ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ

ယဖိခွါ ပှၤသၢနံၣ်ဖိ, စ့ဘယၢၣ် (Xavier), စှီၤဖီၣ်တံၢ်ဃာ် ယစု ဖဲပနုာ်လီၤဆူ မိၤထရ့ ဘ့ တၢ်ပာ် ကွၢ်ကီညၣ်အလီၢ် (Monterey Bay Aquarium), လၢကီၢ်စဲၣ်ခဲလဖိနံယါန့ၣ်လီၤ. အဝဲယူာ်အစုဆူ ပီၣ်လဲၣ်ညၣ်မိၢ်ပှၢ် (Whale) လၢၢ်စိးပျၤအဂီၤ (ဒ်အမ့ၢ်ညၣ်နီၢ်နီၢ်တဘ့ၣ်အမိၢ်ပှၢ်အသိး), ဘၣ်တၢ်ဘျး လီၤစဲၤအီၤလၢဃီးလာ်ဒါန့ၣ်ဒီး, စံးဝဲ “ဒိၣ်နီၢ်မး” န့ၣ်လီၤ. ဖဲပလူၤကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ်တမံၤဘၣ်တမံၤ အကတီၢ်န့ၣ်, ယဖိခွါသူၣ်ခုသးခုလၢ တၢ်မဲာ်တကျိာ်နါတကျိာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပနံၤသကိး ဖဲရှီတဖၣ် မၤသီၣ်အကလုၢ် ဖဲပှၤဒုးအီၣ်တၢ်အီၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ကလာ်လၢ တၢ်ပာ်ညၣ် မဲာ်ထံကလၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် ညၣ်ကၠဲၢ်လံၣ်ဘီဘီဖိ ဂဲၤကလံာ်လၢထံကျါန့ၣ်ဒီး ပသး လီၤသပ့ၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘၣ်ယဖိခွါလၢ“ဒ်ယွၤတ့လီၤနၤဒီးယၤအသိး,” “ကစၢ်ယွၤတ့လီၤကယဲၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ အိၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်” န့ၣ်ဒီး, စ့ဘယၢၣ် အထးခိၣ်ထီၣ်ဖျဲးဝဲ “ဝိ” န့ၣ်လီၤ.

ဖဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄ အပူၤ, ပှၤကွဲးထါ သ့ၣ်ညါအၢၣ်လီၤဝဲ ကစၢ်ယွၤ အစုတၢ်ဘၣ်တ့ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးအဆၢဖိ…

လၢယွၤအတၢ်အဲၣ်အစုပူၤ

ယတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ အဂၤတမံၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ယပျံၤဘၣ် တၢ်လၢယတသ့ၣ်ညါသ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်လၢယဟံးဃာ် ပၢဆှၢတန့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဖဲမုၢ်တနံၤန့ၣ်, ယဖးဘၣ်တၢ်ကွဲးလၢ ဖိး(ဘ) (Forbes) မဲးကစံအပူၤ, ဒီးယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် မၤလိသ့ၣ်ညါ “ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်လဲၤတရံးသးအတၢ်ချ့” ချ့အါထီၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် “ဝးယဲာ်ယီၤအသး” ဒီး “လဲၤတရံးအသးချ့အါထီၣ်” ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ “အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကြၢးပာ်လီၤတဲာ်ကွံာ် စဲးကီး တစဲးကီး - အခီပညီ ပကဘၣ်မၤဟါမၣ်ကွံာ် တစဲးကီးလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤစှၤလီၤတစဲးကီးန့ၣ် တဖျါလၢတၢ်လီၤမၢ် ဒိၣ်ဒိၣ်အါအါဘၣ်ဆၣ်, ဖဲယသ့ၣ်ညါ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်လဲၤတရံးသး ကဆီတလဲတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်မၤအသးဒိၣ်ဒိၣ်မုာ်မုာ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တဂၢၢ်တကျၢၤ တဆံးတက့ၢ်ဖိဒၣ်လဲာ် မၤဟူးယဲာ်ယီၤ ယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်သ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲလၢပတသ့ၣ်ညါတၢ်တဖၣ် ကလီၤပျံၤလီၤဖုး ထဲလဲၣ်ဂ့ၤထဲလဲၣ်ဂ့ၤ (မ့) တၢ်အိၣ်အသးမၤအသးတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဖျါတဂၢၢ်တကျၢၤထဲလဲၣ်ဂ့ၤ တၢ်သ့ၣ်ညါလၢကစၢ်ယွၤ ဟံးဃာ်ပၢဆှၢတၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤယၤ ဒ်သိး ယကနာ်န့ၢ်အီၤအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

လၢလံာ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၀:၂…

ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဖးဒိၣ် အကဝီၤ

ဖဲလၢယသးအိၣ်သၢဆံန့ၣ် ယဟ့ၣ်လီၤအးလီၤ ယသးသမူဆူ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအကတီၢ်, ဒ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်အသီတဂၤ အသိး ယအိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်အါမံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယစးထီၣ်ဖးလံာ်စီဆှံန့ၣ်, တၢ်သံကွၢ်တဖၣ် အါထီၣ်ဝဲဒၣ်ရုၢ်ရုၢ်လၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဒုးသ့ၣ်ညါ ယတံၤသကိးတဂၤလၢ, “မ့ၢ်ယကဘၣ်စူၢ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်ကိးထံၣ်ဒဲး လၢယဂီၢ်ကသ့ဝဲဒ်လဲၣ်. မုၢ်တဂီၤအံၤဒၣ်လဲာ် ယဃါဘၣ် ယဝၤလံန့ၣ်လီၤ.”.

အဝဲစံးဘၣ်ယၤလၢ, “တဘၣ်ဆိကတီၢ် လံာ်စီဆှံလၢနဖးန့ၣ်တဂ့ၤ. ဒီးဃ့သးမုၢ်စီဆှံ ကမၤစၢၤနၤလၢ နကအဲၣ်တၢ် ဒ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဲၣ်နၤအသိးအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.”

ယအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဒ်ယွၤအဖိတဂၤအသိး, လၢအနံၣ်ခံဆံဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ယဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီယိယိဖိ ဘၣ်ဆၣ် ဒိၣ်ဝဲယိာ်ဝဲ မၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကဟံးဃာ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဖးဒိၣ် အကဝီၤ သၢပတီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢတပတီၢ်မ့ၢ်ဝဲ, တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး စံးဝဲသပှၢ်ပှၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ မ့ၢ်တၢ်အကံၢ်အလဲ လၢပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခံမံၤတမံၤ, ခီဖျိ တၢ်ဟ့ၣ်က့ၤ “ဒ့ၣ်ကမၢ်လၢ တၢ်ကဘၣ်အဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ,” အပူၤန့ၣ် ပှၤပိာ်ခရံာ်အခံတဖၣ် ကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်ဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤ, ဒ် ရိမ့ၤ ၁၃:၈ ပာ်ဖျါဝဲအသိး “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ,…

တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအကစၢ် လၢအသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ်

ဖဲ နံးခိလးစ် (Nicholas) နီၣ်သိလ့ၣ် လၢတၢ်ခံးယိာ်မးအကတီၢ်, ထံၣ်ဝဲမ့ၣ်အူအီၣ်ဟံၣ်တဖျၢၣ် န့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ကတီၢ်အသိလ့ၣ်လၢ ကျဲဖးဒ့, ဃ့ၢ်နုာ်လီၤဆူဟံၣ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, ဒီးဂုာ်မၤပူၤဖျဲးဝဲ ဖိသၣ်လွံၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်ဖိသၣ် လၢကွၢ်ထွဲဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲ, လၢဟံၣ်ပူၤဖိသၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဒံးတဂၤအဃိ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ နံးခိလးစ် န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကလဲၤမၤပူၤဖျဲး ဖိသၣ်အဂီၢ် အဝဲက့ၤနုာ်ဝဲဆူဟံၣ်ပူၤသတူၢ်ကလာ်ဝံၤန့ၣ်ဒီး အဝဲဒီးဖိသၣ်ခံဂၤန့ၣ် မ့ၣ်အူကဝီၤဃာ်ဖဲ တၢးခံကထၢတကထၢန့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤသ့ၣ်ဖး ပဲတြီဖိ ဒီးလၢအစုပူၤစိာ်ဖိသၣ်တခီခီ စံၣ်လီၤဖုလီၤဆူ တၢ်ဖီလာ်, ဒီးတကတီၢ်ဃီန့ၣ် ပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲတုၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ဃုထၢဝဲတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ပှၤဂၤအဂီၢ် အါန့ၢ်အကစၢ်ဒၣ်ဝဲအဂီၢ်အဃိ, အဝဲမၤပူၤဖျဲးဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

နံခိလးစ် ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် ပှၤဒူပှၤဃိၤအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး, လၢအသးအိၣ်ဟ့ၣ်လီၤ အတၢ်ဘံၣ် တၢ်ဘၢလၢ ပှၤဂၤတဖၣ်ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အဲၣ်အတၢ်မၤ လၢအပှဲၤဒီးအစိကမီၤအံၤ ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢအလုၢ်ထီၣ်အသးသမူ, ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါလၢပှၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် အုၣ်က့ၤ ခီၣ်က့ၤတၢ်တဂၤ, လၢအဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးသမူ, ဒ်သိးကမၤပူၤမၤဖျဲးပှၤ လၢတၢ်ဒဲးဘးဒီးတၢ်သံ, လၢအမ့ၢ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးန့ၣ်လီၤ. ရိမ့ၤ ၅:၆ ပာ်ဖျါဝဲ “ဖဲပဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ် အမုၢ်အလါဘၣ်ဒီး…

တၢ်မုၢ်လၢ်, တၢ်မၤနၢၤအထီ

ပှၤမၤလိပီၣ်လဲၣ်ဂ့ၢ်ကျိၤ (Oceanographer) စ့ဘယၣ် အါ (Sylvia Earle)န့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်ထံၣ်ဘၣ် ပီၣ်လဲၣ်အလၢၢ်သိၣ်ကျိၤတဖၣ် ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ် မံးရှၢၣ်လါအဲး (Mission Blue) တၢ်ကရၢကရိ လၢကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတဖၣ် “hope spots” လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်လီၢ်လီၤဆီတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲ “တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢပီၣ်လဲၣ်မိၢ်ပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်,” ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်လၢ ကမၤဘၣ်ဒိပတၢ်အိၣ်မူတဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်တိာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ, တၢ်ကဟုကယာ်က့ၤတၢ်လီၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပှၤသ့စဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်ထံၣ်ဝဲ, တၢ်အတဝၢတဖၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ထံဖံးခိၣ်အဖီလာ်တဖၣ် အတၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်က့ၤအသးဂ့ၤဂ့ၤ, ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢ တၢ်သးသမူကလုာ်ဖိတဖၣ် ကလီၤမၢ်ဘူးထီၣ်လံအဃိ ဘၣ်တၢ်ကၢၤက့ၤ, ကတီၤက့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၃:၆-၉ န့ၣ် ပှၤကွဲးထါအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်, ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်, ဒီးတၢ်လၢအမၤဝဲခဲလၢာ် ကအိၣ်စံၣ်အိၣ်ကျၢၤအဂီၢ် မၤလီၤတံၢ်ဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၁-၁၉ အပူၤပာ်ဖျါဝဲ ကစၢ်ယွၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပၢဆှၢ စၢၤသွဲၣ်အစိၤစိၤ, ဒီးဘီမုၢ်တဖၣ် အသိးအဃိ, ထဲဒၣ်ယွၤတဂၤဧိၤ ကမၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤ တၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးတဖၣ်,…

တၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်ကပီၤ

ယမိၢ်အထူၣ်စုညါအလွဲၢ်ဂီၤဖိလၢအကတြ့ၣ်ကတြိၣ် ကြၢးဘၣ်တၢ်ဘျးလီၤစဲၤ လၢအလီၢ်မံခး ဘးခီတကပၤႇ ဖဲတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအလီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲတၢ်မၤ နံၤသဘျ့အကတီၢ်, ကြၢးလၢယကတဲၥ်ကတီၤဆိပၥ် တၢ်လဲၤအိၣ်သကိးအီၤ ဖဲကဘၣ်ဟံးန့ၢ် တၢ်ယါဘျါအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အနံၤန့ၣ် တၢ်လၢယသးအိၣ်ဒိးန့ၢ်တၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ် မ့ၢ်ယအဲၣ်ဒိး အိၣ်ဒီးယမိၢ် ဆူညါတသီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယအိၣ်ဒၣ်လၢဟံၣ်, ..... ဒီးဘျးလီၤစဲၤ ယမိၢ်အထူၣ်စုညါဖိလၢသ့ၣ်တၢ်ဂီၤတထံးအလိၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲယဖိခွါ စ့ဘံၣ်ယၢၣ် (Xavier) လ့ကပီၤထီၣ် သ့ၣ်တၢ်ဂီၤအမ့ၣ်အူသၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်ဒီး, ယစံးအီၤလၢတၢ်ကလုၢ်ကသွံဒံအပူၤ ‘တၢ်ဘျုး’ န့ၣ်လီၤ. ယဖိခွါစံးဆၢဝဲ ‘န့ၢ်ကစီဒီလီၤ’ န့ၣ်လီၤ. ယစံးဘျုးကစၢ်ယွၤ လၢအစူးကါ မ့ၣ်အူသၣ်ဖိ အတၢ်ကပီၤပံၥ်လ့ပံၥ်လ့အံၤ, လၢအနဲၣ်ဆှၢ ယမဲၥ်ချံအတၢ်ထံၣ် ဆူတၢ်မုၢ်လၢ်အတၢ်ကပီၤ လၢတလီၤပံၥ်နီတဘျီ- လၢအမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်န့ၣ် ယဖိခွါတသ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်ဘၣ်.

ၦၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၂ ပၥ်ဖျါ အနီၢ်သးတၢ်အိၣ်အသးတမုၥ်တလၤတဖၣ်ဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ် ဖျါဖဲ အဆၢဖိ ၁-၄ န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၅ အပူၤ တချုးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါၦၤဖးလံၥ်ဖိတဖၣ်လၢ “ကွၢ်လၢ်ယွၤအကျဲတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤႇ ယကစံးထီၣ်ပတြၢၤဒံးအီၤႇ ယမဲၥ်အတၢ်မၤစၢၤဒီး ယကစၢ်လီၤ” န့ၣ်…

ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ အမၤမုာ်ထီၣ်ပသးအဒိၣ်ကတၢၢ်

အပူၤကွံာ် တဘျုးနံၣ်န့ၣ်, ပဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်လဲၤဟးဆူ “သနၢၣ်လွံၢ်သနၢၣ်” (Four Corners) မ့ၢ်တၢ်လီၢ်ထဲတတီၤဧိၤ လၢကီၢ်အမဲရကၤအပူၤ, ဖဲကီၢ်စဲၣ် လွံၢ်ဘ့ၣ်အဆၢ ထံၣ်လိာ်သးလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤဃီန့ၣ်လီၤ. ယဝၤသးဘိ ဆၢထၢၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢ တၢ်မၤနီၣ်ဃာ် ကီၢ်စဲၣ် အရံၣ်စိနၤ (Arizona) န့ၣ်လီၤ. ပဖိခွါ အဒိၣ်ကတၢၢ် အ့ၣ်. ကၠ့ၣ် (A.J) စံၣ်ခီနုာ်လီၤဆူ ကီၢ်စဲၣ် အူတါ (Utah) န့ၣ်လီၤ. ယဖိခွါအဆံးကတၢၢ် စ့ဘံၣ်ယၤ (Xavier)ဖီၣ်ဃာ်ယစု ဖဲပလဲၤခါနုာ်ဆူ ကီၢ်စဲၣ် ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် (Colorado) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယလဲၤနုာ်လီၤချ့ချ့ဆူ ကီၢ်စဲၣ် နယူမဲးစံၣ်ကိၣ် (New Mexico) အကတီၢ်, စ့ဘံၣ်ယၤ စံးဝဲ “မိဧၢ, နပာ်တ့ၢ်ယၤ လၢကီၢ်စဲၣ် ကိၣ်လိၣ်ရၤဒိၣ် န့ၣ် ယတူၢ်လိာ်တသ့ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်တၢ်လီၢ်တပူၤဃီ ‘ဒီး’ အိၣ်စီၤစုၤလိာ်သး လၢကီၢ်စဲၣ် လွံၢ်ဘ့ၣ် အပူၤဘၣ်ဆၣ်, ပတၢ်နံၤတၢ်အ့ ဟူထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.…

ကပီၤဆၢက့ၤ ယွၤအဖိခွါအတၢ်ကပီၤ

ယမိၢ်ဒီးယၤ ပတၢ်ပာ်သးတလီၤပလိာ်ဝံၤ, အကတၢၢ်န့ၣ် ယမိၢ်အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ပကထံၣ်လိာ်ပသး ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအိၣ်ယံၤဒီးယဟံၣ် ၁နၣ်ရံၣ်အတၢ်လဲၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲယလဲၤတုၤန့ၣ်ဒီး ဖျါလၢတချုး ယလဲၤတုၤအဝဲက့ၤလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးပှံၢ်ထီၣ်အပူၤ ယကကွဲးဆှၢလီၤလံာ် ဆူအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢယသးကလၢၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤသဆၣ်ထီၣ်ယၤ လၢယကမၤဆၢက့ၤတၢ်လၢတၢ်အဲၣ်အဃိ ယကွဲးဂ့ၤထီၣ်က့ၤလံာ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယမိၢ်ဖးဘၣ် ယလံာ်ပရၢဝံၤန့ၣ်ဒီး, အဝဲဆဲးကျိးက့ၤယၤ, ဒီးစံးဝဲလၢ “နသးဆီတလဲလံ” န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤစူးကါ ယတၢ်ကွဲးလၢကနဲၣ်ဆှၢယမိၢ် ဒ်သိးကသံကွၢ်ယၤ ကစၢ် ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်ဒီး, အကတၢၢ်န့ၣ်, တူၢ်လိာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ် ဒ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ် လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မးသဲ ၅:၁၄ အပူၤ, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ပာ်ဖျါမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤဝဲအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “သုဝဲဒၣ်အံၤသုမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကပီၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၆ န့ၣ်စံးဝဲ, “သုတၢ်ကပီၤန့ၣ် ဒုးကပီၤထီၣ်အီၤလၢ ပှၤကညီ အမဲာ်ညါဒ်သိး အကထံၣ်ဘၣ် သုမၤတၢ်ဂ့ၤ, ဒီးကစံးထီၣ်ပတြၢၤသုပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ပတူၢ်လိာ်ခရံာ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ် ဝံၤတထံၣ်ဃီန့ၣ်ဒီး, ပဒိးန့ၢ် သးစီဆှံအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဆီတလဲကွံာ်ပှၤ ဒ်သိးပကမ့ၢ်…

အိးထီၣ် ယသးအမဲာ်ချံ

ဖဲ ၂၀၀၁ နံၣ် ဖိသၣ်ဖိလၢ အမံၤမ့ၢ် ခရံးစတိၣ်ဖၢၣ် ဒၢးဖလ့ၣ် ( Christopher Duffley )အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် တဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် ဒီးမူဝဲအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်လၢ ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးပှဲၤထီၣ်ယဲၢ်လါ, အဝဲဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ကဟုကယာ်လုၢ်ဖိ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤ, တုၤအဘၣ်တၢ်လုၢ်ဖိအီၤလၢ အမုၢ်ဂၢ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတစုန့ၣ်လီၤ. ခရံးစတိၣ်ဖၢၣ်ဖိ, အသးအိၣ်လွံၢ်နံၣ်ဖိအံၤ အမဲာ်ချံတထံၣ်တၢ်, ဒီးမ့ၢ်ဖိသၣ် လၢအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိသးအတၢ်ဆါ (Autism) ဘၣ်ဆၣ် အကလုၢ်အထီၣ်အလီၤဂ့ၤဝဲလိၤဝဲ ဒၣ်န့ၣ် အသရၣ်မုၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဃုနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤန့ၣ်, ခရံးစတိဖၢၣ် ဆၢထၢၣ်လၢ တၢ်ဘါသရိာ်ပျဲၢ်စီၤခိၣ်, ဒီးသးဝံၣ်ဝဲ “အိးထီၣ်ယသး အမဲာ်ချံ” တၢ်သးဝံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သးဝံၣ် အတၢ်ဂီၤမူအံၤ ပှၤကွၢ်အိၣ်ဝဲ အကကွဲၢ်အါမးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၂၀ နံၣ်, ခရံးစတိၣ်ဖၢၣ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤ အတၢ်ပညိၣ်တဖၣ် လၢအကမ့ၢ်ဝဲ ပှၤကမၤဂ့ၤမၤစၢၤ ပှၤနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤဂံၢ်စၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိးထီၣ် အသးအမဲာ်ချံလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤအဃိ တၢ်လၢကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် အသးသ့ဝဲတဖၣ် အိၣ်ဝဲအါမးန့ၣ် အဝဲမ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးလၢပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.…

ယထံၣ်နၤ

ပှၤကွၢ်မဲာ်ချံကသံၣ်သရၣ်တဂၤ မၤစၢၤ အဲ(န)ဒရံၣ်ယဲး(Andreas)ဖိ လၢအသးအိၣ်သၢနံၣ်, ကဒိးထီၣ်ဝဲမဲာ်ကး အဆိကတၢၢ်တဘျီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်မုၣ် စံးဘၣ်အီၤလၢ “ကွၢ်ဆူမဲာ်ထံကလၤ တက့ၢ်” န့ၣ်ဒီး, အဝဲ ကွၢ်လီၤအသးလၢမဲာ်ထံကလၤအပူၤဝံၤ ဃၣ်တရံးဆူအပၢ် လၢတၢ်နံၤကမှံ, ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်သးခု လၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံ န့ၣ်လီၤ. ဝံၤ အပၢ်ထွါကွံာ် အမဲာ်ထံကဖီလီကပုာ်လုာ်ဖိ လၢအဟဲယွၤလီၤလၢ အဘိးပၤလိၤ ဒီးသံကွၢ်အီၤ “ဖိခွါဧၢ, ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.” အဲ(န)ဒရံၣ်ယဲး ဖိးဟုအပၢ်အကိာ်ဒီး စံးဝဲ “ယထံၣ်ဘၣ်နၤလံ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသုးက့ၤအသး ဝံာ်အကိာ်ဒီး ကွၢ်စူၣ်ဝဲ အပၢ်အမဲာ်ချံလိၤလိၤ, ဒီးစံးဝဲ “ယထံၣ်ဘၣ်နၤလံ” န့ၣ်လီၤ.

ကလီး ၁:၁၅ ပာ်ဖျါဝဲ, ဖဲပမၤလိသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ, လၢတၢ်ထုကဖၣ်သပှၢ်ပှၢ်အပူၤန့ၣ်, သးစီဆှံကဟ့ၣ်ပှၤ မဲာ်ချံလၢပကထံၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, လၢအမ့ၢ် “ယွၤလၢပှၤထံၣ်အီၤ တသ့ဘၣ်တဂၤ အက့ၢ်အဂီၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိသးစီဆှံအတၢ်မၤစၢၤပှၤအဃိ ပထံၣ်တၢ်မ့ၢ်ဆှဲဝဲဆှံဝဲ, ဒီးခီဖျိလၢကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါအဃိ ပတၢ်သ့ၣ်ညါရ့လိာ်သးဒီးယွၤ ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ်, ခဲကနံၣ်အံၤ လၢပတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအစိကမီၤ လၢအဒိၣ်အယိာ်,…