ကစၢ်ယွၤအတၢ်

ယမၤတၢ်ဒ်အမ့ၢ် ၦၤတဂၤလၢအိၣ်ဆိးကွၢ်ထွဲယမိၢ်အကတီၢ်, ဘၣ်တနံၤန့ၣ်, ပလဲၤဟးကွၢ်ကီ တၢ်ဒုးနဲၣ် စုသ့ဒွဲလၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ပလၢာ်ဂံၢ်လၢာ်ဘါ, လီၤဘှံးလီၤဘှါလၢနီၢ်ခိဒီးနီၢ်သး အကပၤကပၤန့ၣ်လီၤ. ယကွၢ်ထံကွၢ်စူၣ် ချံ ခံဘ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ သ့ၣ်ဘၣ်ဘ့ၣ်, ဒီးဘၣ်တၢ်မၤၦဲၤအီၤလၢ ယွၤခၣ်စိးအလွဲၢ်အါကလုာ်, ဒီးဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤအီၤလၢ ၦၤယပၣ် (Japan) ဖိ အတၢ်တခွဲညၣ်, ဒီးဖီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးနဲၣ်ဖျါ အံၣ်ကံၣ်ဘၤနၤ တၢ်ကယၢကယဲဖီ, ဒီးချံဖိတဖၣ် လၢထံဖီခိၣ် (Ikebana and Float Boats) တထံၣ်အံၤ အိၣ်ဆိးဝဲလၢ တၢ်ဒူၣ်အသူ အမဲာ်ညါ, ဒီးတၢ်ဆဲးကပီၤဖျါက့ၤတၢ်အမဲာ်ဖံးခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအလီၤဂာ်ဒီးစံၣ်ပိလိအဖီးဖိႇ တၢ်ကံၣ်ဃ့ကံၣ်ဃာ်ဖိတဖၣ်, ဒီးယွၤခၣ်စိးအလွဲၢ်အပျ့ကဝီၤဖိတဖၣ်န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ပူၣ်ဆီထီၣ်အီၤလၢ ချံအဆံးဖိ အလိၤန့ၣ်လီၤ. ချံ ခံဘ့ၣ်တဘ့ၣ်အကုလိၤန့ၣ်, ယွၤခၣ်စိးအထီႇ လၢအဝံာ်ပကံးအသး, ဒီးက့ၣ်ကွီၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိးပျၤဝဲ ဒ်ဖီတၢ်ဆှူၣ်, လၢအလီၤဂာ်ဒီးမဲာ်အူလၣ်ကပျီၤထီၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၦၤလၢအတ့တၢ်ဂီၤစိးပျၤ ယွၤခၣ်စိးအက့အခီတဖၣ်လၢမဲာ်အူ, ခီဖျိလၢတၢ်အူမၤကဆှီထီၣ် ယွၤခၣ်စိးအကျိၤအကျဲန့ၣ်လီၤ.

ယမဲာ်ထံယွၤလီၤလၢယဘိးပၤလိၤ, ဖဲလၢယဆိကမိၣ်ထီၣ် ယွၤအတၢ်ကဟုကယာ်အစုန့ၣ် ဟံးဃာ်ယၤဒီးယမိၢ်, လၢအမ့ၢ် အဖိတဖၣ်လၢအအဲၣ်ဝဲ,…

တၢ်သးခုလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပူၤ

“ယကသူၣ်ခုသးခုအဂီၢ် ယအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်န့ၣ်လီၤ.” မုၣ်လိၣ်ဘိသးစၢ်တဂၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပိာ်မုၣ်ဖိအံၤကမ့ၢ် ၦၤတဂၤဂၤသ့ၣ်သ့ၣ်သ့ဝဲ, ဖဲလၢတၢ်လီၤတပူၤပူၤန့ၣ် ကစံးကတိၤတၢ်လၢ ၦၤကိးဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် ပဝဲၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အတၢ်ကိးပသူန့ၣ်လီၤ. သရၣ်ဖးဒိၣ် ကူၢ်ရူၢ်(Garu) လၢအစံးကတိၤဟ့ၣ်ဂ့ၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤဒၣ်လဲၣ် စံးဝဲလၢႇ “ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နကသူၣ်ခုသးခုဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.”

တၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲကစီဒီဧါ. တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်သူၣ်ခုသးခုန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအကမၣ်ဘၣ်. သးလၢအဆၢဒိးန့ၢ်တၢ်တမံၤအံၤ အိၣ်ဒီးအထီၣ်အလီၤ, သန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်မၤအသး, တကတီၢ်ဘၣ်တကတီၢ်, ဒီးတၢ်မၤလၢၦဲၤ ၦၤတဂၤအတၢ်ဆၢဒိးန့ၢ်တၢ်န့ၣ် မၤဟးဂီၤဝဲဒၣ် ၦၤအဂၤတဂၤအတၢ်သးခု သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဒုးနဲၣ်ၦၤ တၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ် တၢ်တမံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢအဟံးထီၣ် ယိးထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်ဒီး, ကဘၣ်တၢ်ဘျးထီအီၤလၢ ၦၤရိမ့ၤဖိအထူၣ်စုညါန့ၣ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၁၆:၂ဝ န့ၣ် “ယစံးဘၣ်တဲၤဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤ, လၢသုမဲာ်ထံကလီၤႇ ဒီးသုကဟီၣ်ကယၢၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် ကသးခုလီၤ.” ဘၣ်ဆၣ်, စံးကဒီးဝဲဆူညါ “သုတၢ်သးအုးန့ၣ် ကကဲကဒါက့ၤလၢ…

ကူထီၣ်သိးထီၣ် သးစီဆှံ

လၢ မ့(န) (Maine) အမဲရကၤခိခိၣ်တကပၤန့ၣ်, ပှၤဃိးနံၣ် ပိာ်ခွါဖိသၣ်ခံဂၤ, ကူသိးဝဲ ပှၤမၤပနံာ်ကၤတၢ်မၤအကူအသိးလီၤဆီဆူ ကၠိ, ဒ်အမ့ၢ် အနီၤကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ပနီၣ် ဖဲ မုၢ်ပျဲၤနံၤကိးနွံဒဲးန့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်လၢ အတံၤသကိးကၠိဖိတဖၣ်, ဒီးကၠိအၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲကူကၤဝဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဃိ, “ကူသိးဂ့ၤဂ့ၤ မုၢ်ပျဲၤနံၤ” (Dap- per Wednesday) ကဲထီၣ် မုၢ်နံၤတနံၤလၢ ၦၤကိးဂၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအစးထီၣ်ကူသိးတၢ် ကၠ့(စ) (James) တဂၤနၢ်ဟူဝဲ တၢ်စံးကတိၤပတြၢၤအီၤန့ၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. “တၢ်အံၤ မၤမုာ်ယသးဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ. မုၢ်ပျဲၤနံၤ အတၢ်ကူတၢ်သိးအံၤ ကဲထီၣ် တၢ်ပာ်လီၤဆီ ဖိသၣ်တဖၣ်, ဒ်တၢ်ပာ်ကဖၢလၢအသးလၢ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲအကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပနီၢ်သးအတၢ်ကူတၢ်သိးန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢ အမၤလီၤဆီၦၤ, ဒ်ယွၤအတၢ်, ဒီးကမၤမုာ်ထီၣ်ပသးစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ယၡါ ၆၁:၁ဝ အပူၤန့ၣ် ဝံယၡါယၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢႇ “ယသးသူၣ်ဖှံသးညီဒိၣ်မးလၢ ယွၤအပူၤလီၤ. မ်ယသးပိၢ်လၢ ယကစၢ်အပူၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤႇ ဒုးသိးလံယၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဆ့ႇ…

ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ် တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, ဒီးတၤလၣ်တဖၣ်

လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ၦၤဒ့တနၢ် အမံၤဟူသၣ်ဖျါကတၢၢ်တနီၤ, ဃုာ်ဒီး ဘဲ ကလဲဘါ (Van Cliburn) ဒီး ဘဲ(လ)ဒမဲယၤ ဟၤရဝၢး (Vladimir Horowitz) တဖၣ်, ဘၣ်ဒိးသန့ၤအသးလၢ ဖရဲး(စ) မိ(ရ) (Franz Mohr), လၢ ဝ့ၢ် နယူးယီး (New York) ၦၤသ့ၦၤဘၣ်အခိၣ်စဲၣ်နီၤ, လၢ (Steinway & Sons) တနၢ် အခီပနီၣ်, ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ် အဝဲသ့ၣ် အတနၢ် ဖံၣ်အဲနိၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤ အသးလၢ တၢ်ဒုးနဲၣ်ကမျၢၣ်တဖၣ်အမဲာ်ညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သရၣ်ဖးဒိၣ် မိ(ရ) မ့ၢ်ပှၤလၢအထိၣ်လိၤမၤဂ့ၤ ဖံၣ်အဲနိၣ် သီၣ်အကလုၢ်တဂၤအံၤ ဘၣ်ဃုမၤလိန့ၢ် တနၢ် ဖံၣ်အဲနိၣ်အဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး, ဒီးနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မိ(ရ) နာ်ဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် တဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ကျိၤကျဲလၢ ကမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအဂီၢ်, ဒီးညီနုာ်ဟ့ၣ်ခီနီၤလီၤ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢ ၦၤဒ့တနၢ်တဖၣ်,…

တၢ်မၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအပူၤ

ဖဲ ၁၉၇၁ နံၣ်န့ၣ် ဖံးလ့း ပတံး (Philippe Petit) မ့ၢ် ၦၤဂဲၤဒိ, ဒီးလဲၤဟးခီဂာ်ဝဲဒၣ် ပျံၤထးဘိလၢ အဘၣ်တၢ်စၢဖ့ၣ်ဆၢအီၤလၢ နီၣ်ထၢၣ်ဒ့ ကသံဒြဲၣ်သရိၣ်ဖးဒိၣ်တၢးထီတဖၣ် (Notre-Dame Cathedral) အဘၢၣ်စၢၤ, လၢ ဝ့ၢ် ဖဲရ့း(စ) (Paris) ဝံၤန့ၣ်ဒီး, အမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. သၢနံၣ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤႇ မ့ၢ်လၢအလဲၤဟးခီဂာ်ဝဲ, လၢ ဝ့ၢ် နယူယီး (New York), တၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤဆီ တၢးထီၣ်သဃံာ် (Twin Towers) အဘၢၣ်စၢၤ, ခီဖျိလၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ပျဲအဃိ, တၢ်ဖီၣ်စၢဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ ၁၉၈၇ နံၣ်န့ၣ်, ပတံး လဲၤဟးခီဂာ်တၢ်တဘျီန့ၣ် ဖျါလီၤဆီဝဲန့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ် ယရူၤၡလ့ၣ် ကီၢ်ခိၣ် တဲးဒံၣ် ကိလဲး (Teddy Kollek) ကွဲမုာ်အီၤအဃိႇ ပတံး ဟးခီဂာ် ပျံၤထးဘိအလိၤ, လၢဟ့နိၣ် ကစၢၢ်တြီၤ (The Hinnom Valley)…