ်သ့ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၣ်ဆံးဆံးဖိတမုၢ် မၤဟးဂီၤ ပတပံၢ်ဂၢၤ ကသ့ဝဲဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တနွံဘၣ်တနွံ လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲ ဒီးတၢ်မုၢ်တံာ်တာ်ဖိအံၤ ဒိၣ်ထီၣ်ထဲသိးသ့ၣ်တပှီာ်တထူၣ်, ဒီးစးထီၣ် မၤပှဲၤ ပကရၢၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒ့ဝ့ၤဝီၤတဖၣ် က့ၣ်ကျီၤလီၤဝဲလၢ ပခီၣ်ကျဲဖိအဖီခိၣ် ဒီးဟဲမဲထီၣ်, စိးပ့ၢ်ထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဂုၤဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယတူၢ်လိာ်လၢ အဝဲမ့ၢ်အိၣ်လၢကရၢၢ်ပူၤန့ၣ် ကမၤဟးဂုာ်ဟးဂီၤတၢ်လီၤ, ဒီးယမၢယဝၤသးဘိ ခူၣ်ထုးထီၣ်စၢၤယၤ နီၣ်မံၤတဖၣ်အံၤ လၢအဂံၢ်, ဝံၤဒီးဒီဒၣ်ဃာ် ပကရၢၢ်လၢ ကသံၣ်မၤသံနီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲပတကနၣ်ဃုာ် မ့တမ့ၢ် ဖဲပသမၢ တၢ်ဒဲးဘးအတၢ်အိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ်, အဝဲနုာ်လီၤ ဂုာ်ဆူၣ်ဝဲသ့ဆူ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ, လီၤဂာ်ဒ်တၢ်မဲထီၣ်ဒိၣ်ထီၣ် လၢပတသးလီဘၣ်, ဒီးမၤခံးသူလီၤ ပနီၢ်ကစၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤလၢတၢ်ဒဲးဘးတအိၣ်ဘၣ်တဂၤအံၤ တၢ်ခံးတၢ်နၤ တအိၣ်လၢ အပူၤ လ့ၤတက့ၤဘၣ်. ဒ်ယွၤအဖိသ့ၣ်တဖၣ်အသိး, ပဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤပှၤ ဒီး ဟ့ၣ်လီၤအးလီၤမူဒါ လၢပကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်ဒဲးဘးလိၤလိၤ ဒ်သိး…
တၢ်ထုကဖၣ် အခး(ဒ)ဖိတဖၣ်
လၢတၢ်ကွဲးလံာ်ကွဲးလဲၢ် တၢ်ကူၣ်သကိးဖးသကိး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တခါန့ၣ် ယမၤသကိးတၢ်ဒ်ပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ထဲမံၣ်(Tamy) ဟ့ၣ်ယၤ ခးဖိတဘ့ၣ် လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ကွဲးဖိလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ထုကဖၣ်တဖၣ် လၢအချၢန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဟ့ၣ်နီၤလီၤ ခးဖိတဖၣ် ဆူယအိၣ်န့ၣ် အဝဲတဲဖျါထီၣ်ယၤလၢ အဝဲဖးပှၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်တဖၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤဝံၤ ကွဲးလီၤတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ် လၢခးဖိတဘ့ၣ်စုာ်စုာ်အချၢဒီး, ဃ့ထုကဖၣ် တၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ထဲမံၣ် ဆှၢကဒီး တၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ခီဖျိ လီလံာ်ပရၢ ဆူယအိၣ်ဒီး ဖဲန့ၣ် ယကမၢကမၣ်ဘၣ်မးယသးလီၤ. ယစံးဘျုးယွၤလၢ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤ ခီဖျိ ထဲမံၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ် လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤ ဘါထုကဖၣ် ကဒါက့ၤလၢ အဝဲအဂီၢ်လီၤ. ဖဲယဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် ဒီးတၢ်ခိၣ်ဆါဒီးလီၤဘှံးလီၤတီၤ ဖဲတၢ်ကူၣ်သကိးဖးသကိးတၢ်ကတီၢ်, ယထုးထီၣ် ခးဖိအံၤ န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ မၤဖှံထီၣ် ယသူၣ်ယသး ဖဲ ယဖးကဒီးက့ၤ ထဲမံၣ်အတၢ်ထုကဖၣ်လၢ ယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး သ့ၣ်ညါနီၣ် သးသမူအိၣ်ဒီး အလုၢ်အပှ့ၤ ဖဲ တၢ်ထုကဖၣ်တၢ်,…
ထဲဒၣ် ထံၣ်မှံယဲသ့
ဖဲလၢပှၤသူၣ်ဝံၣ်သးဆၢတၢ်ဖိတဖၣ် ဒ့သးဝံၣ် “ထဲဒၣ် ထံၣ်မှံယဲသ့-I Can Only Imagine” တၢ်သးဝံၣ်အဆၢကတီၢ်, ယဆ့ၣ်နီၤလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤ အလီၢ်ခံလၢ တၢ်ဘါသရိာ်အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤဖးထီအလိၤန့ၣ်လီၤ. ယူာ်ထီၣ်ယစုဒီး ယသးဝံၣ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ကစၢ်ယွၤအဆၢကတီၢ် ပိာ်မုၣ်လၢ ယမဲာ်ညါသးဝံၣ်ဝဲ စပရဲနိၣ်(soprano)လၢ အကလုၢ်မုာ်မုာ်ဖိန့ၣ် ဖိးမံလိာ်သးဒီး ယသးဝံၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲစံးဘၣ်ယၤလၢ အဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒၣ်ဒီးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီဝံၤ, ပပာ်လီၤပသးလၢ ပကဃ့ထုကဖၣ်သကိး တၢ်လၢအဂီၢ်, လၢအကဘၣ်လဲၤဒိး ကူစါယါဘျါ လၢခံတဘျီ, လၢခဲစၢၣ်(cancer)တၢ်ဆါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
စှၤလါပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံ လူဝံးစံးဘၣ်ယၤ, ပျံၤဝဲဒၣ်လၢ အကဘၣ်သံဝဲန့ၣ်လီၤ. ယသကူးလီၤယသး ဆူအခး လၢမံဝဲဒၣ်, ယသုးဘူး ယသးဆူ အနၢ်ကပၤဒီး ဃ့ထုကဖၣ် ကသွံဒံဖိဒီး သးဝံၣ် ပတၢ်သးဝံၣ် ကဖီကဖီဖိန့ၣ်လီၤ. လၢစှၤသီအကတီၢ် မ့ၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤဒီး ဖဲလၢလူဝံးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး လၢမဲာ်သကိးမဲာ်အဆၢကတီၢ်, တၢ်ကမၤအသးလၢအဂီၢ်, ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထဲလၢ ယထံၣ်မှံယဲသ့န့ၣ်လီၤ.
၂ ကရံၣ်သူး ၅:၁ အပူၤ ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူးဟ့ၣ်ထီၣ်…
ဒိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ပှၤမၤနၢၤတၢ်တဖၣ်
ဖဲယဝၤ ကဲပှၤနဲၣ်လိတၢ်လၢ ပဖိအ Little League ဖျၢၣ်ယၢ်တီၢ်(baseball) ကရူၢ်အခါ, အဝဲမၤလၤကပီၤ ပှၤလိာ်ကွဲဖိတဖၣ် ခီဖျိ နံၣ်ကတၢၢ် မူးသးဖှံ ဒီးသ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကဲထီၣ်လိာ်ထီၣ် လၢတၢ်လိာ်ကွဲအကတီၢ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပပှၤလိာ်ကွဲဖိ အသးစၢ်ကတၢၢ်အကျါတဂၤ, ဒၢးစတ့ၣ်(Dustin), ဟဲဆူယအိၣ် ဖဲမူးအံၤအခါန့ၣ်လီၤ. “ပရှူတၢ်လိာ်ကွဲတနံၤညါအံၤတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.”
ယစံးဆၢအီၤ လၢ‘မ့ၢ်’. ‘ဘၣ်ဆၣ် ပပာ်ကဖၢလၢပသးလၢ နမၤတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အဃိ န့ၣ်လီၤ.’ အဝဲစံး ‘ယသ့ၣ်ညါလီၤ’. ‘ဘၣ်ဆၣ် ပရှူလီၤ.တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.’ ယကျၢၢ်ကျာ်လီၤယခိၣ် လီၤ. ‘မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီးဘၣ်မနုၤဃိ ယကလၢၢ်ဘၣ်ဒ်ပှၤမၤနၢၤတၢ်တဂၤအသိးလဲၣ်.’ ဒၢးစတ့ၣ် သံကွၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ယနံၤကမှံထီၣ်, ဒီးစံးအီၤ, ‘မ့ၢ်လၢ နမ့ၢ်ပှၤမၤနၢၤတၢ်တဂၤအဃိလီၤ.’
ဒၢးစတ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်မၤဝဲအဂ့ၤကတၢၢ်ဒၣ်လဲၣ် တၢ်ရှူတၢ်လိာ်ကွဲန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ အတမၤနၢၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပမ့ၢ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤယ့ၣ်ရှူးအသိး, ပတၢ်ဒုးန့ၣ် တပာ်ပနီၣ်ဃာ်အသးထဲ တၢ်လိာ်ကွဲပျီအပူၤဘၣ်. သနာ်က့,တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပဆိကမိၣ်ဘၣ် လၢ တၢ်အိၣ်မူဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအကတီၢ်န့ၣ် မၤသးဒ်တၢ်လၢအဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပလုၢ်ပပှ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ်ပမ့ၢ်ယွၤအဖိတဖၣ်အသိး ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်…
တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအမံးရှၢၣ်
ပှၤမုာ်သးမၤကလီတၢ်ဖိတဖၣ် လၢတၢ်မၤပူၤဖျဲးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ တၢ်ကရၢကရိ လၢအီစထြ့လယၢၣ် (Australia) ထံကီၢ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ သိဖိဟးဖျိး လၢအဆူၣ်တီၣ်, ဘံတရံးတရးအသး, ဘၣ်အၢဘၣ်သီ ဒီးအတယၢၢ်အိၣ်ဝဲ အါန့ၢ်ဒံး ၇၅ ပီၣ် တဒုန့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤထူၣ်ဖျဲးတၢ်ဖိတဖၣ် တယာ်ဝဲဒၣ်လၢ သိအံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သးပ့ၤနီၣ်အီၤ ဒီးဟါမၢ်လၢတပှိာ်အကျါ အစှၤကတၢၢ် ၅ နံၣ်လံန့ၣ်လီၤ. ပှၤမုာ်သးမၤကလီတၢ်ဖိတဖၣ် မၤမုာ်မၤခုၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤ ခီဖျိတံာ်ကွံာ်အဆူၣ်ဃၢသံအံၤ ကီကီခဲခဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲထူၣ်ဖျဲးကွံာ်လၢ အတၢ်ဝံတၢ်ယိးတဘျီဃီန့ၣ်, ဘါရဲး (Baarack) အီၣ်အဆၣ်လီၤ. အခီၣ်တဖၣ် အဂံၢ်ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အိၣ်ဆိးဘၣ်ဝဲဒီး ပှၤမၤထူၣ်ဖျဲးတၢ်ဖိတဖၣ် ဃုာ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဂၤတဖၣ် ဖဲလၢတၢ်ဒီသဒၢအလီၢ်အဃိ, အဝဲနာ်န့ၢ်လီၤအသးဒီး သူၣ်မံသးမုာ်ဝဲ အါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဝံတၢ်ယိးလၢအဃၢတဖၣ် အတၢ်ဆီၣ်သနံးန့ၣ် မၤအသးဒ်လဲၣ်, ပှၤမ့ၢ်သးပ့ၤနီၣ်နၤ ဒီးနမ့ၢ်လီၤမၢ်န့ၣ် မၤအသးဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်သးသူဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤန့ၣ် မၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ စီၤဒၤဝံးနၢ်ပၢၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၈ အပူၤ စီၤဒၤဝံး ကိးထီၣ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်အိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ,…
ယွၤကလုၢ်ကထါ အစိကမီၤ
ဖဲ ၁၉၆၈ နံၣ်, တချုးခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အနံၤ (၂၄ သီ) န့ၣ် အပိၣ်လိၣ်-ဃိး (Apollo 8) အပှၤနီၣ်မူပျီကဟၣ်ယူၤတဖၣ်လၢအမ့ၢ် ဖရဲးဘိမဲ(Frank Borman), ကၠ့(မ)လိၣ်ဘဲ (Jim Lovell) ဒီး ဘ့အဲဒၣ် (Bill Ander) တဖၣ် - ကဲထီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဆိကတၢၢ် လၢလဲၤတုၤဘၣ်ဆူ လါ-မူဖျၢၣ် လူနၣ်(lunar orbit) လဲၤတရံးအကျိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် လဲၤတရံးလါအဝီတဆံအခါ အဝဲသ့ၣ်ဒုးနဲၣ် လါဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်အဂီၤတဖၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ် ဖဲတၢ်မၤသးနီၢ်နီၢ်အကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဖး လံာ် ၁ မိၤရှ့ တဂၤန့ၣ် တဝီတဂၤန့ၣ်တဝီ (တဂၤတပြီၢ်) န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်တုၤအိၣ်က့ၤ အနံၣ် (၄ဝ) နံၤသးခုန့ၣ် “တၢ်တဲဆိဘၣ် ဘိမဲ တချုးခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အနံၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဒီးပှၤဒိကနၣ်တၢ်ဖိအအါကတၢၢ်လၢ အနၢ်ဟူဘၣ် ပှၤကညီအကလုၢ်သီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်နဲၣ်လီၤထဲတခါလၢ ပဒိးန့ၢ်လၢ နၣ်ဆၣ်(NASA)န့ၣ် မ့ၢ်ပကမၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ”. လံာ်စီဆှံအဆၢဖိတဖၣ်လၢ အပိၣ်လိ-ဃိး…