မၣ်ရံၣ်ယိၣ် (Mario) အသးအိၣ်ဝဲဒၣ် ခံဆံဃိးနံၣ်, ဒီးအသးစဲထီစူးကါ ကသံၣ်မူၤဘှိး, ဒီးသံးန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၢၣ်ဖျိပှၤဟံၣ်, ဒီးနုာ်လီၤဟုၣ်တၢ်အဃိ, ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်လီၤဆူ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ်အီၤအနံၤန့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်စံးဘၣ်အီၤလၢ အဝဲမ့ၢ် “ပှၤတဂၤလၢ အမၤလၢာ်ဂီၤကလီ ပှၤကညီအတၢ်အိၣ်မူ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအုးအပူၤန့ၣ် မၣ်ရံၣ်ယိၣ် ဘၣ်အၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘၣ်လီၤဝဲဃိာ်အဖၢမုၢ်န့ၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ် လံာ်တၢ်ဘိးဘၣ်ဟူသါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထၢဖှိၣ်ကွဲး တၢ်ကစီၣ်လၢ တၢ်ပရၢပစၢၢ်အဂီၢ် (journalism) အတၢ်ပြၢန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ သဆၣ်ထီၣ် မၣ်ရံၣ်ယိၣ်အတၢ်သးစဲအဃိ, ဆဲးလီၤအမံၤဆူ ဖၠၣ်စိမိၤ လၢအအိၣ်ဘူးတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ကွဲး တၢ်ကစီၣ်အတၢ်တဲတဖၣ်, ဒီးဖဲအဝဲထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢဃိာ်န့ၣ်ဒီး, မၤဝံၤဝဲဒၣ် မံၤလၤဒိၣ်စိ အဒံၣ်ကရံၣ်လၢတၢ်ထၢဖှိၣ်ကွဲး တၢ်ကစီၣ် လၢတၢ်ပရၢပစၢၢ် အတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲကွဲး တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်လၢ နယူယီး ထဲ(မ) (The New York Times) တၢ်ပရၢပစၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မၣ်ရံၣ်ယိၣ် တမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤအိၣ်မူလၢာ်ကလီအတၢ်အိၣ်မူတဂၤလၢၤဘၣ်.

ပှၤလၢတၢ်နါအိၣ်လၢအလိၤတဂၤ, အိၣ်ဆိးဝဲလၢလိပူၤန့ၣ် ပှၤလၢအသ့ၣ်ညါအီၤတဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤအိၣ်မူ လၢာ်ကလီတၢ်အိၣ်မူတဂၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ,ဃုာ်ဒီး ပှၤအါဂၤ အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်, ပှၤအိၣ်လၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် သိးဃာ်တ့ၢ်အခီၣ်, ဒီးစၢဃာ်တ့ၢ်အီၤလၢထးသွဲဘၣ်ဆၣ်, အဝဲ “ထုးထီၣ်တဲာ်ထးသွဲ, ဒီးဘိးကၢ်ကွံာ်သိး” (မၢ် ၅:၄) န့ၣ်လီၤ. အဝဲက့ၤဃ့ၢ်ဆူ “လိပူၤဒီးလၢကစၢၢ်ကလိၤလၢမုၢ်နံၤဒီးမုၢ်နၤထီဘိ, ဒီးကိးပသူထီၣ်ဒီးဂဲာ်လီၤအသးလၢလၢၢ်” (:၅) န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်, ပှၤတဂၤအံၤ အသးသမူဆီတလဲဝဲဒၣ်လီၤစိၤန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဟီထီၣ်ကွံာ် တၢ်နါအိၣ်ဝဲလၢပှၤတဂၤအံၤအလိၤ, ဒီးဆှၢက့ၤအီၤဆူ ပှၤတဝၢလၢအအိၣ်ဆိးညီနုာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲကွၢ်ဝဲ, ဒီးထံၣ်ဝဲဒၣ် ပှၤလၢ တၢ်နါအိၣ်လၢအလိၤတဂၤန့ၣ် “ဆ့ၣ်နီၤဒီးကူတၢ်သိးတၢ်, ဒီးအသးဂ့ၤထီၣ်က့ၤ” အဃိ, တကူၢ်သ့ၣ်န့ၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲဒၣ် (:၁၅) န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်စံးဘျုးဆၢက့ၤတၢ်အပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးပိာ်ဝဲ ခရံာ်အခံဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်စံးဘၣ်အီၤ, “က့ၤက့ၤဆူနဟံၣ်, ဆူနတံၤနသကိး, ဒီးဖဲဒၣ်ကစၢ်မၤနၤ, ဒီးသးကညီၤနၤန့ၣ် စံးဘၣ်တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်” (:၁၉) န့ၣ်လီၤ.

ပှၤတဂၤအံၤ အတၢ်မၤ (မံးရှၢၣ်) န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပတၢ်မၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. မ်ပကစံးဘၣ် တဲဘၣ် ပှၤဂုၤပှၤဂၤလၢ ကစၢ်ခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. မ့ၢ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဃိ, ပှၤအိၣ်မူ လၢာ်ကလီတၢ်အိၣ်မူ တအိၣ်ဝဲဒၣ်နီၤတဂၤလၢၤဘၣ်.