ဖဲ ၁၉၂၀ အနံၣ်တဖၣ်အပူၤ, ပှၤအိၣ်ဝဲတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် ဟံၣ်ဒ့ၣ်စၣ်ဘူၣ်ရိၣ် အူၣ်အံၤနိၣ် (Hidesaburō Ueno) န့ၣ် သိၣ်လိတၢ်လၢ တိၣ်ခယိၣ်စီၤလိၤစီၤပၤဖၠၣ်စိမိၤ (Tokyo’s Imperial University) န့ၣ်လီၤ. ကိးမုၢ်နံၤ, မုၢ်ဃ့ၣ်လီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ဟဲက့ၤဒိးဝဲ ဟါသၢနၣ်ရံၣ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူ, ဒီးအထွံၣ်ဖိ ဟၣ်ခၠံကိၣ် (Hachiko)န့ၣ် အိၣ်ခိးအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တနံၤ, ဖဲအသိၣ်လိတၢ်အကတီၢ်န့ၣ် သရၣ်ဒိၣ်စိ အူၣ်အံၤနိၣ် တူၢ်ဘၣ် သွံၣ်ကျိၤလၢခိၣ်နူာ်ပူၤထီၣ်တဲာ် အတၢ်ဆါ, ဒီးသံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲတဟဲစံၣ်လီၤလၢ မုၢ်ဃ့ၣ်လီၤ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ အလိၤဘၣ်န့ၣ်ဒီး, ဟၣ်ခၠံကိၣ် အိၣ်ယံာ်အိၣ်နီၢ်အသးတစိၢ်ဖိဝံၤ, က့ၤဝဲဆူ အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတနံၤ သၢနၣ်ရံၣ်န့ၣ် ထွံၣ်ဖိတဒုအံၤ ဟဲအိၣ်ခိးကဒီးအီၤ ဖဲလ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့, ဒီးဆူညါတနံၤ, တနံၤဘၣ်တနံၤ, ယံာ်ဝဲဒၣ် တုၤအနံၣ်တဆံန့ၣ်လီၤ. ဟၣ်ခၠံကိၣ် အိၣ်တီအိၣ်လိၤဝဲဒီးအကစၢ်န့ၣ် ထိးဘၣ်ပှၤယၣ်ပၣ်ဖိအါဂၤအသး လၢအဟဲဆ့ၣ်နီၤ သကိးဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိး, ဝံအလံၤရှါ ဟ့ၣ်လီၤသးနီၢ်နီၢ်လၢ အသရၣ်စီၤအ့ၤလံယၤန့ၣ်လီၤ. မုၢ်နံၤဖဲစီၤအလံၤရှါသ့ၣ်ညါဝဲလၢကဘၣ်လီၤဖးဒီးအသရၣ်အကတီၢ်, အဝဲတပျဲပျၢ်အသရၣ်ဟါမၢ်လၢအမဲာ်လၢၤဘၣ်. ဝံၤန့ၣ်ဒီး, လ့ၣ်ကဟၣ် မ့ၣ်အူတဆိ စိာ်ကွံာ် စီၤအ့ၤလံယၤဆူ မူခိၣ်ချ့သဒံးန့ၣ်လီၤ. ၂ စီၤပၤ ၂:၁၂ ပာ်ဖျါဝဲလၢ စီၤအလံၤရှါ ထံၣ်ဝဲ, ဒီးကိးထီၣ်ဝဲဒၣ် “ယပၢ်ဧၢ, ယပၢ်ဧၢ, အံၣ်စရ့လး အလ့ၣ်ကဟၣ်ဒီး အကသ့ၣ်တဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲထၢထီၣ် စီၤအ့ၤလံယၤ အယၣ်, လၢအမ့ၢ် ဝံအစိကမီၤ အတၢ်ပနီၣ်, လၢအမၤသ့ၣ်ဖး ယၢ်ဒ့ၣ်ကျိ, ဖဲဒၣ်အပူၤကွံာ်တစိၢ်ဖိ (:၈), ဒီးအဆၢဖိ ၁၄ န့ၣ် သံကွၢ်ဝဲ “ယွၤ စီၤအ့ၤလံယၤအကစၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အအိၣ်ဖဲလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲတီၢ်ထံ, ဒီးထံသ့ၣ်ဖးအသး ဒ်အသရၣ် မၤတ့ၢ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. မုၢ်နံၤလၢအလီၤသးအုး, ဒီးအလီၤသူၣ်မံသးမုာ်တနံၤန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်နလီၤမၢ်တ့ၢ်ပှၤလၢနအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဂၤန့ၣ်ဧါ. တၢ်သးဘၣ်ဒိဆါအဂီၢ် တၢ်ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တမ့ၢ်ကအိၣ်နီတဖျၢၣ်ဘၣ်. နတၢ်ဟီၣ်သါတကုးကိးဘျီဒဲးန့ၣ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်က့ၤ တၢ်အဲၣ်လၢနဟ့ၣ်ခီနီၤလီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢနအဲၣ်တၢ်ဒိၣ်မးအဃိ, နသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် ကဒိၣ်ဝဲယိာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ် တမုာ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်, ကမ့ၢ်ဝဲတၢ်အမုာ်ဆံးဒိၣ်လဲၣ်. ပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဂၤအဂီၢ်, ဒီးလၢပအဲၣ်တၢ်သ့အဂီၢ်န့ၣ်, ပကဘၣ်စံးဘျုးယွၤန့ၣ်လီၤ. စီၤအလံၤရှါထၢထီၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲ စီၤအ့ၤလံယၤအယၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်နၤန့ၣ် နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
