ဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢကစၢ်ယွၤ
ဒ်ဖိသၣ်တဂၤအသိး, ဖဲပှၤသံကွၢ် ဘဲ(န) (Ben) လၢ “နမ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ် နအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်” န့ၣ်ဒီး. ကစံးဆၢဝဲ, “ယအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ဒ် ဒ့း(ဘ) (Dave) အသိးန့ၣ်လီၤ.” အဝဲအဝဲၢ်ခွါမ့ၢ် ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဂၤ, ရ့တံၤရ့သကိးသ့ဝဲ, ဒီးမ့ၢ်ကၠိဖိစဲၣ်နီၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအတဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်န့ၣ် ဘဲ(န) စံးဝဲ, “တၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲတကပၤန့ၣ် ပှၤစူးကါယၤတသ့, ယမဲာ်ဆှးသ့, ဒီးယတမ့ၢ်ပှၤစဲၣ်နီၤ လၢတၢ်မၤလိမၤဒိးအပူၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယအဲၣ်ဒိး ရ့လိာ်သးဒီးဒ့း(ဘ) ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲတကနၣ်ဃုာ်ယၤဘၣ်. အဝဲ ကိးယၤလၢ 'ပှၤလီၤကၢၣ်' တဂၤန့ၣ်လီၤ.”
လၢအတၢ်အိၣ်မူ တၢ်ဆၢကတီၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုထံၣ်န့ၢ် အဝဲၢ်ခွါ အတၢ်အဲၣ်ဘၣ်ဆၣ်, ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ကလီကလီန့ၣ်လီၤ. တုၤဒၣ်လဲာ် ဘဲ(န) ကဲထီၣ် ပှၤပိာ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအခံ, ဒီးဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်ဘှံးအိၣ်ကဒုလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ကစၢ်အတၢ်အဲၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
၁ မိၤရှ့ ၂၉:၃၂-၃၅ န့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် စီၤယၤကိာ် အမါအခီၣ်ထံး, လၢအမ့ၢ် နီၢ်လ့ၤအၤ…
တဘၣ်ထိၣ်တဲာ်နီၤဖး ကဘျံးကဘျၣ်ဘၣ်
ပှၤဒိးလဲဒိးသိလ့ၣ်ဒီးပှၤဂၤတဖၣ်အကျါ တဂၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိ, ဒီးစံးဝဲလၢ ဖဲအဒိး သိလ့ၣ်တဘျီန့ၣ် ဘၣ်ဝံသးစူၤ ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်တဂၤ လၢအအီၣ်ဝဲတၤသၣ်လၢ အစိနၤတမုာ်ကတၢၢ်အဂ့ၢ်, ဒီးအတဂၤန့ၣ် ဖဲအနီၣ်သိလ့ၣ်အကတီၢ် အတၢ်ကတိၤအါလိာ်အသးဒီးအတၢ် အဲၣ်တီ, ဒီးအဂၤတဂၤန့ၣ် ကျဲးစၢးကွဲန့ၢ်အီၤလၢ ကပာ်ဖှိၣ်ဘျၢလီၤစ့ ဖဲ ဖီၣ်စံၢ် တၢ်တိာ်ကျဲပာ်ဖှိၣ်စ့ (Ponzi Scheme)န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤစူၢ်စူၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ထိၣ်နီၤဖးအပတီၢ်ဖုၣ် အလီၢ်န့ၣ်, ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်ထိၣ်နီၤဖးလၢအမ့ၢ်ဆၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်,“အဝဲသ့ၣ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ဖျါလၢ အမ့ၢ်ပှၤအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢယတၢ်ထိၣ်တဲာ်နီၤဖးအဖုၣ်အဃိ, ယတအဲၣ်ဒိး အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်လၢအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ န့ၣ်ဘၣ်.” အဝဲတပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် တီတီလိၤလိၤန့ၣ်, မ့ၢ်ဝဲတၢ်အုၣ်သးကဘျံးကဘျၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအဃိ, ပပၢၤဃာ်ခူသူၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပှၤတနီၤနီၤအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အ့ဖ့းစူးတဖၣ်အဂီၢ်, ပှၤတၢ်မၢဖိ စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ် ဟ့ၣ်ဘါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဒဲကဒဲ ကစံးကတိၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ, ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်တ့အသီတဖၣ်လၢ ကစၢ်ခရံာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပကစံးကတိၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်န့ၣ် အလီၤအိၣ်ဝဲ ဒ် အ့းဖ့း…
တၢ်ပၢၤသူၣ်ကီၤသး အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လၢယွၤအပူၤ
လၢအမဲရကၤ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ အတၢ်ဒုးဖးဒိၣ် (၁၈၆၃) အကတီၢ်, ကလံၤထံးအသုးမုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤအီၤ နးနးကျံးကျံး ဖဲ ကဲးထံၣ် စဘၢး အတၢ်ဒုးဝံးန့ၣ်ဒီး, သုးမုၢ်ဒိၣ်အခိၣ်ကျၢၢ် ရီဘၢး အံ.လံ (Robert E. Lee) ကဲခိၣ်ကဲနၢ်, ဒီးဃၣ်ကဒါက့ၤအပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒိၣ်မးတဖုဆူ ကလံၤထံး အလီၢ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. မူခိၣ်ထံ ဟဲစူၤလီၤဝဲဒိၣ်မးအဃိ, ဖိၣ်ထီၣ်မဲး (Potomac) ထံကျိန့ၣ် ထံလုၢ်ဘၢကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်, ဒီးကဲထီၣ်တၢ်တံာ်တာ်လၢ ပှၤဂုၤက့ၤအသးတဖုအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ခိၣ် အၤဘြၤဟၣ် လ့ကၢၣ် သဆၣ်ထီၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ် ကၠီး မံး(ဒ) (George Meade) ဒ်သိးကလူၤပိာ်ထွဲဒုးဝဲဒၣ် ကလံၤထံးအသုးမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ် လံ အပှၤသုးဖိတဖၣ်အသိးန့ၣ် မ့ၢ်လၢ မံး(ဒ) အပှၤသုးဖိတဖၣ်လီၤဘှံးလီၤတီၤဝဲအဃိ, သုးခိၣ်ကျၢၢ် မံး(ဒ) ပျဲအပှၤသုးဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဘှံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လ့ကၢၣ် ဟံးထီၣ်ထိၣ်ဒံးဘိ, ဒီးကွဲးလီၤဝဲ လံာ်ပရၢတဘ့ၣ်, ဒီးလံာ်ပရၢအပူၤန့ၣ် ကွဲးအုၣ်အသးလၢ, "မံး(ဒ) မၤယံာ်မၤနီၢ်အသးလၢ…
အိၣ်မူဆဲးကပီၤဖျါထီၣ်က့ၤ ယွၤအတၢ်သးကညီၤ
ဖဲတၢ်ဂိၢ်ခါသၢလါတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဒီးကီၢ်ရၢးရှၣ်(Russia) (၁၉၃၀-၁၉၄၀) အကတီၢ်န့ၣ်, ဖ့လဲ(န) (Finnish)အပှၤသုးဖိတဂၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, ဒီးမံနီၤစူၣ်လီၤအသး ဖဲတၢ်ဒုးပျီန့ၣ်လီၤ. ရၢးရှါ အပှၤသုးဖိတဂၤ ပညိၣ်ဃီၤဝဲအကျိၤ, ဒီးဟဲဆူအအိၣ်လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖ့လဲ(န) အပှၤသုးဖိတဂၤအံၤ ကဘၣ်သံန့ၣ် လီၤတံၢ်လံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ရၢးရှါ သုးဖိန့ၣ် ဟ့ၣ်ခီအီၤ ကသံၣ်ဖီၣ်အဒၢဖိ, ဒီးလဲၤဝဲဒၣ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ. လၢခံ, တၢ်မၤအသးလီၤလီၤဆီဆီ ဖဲလၢ ဖ့လဲ(န) အပှၤသုးဖိ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲ တၢ်အိၣ်အသးတမံၤဃီန့ၣ်လီၤ. တၢ်တဘျီအံၤ, တၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်လၢ ပှၤရၢးရှါ သုးဖိန့ၣ် လီၤဃံၤဝဲလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပျီပူၤ, ဒီးပှၤလၢကမၤစၢၤအီၤတအိၣ်ဘၣ်အဃိ, အဝဲကဘၣ်မၤစၢၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖ့လဲ(န) အပှၤသုးဖိတဂၤအံၤ ဟ့ၣ်ခီအီၤ ကသံၣ်ကသီတဖၣ်, ဒီးလဲၤဝဲဒၣ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ.
မး ၇:၁၂ အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်နဲၣ်ကျဲအတၢ်သိၣ်မိၢ်ပှၢ် အကံၢ်အလဲ, “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဖဲဒၣ်တၢ်လၢ သုဆၢလၢပှၤကညီ ကမၤသုခဲလၢာ်န့ၣ် မၤအီၤဒ်န့ၣ်အသိးတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်မူပိာ်ထွဲ တၢ်သိၣ်မိၢ်ပှၢ်တမံၤအံၤန့ၣ်ဒီး, ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ…
လၢပှဲၤလၢ တၢ်အုၣ်ခီၣ်ကစၢ် အလၢအပှဲၤတဂၤအပူၤ
လၢကွဲၤထံၣ်ဟူ တၢ်မၤဂ့ၤမၤသီထီၣ်ဟံၣ်ပူၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် ပှၤတ့ဘှီကယၢကယဲဟံၣ်ပူၤ အတၢ်ဃံၤတၢ်လၤတဂၤ, လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤအပူၤ တဲဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဃုထၢ ဝါစဲလ့ၢ် ဟီၣ်ကုၢ်ဘ့ၣ် (ceramic tiles) လၢဟံၣ်တဖျၢၣ် တၢ်လုၢ်ထံလီၢ်အသီအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စုအတၢ်မၤဟီၣ်ကုၢ်ဘ့ၣ်တဖၣ်အံၤ “တၢ်တလၢတပှဲၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လၢတၢ်ပှဲၤတမံၤ” အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအတဒ်သိးလိာ်အသးဒီးဟီၣ်ကုၢ်ဘ့ၣ်အဂၤ, ပှၤထုးထီၣ်အီၤလၢတၢ်ပနံာ်တၢ်ကၤအီၤအဂီၢ်, လၢအလီၤဂာ်လိာ်သးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ကုၢ်ဘ့ၣ် တဘ့ၣ်စူၢ်စူၢ် အတၢ်တလၢတပှဲၤတဖၣ်အံၤ အကစၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်အတၢ်ဃံၤတၢ်လၤလီၤဆီ လၢအတဒ်သိးလိာ်အသးတဖၣ်, ဒီးဘၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ်အါထီၣ်ဝဲ တၢ်အလုၢ်လၢ်က့ၢ်ဂီၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ထုးန့ၢ်သူၣ်န့ၢ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ် ယသ့ၣ်ညါဒၣ် တဆံးတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်ကုၢ်ဘ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ကမၤဂ့ၤ, မ့တမ့ၢ် ကမၤဟးဂီၤဝဲဒၣ်တၢ်အလုၢ်လၢ်က့ၢ်ဂီၤ, ဒီးတၢ်ဃံတၢ်လၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါလ့ၤတက့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲလၢဟီၣ်ကုၢ်ဘ့ၣ်တဖၣ်, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်ဃံတၢ်လၤ အလၢအပှဲၤအကတီၢ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, အတၢ်လိၣ်ထီၣ်သးလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ (ဒ်ပှၤကညီတဂၤအသိး အတၢ်ဟဲလီၤဆူဟီၣ်ခိၣ်) န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤလၢ အလၢအပှဲၤတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤ ၄:၁၅ အပူၤန့ၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ဧ့ၤဘြံၤ မၤလီၤတံၢ်ဝဲဒၣ်လၢ, “ပအိၣ်ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်လၢ အသးကညီၤ ပဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် တသ့ဘၣ်န့ၣ်…
